eitaa logo
آثار _ نکته‌های پژوهشی_ زهره اخوان مقدم
1هزار دنبال‌کننده
255 عکس
7 ویدیو
90 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
دکتر زهره اخوان مقدم در ادامه گفت: ✅نعمات موجود در زیارت مزار حضرت معصومه(س) 🟣وی ادامه داد: وجود مقدس حضرت زهرا(س) که سرّ خدای متعال و به فرمایش پیامبر لیلة‌القدر هستند، به دلیل مسائلی که در صدر اسلام پیش آمد، تصمیم گرفتند قبرشان مخفی باشد، تا نشانه نارضایتی ایشان تا قیامت و فرج امام عصر باشد و انتقامشان را بگیرند. 🟣اخوان مقدم گفت: ائمه(ع) فرموده‌اند همان نعماتی که باید از زیارت قبر حضرت زهرا(س) به شیعیان می‌رسید و دشمن ایشان را محروم کرده است، خدا در زیارت مزار حضرت معصومه (س) قرار داده است. این یکی از برکات حضور حرم ایشان در قم و بازاری برای جمع‌کردن ثواب و توشه برای آخرت است. 🟣این استاد دانشگاه افزود: این نکته تاریخی بسیار جالب است که جد آقای سیدشهاب الدین مرعشی نجفی ساکن نجف بوده‌اند. ایشان نذر می‌کنند که چهل شبِ چهارشنبه به مسجد سهله بروند تا به دیدار امام زمان(عج) نائل شوند. طبق یک روایت اگر کسی چهل شبِ چهارشنبه به این مسجد برود به زیارت حضرت می‌رسد. ایشان این کار را انجام می‌دهند. نیت ایشان این بوده است که وقتی به دیدار حضرت رسیدند از ایشان بپرسند که قبر مادر مکرمشان حضرت زهرا(س) کجاست. وی ادامه داد: چهل شب می‌گذرد و ایشان حضرت امام عصر(عج) را زیارت می‌کنند و وقتی می‌پرسند که قبر مادرشان کجاست، حضرت پاسخ می‌دهند که فعلا صلاح نیست جای آن قبر روشن شود اما بدانید که جایگزین آن‌جا در قم مزار عمه‌ ما حضرت معصومه(س) است. https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
✅دکتر اخوان مقدم گفت: فرقه واقفیه امامت را در امام کاظم وقف کردند و معتقد بودند که این امام آخرین امام است. واقفیه یا هفت امامی‌ها با این مشکل، اعتقادات برخی از شیعیان را مخدوش کردند. وقتی امام موسی کاظم(ع) در زندان شهید شدند و ایشان را تشییع می‌کردند، چندین بار به دستور امام رضا(ع) چهره‌ امام موسی‌بن جعفر(ع) کنار زده شد تا چهره ایشان معلوم شود تا اعتقاد به غیبت از ذهن مردم از بین رود، اما واقفیه به حیات خود ادامه داد و شبهات خود را مطرح کردند. وی تصریح کرد: پس از ارائه دلایل امام رضا(ع) مبنی بر اثبات امامت خود، واقفیه تضعیف شد، هر چند این مشکل پس از طولانی شدن تولد فرزند امام رضا(ع) تا سن ۴۲ سالگی دوباره تقویت شد و واقفیه مطرح می‌کردند که امامی که فرزند نداشته باشد امام نیست. همین مساله باعث شد که امام رضا فرزند و جانشین خود را جواد به معنای با برکت‌ترین‌ مولود بنامند. 🟣وی با بیان این که با متولد شدن امام جواد(ع) این شبهه جدید واقفیه از بین رفت، گفت: به همین خاطر بود که امام رضا(ع) ایشان را جواد به معنای پر‌برکت‌ترین مولود نامیدند و پیامبر(ص) هم وقتی که ائمه را می‌شمردند، ایشان را به همین لقب خوانده بودند.23شهریور1394 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
🔴این عضو هیئت علمی دانشکده علوم و فنون قرآن واحد تهران با بیان اینکه در سطح کارشناسی اصلاً توقع پژوهش از دانشجو نداریم و انتظار نداریم که دانشجویمان پژوهشگر باشد، گفت: چهار سال کارشناسی تقریباً حکم مقدماتی را دارد. وقتی دوره مقدماتی را گذراندند اگر خواستند پژوهشگر شوند در ارشد پیش‌بینی شده که کمی زاویه بگیرند؛ زاویه تبلیغی، پژوهشی و ...، در حال حاضر تمرکز طرح بازنگری روی مقطع کارشناسی است و هنوز به مرحله ارشد نرسیده که امیدواریم زودتر انجام شود. 