🔰احكام نذر
🖌 نذر، پيمانى است بين بندگان خدا با پروردگار خويش كه با شرايطى عمل به آن واجب مىشود.
❓پرسش: در صيغه نذر اگر بگويد: «خدايا اگر حاجتم برآورده شد فلان كار را مىكنم» يا «نذر كردهام كه چنين كنم» آيا در انعقاد نذر كافى است يا اينكه حتما بايد «لله عَلىَّ ان كان كذا فعلىّ كذا» و الفاظ مرادف آن باشد؟
✅ پاسخ: كافى نيست و بايد صيغه مخصوص خوانده شود. (1)
❓پرسش: شخصى نذر سفره حضرت ابوالفضل عليه السلام دارد ولى به علت كمى جا در محل سكونت نمىتواند نذر خويش را اداء نمايد بنابراين آيا مىتواند وجه آنرا به مصرف ديگر برساند؟
✅ پاسخ: اگر صيغه مخصوص نذر را نخوانده باشد وفاء به نذر واجب نيست و اگر صيغه نذر را خوانده بايد بر طبق آن عمل كند مگر آنكه قدرت بر وفاء نداشته باشد. (2)
❓پرسش: شخصى براى امام حسين عليه السلام نذرى نموده و اكنون امكان عمل به نذر را ندارد تكليف چيست؟
✅ پاسخ: چنانچه نذر با صيغه مخصوص بوده صبر كند تا امكان وفا حاصل شود. (3)
❓پرسش: فروختن نذورات جنسى همچون قند و شكر و چاى و صرف در مايحتاج مسجد و حسينيه چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: اگر نذر دهندگان مطلق نذر كردهاند مانعى ندارد. (4)
❓پرسش: آيا نذورات مردم از قبيل برنج و گوشت و روغن كه زائد بر مصرف است مىتوان فروخت و پول آن را صرف كار خير ديگرى نمود؟
✅ پاسخ: اگر براى خرج روز عاشورا باشد نمىتوان آنرا صرف چيز ديگرى نمود مگر در مسير عزادارى. (5)
❓پرسش: باقى مانده اموالى كه به عنوان هزينههاى مراسم عاشوراى امام حسين عليه السلام جمع آورى مىشود، در چه مواردى بايد خرج شود؟
✅ پاسخ: مىتوان اموال باقيمانده را با كسب اجازه اهداء كنندگان در امور خيريه مصرف كرد و يا آنها را براى مصرف در مجالس عزادارى آينده نگه داشت. (6)
❓پرسش: آيا جايز است از پولى كه در ماه محرّم براى خرج عزادارى جمعآورى مىگردد براى برگزارى كلاسهاى قرآن و جلسات مذهبى مصرف شود؟
✅ پاسخ: اگر براى عزادارى باشد نمىشود براى كار ديگرى مصرف شود ولى اگر براى هزينههاى مسجد باشد مانعى ندارد. (7)
------------------------
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 460، س 8.
2. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، س 54، ص 477.
3. همان، ص 472، س 42.
4. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 372.
5. هزار و يك مسأله، نورى همدانى، س 754، ص 25.
6. اجوبة الاستفتائات، س 367، ص 131، و س 1452، ص 325.
7. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 521، س 1705.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 46
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 نذرهاى بى اساس
🖌 بسيارى از نذرها اساس درستى ندارد، مانند نذر بدون #صيغه، نذرهاى #چشم و هم چشمى، نذر #ديگران براى انسان، نذر در #خواب و نذر زن بدون #اذن شوهر.
❓پرسش: آيا اگر زن، كارمند و حقوق بگير باشد مىتواند از مال خودش در صورتى كه با حق شوهرش منافات نداشته باشد نذر نمايد يا باز هم بايد نذرش با رضايت شوهر باشد؟
✅ پاسخ: در اين صورت هم نذر بدون اذن شوهر باطل است. (1)
❓پرسش: بدون اذن شوهرم نذر كردهام ولى بعد ايشان راضى شدند. آيا نذر من صحيح است؟
✅ پاسخ: نذر بدون اذن شوهر باطل است و اجازه بعدى آن را تصحيح نمىكند. (2)
------------------
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 461، س 10.
2. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 461.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 48
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام مسجد
🖌 از مسائلى كه در رابطه با مناسبتها مطرح است مسجد و احكام آن است در اينجا به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔻مسأله: نجس كردن زمين و سقف و بام و طرف داخل ديوار مسجد حرام است و هر كس بفهمد كه نجس شده است بايد فوراً نجاست آن را برطرف كند. و احتياط واجب آن است كه طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نكنند و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمايند مگر آن كه واقف، آن را جزء مسجد قرار نداده باشد. (1)
🔻مسأله: تميز كردن مسجد و روشن كردن چراغ آن مستحب است، و كسى كه مىخواهد مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو كند و لباس پاكيزه و مناسب بپوشد و ته كفش خود را وارسى كند كه نجاستى به آن نباشد. (2)
🔻مسأله: توقف در مساجد براى افراد ناپاك از قبيل جنب، حائض، نفساء حرام است. (3)
❓پرسش: اگر در مسجد روضه برقرار باشد، آيا مىتوان براى ضبط شخصى از برق آن استفاده كرد
✅ پاسخ: جايز نيست، مگر آنكه پول برق مصرف شده را بدهند. (4)
❓پرسش: در بعضى از مساجد معمول است هنگام مجالس ختم و فاتحه صداى بلندگو از فضاى بيرون مسجد پخش مىشود با توجه به اينكه چه بسا بيماران و سالخوردگان از صداى بلندگو اذيت مىشوند، آيا اين عمل جايز است؟
✅ پاسخ: محل اشكال است. (5)
-----------------
1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 523، م 900.
2. همان، م 912.
