#شرح_حکمت۵۳ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً؛ [فَإِذَا] فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ، فَحَيَاءٌ وَ تَذَمُّمٌ. 💠سخاوت هنگامى است كه بخشش بدون سؤال بود و پس از سؤال يا از شرم است و يا از بيم بدگويى مردم. ✍ سخاوت را این گونه تفسیر کرده اند: حالت و فضیلتى درونى است که انسان را به بذل مال به مستحقان و نیازمندان بدون عوض وا مى‌دارد. 🔹 بر این اساس اگر کسى درخواستى کند و از آبروى خود به وسیله درخواست مایه بگذارد، آنچه سخاوتمندانه مى‌بخشد در واقع عوض آبروى اوست و به راحتى نمى توان نام آن را سخاوت گذاشت. 🔹 و نیز بخشش که پس از درخواست صورت مى‌گیرد ممکن است بدین سبب باشد که اگر بخشش نکند، درخواست کننده و یا مردمى که از آن آگاهى مى‌یابند او را نکوهش و مذمت کنند، بنابراین بخشش در برابر نجات از مذمت مردم واقع شده است و بدون عوض نیست و به تعبیر عموم مردم براى رودربایستى است. ✔️ بنابراین سخاوت خالص و حقیقى آن است که انسان پس از آگاهى بر نیازمندى افراد آبرومند، در حل مشکل آنها به صورت پنهانى بکوشد و نیازى به سؤال نباشد. ❆♡❆📗❆♡❆📗❆♡❆

#شرح_حکمت۵۴ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨لَا غِنَى كَالْعَقْلِ، وَ لَا فَقْرَ كَالْجَهْلِ، وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ، وَ لَا ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ. 💠هيچ بى نيازيى چون عقل و هيچ بينوايى چون جهل و هيچ ميراثى چون ادب و هيچ پشتيبانى چون رأى زدن با ديگران نباشد. ✍ درباره اهمیت عقل همین بس که اگر عقل و تدبیر باشد همه چیز به دنبال آن خواهد آمد مال و ثروت را با عقل و تدبیر به دست مى آورند، مقام و شخصیت نیز زاییده عقل است و آسایش و آرامش و سعادت دو جهان با عقل حاصل مى شود. 🔹البته منظور از عقل، همان گونه که در روایات اسلامى آمده همان هوش و فراستى است که انسان را به خدا و اطاعت او نزدیک مى کند و از زشتى ها دور مى سازد. 🔹 در نقطه مقابل عقل جهل و نادانى بدترین فقر و تنگدستى است، زیرا انسان جاهل و نادان هم ثروتش را از دست مى دهد و هم آبرو و حیثیتش را و در یک کلمه دین و دنیایش را تباه مى کند. 🔹منظور از ادب حسن معاشرت با مردم و تواضع در برابر خلق و خالق و برخورد پسندیده با همه افراد است. معنى اصلى واژه ادب دعوت کردن است و از آنجایى که اخلاق نیک و برخورد شایسته مردم را به خوبى ها دعوت مى کند آن را ادب نامیده اند. 🔹اسلام دین استبداد به راى نیست; اسلام مى گوید: خداوند تمام علم و دانش و عقل را به یک یا چند نفر نداده بلکه در میان بندگان خدا تقسیم کرده است. اگر کسى مى خواهد به کمالِ علم و دانش و عقل برسد باید از افکار دیگران استفاده کند و چه بسا یک مشورت، جلوى خطاهاى بسیارى را مى گیرد ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۵۶ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ وَ الْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ . 💠 بى نيازى در غربت وطن است و نيازمندى در وطن غربت ✍ وطن جايى است كه انسان در آنجا متولد شده و چشم به روى خويشاوندان و بستگان و نزديكان گشوده و مورد علاقه آنها قرار گرفته و در هر گوشه و كنار، آشنايى دارد و غربت جايى است كه انسان نه آشنايى دارد و نه دوست مهربانى و نه يار و مددكارى. 