🔴اخوان بیان کرد: اگر نگاهی از بالا به نیازهای جامعه داشته باشیم ممکن است بگویید سرفصل‌ها ربطی به نیازهای جامعه ندارد، و فارغ‌التحصیل آن، جذب کار نمی‌شود. ولی اگر نیازهای جامعه را از این حیث مورد توجه قرار دهیم که می‌خواهیم دختران و پسران دانشجویمان انسان‌های مهذب و قرآن‌محور شوند، آدم‌هایی شوند که قرآن را فهمیدند، با قرآن انس گرفتند و به آن نزدیک شده‌اند، پس در آینده نیز ان‌شاءالله رفتارهای غیر قرآنی و شیطانی از آن‌ها سر نمی‌زند؛ اگر از این دید نگاه کنیم سرفصل‌ها بسیار زیاد با نیاز جامعه ما هماهنگ است. چون اینک تمام مشکلات جامعه ما از سوی انسان‌هایی است که از قرآن، فرهنگ اسلام و تشیع دور هستند و فقط خود و منافعشان را می‌بینند، اصلاً به معاد و آخرت کاری ندارند، همان مشکلی که مشرکان عصر پیغمبر(ص) هم داشتند و قبل از آن حضرت نیز پیغمبران را می‌کشتند. بنا بر این اگر این نگاه را داشته باشیم که هر کسی فارغ‌التحصیل کارشناسی می‌شود حتماً مدیر فلان جا و ناظم فلان مدرسه می‌شود، نه! این برنامه با این رویکرد تنظیم نشده است. 🔴عضو هیئت علمی دانشکده علوم و فنون قرآن واحد تهران اظهار کرد: برنامه درسی مقطع کارشناسی با این رویکرد تنظیم شده که ان‌شاءالله بعد از چهار سال انسان‌هایی فارغ‌التحصیل می‌شوند که حداقل قدری به قرآن نزدیک شده‌اند و به درد جامعه می‌خورند. این دختر دانشجو اگر مادر شود، مادر خوبی می‌شود، اگر معلم شود، معلم خوبی می‌شود، اگر این پسر دانشجو، کارگر شود، کارگر خوبی می‌شود، رئیس کارخانه هم شود، رئیس خوبی می‌شود، یعنی در یک کلام، «آدم خوبی» می‌شود و در درجه اول برای هر کاری ما آدم خوب می‌خواهیم. 🔸وی گفت: اگر می‌خواهیم برای نیاز جامعه متخصص‌پروری کنیم، متخصص‌پروری کار مقطع کارشناسی نیست. مقطع ارشد باید تخصصی شود، تخصص ترویجی، پژوهشی و غیره. آنجا باید جدا شود نه در کارشناسی، چون بسیاری از افرادی که کارشناسی می‌خوانند اصلاً به مقطع ارشد نمی‌روند و دانشگاه را ترک می‌کنند. پس باید در این چهار سالی که تحصیل می‌کند و بعد هم دانشگاه را ترک می‌کند حتماً به یک حداقلی از تعلمیات قرآنی و دینی دست پیدا کند.11تیر1395 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
✅اخوان مقدم بیان کرد: از طرفی، پیامبر با مشرکین و کفار نیز مناظره داشتند و قرآن‌کریم نیز از مناظرات پیامبرگرامی اسلامی(ص) سخن به میان آورده است. مناظرات حضرت موسی(ع) با فرعون هم که ذکرش در قرآن‌کریم رفته، شاید با نام مناظره مطرح نباشد اما محتوا ثابت است. از دیگر مناظراتی که در قرآن کریم آمده است می‌توان به گفت‌و‌گوی حضرت ابراهیم(ع) با مشرکین و بت‌پرستان یاد نمود. 🔹استادیار دانشگاه علوم قرآنی بیان کرد: در زمان حضرت علی(ع) نیز به جهت اختلاف امامت و انحراف مسأله جانشینی پیامبر گرامی اسلام(ص)، حضرت امیر(ع) لازم دیدند که برتری خود را به مردم نشان دهند تا در آینده بحث و سخنی در این مسأله وجود نداشته باشد. بنابراین اگرچه در طول تاریخ نام این گفتمان را احتجاج گذاشته‌اند، ولی به لحاظ محتوایی به واقع همان مناظره است. 🔹اخوان مقدم در ادامه این مطلب اظهار کرد: از این روی حضرت امیر(ع) در مجالس مختلف و متعدد، دلایل برتری خودشان را بر حکومت وقت اعلام فرمودند. این خود دلیل قاطعی است در مقابل کسانی که به غلط، برچسب سکوت و رضایت از حاکمیت وقت را به امیر مؤمنان می‌زنند. نه تنها امیرالمؤمنین (ع)، بلکه به همین صورت و مستمرا درمورد ائمه‌معصومین «علیهم السلام» همین روش را می‌بینیم، که برای حقانیت خویش مناظره‌های مفصلی دارند، و غالب آنها با عنوان احتجاج‌های ائمه در کتاب احتجاج گردآوری شده است. این احتجاج‌های درون‌دینی، همچنان ادامه داشت، و در کنار آن، در عصر امام صادق(ع) و امام رضا(ع) شاهد احتجاج‌ها و مناظره‌های برون‌دینی هستیم که بین مسلمان و غیرمسلمان مناظره‌هایی صورت می‌گرفت.