3. توضيحالمسائل مراجع، ج 1، م 355؛ تحرير الوسيله، ج 1، ص 38 فى احكام الجنب.
4. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 96، س 316.
5. همان، ص 97، س 320.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 49
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام حسينيه
🖌 حسينيه محل برگزارى مراسم #مذهبى به ويژه سوگوارى امام حسين عليه السلام است.
🖌 حسينيه حكم مسجد را #ندارد بنابراين احكام مسجد مانند حرمت داخل شدن جنب و حائض را ندارد و وجوب برطرف كردن نجاست از آن بر حسينيه جارى نمىباشد. (1)
🖌 استفاده از حسينيه در غير جهتى كه بر آن #وقف شده، در صورت منافات داشتن با آن، جايز نيست. مانند اجراى برنامههاى نمايشى يا ورزشى و دفن كردن ميت در آن. (2)
🖌 #فروختن حسينيه يا تبديل آن به مسجد جايز نيست، مگر آن كه بر اثر خرابى قابل استفاده نباشد و امكان تعمير آن نيز وجود نداشته باشد كه در اين صورت مىتوان آن را فروخت و با پول آن ملكى خريد و در همان راستا وقف كرد. (3)
------------------
1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 518.
2. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 350؛ توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 341.
3. توضيحالمسائل مراجع، ج 1، ص 518 و ج 2، ص 224.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 50
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام امر به معروف
🖌 امربه معروف و نهى از منكر با شرايطى كه دررسالههاى عمليه آمده است، واجب است و ترك آن معصيت است و در مستحبات و مكروهات، امر و نهى مستحب است. (1)
🖌 هرگاه بدعتى در اسلام واقع شود بر همه مخصوصاً علماى دين واجب است حق را اظهار و باطل را انكار كنند. (2)
🖌 آداب امر به معروف و نهى از منكر:
سزاوار است كسى كه امر به معروف و نهى از منكر مىكند به نكات زير توجه نمايد:
🔹الف) مانند طبيبى دلسوز و پدرى مهربان باشد.
🔹ب) قصد خود را خالص كند و تنها براى رضاى خدا اقدام كند و عمل خود را از هرگونه برترىجويى پاك گرداند.
🔹ج) خود را پاك و منزه نداند. چه بسا ممكن است همان شخص كه اكنون خطايى از او سرزده است. داراى صفات پسنديدهاى باشد كه مورد محبت الهى است؛ هر چند اين عمل او هم اكنون ناپسند باشد. (3)
🔹د) رضايت به فعل منكر و ترك معروف حرام است. (4)
🔹ه) در وجوب نهى از منكر، فرقى بين گناه بزرگ (معصيت كبيره) و گناه كوچك (معصيت صغيره) نيست. (5)
🔹و) اگر بداند يا احتمال دهد كه امر و نهى در صورت تكرار مؤثّر است واجب است تكرار كند. (6)
❓پرسش: در شرايط امروز وظيفه ما نسبت به امر به معروف افراد ناشناسى كه نمىدانيم اثر دارد يا نه چيست؟
✅ پاسخ: در فرض احتمال اثر و اجتماع ساير شرايط واجب است. (7)
-----------------
1. توضيحالمسائل مراجع، ج 2، ص 618، م 2786.
2. توضيح المسائل مكارم شيرازى، م 2514.
3. تحرير الوسيله، ج 2، شرائط امر به معروف، م 14.
4. همان، القول فى مراتبها. م 7.
5. همان، القول فى اقسامها، م 14.
6. همان، الشروط، م 5.
7. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 1، ص 482، س 1.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 51
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 وقف بر امام حسين عليه السلام
🔸شدت علاقه شيعيان به سالار شهيدان موجب شده كه در طول تاريخ بسيارى از شيعيان املاك خود را بر حرم ايشان و براى عزادارى او وقف كنند.
🔻اين امر، احكام خاصى در فقه به خود اختصاص داده است كه به برخى از آنها اشاره مىشود:
📍مسأله: آنچه براى برگزارى مراسم امام حسين عليه السلام وقف شده نبايد در موارد ديگر صرف شود. (1)
📍ساختمانى را كه به نام حسينيه ساخته مىشود بايد در همان مورد خاص از آن استفاده شود و جايز نيست به مدرسه و مسجد تبديل شود. اگر هم تبديل شده بايد به حال اول برگردد. (2)
❓پرسش: اثاث حسينيهاى كه متروك و مخروبه شده اگر بماند ضايع مىشود حكمش چيست؟
✅ پاسخ: اگر در آن حسينيه يا حسينيه ديگر قابل استفاده نيست بفروشد و صرف احتياجات حسينيه نمايد. (3)
❓پرسش: آيا جايز است وسايل و ظروف حسينيه را براى مصارف ديگر استفاده نمود؟
✅ پاسخ: اگر براى حسينيه وقف شده است جايز نيست. (4)
❓پرسش: ساختن حسينيه درقبرستانى كه قسمتى از آن به حال تعطيل درآمده چه صورتى دارد؟
✅ پاسخ: قبرستان اگر وقف دفن اموات باشد جايز نيست. (5)
---------------
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 351، س 40.
2. همان، ص 3526، س 53؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 87، ص 276؛ تحريرالوسيله، ص 74، م 61.
3. همان، ص 386، س 126.
4. استفتائات مكارم، ج 1، ص 299، س 1043.
5. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 358، س 59.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 52
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام مقتل
🖌 در ذكر مقتل و مصيبتخوانى لازم است دقّت شود مبادا مطالب و مسائل بىاساس مطرح شود.
👈 حضرت على عليه السلام در طى نامه خود به حارث همدانى نوشت: لا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ كَذِباً. (1)
يعنى نقل مكن از براى مردم هر چه را كه شنيدهاى كه همين بى دقتى در نقل كافى است براى دروغگويى.
