⭕چه عواملی سبب می‌شود که بسیاری از انسان‌ها به خودسازی نپردازند؟ ✅ پاسخ: غفلت از #خودسازى در اثر غرق شدن در فعّاليّت‌هاى اجتماعى احساس مسؤوليّت اجتماعى و تعهّد نسبت به آنچه بر ديگران مى‌گذرد، سبب شده است گروهى ديگر از انسان‌ها از انديشيدن و پرداختن به خويش #غافل شوند و بازمانند. گرچه از ديد اسلام هر فرد مسلمان نسبت به كليّه‌ى افراد جامعه‌ى اسلامى و حتّى جامعه‌ى بشرى مسؤول است و بازماندن از ايفاى اين مسؤوليّت در اثر درون‌گرايى افراطى امرى ناستوده و مردود است، امّا برون‌گرايى افراطى و غرق شدن در فعّاليّت‌هاى گوناگون اجتماعى، به‌گونه‌اى كه براى شخص هيچ فراغت و فرصتى براى انديشيدن به خود و پرداختن به خودسازى باقى نماند، نيز ناپسند و ممنوع است. 📌 نكته‌ى ظريف و درخور دقّت در اين زمينه اين است كه بخشى از راه تعالى، تكامل و سعادت انسان، از دل جامعه مى‌گذرد؛ گرچه بخش ديگر آن، حالت فردى دارد. چنانكه وقتى فرد مسلمانى در خلوت سحرى، به نيايش و عبادت عاشقانه و عارفانه مشغول است، بى‌آنكه به فعّاليّتى اجتماعى مشغول باشد، در مسير تعالى گام برمى‌دارد. امّا همان‌گونه كه گفته شد، بى‌شك بخش قابل‌توجّهى از راه تكامل انسان مسلمان، از دل جامعه مى‌گذرد. امّا در همان بخش نيز اين فعّاليّت‌هاى اجتماعى تنها در حالى ارزشمند و مؤثّر خواهند بود كه صرفاً براى جلب #رضايت_الهى و قربةً الى الله انجام شوند. يعنى شخص از طريق خدمت به خلق، درصدد نزديكى بيشتر به خدا باشد. ↩ بنابراين در فعّاليّت‌هاى اجتماعى نيز غايت و هدف، فردى و متوجّه شخص انجام‌دهنده است. اسلام به هيچ وجه جايز نمى‌داند به قيمت فدا كردن #رضايت_الهى و به بهاى دور شدن از خدا و دچار شدن به انحطاط و تباهى، شخص در مقام خدمت به ديگران برآيد؛ و اين در حالى است كه فدا كردن هر چيز ديگرى، اعم از راحت، امنيّت، مال، جان و آبرو در راه خدمت به ديگران، از نظر اسلام جايز و ستوده است. ↩ بنابراين از نظر عقل و وحى، #خودسازى امرى بسيار مهم، حياتى و واجب است و به هيچ وجه نبايد تحت تأثير احساس مسؤوليّت اجتماعى، مورد #غفلت قرار گيرد. 📌از سوى ديگر، يكسره خرج كردن از سرمايه‌هاى وجودى خود در عرصه‌ى اجتماع و از طريق خودسازى‌هاى فردى، درصدد كسب جايگزين براى سرمايه‌هاى هزينه‌شده نبودن، شخص را در معرض خطر فروپاشى و تهى‌دستى ارزش‌هاى شخصيّتى قرار مى‌دهد. همان‌گونه كه شخصى كه دارايى‌هاى خود را مدام به نيازمندان انفاق مى‌كند، بى‌آنكه در پى كسب درآمدى براى جايگزينى باشد، سرانجام دارايى‌هايش تمام مى‌شود و خود نيز به جمع تهى‌دستان مى‌پيوندد. يا در خودرويى كه بدون روشن بودن موتور و شارژ شدن باترى آن از طريق دينام، چراغ‌هايش روشن باشد، چراغ‌ها بيش از چند ساعت روشن نخواهند ماند و با تخليه‌ى باترى، خاموش می‌شوند و خودرو و اطراف آن در تاريكى فرو خواهند رفت. بنابراين همان‌گونه كه پيوسته انفاق كردن شخص، بستگى به كسب درآمد جايگزين دارد و نيز پيوسته روشن و روشنى‌بخش بودن چراغ‌هاى خودرو، منوط به روشن بودن موتور و شارژ شدن مستمرّ باترى از طريق دينام است، استمرار صلاحيّت‌ها و توانايى‌هاى شخص براى ارائه‌ى خدمات اجتماعى نيز منوط به كسب سرمايه‌هاى معنوى، از طريق خودسازى مستمرّ است. چه‌بسا اشخاصى كه سال‌هاى بسيار، خود را وقف خدمات گوناگون اجتماعى كرده و به علّت #غفلت از پرداختن به خودسازى‌هاى فردى و معنوى، يك‌باره دچار فروپاشى شخصيّتى شده و به افرادى تبديل شده‌اند كه جز منافع و مطامع فردى خويش، هيچ چيز براى آنها ارزشمند و قابل‌اعتنا نيست. حتّى پيامبران و امامان: كه در صدر مصلحان و خادمان جوامع بشرى قرار دارند و همچون نورافكنى قوى، در جامعه‌ى ظلمانى عصر خود نورافشانى مى‌كردند، نيروى اين پرتوافكنى را در خلوت‌هاى مستمرّ عارفانه و عاشقانه‌اى كه در حال عبادت و تفكّر داشتند، از مبدأ فيّاض هستى كسب مى‌نمودند. شب‌زنده‌دارى‌ها و سحرخيزى‌هاى مستمرّ پيامبر اكرم ص و خلوت‌گزينى‌هاى آن بزرگوار در غار حرا يا در حال اعتكاف در مسجدالنّبى، جلوه‌اى از اين كسب نيرو براى توانمندى در ايفاى نقش مصلحانه و بيدارگرانه‌ى آن حضرت در عرصه‌ى جامعه‌ى ظلمانى و فاسد جاهلى عصر خود است. 🔜ادامه دارد... 📕مهدی طیّب، شراب طهور، ص ١٧ -٢٠ @ahlevela