✅اخوان‌مقدم با طرح این پرسش که آیا داده تاریخی با قرآن تطابق دارند؟ گفت: اختلاف بین این دو فراوان است، ما می‌توانیم بر اساس اشتراکات اختلافات را کم کنیم. این که سوره مائده به عنوان آخرین سوره نازل شده است، از مواردی است که اختلاف کمی وجود دارد. ✅عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران، افزود: یکی از مقدمات بنده این است که می‌پذیرم اگر سخن خاصی چند بار در یک بازه زمانی تکرار شد، حاکی از وجود چالش و یا گفتمان متداول یک عصر خواهد بود. اگر خداوند در یک سوره چند بار یک مسئله را تکرار کرده باشد این نشان‌دهنده وجود چالشی در جامعه خواهد بود تا هدایت حاصل شود برای مثال آیات سوره توبه فضای جنگ تبوک را نشان می‌دهد، سوره انفال به غزوه بدر و سوره آل‌عمران به فضای غزوه احد مربوط می‌شود. ✅اخوان‌مقدم تصریح کرد: مقدمه دیگر بنده این است که غالبا تاریخ را فاتحان می‌نویسند. هر حکومتی به دنبال برجسته کردن مسائل خاصی است و نمی‌توان گفت کتب تاریخی وحی منزل‌اند. دو دسته حرف متناقض در تاریخ عصر نزول وجود دارد. در خصوص سال آخر حیات پیامبر دو نوع حرف هست. یکی پر رنگ است که می‌گوید صحابه با هم یک دست بودند اما حرف دوم این است که صحابه یک دست نبودند و بسیاری از صحابه، کم یا بیش منافق و برخی سست عنصر بودند. ✅وی تصریح کرد: ما می‌خواهیم ببینیم چه مقدار تاریخ با سوره مائده همسوست. در خصوص سوره مائده ۵ روایت از اهل سنت وجود دارد که اشاره دارند سوره مائده یک جا و در مسیر برگشت از حجة الوداع نازل شده است. در شیعه نیز همه روایات می‌گویند این سوره در آخرین ماه حیات پیامبر نازل شده است. ✅اخوان‌مقدم ادامه داد: از نظر موضوعی آیات این سوره ذیل ده موضوع هستند این موضوعات عبارتند از احکام فقهی، ارتداد، امانت ولایت و رهبری، وصیت، بیان حال امت‌های پیشین، تحریف کتاب الهی، زشتی‌های یهود و نصارا ، وفای به عهد و وضعیت اجتماعی مردم مدینه در سال آخر حیات پیامبر است. که ما در این نشست آیات مربوط در وضعیت جامعه را بررسی می کنیم. ✅عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران، افزود : آیه ۴۱ سوره مائده «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَمِنَ الَّذِينَ هَادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَإِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا أُولَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيم:ٌ اى پيامبر كسانى كه در كفر شتاب مى‌ورزند تو را غمگين نسازند [چه] از آنانكه با زبان خود گفتند ايمان آورديم و حال آنكه دلهای‌شان ايمان نياورده بود و [چه] از يهوديان [آنان] كه [به سخنان تو] گوش مى‏‌سپارند [تا بهانه‏‌اى] براى تكذيب [تو بيابند] و براى گروهى ديگر كه [خود] نزد تو نيامده‏‌اند خبرچينى [=جاسوسى] مى‌كنند كلمات را از جاهاى خود دگرگون مى‌كنند [و] مى‏‌گويند اگر اين [حكم] به شما داده شد آن را بپذيريد و اگر آن به شما داده نشد پس دورى كنيد و هر كه را خدا بخواهد به فتنه درافكند هرگز در برابر خدا براى او از دست تو چيزى بر نمى‌‏آيد اينانند كه خدا نخواسته دلهای‌شان را پاك گرداند در دنيا براى آنان رسوايى و در آخرت عذابى بزرگ خواهد بود» اولین آیه در این خصوص است، در این آیه ذکر شده است که کسانی در کفر سرعت می‌گیرند که عبارتند از منافقون و یهودیان. این آیه خطاب به پیامبر است و اشاره به حزن پیامبر دارد و به کافر شدن پر شتاب در میان مسلمانان اشاره می‌کند و رد پای یهود نیز وجود دارد که دسته‌ای حرف‌های تو را برای تکذیب تو گوش می‌دهند و به گروه دیگر یهود که پیشت نیامده‌اند برسانند تا کلمات را تحریف کرده و فتنه ایجاد کنند. مورخان که عمدتا اهل سنت هستند، به این مسئله اشاره نکرده‌اند و این جا باید به روایات تاریخی از جمله طبری شک کنیم. https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