❓پرسش: در بعضى از هيئتهاى مذهبى مصيبت هايى خوانده مىشود كه مستند به مقتل معتبرى نيست و از هيچ عالم يا مرجعى هم شنيده نشده است تكليف شنوندگان چيست؟
✅ پاسخ: نقل مطالب به صورت مزبور بدون اينكه مستند به روايتى باشد و يا در تاريخ ثبت شده باشد وجه شرعى ندارد مگر آنكه نقل آن به عنوان بيان #حال به حسب برداشت متكلم باشد.
👈 و تكليف شنوندگان نهى از منكر است به شرطى كه موضوع و شرايط آن نزد آنان ثابت شده باشد. (2)
🖌 مسأله: تمام مراجع خواندن روضههاى دروغ و بى اساس را حرام مىدانند. (3)
❓پرسش: آيا داستان عقد و عروسى حضرت قاسم در كربلا صحّت دارد؟ خواندن و بيان كردن اين داستان چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: چون در منابع معتبره نيامده بهتر ترك آن است. (4)
❓پرسش: مقاتل معتبره اعم از فارسى و عربى چيست؟
✅ پاسخ: كتاب لهوف و نفس المهموم. (5)
و برخى از بزرگان كتاب مقتل ابى مخنف، مقتل عبدالرزاق مقرم و منتهى الآمال را نيز معرفى نمودهاند.
-----------------
1. منتهى الآمال، ص 567 در پايان جلد اول. مرحوم محدث قمى روايات زيادى در مذمت خواندن روضههاى بىاساس و دروغ در كتاب مذكور آورده است.
2. اجوبة الاستفتائات خامنهاى، ج 2، س 36، ص 129.
3. مسائل جديد، ج 3، محسن محمودى، ص 32.
4. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 508؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 624، س 218.
5. جامع المسائل فاضل، ج 1، س 2178.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 54
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 غلوّ در مداحى
❓پرسش: برخى از ذاكرين در مدح اهلبيت عليهم السلام تعبيراتى مانند زهرا پرستم، على پرستم، لااله الا الزهراء و ... مطرح مىكنند. اين گونه الفاظ چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: نبايد مسائلى كه خلاف شأن ائمه است، مطرح شود. (1)
❓پرسش: گفتن ذكرهايى مثل خداى من حسين من، من علىاللهىام و ... چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: جايز نيست و بايد ترك شود. (2)
--------------------
1. مسائل جديد، ج 1، ص 41، استفتائات بهجت، ج 4، س 6395 و 6396.
2. استفتائات آيت الله جوادى آملى، ص 114.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 55
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام عاشورايى
🖌 يكى از شيوههاى مؤثر بيان احكام محرم، توجه به #سيره امام حسين عليه السلام در احكام است كه خود مىتواند انگيزه بيشترى براى پذيرش و عمل به احكام براى سوگواران امام حسين عليه السلام باشد.
👈 در اينجا به چند نمونه از سخنان امام حسين عليه السلام از مدينه تا كربلا در رابطه با احكام اشاره مىشود:
✅ 1. احياء واجبات و احكام دين
يكى از اهداف نهضت امام حسين عليه السلام احياء واجبات و احكام دين است.
🔹 چنانكه خود حضرت در سخنى مىفرمايد:
الّلهُمَّ انَّك تَعلَمُ انّه لَم يَكن ما كان مِنّا تَنافُساً فى سُطان وَلا التماساً مِن فُضُول الحُطام ولكن لِنَرى المَعالِمَ مِن دينك و نظهُر الاصلاحُ فى بلادِك ويَأمنَ المَظلومونَ مِن عبَادكَ و يَعمَلَ بفرائِضِك و سُنَّتِكَ و احكامِك ... (1)
بارالها تو خود مىدانى آنچه كه از ما برآمده از سر رقابت در سلطنت و ميل به افزودن كالاى دنيا نبوده است بلكه از آن روست كه پرچم دين تو را افراشته بينيم و اصلاح را در شهرهايت آشكار كنيم و بندگان ستمديدهات را در امان باشند. و به فرائض و سنتها و احكامت عمل شود.
👈 امام حسين عليه السلام جان خود و پاكيزهترين انسانهاى زمان خود را فدا نمود تا مردم به احكام دين #عمل كنند چون سعادت در سايه #علم و #عمل به احكام دين است.
✅ 2. امام حسين عليه السلام و امر به معروف
🔹امام حسين عليه السلام در مدينه در جوار قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:
اللهم انّى احِبُّ المَعروف و انكرُ المنكَر (2)
پروردگارا من معروف را دوست دارد و منكر را بد مىدانم.
🔹امام حسين عليه السلام هنگام حركت از مدينه به سوى مكه در فرازى از وصيت خود به برادرش محمدبن حنفيه فرمود:
اريدُ ان آمُرَ بالمَعروفِ و انهى عَن الْمنكر (3)
مىخواهم امر به معروف و نهى از منكر كنم.
🔹و در فرازى ديگر از سخنانش فرمود:
الا و انَّ هؤلاء قَد لَزمُوا طاعَةَ الشَيطان و تَرَكوا طاعَةَ الرَّحمنِ و اظهِرو الفَساد و عَطَّلَوا الحُدود و احَلّوُا حَرامَ الله و حَرِّمُوا حَلالَه و انَا احَقُّ مِمَّن غَيَّرَ (4)
آگاه باشيد اينان اطاعت خدا را ترك و پيروى از شيطان را بر خود فرض نمودهاند فساد را ترويج و حدود الهى راتعطيل نموده و حلال را حرام و حرام را حلال نمودهاند. و من به قيام عليه اين همه فساد و مفسدين كه دين جدم را تغيير دادهاند از ديگران شايستهترم.
