کاربست «لا أبا لک» در روایات از ذم تا مدح.pdf
387.6K
#مطلب_علمی
#معرفی_مقاله
#فقه_الحدیث
نام مقاله: کاربست «لا أبَا لَک» در روایات، از ذم تا مدح
نویسنده: پوران میرزایی, محسن خاتمی
چکیده
وجود اصطلاحات و مجازها اعم از استعارات، کنایات، تشبیهات و ... در متون، هر چند لازمۀ هر کلام رسا و شیوایی است، اما گاه موجب دشواری در فهم مراد جدی و معنای دقیق آن میگردد. این مسئله در متون روایی نیز به چشم میخورد به گونهای که برای دستیابی به مقصود اصلی و مفاهیم صحیح این عبارات، در نظر گرفتن فضا و سبب صدور احادیث و سیاق کلام، امری لازم و غیر قابل اغماض است. عبارت کنایی «لا أبا لَک» از جمله این اصطلاحات است که در وهلۀ اول شبهۀ «وجود الفاظ دشنامگونه در کلام معصومان(ع)» را به اذهان متبادر میسازد. این پژوهش، در پی زدایش ابهام از فحوای این روایات، با روش توصیفی ـ استنتاجی در گردآوری مطالب و مقایسۀ تحلیلی دادهها، سعی دارد مفهوم صحیح و معادل امروزیِ تعبیر «لا أبا لَک» را بیابد. مراجعه به مفاهیم لغوی و کاربست این اصطلاح در متون کهن و اصیل عرب، واکاوی دیدگاه شارحان و نیز سیاق و فضای صدور روایات، نشان میدهد که نه تنها مفهوم ذمی که نگاهی رایج و باوری عمومی است، همواره معنای دشنام و ناسزا نمیدهد، بلکه فراتر از آن، این عبارتِ کنایی در روایات صرفا به معنای نکوهش، مدح و تعجب به کار رفته است.
کلیدواژههای مقاله :لا أبا لَک، احادیث مشکل، اصطلاحات روایی، کنایات روایی، فضای صدور، سیاق.
#مطلب_علمی
#نشست_حدیثی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی الاربعین، حجت الاسلام والمسلمین «سید کاظم طباطبایی» در نشست مجازی «همگرایی امت اسلامی» که از سوی مؤسسه فرهنگی رواق تاریخ و اندیشه معاصر قم برگزار شد، اظهار داشت: یکی از مسائلی که الازهر در مجمع التقریب پیگیری می کرد این بود که بتوانیم از جهت معرفتی بین شیعیان و اهل سنت کار کنیم تا این دو بهتر از گذشته یکدیگر را بشناسند. پیشینیان ما از جمله مرحوم شیخ طوسی در کتاب خلاف یا علامه حلی در تذکره با مبانی فقهی اهل سنت آشنا بوده اند؛ بنابراین اولین کاری که انجام دادیم همان ایده مرحوم آیت الله بروجردی است که تلاش داشتند روایات اهل سنت و شیعه مفهوم بهتری را به مخاطب ارائه کند، لذا کتاب «مدارک فقه اهل السنه علی نهج وسائل الشیعه» در شش جلد آماده شده است و کتاب «موسوعه الاحادیث الفقهیه» که جمع آوری تمامی روایات فقهی از همه مذاهب اسلامی است، فعلا در سه جلد رونمایی شده است. مجموعه کارهای ما در کتاب اول ایده مرحوم آیت الله بروجردی بود که احادیث شیعه عمدتا در پی پاسخ به شبهه ای بوده که در جامعه اهل سنت مطرح بوده است و طبیعتا اگر احادیث اهل سنت را بشناسیم احادیث شیعه مفهوم و معنای بهتری پیدا میکند به همین دلیل یک کتاب از مجموعه روایات سنی مطابق با باب بندی کتاب وسائل الشیعه تهیه شده است.
ادامه خبر را دنبال کنید 👇🏻👇🏻👇🏻
منبع :پایگاه الاربعین https://bitn.ir/XzSeG
#مطلب_علمی
#اصطلاح_حدیثی
#تاریخ_حدیث
#تحمل_حدیث
✅تحمل حدیث عبارت است از این كه راوى، حدیث را از استاد خود - كه در اصطلاح به او «شیخ» مىگویند - به یكى از راههاى معتبر در تحمل حدیث، فراگیرد.
✅تحمل حدیث به معنای حمل آن نیز هست؛ اما علمای حدیث به این جهت اصطلاح تحمل را بر حمل ترجیح داده اند که تحمل به معنای «حمل با مشقت» است و از آنجا که حمل حدیث مستلزم وجوب احتیاط در عدم تداخل حدیث با سخنان دیگر است، خالی از مشقت نیست. (عبدالهادی فضلی، اصول الحدیث، بیروت 1414/1993، ص223)
✳️راه های تحمل حدیث
براى تحمّل حدیث طرقى ذكر شده است. بیشتر عالمان حدیث، هشت طریق و برخى، هفت طریق ذكر كرده و طریق «وصیت» را در ذیل طریق «اعلام» آوردهاند. (تلخیص مقباس الهدایة/169)
❇️این طرق عبارتند از:
1-سماع؛ شنیدن حدیث از استاد.