‮♦️جواز تفسیر مستقل از روایات در روایات♦️ آیا جوازی برای تفسیر مستقل از روایات وجود دارد؟ مراد از تفسیر مستقل از روایات امکان تفسیر آیات بدون ابتنا به احادیث است. البته اینجا مراد لزوما آن نیست که احادیث کمکی به تفسیر قرآن نکنند. 🖋زهره اخوان‌مقدم، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران، در گفت‌وگویی که با ایکنا داشته است در پاسخ به این پرسش که آیا اهل بیت‌(ع) تفسیر مستقل از روایات را ممکن می‌دانند و یا خیر؟ 🔹می‌گوید: یکی از اصول تفسیر که من مفصل بحث کرده‌ام، امکان فهم قرآن برای انسان‌هاست،‌ اهل بیت(ع) نه تنها فهم قرآن را در خود منحصر نکرده‌اند، بلکه به صراحت و نیز اشارت، مطرح کرده‌اند که شما باید قرآن را بفهمید و اصحاب‌شان را تشویق می‌کردند که اگر می‌خواهید مطلبی را بگویید از قرآن بگویید، یا می‌فرمودند هر سوالی از ما دارید از قرآن بپرسید و منبع قرآنی سخن ما را مطالبه کنید». 🔹از این رو اخوان‌مقدم بر آن است که تفسیر مستقل از روایات می‌تواند ریشه در خود روایت داشته باشد و بر این اساس جواز آن وجود داشته باشد. وی ادامه می‌دهد: «اگر اهل بیت‌(ع) می‌خواستند فهم قرآن را به روایات تفسیری خود محدود کنند، جابجای بیاناتشان می‌فرمودند که فهم شما باید در چارچوب روایات ما باشد، در صورتی که چنین چیزی دیده نمی‌شود؛ برای مثال در آیه وضو وقتی فردی سوال می‌کند که چرا شما می‌فرماید که وضو از پایین به بالا مشکل دارد، حضرت می‌فرماید: «لمکان الباء» یعنی به خاطر «ب» جری که در آیه است و این یعنی هر جا باء جر بود، شما می‌توانید این برداشت را داشته باشید. مهم اینکه امام(ع) به سوال کننده نفرمودند: مطلب همین است که من گفتم، و دلیلش را نپرس!» https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
🔷اخوان‌مقدم بیان کرد: این عرصه گود زورخانه نیست که کسی مبارز بطلبد. مبارز طلبیدن یعنی این که کسی بیاید وسط میدان و بگوید چه کسی می‌تواند با من مبارزه کند. وقتی می‌گوییم قرآن تحدی می‌کند یعنی به قرآن تهمت می‌زنیم و شان قرآن را به قدری پایین می‌آوریم که قرآن را، هم سطح مخالفان می‌کنیم و بعد می‌گوییم خدا با این‌ها مبارزه‌طلبی کرده است، چون هر کس با هم سطح خودش مبارز می‌طلبد و اگر گفتیم قرآن تحدی کرده یعنی به‌قدری شأن آن‌را پایین آورده‌ایم که آن را هم سطح با مردم و بشر ساخته‌ایم. 🔷عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران بیان کرد: در مورد واژة تحدی باید بگویم که نه در قرآن آن را داریم و نه در روایات، بحث‌های اعجاز هم از قرن سوم به وجود آمده و در قرآن نیز کلمات تحدی و اعجاز نیست و خدا در قرآن به جای واژه اعجاز از کلمات زیبای «آیه»، «بینه»، «برهان» و «سلطان» استفاده کرده است. آیه یعنی نشانه که اگر می‌خواهید سعادتمند شوید این تابلو شما را به سعادت می‌رساند. حالا ببینید که چقدر از فرهنگ قرآن دوریم که واژه‌های اعجاز و تحدی را برای قرآن به کار می‌بریم و بزرگترین ظلم را ناخواسته و نفهمیده به قرآن نسبت می‌دهیم. 🔷اخوان در ادامه افزود: در مورد آیات تحدی باید گفت، این آیاتی که به تحدی معروف است چرا این شائبه را یافته؟ چون کلمه «فاتوا» یعنی بیاورید در آن است، اما هیچ کس نگفته است که چه شد که قرآن گفت بیاورید. باید توجه داشت قبل از این آیات، حرف مشرکان آمده است که به قرآن طعنه زده، و می‌گویند این قرآن حرفی ندارد و اگر می‌خواستیم می‌توانستیم مانند آن را بیاوریم و مفتریات است. اما قرآن می‌گوید بسیار خوب اگر مفتریات است پس «فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ»؛ اگر فکر می‌کنید راحت است پس یک سوره، مثل مفتری‌های قرآن، بیاورید. 🔷وی بیان کرد: یعنی قرآن ابتدا به ساکن نگفته است که مانند قرآن را بیاورید که بگوییم تحدی کرده است. وقتی به اولین آیه موسوم به تحدی نگاه کنید می‌بینید که این آیه در پنجاهمین سوره قرآن است و تا این سوره پنجاهم، هیچ گاه قرآن تحدی نکرده است و مشرکان مدام به قرآن طعنه زدند و قرآن در نهایت گفت، اگر این طور است و کار بشر است مانند آن را بیاورید که نتیجه این شود تا بفهمید که نمی‌توانید بیاورید و بفهمید که کار بشر نیست، پس ایمان بیاورید؛ این نکته ‌آیه‌ها است و برچسب غلطی روی آنها گذاشته‌ایم و آبروی آیه و قرآن و پیامبر(ص) را هم زیر سؤال برده‌ایم. 