🔹امام حسين عليه السلام درباره نقش امر به معروف و نهى از منكر فرمود: اذا ادّيت و اقيمَت استَقامَت الفرائِضُ كُلُّها
اگر فريضه امر به معروف و نهىاز منكر به درستى انجام شود و اقامه گردد فرائض ديگر نيز انجام خواهد شد. (5)
📌نكته: مىتوان احكام و آداب امر به معروف را از بخش احكام محرم استفاده نمود.
----------------
1. ابن شعبه حرانى، تحف العقول، قم انتشارات بصيره 1394، ب 170.
2. مقتل مقرم، ص 133، بحار الانوار، ج 44، ص 328.
3. مقتل خوارزمى، ج 1، ص 188.
4. كاملابن اثير، ج 3، ص 280؛ انساب الاشراف، ج 3، ص 171؛ سخنان حسينبن على عليهما السلام از مدينه تا كَربلا، ص 149.
5. تحف العقول، ص 168.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 56
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورائی
✅ 3. امام حسين عليه السلام و مبارزه بابدعت گرايى
🖌 يكى از مسايلى كه در عصر امام حسين عليه السلام رواج داشت #بدعت گرايى بود!
👈 امام حسين عليه السلام در نامهاى به بزرگان بصره نوشت: انا ادعُوكُم الى كِتابِ اللّه وسُنّةِ نَبيِهِ فَانَّ السُّنَةَ قَد اميتت والبدعَةَ قَد احِييَت (1)
من شما را به (عمل به) كتاب خدا و سنت پيامبرش دعوت مىكنم چرا كه سنت پيامبر از ميان رفته و بدعتها رواج پيدا كرده است.
❓بدعت چيست؟
✅ بدعت در دين يعنى انجام عملى كه در كتاب و سنت پايه و اساسى ندارد. چنين عملى به نيت انجام عمل دينى بدعت و حرام است. (2) مانند نماز #تراويح، #آمين گفتن در بين حمد و سوره، دست #بسته نماز خواندن و #روزه روز عاشورا كه بنى اميه تشريع كردند.
👈 امام رضا عليه السلام درباره روزه روز عاشورا مىفرمايد:
پايه گذارش ابن مرجانه بوده است. آن روزى كه خطاكاران خاندان ابن زياد به خاطر تبرك جستن از قتل امام حسين عليه السلام در آن روز، روزه گرفتند. (3)
🔹مرحوم علامه امينى در كتاب الغدير با ذكر اسناد و مدارك، بدعتهاى معاويه را جمع آورى كرده است. او مىگويد: نخستين كسى كه #ربا را حلال شمرد، آشكارا به #شرب_خمر و خريدن آن اقدام كرد، اموالى را براى #جعل_حديث اختصاص داد، به دين خدا #اهانت كرد، #ازدواج با دو خواهر را در يك زمان اجازه داد، و #خطبه عيد را بر خلاف دستور پيامبر بر نماز عيد مقدم داشت، معاويه بود. (4)
🖌 امروزه بدعتهاى بسيارى در جامعه وجود دارد. مانند: سفرهاى خرافى، ماليدن #خون قربانى به ماشين و خانه و استفاده از #موزيك در برخى از دستجات عزادارى.
---------------
1. تاريخ طبرى، ج 7، ص 240.
2. بدعت عبارت است از« ادخال فى الدين ماليس فى الدين». جامع الشتات فارسى، ج 1، ص 176، قواعد شهيد، ص 256( فرهنگ علوم، ص 134).
3. وسايل الشيعه، ج 7، ص 240.
4. الغدير، ج 1، ص 71؛ عاشورا، زير نظر آية الله مكارم، ص 206.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 58
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورائی
✅ 4. حرامخوارى
🖌 در منابع اسلامى تأكيد بسيارى بر پرهيز از #لقمه حرام شده است.
👈 پيامبراكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: انَّ اخوفَ ما اخافُ عَلى امتى مِن بَعدى هذِهِ المَكاسِبُ الُمحرَّمه (1)
بيشترين ترس و نگرانيم بر امتم اين كسبهاى حرام است.
👈 و نيز فرمود: كَسبُ الحَرامُ يبين فى الذُّريّه (2)
لقمه حرام در نسلهاى بعد اثر نامطلوب خود را ظاهر مىكند.
🔹 از ويژگى لشكريان يزيد حرام خوارى است.
🔹قرآن در دو آيه سوره مائده حرام خوارى را از صفات يهود برشمرده است. (3)
🔹امام حسين عليه السلام چندين بار با لشكريان يزيد صحبت كرد حسب و نسب خود را معرفى كرد. از همه راههاى منطقى و احساسى براى روشن ساختن حقايق براى آنها استفاده كرد اما اثرى نداشت آنگاه فرمود: فَقَدُ #مُلِئَت بُطوُنكم مِنَ الحَرام و طُبِع عَلى قُلوبِكم (4)
شكمهاى شما از حرام پر شده است. و بر دلهاى شما مهر خورده است.
انواع حرامخورى 🔻
⛔️ الف) حرام خورى آشكار و بىپوشش
مانند #ربا، #كم فروشى، #غش در معامله، #قمار، فروش چيزهايى كه موجب #فساد در جامعه مىگردد. مانند: فروش عكسهاى مبتذل، فيلمهاى آلوده خريد و فروش ابزار حرام (5)
⛔️ ب) حرامخورى با پوشش
اين نوع حرام خورى بسيار خطرناك است زيرا بسيارى از مسلمانان با پوشش حلال وجدان خود را فريب مىدهند. مانند #رشوه در پوشش حق حساب، #هديه و پول چايى يا رباخوارى در پوشش #مضاربه، كارمزد و كلاه شرعى.
