#یادداشت
#انتخابات
«ارتباطات و مردم‌سالاری دینی»
🔹 درین یادداشت این ایده دنبال می شود که اگر ارتباطات اجتماعی احیا شود، «مردم» با هویت جمعی شان میتواند به مثابه رکن مهم مردم‌سالاری دینی فعال شود.
🌐انعکاس در سایت فکرت
لینک یادداشت؛
http://fekrat.net/article/lnk/52306
@ahmad_olyaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✍یکی از معضلات دموکراسی این است که رأی یک پیرمرد فاقدسواد در روستای دورافتاده (که البته از نظر انسانی میتواند والاتر هم باشد)، با رأی یک تحصیلکرده دکتری در رشته علوم سیاسی، در میزان تأثیر در آینده کشور برابر است. واضح است که کیفیت فهم امور در سطح ملی میان افراد متفاوت است اما رأی آن ها در سیستم انتخابات فعلی برابر است. لذا ما دائما با مفهوم «اکثریت» به جای «شایسته تر» مواجهیم و در آن زمین بازی می کنیم. شهید بهشتی سال ها پیش، پیشنهادی برای این مسأله داشت. گفتگو در مورد امکان تغییر نظام انتخابات و رفتن به سمت «رأی کیفی» لازم است.
@ahmad_olyaei
رمضان و یادداشت های عدالت در قرآن (۱)
«چالش فهم مفاهیم مدرن از قرآن»
🔹یکی از سخت ترین کارها فهم قرآنی مفاهیمی است که یا در دنیای امروز تولید شده یا معنای پیشینی آن تغییر کرده است. به عنوان مثال «دولت» به عنوان مفهومی در علوم سیاسی مدرن، آیا مستقیما در قرآن یافت می شود یا حتی غیر مستقیم هم نمی توان در موردش مطلبی یافت؟!!! شاید این پرسش به سوال بنیادی‌تری برگردد که آیا قرآن برای انسان امروز نیز نقش هدایت گری دارد یا خیر که البته این سوال از بحث ما خارج است چرا که پیشفرض و پاسخ ما به این سوال «آری» ست. آیاتی مانند آیه ۵۹ سوره انعام «ِوَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلاَّ في كِتابٍ مُبينٍ»، آیه۸۹ سوره نحل: «وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْء» یا آیه ۳ه۸ سوره انعام: «ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْء» این پیشفرض را تأیید می کند. همچنین در روایات متعددی نیز به این موضوع اشاره شده است. به عنوان مثال امام رضا علیه السلام نقل می کنند که مردی از امام صادق علیه السلام می پرسد: حالت قرآن چگونه است که هرچه خوانده می شود، تازه تر می شود. امام علیه السلام پاسخ فرمود: زیرا خداوند قرآن را برای زمان ویژه و مردمانی مخصوص و معین قرار نداد. قرآن در هر زمانی تازه و نو و نزد هر ملتی تا روز قیامت مورد استفاده است. (بحار‌الانوار، 15/92).
🔸با این پیشفرض که قرآن می تواند انسان و جامعه امروز را هدایت کرده و برای مسأله فردی و اجتماعی او و جامعه اش حرف دارد، به چالش فهم مفاهیم مدرن مانند عدالت اجتماعی از قرآن وارد می شویم.
@ahmad_olyaei
رمضان و یادداشت های عدالت در قرآن (۲)
«مدرن بودن عدالت اجتماعی»
🔹اگر می گوییم عدالت اجتماعی مفهومی مدرن است، بدین معنا نیست که به طور کل در تاریخ اسلام یا در زمان نزول قرآن اساسا مسأله عدالت اجتماعی وجود نداشته است یا قرآن مطلقا بدان بی توجه بوده است. بلکه بدین معناست که با تشکیل دولت مدرن و تغییر الزامات حکمرانی، مفهوم عدالت اجتماعی کمی متغیر شده است.
🔸شاید بهتر است بگوییم آنچه قدمت بیشتری دارد عدالت فردی ست که در حوزه اخلاق و فقه از آن صحبت می کنیم و ناظر به رعایت انصاف و عدالت در مناسبات فردی ست. یا از تبلور و عینیت عدالت در یک فرد مانند شاهد و قاضی سخن می گوید. دیگر چیزی که می توان رد پای آن را در تاریخ یافت، عدالت توزیعی است که ناظر به توزیع امکانات و مواهب است. اما عدالت اجتماعی قدمت چندانی ندارد. در تفاوت عدالت توزیعی و عدالت اجتماعی بسیار می توان سخن گفت که مورد بحث ما نیست.
🔸در همین حد کافی ست بدانیم که عدالت اجتماعی از اواخر قرن نوزدهم با نوشتن کتاب social justice نوشته وستل ویلوگبی به عناوین کتاب ها اضافه شد. مکاتبی مانند مارکسیسم نیز با عدالت اجتماعی میانه چندانی نداشتند چرا که عدالت اجتماعی را دستاویز سرمایه داری برای بقای خود می پنداشتند. آن ها معتقد بودند نظام سرمایه داری از اساس مبتنی بر استثمار طبقه کارگر است و باید فرو بپاشد.