🔹عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران تصریح کرد: با این توضیح داستان نظریه صرفه نیز منتفی است و اصلا بحث نظریه صرفه خلاف عقل است. مثالی می‌زنم و آن این که فرض کنید دو کشتی گیر می‌خواهند با یکدیگر کشتی بگیرند، نفر اول دست و پای دومی را ببندند و بگوید با من مبارزه کن! همه عقلا به او می‌خندند. حالا شما تصور کنید که خدای به این بزرگی، دست بشر را ببندند و بعد هم بگوید مانند آن را بیاورید! آیا این تکلیف ما لا یطاق، و قبیح نیست؟ مگر خدا عاجز و نیازمند است؟ اتفاقا می‌گوید دست تو باز است، زبان و علم و اختیار و فصاحت هم در اختیار تو است و اگر می‌توانی مانند آن را بیاور. 🔹اخوان‌مقدم در ادامه بیان کرد: ترجیح می‌دهم که به جای واژه نامأنوس «تحدی» عبارت «دعوت به همانند سازی» به کار ببرم. این دعوت، برای به دست آمدن این نتیجه است که بشر بفهمد که نمی‌تواند و بفهمد که من عند غیرالله نیست، برود دقت کند و ببیند که اگر می‌تواند مانند آن را بیاورد که بیاورد؛ و اگر نمی‌تواند، ایمان بیاورد که من عند الله است. تمام هدف آیاتی که ناظر بر بحث‌های اعجاز و تحدی است به خاطر این است که بشر بفهمد که این قرآن از طرف خداوند آمده است. دانشجویان من می‌دانند که از این دو کلمه بیزار هستم و به جای کلمه «اعجاز»، کلمه «همانندناپذیری» را به کار می‌برم و برای واژه «تحدی»، هم معادلی نداریم جز عبارت «دعوت به همانند سازی». در مورد آیه‌های تحدی باید بگوییم: آیه‌های ناظر بر عجز مردم و آیه‌های ناظر بر عدم قدرت مردم. 🔹وی با اشاره به این نکته که اساسا معجزه برای چیست؟ تصریح کرد: معجزه برای این است که پیامبر(ص) می‌گوید من از طرف خدا پیام آورده‌ام و پیام‌آور است، می‌گوید از طرف خدا آمده است و مردم نیز به او می‌گویند از کجا این را بدانیم؟ در اینجا است که فرضا حضرت موسی(ع) عصا را می‌اندازد و اژدها می‌شود، آنها نمی‌توانند این کار را انجام دهند و می‌گویند این فرد راست می‌گوید که از طرف خدا آمده و حالا که راست می‌گوید باید ببینیم که چه چیزی می‌گوید و می‌گویند بیینیم چه آورده است و پیغام او چیست؟
🔹وی ادامه داد: تمام اصول ان ال پی در قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار(ع) موجود است و ما از آن بی‌بهره مانده‌ایم، در صورتی که می‌توان به مهندسی زندگی با بهره مندی از این اصول پرداخت. اسلام برای بهتر زندگی کردن انسان پا به صحنه گذاشته است اما عدم دانش برای بیان باعث شده است افراد از این مفاهیم والا بی بهره مانند و گمان کنند روش‌های روانشناسی غربی می تواند به آنان کمک کند. 🔹اخوان مقدم اولین نهادی که باید از این کاربرد برای برای آموزش مفاهیم دینی بهره گیرد را آموزش و پرورش خواند و عنوان کرد: بنده به شخصه پیشنهاداتی را در مورد آموزش مهارت‌های زندگی، ارتباط موثر و ... با بهره مندی از این روش که اصول آن نیز در قرآن کریم بیان شده است به این وزارتخانه ارائه کرده‌ام اما مورد توجه جدی قرار نگرفته است. 🔹وی با بیان اینکه متخصصان ان ال پی در کشور متعدد هستند اما کسانی که بتوانند این علم را با مبانی دینی و قرآنی همراه کنند معدود به شمار می آیند، گفت: بارها اعلام آمادگی خود را برای بیان و آموزش مفاهیم دینی به این روش که بسیار شیرین تر، جذاب تر و پایدارتر است، اعلام کرده ایم. در این روش قدرت‌هایی که خداوند به انسان داده شده است بیان و افراد می‌توانند استعدادهای خود را شکوفا کنند، اما جای این امر در مدارس ما بسیار خالی است. 🔹وی ادامه داد: ان ال پی تلفیق شده با مبانی اسلامی به افراد آموزش می‌دهد که خودشان را دوست بدارند و باور کنند. اگر چنین مفاهیمی از کودکی به دانش آموزان آموزش داده شود این افراد در نوجوانی و جوانی با بحران روبرو نمی‌شوند، بلکه افرادی هدفمند، خلاق، ایده پرداز و تلاشگر هستند. 🔹اخوان مقدم نهادهای وابسته به علوم قرآنی همچون دارالقران‌ها، سازمان تبلیغات اسلامی و... را در این زمینه مسئول خواند و عنوان کرد: این سازمان‌ها نه تنها درصدد آموزش کارکنان خود نیستند بلکه با این روش‌ها آشنایی نیز ندارند. 12خرداد1397 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