🔹 امام مى فرمايد: شخص غنى هر جا برود به موجب غنايش پيوندهاى محبت را با اين و آن برقرار مى سازد و به سبب بذل و بخشش ياران و مددكارانى پيدا مى كند; 🔹 ولى شخص فقير حتى در وطن خويش دوستان و بستگان را از دست مى دهد و گاه به صورت موجودى فراموش شده در مى آيد. 🖌پيام امام در اين سخن اين است كه مؤمنان بايد بكوشند و بى نياز شوند و به هنگام غنا و بى نيازى از مال و ثروت خويش براى جلب و جذب قلوب و كمك به نيازمندان استفاده كنند، از عواقب فقر بترسند، چرا كه فقر مايه ذلت و گاه مطابق بعضى از روايات سبب كفر مى شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۵۷ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ. 💠قناعت ثروتى است كه پایان ندارد. ✍ قناعت حالتى است که انسان با داشتن آن به حد اقل ضروریات زندگى مى‌سازد و به دنبال زرق و برق و اضافاتى که فکر و وقت انسان را پیوسته به خود مشغول مى‌دارد و آلوده انواع محرمات مى‌کند نمى‌رود. 🔹 داشتن این روحیه به منزله ثروت پایان ناپذیر است، چرا که انسان را از تمام ثروت‌هاى دنیا بى‌نیاز مى‌سازد؛ همواره سربلند زندگى مىکند و با عزت و آبرو ادامه حیات مى‌دهد. دست نیاز به سوى دیگران دراز نمى‌کند و عمر خود را در مسیر تشریفات و تجملات بر باد نمى‌دهد. 🔹این نکته نیز حائز اهمیت است که سرچشمه بسیارى از نارضایى‌هاى مردم و شکایت آنها از وضع زندگى کمبودها و فقر نیست، بلکه گاه مى‌بینیم همه چیز دارند اما باز ناله و فریاد مى‌کنند. عامل اصلى آن عدم قناعت و توقعات بى‌حد و حساب است و اگر همگى به مقدار نیاز قانع باشند آرامش بى‌مانندى در جامعه حاکم مى‌شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت ۵۸ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ 💠مال وثروت ریشه ی همه ی شهوات است. ✍بدیهى است که منظور از شهوت در اینجا هرگونه علاقه مفرط نفسانى و هوس آلود است. اعم از این که مربوط به شهوت جنسى باشد یا مقام یا تشریفات و زرق و برق دنیا و یا انتقام جویى و امثال آن. 🔹این نکته نیز روشن است که براى رسیدن به خواسته هاى نفسانى و هوا و هوس ها مال نقش اصلى را بازى مى کند و هر قدر فزونى یابد خطر افتادن در شهوات بیشتر است. 🔹اضافه بر این ثروت مایه غرور است و غرور ریشه اصلى بسیارى از گناهان، به علاوه مال هر چه بیشتر شود انسان را به خود مشغول تر مى سازد و طبعاً از یاد خدا و اطاعت حق باز مى دارد. روى این جهات سه گانه مى توان به عمق کلام امام پى برد. 🖌 آنچه امام در این گفتار حکیمانه فرموده هشدارى است به غالب مردم که در فزونى مال نکوشند، زیرا خطرات زیادى را به دنبال دارد اما چنان نیست که هر ثروتمندى هواپرست و شهوت پرست باشد. این حکم کلى مانند احکام دیگرى نظیر آن استثنائاتى دارد. گروه زیادى راه قارون را پیمودند و اموالشان مایه غرور و کفرشان شد، جمع اندکى نیز از مال براى رسیدن به مهم ترین طاعات الهى بهره گرفتند. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۵۹ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَك 💠آن کس که تو را از بدی بیم دهد چون کسی است که به خوبی بشارت دهد ✍تحذير شناساندن انسان به چيزى است كه مصلحت او در آن است و زيان و خطر را از او دفع مى كند و اينكه امام مى فرمايد چنين كسى مانند كسى است كه به تو بشارت مى دهد مفهومش اين است كه بايد از اين هشدارها همان گونه خوشحال شوى كه از خبرهاى مسرت بخش خوشحال مى شوى و بايد از چنين كسى همان گونه تشكر كنى كه از بشارت دهنده تشكر مى كنى،زيرا او اگر خير تو را نمى خواست به تو هشدار نمى داد و از افتادن در شر برحذر نمى داشت. 