2-قرائت (عرض)؛ خواندن حدیث نزد شیخ؛ چه خود آن را بخواند یا دیگرى بخواند و او بشنود.
3-اجازه؛ بدین صورت كه استاد اجازه نقل از كتاب یا نقل روایت را براى شاگرد صادر كند.
4-مناوله؛ یعنى دادن كتاب به شاگرد، همراه اجازه یا بدون آن كه نوع اول «عرض المناوله» گفته مىشود.
5-کتابت؛ شیخ یا فردى دیگر به امر او حدیث را براى درخواست كننده بنویسد و ارسال كند.
6-اعلام؛ بدین معنا كه استاد به شاگردش اعلام كند كه فلان كتاب از او است یا فلان حدیث، سماع او از استاد خویش است.
7-وصیت؛ بدین صورت كه با وصیت شیخ، كتاب یا روایات او در اختیار كسى قرار گیرد و او در نقل آنها مجاز باشد.
8-وجاده؛ یعنى راوى نوشتهاى به خط یكى از مشایخ بیابد و پس از اطمینان از انتساب آن به صاحبش، آن را نقل كند. (نهایة الدرایة/ 445-472؛ معالم المدرستین ج3، ص 243-245)
❎اعتبار راه های تحمل حدیث
راههاى یاد شده از نظر میزان اعتبار با یكدیگر تفاوت دارند؛ از اینرو، براى هر طریقى عبارتى منظور شده كه نوع تحمل راوى از حدیث را مشخص مىكند؛ تعبیرهایى همچون «سمعت» یا «حدثنى»؛ «قرأت على فلان» یا «قرىء على فلان و انا اسمع»؛ «اخبرنى فلان إجازة»؛ «أخبرنى فلان مناولة»؛ «أخبرنى فلان مكاتبة»؛ «أخبرنى فلان إعلاما» و «أخبرنى فلان وصیّة» كه به ترتیب بیانگر و مشخصكننده طریق سماع، قرائت، اجازه، مناوله، كتابت، اعلام و وصیت است. طریق تحمل حدیث از نوع وجاده از عباراتى همچون «وجدت» یا «قرأت بخطّ فلان» استفاده مىشود.
معتبرترین طریق - از نظر عموم محدثان - طریق سماع و ضعیفترین آن، طریق وجاده است و از آنجا كه ذكر طریق تحمل موجب طولانى شدن سند حدیث مىشده محدثانى چون ثقة الاسلام كلینى، سند را به صورت «معنعن» تلخیص كردهاند. (نهایة الدرایة/ 445-472؛ معالم المدرستین ج3، ص 243-245؛ تلخیص مقباس الهدایة/ 169-181)
منبع: سایت دانشنامه اسلامی https://bitn.ir/CUqCJ
#مطلب_علمی
#معرفی_مقاله
#اعتبارسنجی
✅نام مقاله: واکاوی روشهای ناقدان (محدث، رجالی) در اعتبارسنجی راویان
نوع مقاله: #علمی_پژوهشی
✍🏻نویسنده: علیرضا طبیبی، مجید زیدی جودکی
📙نشریه: #علوم_حدیث
✳️چکیده
بعد از آنکه برخی افراد خواسته یا ناخواسته در احادیث پیامبر دست بردند و سخنان وی را تحریف کردند، ناقدان در صدد چارهجویی برآمدند تا هر سخنی را از هر کسی نپذیرند بدین جهت از راهها و روشهای مختلفی از احوال راویان گرد آوردند. در همین راستا این مقاله روشهایی که ناقدان از طریق آنها به اعتبار سنجی راویان پرداخته را بررسی کرده است. که بعد از تتبع و جستوجو در چگونگی کسب اطلاع ناقدان از احوال روات به دست آمد که عمده روشهای آنها از سه طریق استقراء، مقارنه و تحلیل بوده است. که هر سه روش از روشهای علمی بوده و در سایر علوم نیز به کار گرفته میشوند. روش استقراء از طریق تتبع در روایات راوی حاصل شده، روش مقارنه نیز از طریق مقایسه روایات راوی با سایر روات بوده و تحلیل نیز بوسیله واگشودن و تقسیم یک کلّ ناشناخته به چند جزئی معلوم صورت میپذیرد.
❇️کلیدواژهها: ناقدان، استقراء، مقارنه، تحلیل، اعتبارسنجی
❎دسترسی به مقاله از طریق لینک👇🏻
https://bitn.ir/UufsQ