🔹این استاد دانشگاه درباره جایگاه حضرت رباب(س) در منابع تاریخی گفت: ابن‌عساکر یک عالم سنی است. او می‌نویسد: «کانت من أجمل النساء و أعقلهُنَّ». یعنی رباب یکی از زیباترین و عاقل‌ترین زنان بود. سیدمحسن امین عالم بزرگ شیعه هم در کتاب «اعیان‌الشیعه» در مورد وی می‌نویسد: «کانت من خیار النساء جمالا و ادبا و عقلا»؛ یعنی از برگزیدگان زنان از حیث زیبایی، ادب و عقل بود. 🔹وی در ادامه گفت: درباره محبت امام حسین(ع) به حضرت رباب(س) مطالب زیادی در منابع تاریخی وجود دارد. باید به این نکته توجه داشته باشیم که وقتی امام دوستی خود را نسبت به یکی ابراز می‌کنند یا در جاهایی بغض خود را نشان می‌دهند اینها احساسی و شخصی نیست.‌ کلام امام حسین(ع) نسبت به حضرت رباب(س) نشان از اوج مقام معنوی و عظمت روحی ایشان است. ابن‌جوزی یک عالم سنی است. او نقل کرده است: «کان الحسین یحبها حبا شدیدا». یعنی امام حسین(ع)حضرت رباب را به شدت دوست می‌داشت. ابن‌کثیر هم که عالم دیگر اهل سنت است می‌نویسد: «آنقدر او را دوست داشت که درباره رباب شعر می‌گفت». سکینه دختر حضرت رباب و امام حسین(ع) است. این دو گاهی برای دیدن خویشان خود که در شام بودند می‌رفتند، امام حسین(ع) در نبود آنها چنین سرودند: «کان الیل موصولا بلیل اذ زارت سکینه و رباب» یعنی وقتی سکینه و رباب به زیارت اقوام خود می‌روند چنان است که همه روزها شب می‌شود و بین آن‌ها روزی نیست. یا در شعر دیگری می‌‌فرمایند: «لعمرک اننی لاحب دار تحل بها سکینه و الرباب» به خدا قسم من خانه‌ای را دوست دارم که سکینه و رباب در آن خانه اقامت کرده باشند. 🔹دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن اظهار کرد: رباب(س) تنها همسر امام حسین(ع) است که در واقعه کربلا به همراه کاروان رفتند. آن چنان صمیمیت و محبت بین این دو وجود داشت که آوازه این محبت را همگان می‌دانستند. خود پیامبر اکرم(ص) هم محبتشان را نسبت به حضرت خدیجه(س) همیشه ابراز می‌کردند و این از کسی مخفی نبود و بعد از رحلت حضرت خدیجه(س) هم فضایل ایشان را می‌گفتند و محبتشان را نشان می‌دادند. یا گاهی از ام‌سلمه تعریف و تمجید می‌کردند. بنابراین ابراز محبت امام حسین(ع) کار عجیبی نیست.اخوان‌مقدم درباره محبت حضرت رباب(س) به امام حسین(ع) گفت: محبت این بانو به همسرشان نیز زبانزد خاص و عام بود و همان‌طور که گفتیم همه مردم می‌دانستند که بین این دو نفر چه قدر محبت وجود دارد. بعد از واقعه عاشورا حضرت رباب(س) تا یکسال زیر سایه نرفتند و می‌فرمودند: «چه طور به زیر سایه بروم در حالیکه دیدم جسم امام زیر آفتاب بود.» ایشان مدت زیادی بعد از واقعه عاشورا زنده نماند و در سال ۶۲ رحلت کردند. حضرت رباب(س) اشعار و مرثیه‌های زیادی برای امام حسین(ع) داشتند. یکی از اشعار این است: «ان الذی کان نورا یستضاء به فی کربلا قتیل غیر مدفون» آن کسی که وجودش نور بود و همه باید از او طلب نور می‌کردند در کربلا کشته شد و بدون دفن رها شده است‌. از اشعار و مرثیه‌های ایشان معلوم است که دلبستگی به ولی خدا و امام زمانشان در ذرات وجودشان رسوخ کرده بود. 🔹این استاد دانشگاه ادامه داد: در مجلس ابن‌زیاد ملعون وقتی سر مبارک امام حسین(ع) را آوردند حضرت رباب(س) بی‌تاب شد، رفت سر را در آغوش گرفت و این اشعار را سرود: «واحسینا فلانسیت حسینا اقصدته اسنه الادعیا» واحسینا! من حسین را فراموش نمی‌کنم، نوک نیزه دشمنان قصد او را کرد. 🔹وی ادامه داد: ایشان اشعار زیادی در مجلس ابن‌ زیاد سرودند و گریه کردند و روایت داریم که خیلی‌ها با اشعار ایشان شروع به گریه کردند. وقتی از کربلا برگشتند بزرگان و اشراف زیادی از حضرت رباب(س) خواستگاری کردند ولی ایشان نپذیرفتند و گفتند بعد از خاندان رسول خدا(ص) دوست ندارم با کسی قوم و خویش شوم. اوج صبوری این خانم را در هنگام شهادت فرزندشان علی‌اصغر و شهادت همسرشان می‌شود دید‌. هیچ‌کس عجز و حرفی بر خلاف صبوری از ایشان گزارش نکرده است. https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