🔹 تحذير به معناى ترساندن و هشدار دادن در برابر خطرات قطعى يا احتمالى است و تبشير به معناى بشارت دادن در برابر پيروزى هاست. از آنجا كه پرهيز از خطرات خود يك پيروزى بزرگ است امام مى فرمايد: كسى كه تو را از خطر و ضرر قطعى يا احتمالى برحذر مى دارد مانند كسى است كه تو را بشارت دهد به امورى كه مايه خوشحالى توست. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۰ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨اللِّسَانُ سَبُعٌ، إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ. 💠زبان درنده اى است، كه اگر آزادش گذارند بگزد. ✍ نعمت ها هر چه بزرگ تر باشد چنانچه از آن به طرز بدى استفاده شود خطراتش عظيم تر است. هيچ عضوى از اعضاى انسان به اندازه زبان بى قيدوبند خطرناك نيست به طورى كه گاه می شود يك جمله آتش جنگى را مى‌افروزد و سبب ريختن خون‌ها و هتك نواميس و از بين رفتن آرامش و امنيت جامعه مى‌گردد، لذا در حديثى از پيغمبر (صلوات الله علیه) مى‌خوانيم كه خداوند زبان را عذابى مى‌كند كه هيچ يك از اعضاى بدن را با آن عذاب نمى‌كند. 🔹 در حدیثى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم که ابوذر(ره) مى گفت: «اى طالب علم این زبان کلید خیر و شر است، بنابراین بر زبانت قفل و بند نه همان گونه که بر درهم و دینارت قفل و بند مى‌نهى» ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۱ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ألْمَرْأَةُ عَقْرَبٌ حُلْوَةُ آللَّبْسَةِ. 💠زن عقربى است كه نيش او شيرين است. ✍ اين كه اگر زن همچون عقرب باشد چگونه نيش زدن او شيرين است شايد از آن رو است كه در كنار نيش هاى او نوش هاى فراوانى نيز وجود دارد كه نيش هاى او را قابل تحمل بلكه شيرين مى‌كند. 🔹 به يقين منظور از این تعبیر همه زنان نيستند، زيرا بسيارى از آنان داراى چنان ايمان و تربيت و اخلاقى هستند كه هرگز همسرانشان از آنها نيشى احساس نمى‌كنند، بنابراين منظور اين است كه در طبيعت زن اگر تربيت كافى نداشته باشد و از ايمان و معرفت، روح او سيراب نشود حالت گزندگى به خود مى‌گيرد و اين سخن حكيمانه براى همسران اين گونه زنان اين پيام را دارد كه به دليل فوايد وجودى آنان، نيش‌هاى آنها را تحمل كنند. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۳ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ.   💠شفاعت كننده چونان بال و پر در خواست كننده است. ✍ این گفتار حکیمانه امام، واقعيت مسلّم عقلى و نقلى است. همان گونه كه هيچ پرنده اى بدون بال و پر نمى‌تواند پرواز كند، بسيارى از طلب كنندگان نيز بى بال و پر شفاعت پرواز در آسمان قرب خدا براى آنها غير ممكن است. 🔹اين جمله كوتاه در واقع هم اشاره‌اى به فلسفه شفاعت و هم مفهوم و معناى آن و هم شرايط شفاعت كننده و شفاعت شونده دارد. پرنده بايد همه چيز او كامل باشد تا بعد از رويش بال و پر بتواند پرواز كند و استفاده از بال و پر براى پرنده عيب نيست، بلكه افتخار است و عالم اسباب در جهان هستى در واقع چهره هايى از همين شفاعت است. 