-------------
1. بحارالانوار، ج 130، ص 54.
2. كافى، ج 5، ص 125.
3. مائده، 67 و 68.
4. بحارالانوار، ج 45، ص 8.
5. درباره درآمدهاى حرام در جلد 3 احكام عمومى آقاى وحيدى، ص 79 تا 108 بحث شده است.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 60
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورایی
✅ 5. امام حسين عليه السلام و نماز
🖌 هنگامى كه دشمنان در روز نهم محرم حلقه محاصره را تنگتر كردند و آماده حمله شدند امام حسين عليه السلام به حضرت عباس عليه السلام فرمود:
ارجعِ الَيهِم فَان استَطَعتَ ان تؤخّرِهُم الى غدوة و تَدْفَعَهُم عَنّا العشيّهِ نُصَلَى لِرَبَّنا اللَيلة و نَدعُوهُ و نَستَغفَره فَهُوَ يَعلم أنى #احِبُّ الصَّلوة وَ تِلاوةِ كِتابه وَ كثَرة الدُّعاء والاستغفار (1)
به سوى آنان باز گرد و اگر توانستى همين امشب را مهلت بگير و جنگ را به فردا موكول كن تا ماامشب را به نماز و استغفار و مناجات با خدا بپردازيم خدا مىداند من نماز و تلاوت قرآن و دعا و استغفار را دوست دارم.
🖌 ضحاك بن عبدالله مىگويد:
شب عاشورا امام حسين عليه السلام و يارانش تا صبح در حال نماز و استغفار و دعا بودند. (2)
🖌 امام سجاد عليه السلام فرمود: پدرم در هر شبانه روز #هزار ركعت نماز مىخواند. (3)
-------------
1. ارشاد مفيد، ص 240، ج 4، ص 315
2. نفس المهموم، ص 104.
3. بحارالانوار، ج 2، ص 311، موسوعه كلمات امام حسين عليه السلام، ص 685.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 62
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰احکام عاشورایی
✅ 6. اذان و اقامه
🖌 در منزلگاه #شراف پس از استراحت مختصر موقع ظهر، وقت نماز فرا رسيد امام حسين عليه السلام به حجاج بن مسروق مؤذن مخصوص خود فرمود: اذِّن يَرْحَمَك الله و اقِمِ لِلصَّلوة نُصلى
خدا رحمتت كند، اذان و اقامه بگو تا نمازمان را بخوانيم.
🖌 نيز امام حسين عليه السلام هنگام نماز ظهر، به فرزندش فرمود اذان و اقامه بگو و ايشان اذان و اقامه گفت و سپس با هم نماز خواندند. (1)
🖌 در صبح #عاشورا با داشتن مؤذن مخصوص، خود اذان و اقامه فرمود و نماز صبح را با اصحابش خواند. (2)
👈 مستحب است انسان در بين اذان و اقامه يك قدم بردارد يا ذكر بگويد و يا قدرى ساكت باشد. (3)
👈 اگر براى خواندن نماز جماعت به مسجد برود و ببيند جماعت تمام شده، تا وقتى كه صفها به هم نخورده #نمىتواند براى خود اذان و اقامه بگويد. (4)
📌 در چند جا اذان و اقامه #ساقط است:
🔸1. كسى كه با نماز #جماعتى همراه شود كه در آن اذان و اقامه گفته شده باشد.
🔸2. كسى كه پس از اقامه نماز جماعت در مسجد قبل از برهم خوردن #صفها بخواهد نماز بگذارد.
🔸 3. كسى كه اذان و اقامه ديگرى را #بشنود (5)
------------------
1. همان، ج 44، ص 314.
2. اذان نغمه آسمانى، ص 88؛ موسوعه كلمات امام حسين عليه السلام، ص 101.
3. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 543، م 940.
4. همان، م 924.
5. عروه الوثقى، ج 1، ص 602.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 63
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 7. نماز اول وقت
🖌 امام حسين عليه السلام از چهرههايى است كه در برپا داشتن نماز سهم بزرگى دارد. آن حضرت با قيام خود موجب استحكام پايههاى دين گرديد.
👈 در زيارتنامه آن حضرت آمده است: اشهدُ انّك قَد اقمتَ الصَّلاة (1)
شهادت مىدهم كه تو نماز را برپا داشتى.
🖌 در روز عاشورا و گرماگرم جهاد و مبارزه #ابوثمامه صائدى يكى از ياران امام حسين عليه السلام به امام عرض كرد. دوست دارم نماز را كه وقتش نزديك است با شمابخوانم سپس به لقاء پروردگار برسم امام سر به سوى آسمان برافراشت و فرمود: ذَكَرتَ الصَّلاة جَعَلَكَ اللهُ مَن المُصِّلين الذّاكِرينَ نَعَم هذا اوّل وَقتِها ثُمَّ قال سَلُوهم ان يَكفُّوا عنّا حتّى نُصلَّى
از نماز ياد كردى خدا تو را از نمازگزاران ذاكر قرار دهد آرى اول وقت نماز است. سپس فرمود از دشمن بخواهيد دست نگهدارند تا نماز بخوانيم.