✅حیات حقیقی از دید قرآن چگونه حیاتی است؟ همچنین خداوند در آیه دیگری از سوه نحل فرمود: «أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْيَاء». اینجا در مورد زندگان حرف می‌زند اما می‌گوید اینها امواتی هستند که زندگی حقیقی ندارند. ویژگی‌های عملی، مایه حیات واقعی از دیدگاه قرآن است. خداوند فرمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ»، خطاب آیه به مومنان و زندگان است که می‌گوید خدا و رسولش را زمانی که شما را می‌خوانند اجابت کنید، تا شما را زنده کنند. اینها که زنده بودند، اما مراد این است که حیات واقعی نداشتند و نکته مهم اینکه، چیزی که خدا از اینها می‌خواهد بعد از مرتبه ایمان است. یعنی حال که ایمان آوردید، اجابت کنید. 🔹شهید مطهری می‌گوید این آیه مردم را به زنده و مرده تقسیم می‌کند. می‌گوید شما مرده‌اید و خودتان نمی‌دانید، مگر اینکه تسلیم خدا و رسول شوید. خدا می‌خواهد ما به حیات دنیوی قانع نباشیم، چون این حیات، یک نقطه پایین از حیات است و این را نمی‌پسندد. برای فهم ارتباط ایمان و عمل صالح، آیات فراوانی وجود دارد و در بیش از هشتاد مورد، این دو کنار هم هستند. برای نمونه در آیه ۹۷ نحل فرمود: «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ». یعنی عمل صالح بعد از ایمان لازم است و فرمود تفاوت جنسیتی نیز برقرار نیست. در ادامه آیه هم فرمود ما به این افراد حیات طیبه می‌دهیم. حیات طیبه، یعنی حیات زیبا، دلپذیر و گوارا. اما این حیات که خدا وعده‌اش را داده، در دنیا است یا آخرت؟ قطعاً در دنیا است، چون در ادامه فرمود «وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ». ✅پیاده‌روی اربعین مصداق بارز حیات طیبه است از اینجا به اربعین وصل می‌شوم و می‌خواهم ببینم آیا این حیات طیبه که خدا وعده داده، در دنیا برایش مصداقی داریم یا خیر؟ کارهای خیر در ماه رمضان و انفاق‌ها و ... ، جلوه‌هایی از این حیات است، اما جلوه ویژه‌اش در اربعین ظاهر می‌شود که از نظر مادی و حیات حیوانی، سفر پرزحمتی است، اما چه می‌شود که مردم آرزومند هستند؟ چون آنجا حیاتِ خوشگوار وجود دارد. سال اول که رفتم، دانشجویان می‌گفتند آنجا را توصیف کنید، می‌گفتم آنجا بهشت بود و تنها تعریفم همین بود. یکی از دوستان می‌گفت در یکی از موکب‌ها چهارصدنفر خوابیده بودند و گفتند شما باید روی این کفش‌ها بخوابید. می‌گفت من روی چند جفت کفش خوابیدم، اما بهترین خواب و شب زندگی‌ام بود. چون اگر خدا بخواهد این حیات، گوارا می‌شود. 🔹این رضای خدا و این نیکویی را در رفتارهای میزبانان و میهمانان می‌بینیم. میزبان یک سال تمام تلاش می‌کنند و به قدری از خودشان می‌زنند که در اربعین از میهمانان امام حسین(ع) پذیرایی کنند و باید یک همایشی باشد و همه، خاطرات اربعینی را بفرستند که مشخص این عراقی‌ها چطور به زائران التماس می‌کنند و فقط می‌خواهند از این زوار پذیرایی کنند. این همه میوه، غذا و خدمات وجود دارد و فقط به دلیل حب امام حسین(ع) و رضای الهی است. میهمانان نیز بهترین خانه‌ها را رها می‌کنند و در یک سال تدارک می‌بینند که به آنجا بروند، اما چون حیات طیبه است، مردم عاشق رفتن هستند. 🔹کسانی که برای راهپیمایی می‌روند، برای رضای خدا است و چون خدا و رسول(ص) را اجابت می‌کنند، خدا به آنها حیات طیبه می‌دهد و انگیزه‌ای ندارند، جز اینکه حب امام حسین(ع) مشوق اینها بوده است و شنیدم که گفتند هشتگ اربعین و حب‌الحسین یجمعنا نیز بیشترین هشتگ شده است و امیدواریم تنها سال دوری ما امسال باشد و اگر قدرنشناسی نیز بین ما بوده است، توبه کنیم و قدر این زیارت را بدانیم و دعا کنیم که قسمت دیگران هم بشود و آن بهشت را ببینند. 17 مهر 1399 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹
✅ایکناـ ما از زندگی حضرت زینب(س) غیر از واقعه عاشورا اطلاع کمی داریم و کل شخصیت ایشان در همان ۴۰ روز بعد از عاشورا خلاصه شده است. در تاریخ چیزی درباره زندگی ایشان قبل و بعد از این اتفاق نقل نشده؟ یا کم لطفی مبلغان دینی است که به آن نمی‌پردازند؟ 🔹این مشکل حتی درباره خود امام حسین(ع) هم وجود دارد که امام سوم ما شیعیان هستند، یعنی اطلاعات دادن و تبیین زندگی و شخصیت آن حضرت صرفا به مقطع کربلا منحصر شده است و این مصیبت و بلایی نیست که فقط در مورد حضرت زینب(س) رخ داده باشد. اطلاعات از مقاطع دیگر زندگی حضرات، ولو اندک وجود دارد ولی ما روی آن تمرکز نکرده‌ایم. درست مثل کتاب مرجعی که دائما محل مراجعه ماست و آنقدر از آن استفاده می‌کنیم که کاغذهای آن رنگ و بوی کهنگی به خود می‌گیرد ولی کتابی را که اصلا به آن مراجعه نداریم اگر مفقود هم شود اصلا فراموش می‌کنیم چنین کتابی وجود داشته است. در مباحث تاریخی هم اینطور است و خیلی مطالب وجود دارد؛ اگرچه باید آن را به منزله یک پازل ببینیم و قطعات را کنار هم بگذاریم، یعنی تکه‌ها و قطعات وجود دارد و اگر با احاطه درست تاریخی آنها را شناسایی و کنار هم بگذاریم پازل تکمیل خواهد شد، به عنوان مثال در همان نقلی که گفته می‌شود «وقتی حضرت زینب(س) همراه کاروان اسرا به شام آمدند، خانمی نان و پنیر برای آنها آورد ولی حضرت از پذیرش آن امتناع کرد و فرمود صدقه برای ما اهل بیت(ع) جایز نیست. آن زن گفت این صدقه نیست، من بانویی در مدینه می‌شناسم و در جلساتش حضور داشتم که تفسیر می‌گفت و من نذر کردم اگر او را دیدم نان و پنیر به او بدهم»، ما این مباحث را در روضه‌ها می‌خوانیم و اشک هم می‌ریزیم که خیلی هم خوب است ولی هیچ کس نمی‌گوید که این نقل نشان می‌دهد که آن حضرت در مدینه کلاس تفسیر داشتند، شخصیت علمی بودند و زنان آزادانه به این جلسات رفت و آمد می‌کردند و خانه‌نشین نبودند و صرفا مشغول خانه‌داری نبوده‌اند. 🔹ما وقتی چنین متون تاریخی را می‌بینیم فقط به ظاهر آن توجه داریم و به مفاهیمی که می‌توان از آن بیرون آورد کمتر دقت می‌کنیم، قطعا در تاریخ درباره ابهت وجودی آن حضرت و شخصیت علمی و اخلاقی ایشان مطالبی وجود دارد هرچند اندک ولی از این اندک هم می‌توان درس‌های زیادی برای جامعه امروز گرفت. 🔹مثال دیگری می‌زنم؛ امروز چقدر موانع بر سر راه خانم‌ها هست، ولی ۱۴۰۰ سال پیش حضرت زینب(س) شرط ضمن عقد قرار دادند و هیچ کسی هم نگفت چه دختر پر رویی! چه کار قبیح و زشتی! دختر امیرالمؤمنین(ع) شرط ضمن عقد گذاشت که من هر وقت سفر بروم با حسین می‌روم و عبدالله بن جعفر هم قبول کرد و نگفت چه دختر پر رویی یا امام علی(ع) او را سرزنش نکرد و نگفت این چه شرطی برای شوهرکردن است. در فرهنگ زمانه آن دوره، این مسئله خیلی عادی و مورد پذیرش بوده است. 🔹ما معمولا به این نکات تاریخی کمتر توجه داریم و اگر توجه هم بکنیم باز بیشتر به منطوق‌ها توجه داریم و به مفهوم ها که پشت این متون تاریخی قرار دارند، بی توجه هستیم و از این حیث واقعا هم آثار کمی نوشته شده و هم مبلغان و مروجان دینی، به آن نپرداخته‌اند و صرفا به مقطع کربلا در بررسی زندگی آن حضرت توجه داریم که البته مقطع بسیار بسیار مهمی است. ✅ایکناـ یعنی اگر نوعی بازبینی در نگرش خود به حوادث تاریخی مرتبط با شخصیت‌های دینی داشته باشیم نکات بدیع فقهی، اخلاقی و اجتماعی استخراج خواهد شد که تاکنون نشده است؟ 🔹بله صد درصد؛ ما باید با عاشورا و زندگی بزرگانی مانند حضرت زهرا(س) دو مواجهه شعائری و شعوری داشته باشیم؛ در تعظیم شعائر پرچم می‌زنیم و روضه می‌گیریم و عزاداری می‌کنیم و حتما این مواجهه لازم است ولی نباید به این بسنده کنیم و مواجهه شعوری را از یاد ببریم. وقتی شنیده می‌شود بین دو هیئت دعوا شده است نشان می‌دهد که پشت برگزاری هیئات، فلسفه و تفکر وجود ندارد و جنبه معرفتی و شعوری تقویت نشده است. فلسفه اصلیِ این مجالس عزا، حضور در کلاس درس دائمی و دانشگاه عمومی برای بهتر شدن جامعه و افراد است، مجالس ائمه معصومان دانشگاه سالانه‌ای است که نه شهریه می‌گیرند و نه حضور وغیاب دارد و افراد در آن شرکت می‌کنند تا عملکرد و اخلاق فردی و اجتماعی آنها بهتر شود ولی وقتی عکس این را ببینیم باید بررسی کنیم ایراد کار کجاست؟ 🔹امام حسین(ع) با غلام سیاه و با حر و با مجموعه ظالمین معاصر خود چه برخوردی داشتند و چرا؟ اینها چیزهایی است که با رفتن در مجالس باید یاد بگیریم و درس باشد نه اینکه فقط شعائر برپا کنیم ولی به محض تمام شدن دهه اول محرم همان آش و همان کاسه و ما همان فرد و جامعه قبلی باشیم. 28بهمن1400 https://eitaa.com/akhavanmoghadam 🌹🌹🌹