🔹بهر حال مواجهه های چندگانه مفاهیمی مانند رفاه، دولت، بیمه، سرمایه، پول، آزادی های فردی، شایستگی، برابری، دموکراسی، ساختار، مالیات و .... با یکدیگر، مفهوم عدالت اجتماعی را پیچیده تر کرد. عدالت اقتصادی، عدالت کیفری، عدالت آموزشی، عدالت جنسیتی و ... همه ذیل عدالت اجتماعی می گنجند و در «توزیع» خلاصه نمی شوند.
@ahmad_olyaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
تمام حرف همین است و بس... .
@ahmad_olyaei
رمضان و یادداشت های عدالت در قرآن(۳)
«نابرابری‌ها و تفاوت اولیه»
🔸عدالت اجتماعی اساسا از زمانی پا به میدان می گذارد که انسان در کنار انسان دیده می شود و تقابل ها آغاز می گردد. نیاز به عدالت اجتماعی یک مفهوم انتزاعی و حاصل انگاره های ذهنی نیست چرا که نابرابری واقعی را قرآن در آیاتی مانند ۲۲سوره روم نیز بیان می کند: «وَمِن ءَايَتِهِ خَلقُ ٱلسَّمَوَتِ وَٱلأَرضِ وَٱختِلَفُ أَلسِنَتِكُم وَأَلوَنِكُم». آیه ۷۱ سوره نحل به مراتب صراحت بیشتری در این مسأله دارد: «وَاللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ».
🔹لذا بسیاری از نابرابری ها در جامعه ناگزیر است. این تفاوت های قرآنی با تفاوت هایی مانند نظام کاست که در آیین هندورمدل قدرتمند آن مشاهده می شود، بسیار فرق دارد. نظام کاستی (Caste) نظام طبقه بندی اجتماعی است که میان انسان ها تولید طبقه می کند و اجازه جابجایی نیز نمی دهد. در این نظام که در آیین هندو برآمده از نگاه های دینی ست، ممکن است شما در طبقه کارگر به عنوان پست ترین طبقه قرار بگیرید و حتی بی طبقه و در نتیجه نجس تلقی شوید.
🔸اما در نگاه اسلامی و قرآنی، اساسا تفاوت های اولیه فارغ از اهداف دیگر، نظام اجتماعی بسته تولید نمی کند بلکه این تفاوت در رفتارها، شاکله ها، فرهنگ ها و ... یکی از حکمت های الهی است که پویایی اجتماعی را به همراه دارد. فواید این تفاوت ها تا حدی است که به فرمایش امام علی علیه السلام این اختلاف ها مانع هلاکت انسان ها می شود؛ «لا يَزالُ النّاسُ بِخَيْرٍ ما تَفاوَتُوا فَاِذَا اسْتَوَوا هَلَكوا» .
@ahmad_olyaei
«پدر و مادری که خفتند و عدالتی که باید بیدار شود»
▪️پدر و مادری برای درمان کودک یکساله خود راهی تهران می شوند؛ احتمالا به خاطر امکانات پزشکی و پزشک بهتر که در تهران هست و در بسیاری از شهرستان ها نیست. کودک بستری ست و والدین شب را در ماشین می گذرانند، سرد است و پیک‌نیک روشن می کنند اما صبح را نمی‌بینند. گاز آن ها را می کشد.
🔸این خبری ست که از حادثه چند روز پیش خبر می دهد اما فقط یک خبر از صفحه حوادث نیست بلکه از عدالت اجتماعی می گوید.
🔹اصل ۲۹ قانون اساسی به عدالت در حوزه سلامت اشاره دارد اما همچنان ده ها بی عدالتی در نظام سلامت قابل تأمل است؛ به عنوان مثالی که با این خبر مرتبط است، حدود ۵۰ درصد از متخصصان ما در پنج کلانشهر یعنی در تهران، شیراز، اصفهان، تبریز و مشهد ساکن هستند.
🔸از طرفی در منشور حقوق بیمار هر چند به صراحت به مسأله همراهان اشاره نشده اما کرامت بیمار و تهیه امکانات رفاهی قید شده است که می توان از آن در اهمیت توجه به همراهان بیمار بهره جست. با این حال خلأ قانونی در این زمینه کاملا محسوس است. البته شهرداری تهران تعدادی همراه‌سرا آماده کرده اما فارغ ازین که کافی نیست و احتمالا رزرو آن بسیار سخت است، هنوز مشخص نیست افزایش و تصدی آن ها وظیفه وزارت بهداشت است یا شهرداری!
🔹این یک حادثه است که ممکن است خطای فردی والدین عامل اصلی آن باشد اما اصل ماجرا یعنی توزیع ناعادلانه پزشک و فقدان رویه عادلانه برخورد با بیماران و همراهان شهرستانی را پاک نمی کند.
🔸شاید آن کودک یکساله اگر بداند دیگر پدر و مادری ندارد، ترجیح دهد که هیچگاه بهبود نیابد و شاید همه اقوام آن خانواده اکنون به این می اندیشند که اگر کودک را در شهرستان از دست می دادند، حداقل والدین زنده بودند و این افکار، ادراک عدالت اجتماعی را به چالش خواهد کشید و فرآیند شکل گیری ادراک عدالت اجتماعی معطل کشف حقیقت و یافتن مقصر نمی ماند!
@ahmad_olyaei