🔹 حضرت مهدى عليه السلام به يكى از مشتاقان ديدارش به نام #زُهرى كه به زيارت آن حضرت موفق شده بود #دوبار فرمود:
از رحمت خدا دور است كسى كه نماز صبح را چندان تأخير بيندازد تا ستارهها ناپديد شود. و نماز مغرب را به قدرى تأخير بيندازد تا ستارهها ظاهر شوند. (3)
🔹امام حسن مجتبى عليه السلام فرمود:
آن گاه كه پدرم در آستانه شهادت قرار گرفت رو به من كرد و فرمود: فرزندم تو را وصيت مىكنم به نماز اول وقت (4)
🔹امام رضا عليه السلام فرمود: چون وقت نماز شد فوراً نماز بگذار زيرا تو نمىدانى بعد چه پيش مىآيد. (5)
📌 اداى نماز در اول وقت مستحب مؤكّد و تأخير آن از اول وقت جز در مواردى كه تأخير افضل است مكروه مىباشد. (6)
❓پرسش: شركت در عزادارى به طورى كه نتوانيم نماز را در اول وقت بخوانيم چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: نماز اول وقت را در اولويت قرار دهيد. (7)
🔸 موارد فضيلت تأخير عبارتند از:
🔻1. تأخير نماز ظهر و عصر براى كسى كه قصد خواندن نافله ظهر و عصر را دارد.
🔻2. تأخير نماز عشاء تا از بين رفتن سرخى مغرب
🔻3. تأخير نماز ظهر و مغرب تا آخر وقت فضيلت و انجام آنها با نماز عصر و عشاء.
🔻4. تأخير براى كسى كه به تخلى در اول وقت نياز دارد. (8)
🔻5. تأخير براى رسيدن به نماز جماعت. (9)
----------------
1. بحارالانوار، ج 100، ص 293.
2. لهوف، ص 95.
3. حق اليقين، ص 302.
4. ميزان الحكمه، ج 10، ص 477.
5. هزار و يك نكته نماز، ص 298، نكته 965.
6. فرهنگ فقه، ج 1. ص 108.
7. استفتائات بهجت، ج 4، س 6391.
8. همان مدرك و عروة الوثقى، ج 1، ص 525.
9. توضيح المسائل مراجع، م 751.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 64
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 8. نماز جماعت
🖌 از مسائلى كه امام حسين عليه السلام در نهضت عاشورا توجه خاصى داشتند نماز #جماعت بود.
🔸 در منزلگاه #شراف امام به حُر فرمود: تو با ما نماز مىخوانى يا مستقل و باسپاهيانت؟ عرضه داشت با شما و در يك صف به نماز مىايستيم. امام عليه السلام در جلو و يارانش و حُر و سپاهيانش در پشت سر آن حضرت ايستادند و نماز ظهر را با آن حضرت بجا آوردند. (1)
🔸 و نيز در نماز ظهر #عاشورا با اصحاب خود نماز را به جماعت خواندند.
--------------
1. سخنان حسين بن على عليه السلام از مدينه تا كربلا، محمد صادق نجمى، ص 138.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 67
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 9. اهتمام امام حسين عليه السلام به رعايت حقالناس
🖌 يكى از پيامهاى عاشورا توجه به #حق_الناس و حقوق ديگران است
🔹 موسىبن عمير از پدرش نقل مىكند كه امام حسين عليه السلام فرمود:
نادِ ان لا يُقتَلَ مَعِىَ رَجُلٌ عَلَيه دَيْن و نادِ بِها فى المَوالى فَانّى سَمِعتُ رَسول اللهِ يَقولَ مَن ماتَ وَ عَلَيهِ دَيْنٌ اخِذَ مَن حَسناته يوم القيامَه (1)
ميان همه يارانم اعلام كن هركس بدهى دارد با من كشته نشود، زيرا من از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم شنيدم فرمود: هركس از دنيا برود و دين بر ذمه داشته باشد، از حسنات وى در فرداى قيامت برداشته مىشود.
🔹 در نقل ديگرى آمده است كه عمير انصارى گفت: امام عليه السلام به من فرمود: هر كس از دنيا برود در حالى كه دينى بر عهدهاش باشد كه چارهاى بر آن نكرده باشد گرفتار دوزخ مىشود.
👈 راستى عجب است كهامام عليه السلام در بحرانىترين شرايط، حتىبه بدهكارى اصحاب و ياران خود به مردم توجه داشته باشد و راضى نشود بدهكاران همراه او پيكار كنند و شهيد شوند، كه مبادا حقوق مردم از دست برود.
🔹 و درباره حضرت مسلم آمده است كه در لحظه آخر عمر به عُمربن سعد چند وصيت كرد. يكى از آنها اين بود كه براى گذراندن زندگى در اين شهر مبلغ هزار درهم قرض كردهام: زره و لباس جنگى مرا بفروش و بدهى مرابپرداز. (2)
-----------------
1. موسوعه كلمات الحسين، ص 429.
2. ناسخ التواريخ امام حسين، ج 2، ص 98؛ طبرى، ج 6، ص 212.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 67
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 10. اهتمام امام حسين عليه السلام به رعايت حجاب و پوشش
🖌 از جلوههاى بارز حضور زنان در حماسه عاشورا تعهد و پايبندى آنان به حرمتها و مراعات مسائل #حجاب و پوشش است.
🖌 امام حسين عليه السلام به شمر فرمود:
انَا الَّذى اقاتُلِكُم و تُقاتلونى والنِّساء ليس عَلَيهِنَّ جُناحَ فَامنَعوا عُتاتَكم عن التَّعَرُضِّ لِحَرَمى مادُمتٌ حياً (1)
من با شما مىجنگم و شما با من، زنان گناهى ندارند تا من زندهام طغيانگران خود را از حرم من باز داريد.