🔹در عالم تشريع نيز گاه معصومان و پيشوايان بزرگ شفاعت مى‌كنند، گاهى علماى دين و شهدا و صالحان و زمانى اعمال خوب انسان مانند نماز و روزه و جهاد او با دشمن يا با نفس سبب شفاعتش مى‌شود. در هر حال شفيع به منزله بال و پر محسوب مى شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۴ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ، وَ هُمْ نِيَامٌ.   💠اهل دنيا همچون كاروانيانى هستند كه آنان را به سوى مقصدى مى برند و آنها در خوابند. ✍ می‌دانيم دنيا مسير آخرت است و در اين مسير منزلگاه هايى است كه در آنجا بايد زاد و توشه براى آخرت برگرفت تا هنگامى كه انسان به مقصد مى رسد دستش خالى نباشد. 🔹 ولى دنياپرستانى كه در تمام عمر به دنيا مشغول اند، همچون كسانى هستند كه بر مركب سوار و در خوابند و ساربان آنها را به سوى مقصد مى برد. انتهاى اين مسير همان مرگ است آنها زمانى كه سيلى اجل در گوششان نواخته شود از اين خواب غفلت بيدار مى شوند و تهى دست به سوى آخرت مى‌روند. 🔹 به بيان ديگر انسان ها سرمايه دارانى هستند كه وارد بازار دنيا مى شوند مدت اين بازار ـ مانند بسيارى از بازارهاى جهانى محدود است ـ و سرمايه آنها ساعات و شب ها و روزهاى عمر آنهاست هرگاه در اين مدت در خواب باشند سرمايه از دست مى‌رود و تجارتى حاصل نمى‌شود. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۷ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ، فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ. 💠از بخشيدن اندك شرم مدار كه محروم كردن اندك تر از آن بود. ✍ بسیارند کسانى که معقتدند باید بخشش به مقدار قابل ملاحظه باشد و اگر انسان توان آن را نداشت، ترک کند. 🔹در حالى که بخشش کم (توأم با عذرخواهى و ادب) حد اقل دو فایده دارد: نخست این که در بسیارى از موارد همین مقدار حل مشکلى مى‌کند. 🔹 دیگر این که دست رد به سینه درخواست کننده زدن نوعى اهانت است و این کار جلوى اهانت را مى گیرد. اضافه بر اینها روح سخاوت را در انسان در تمام حالات پرورش مى‌دهد. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆

#شرح_حکمت۶۸ ❣ امير‌المؤمنين علی علیه‌السلام فرمودند: ✨ الْعَفَافُ زِینَةُ الْفَقْرِ، وَالشُّکْرُ زِینَةُ الْغِنَى 💠خویشتن داری وصفت زينت فقر وشکر گزاری زينت غناست. ✍ فقیر در معرض آفات مختلفى قرار دارد: اظهار حاجت توأم با ذلت، دست بردن به سوى اموال حرام، ناسپاسى در برابر خداوند و مانند اینها. اما اگر خویشتن دار باشد نه دست حاجت به سوى لئیمان مى برد و نه عزت نفس خود را زیر پا مى گذارد، نه آلوده حرام مى شود و نه زبان به ناشکرى مى گشاید، بنابراین عفت به معناى خویشتن دارى، زینت فقر است. 🔹اما در مورد غنا که بهترین زینت شکرگزارى است; نه تنها شکر لفظى بلکه شکر عملى. اغنیا و ثروتمندانى که شکر عملى به جا مى آورند، به نیازمندان کمک مى کنند، در کارهاى خیر و عام المنفعه سرمایه گذارى مى نمایند، به آنها که وام مى خواهند وام مى دهند و حتى به کسانى که محتاجند و روى سؤال ندارند به طور پنهانى کمک مى کنند آنها برترین زینت را در زندگى براى خود فراهم کرده اند، در پیشگاه خدا آبرومندند و در برابر خلق خدا نیز داراى شخصیت و آبرو و چه زینتى از این بالاتر. 🔹البته همه باید شکر نعمت هاى خدا را به جا آورند; ولى این کار براى آنها که مشمول نعمت بیشترى هستند زیبنده تر، بلکه لازم تر است. ❆♡📗❆♡❆📗♡❆