🔸فاطمه صغرى دختر امام حسين عليه السلام مىفرمايد: «جلوى خيمه ايستاده بودم و به بدن پدر و اصحابش كه قطعه قطعه شده بودند نظر مىكردم ناگهان مردى را ديدم بر اسبى سوار است و با سرنيزه زنان را به اين سو آن سو مىكشاند و آنان به يكديگر پناه مىبرند و چادرها و مقنعههاى آنها گرفته شده و فرياد وا جَدّا وا ابَتاه و وا عليّاه بلند است. قلبم فرو ريخت و بدنم به لرزه افتاد از ترس او شروع كردم به اين طرف و آن طرف به دنبال عمهام امكلثوم دويدن در همين حال ناگهان ديدم كه آن سوار به طرف من آمد با سرعت تمام پا به فرار گذاشتم فكر مىكردم از دست او نجات مىيابم ديدم به طرف من مىآيد از خود بىخود شدم ناگهان ته نيزه او به كتفم خورد با صورت به زمين خوردم #مقنعهام را كشيد و گشوارههايم را برد و خون بر گونههايم جارى شد من بيهوش شدم. ناگهان عمهام را ديدم كه در كنار من قرار گرفته و گريه مىكند و مىگويد بلند شو برويم بلند شدم و گفتم: «يا عَمَتّاه هَل من #خِرقَةٍ استر بها رَأسى عَن اعين النُّظار؟ فَقالَت يا بنتاه وَ عَمتُكِ مَثلُكِ فَرَايتُ رَأسُهَا مَكشُوفة
اى عمه آيا پارچهاى دارى كه سرم را از ديد ناظران بپوشانم. حضرت فرمود: دخترم عمه تو مانند تو است. ناگهان نگاه كردم ديدم سر عمهام پوشش ندارد!!»
🔸 وقتى اسرا وارد كوفه شدند اهل كوفه به كودكان كه بر محملها سوار بودند تكههايى از نان و خرما دادند. ام كلثوم فرياد زد «يا اهل الكوفه انَّ الصَدَقه علينا حرام» (2)
و نان و خرماها را از دست و دهان اطفال برگرفته و به زمين انداخت. 👈 اما از زنان كوفه چادر و مقعنه گرفته و خود را پوشاندند. و اين نشان مىدهد كه حجاب اهميت بسيار زيادى دارد.
🔸حضرت زينب در خطابه پرسوز خود در كنار كاخ يزيد فرمود: امِنَ العَدل يَابنَ الطلقَا تَخديرُكَ حرائِرُكَ و امائِكَ و سُوقِكَ بِناتُ رَسُولِ اللّه سَبايا قَدْ هَتَّكتَ سُتورَ هُنَّ و ابديتَ وِجُوُههُنَ (3)
آيا از عدالت است اى زاده آزادشدگان (فتح مكه) كه همسران و كنيزان خودت را در پشت پردهها قرار دادهاى ولى دختران رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم را به عنوان اسير روانه كردهاى پرده حرمت آنها را دريدهاى و چهرههايشان را آشكار ساخته و زير سلطه دشمنان از شهرى به شهرى مىگردانى آنگونه كه مردم شهرها و آبادىها به آنان مىنگرند.
📌 پوشش نامناسب
لباس يكى از نيازهاى انسان است و بايد آداب و رسوم اجتماعى در آن رعايت شود.
امام حسين عليه السلام فرمود: مَن لَبَس مَشهُورَ مَنِ الثّياب اعْرضَ اللهُ عَنهْ يَومَ القِيامَة
كسى كه لباس #شهرت (انگشت نما) بپوشد در روز قيامت خدااز وى روى برمىگرداند. (4)
----------------
1. بحار الانوار، ج 45، ص 51؛ مقتل خوارزمى، ج 2، ص 33.
2. بحارالانوار، ج 45، ص 114 و 108.
3. حياة الحسين، ج 3، ص 378؛ در زيارت ناحيه مقدسه نيز اشارهاى به اين موضوع شده است.
4. فرهنگ سخنان امام حسين عليه السلام، محمد دشتى، ص 179.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 68
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
✅ 11. امام حسين عليه السلام و فضيلت آبرسانى
🖌 آب رسانى و سيراب ساختن موجودات زنده به هنگامى كه در فشار تشنگى باشند كارى بسيار پسنديده است.
امام حسين عليه السلام در اين عمل شايسته و خداپسندانه همواره پيشگام بود و در شرايط حسّاس دشمنى را كه دچار بىآبى شده بود به دست خويش سيراب ساخت. (1)
📌 توجه به چند نكته مناسب است:
🔸الف) ارزش آبرسانى
💡پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:
افْضلُ الصَّدَقَةِ سَقْىُ الْماء (3)
برترين صدقه، آب دادن است.
💡و نيز فرمود: مَن سَقَى مُؤمنا شِربَةَ ماءٍ اعطاهُ اللّه بِكُلِّ شِربَةٍ سبعين الف حَسَنة (4)
كسى كه مومنى را سيراب كند به هر جرعهاى كه از آب مىنوشد خداوند هزار حسنه براى او مىدهد.
💡امام سجاد عليه السلام فرمود:
مَن سَقى مُؤمِنَا مِن ظَمَأ سَقاهُ اللّهُ مِنَ الرَّحيقِ الَمختوم (5)
كسى كه مؤمن تشنهاى را سيراب سازد خداوند از آب سَر به مُهر بهشتى او را سيراب مىگرداند.
🔸ب) آنچه بر ساقى سزاوار است
💡پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:لِيَشرِب ساقِى القُوم آخِرَهم (6)
بهتر است آب دهنده به مردم، آخرين نفر در آب نوشيدن باشد.
🔸ج) آب خنك
💡امام صادق عليه السلام فرمود:
افْضِلُ الصَّدَقَهِ ابْرادُ الِكَبِدِ الْحَرىّ (7)
بهترين صدقه خنك كردن جگر تفته است.
-------------------
1. بحار الانوار، ج 44، ص 346.
2. العباس بن على، ص 35.
3. بحار الانوار، ج 71، ص 369.
4. جواهر، ج 36، ص 508.
5. بحارالانوار، ج 71، ص 373.
6. همان، ج 72، ص 455.
7. بحارالانوار، ج 96، ص 170.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 71
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 تذكراتى پيرامون عزادارى
🔸1. بر سر در هيئتهايتان پرچم خلوص بزنيد تظاهر و #ريا را به دستجات و هيئتها و حسينيهها راه ندهيد.
🔸2. قداست عزادارى را با ساز و آواز و #موسيقى نشكنيد.
🔸3. نهضت امام حسين عليه السلام براى مبارزه با منكر بود #منكرات را از زندگىهايتان دور كنيد.
🔸4. با چشمى كه براى امام حسين گريستهايد به #نامحرم نگاه نكنيد.
🔸5. با دستى كه بر سينه زدهايد خلاف نكنيد.
🔸6. با زبانى كه يا حسين گفتهايد غيبت نكنيد و #دروغ نگوييد.
🔸7. پايى را كه به مجالس عزا گشودهايد به مجالس حرام نگشائيد.
🔸8. ارتباط خود را از اين مجالس قطع نكنيد.
🔸9. پايه دين بر #نماز استوار است و در نهضت عاشورا نماز جايگاه مهمى دارد. در انجام فريضه نماز كوتاهى نكنيد. عزادارى مستحب است مبادا براى شركت در عزادارى نماز واجب قضا شود.
🔸10. احسان و خيرات مستحب است مبادا احسانتان آلوده به #اسراف و تبذير شود.
🔸11. شركت دادن فرزندان در عزادارى امام حسين عليه السلام بسيار مناسب است امّا رها كردن و نظارت نداشتن بر حركات و رفت و آمدهاى آنان در ايام و شبهاى عزا خطرآفرين است.
🔸12. شنيدن و ديدن عزادارى از راديو و تلويزيون مفيد است امّا حضور در مجالس حسينى نقش ديگرى دارد.
🔸13. كمك كردن به مجلس عزادارى امام حسين عليه السلام مستحب است اما اداء حقوق مردم و #خمس آل محمد واجب است.
🔸14. بايد عزادارىها از هرگونه رقابت منفى و حسّ برترىجويى به دور باشند و يكديگر را تخريب نكنند.
🔸15. مهمترين حكمت مجالس عزادارى امام حسين عليه السلام آشنايى با مكتب و آرمان اوست بايد بگونهاى برنامههاى عزادارى تنظيم شود كه عزاداران بتوانند با ارزشهاى انس پيدا كنند.
🔸16. تماشاى عزادارى، عزادارى محسوب نمىشود، بنابراين افرادى كه در پيادهروها و حاشيه خيابانها توقف مىكنند مناسب است به جمع دستههاى عزادارى بپيوندند تا جزء عزاداران محسوب شوند.
🔸17. مناسب است افراد كامل در هيئتهاى عزادارى جوانان شركت كنند تا مشوق آنان باشند و نيز آداب صحيح عزادارى را به آنان بياموزند.
🔸18. ادب را در مجالس امام حسين رعايت نمائيد.
🔸19. به نظافت و بهداشت مجالس امام حسين بيشتر توجه كنيد.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 73
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 تذكراتى به مداحان اهل بيت
🔹1. مكتب حسينى پذيراى صادقان خالص است نه رياكاران متظاهر. لذا مداحى نبايد وسيلهاى براى مريد پرورى و تظاهر و رياكارى باشد.
🔹2. سعى كنيد اخلاق و رفتار و ادب حسينى داشته باشيد.
🔹3. در مسائل مادى مناعت طبع داشته باشيد مبادا انگيزه مداحى كسب كار و سود باشد.
🔹4. سعى كنيد ذكر مصائب اهل بيت را از منابع معتبر و از شعرها و نوحههاى مناسب استفاده كنيد.
🔹5. ترويج فرهنگ مدح و مرثيه از سوى امامان شيعه براى حفظ و اشاعه فرهنگ اهل بيت است، مبادا اشك و گريه و عزادارى به چيز مستقلى تبديل شود كه نه تنها آن اثر و انگيزه را نداشته باشد بلكه نوعى نمايش سرگرم كننده و جذاب باشد. راستى سوختن در داغ مصيبت و مظلوميت آل اللَّه كجا و شلوغ كارى و هياهو و سر و صداهاى بىسوز و اشك كجا.
🔹6. برخى از انواع مرثيه خوانىها با عزت و كرامت خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ناسازگار است و برخى از مرثيه خوانان به خاطر اشك گرفتن از مستمعان مىكوشند رفتار آنان را هر چه جانگدازتر و سوزناكتر بيان كنند كه اين كار گاهى به ذليل و خوار نشان دادن اولياء بزرگوار منتهى مىشود.
🔹7. برنامه مداحى بايد به گونهاى تنظيم گردد كه عزاداران بتوانند استفاده علمى و معرفتى لازم را از مجلس ببرند.
🔹8. بر عزيزان مداح لازم است ميزان آگاهى دينى و معرفتى خود را با مطالعه كتب مناسب و استفاده از علما و بزرگان ارتقاء دهند.
🔹9. از تذكرات لازم به مداحان گرامى، گذشت، تحمل ضعفها و كمبودها واحياناً برخوردهاى نامناسب برخى از عزاداران است.
🔹10. از شعرها و جملهها و تعبيرات غلوآميز، كه مناسب اهل بيت عليهم السلام نيست اجتناب شود.
🔹11. لازم است امكانات صوتى به گونهاى تنظيم شود كه موجب آزار و اذيت ديگران نشود.
🔹12. در مجالسى كه چندين مداح برنامه دارند لازم است رعايت حال يكديگر را بنمايند و وقت مجلس و مداحان ديگر را بيش از اندازه نگيرند. (1)
------------
1. گزيدهاى از مقاله رسالت ذاكران، جواد محدّثى، فرهنگ كوثر، ش 52.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 75
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari