﷽ 🔷معنای #عقل در قرآن کلمات هم خانواده عقل عبارتند از: 🔴 الف: #نُهیه کلمه نهیه مفرد نهی است و بدین جهت نهیه نامیده شده است که انسان را از ارتکاب اعمال قبیح بر حذر داشته و به معنای عقول است، قرآن کریم در آیه شریفه 54،سوره طه می فرماید: ﴿… ان فی ذلک لایات لاولی النهی…﴾راستی در آنچه گفته شد نشانه هایی برای صاحبان عقل است. 🔵 ب: #حجر حجر که به معنای سنگ و خانه است را گاهی به عقل معنی کرده اند. حجر به معنای سنگ که به سختی در آن چیزی که وارد می شود و یا خانه که با دیوار و در مانع از ورود گردو خاک یا کسی به داخل آن می گردد. عقل را به اعتبار نگهدارندگی آن حجر گویند که انسان را از اجابت خواسته های نفسانی و شیطانی باز می دارد.قرآن کریم در سوره فجر (آیه شریفه 5) در این رابطه می فرماید:﴿هل فی ذلک قسم لذی حجر﴾ آیا برای خردمند در این سوگندی است. ❇️ج: #لب لب در لغت به معنای عقل خالص و پاک شده است،و از تعابیر دیگری است که در قرآن به معنای عقل به کار رفته است،همین واژه لب است که غالبا به صورت جمع و با ترکیب زیبای اولوالالباب در آیات قرآن کریم به چشم می خورد. 🔴 د: #قلب از دیگر کلماتی که گاهی در قرآن کریم به معنای عقل بکار رفته است قلب می باشد. قرآن کریم در این خصوص می فرماید:﴿افلم یسیروا فی الارض فتکون لهم قلوب یعقلون بها…﴾ (سوره حج،آیه 46) آیا در زمین سیر نکردند،پس قلبهایی داشته باشند که با آن تعقل کنند.که منظور از قلبها در این آیه همان عقلها می باشد. به تعبیر قرآن کریم مرکز تعقل انسان همان قلب اوست. ﴿ان فی ذلک لذکری لمن کان له قلب او القی السمع و هو شهید﴾ قطعا،در سرگذشت پیشینیان تذکر و اندرز است، برای آن کسی که عقل دارد،یا گوش فرا دهد و حاضر باشد. (سوره ق،آیه 37) 🔵 بررسی کلمات فوق نشان می دهد که عقل در قرآن کریم به اعتبارات گوناگون با نام های مختلفی خوانده شده است که خود نیز از معجزات لفظی قرآن است.بطور کلی در قرآن کریم خداوند،خود بارها،از خردمندان یاد کرده است،که گاه آنها را مخاطب خود قرار داده و گاه نیز آنها را به خاطر سخن سنج بودنشان مژده داده است. ❇️«عقل» از « #عقال» به معنای طنابی است که بر پای شتر می بندند تا حرکت نکند؛ و از آنجا که نیروی خرد، انسان را از کارهای ناهنجار باز می دارد این واژه بر آن اطلاق شده است. بعضی «عقل» را به معنی «حجر» و «منع» تفسیر کرده اند، و بعضی آن را به معنی «علم به صفات اشیاء از حسن و قبح و کمال و نقصان» می دانند. لکن به نظر مى رسد كه ريشه اصلى، همان منع و بازداشتن است. 🔴به نظر مى رسد كه ريشه اصلى همان منع و باز داشتن است؛ و لذا هنگامى كه زبان كسى بند مى آيد عرب مى گويد: « #اعتقل_لسانه» و به #ديه نيز «عقل» مى گويند چرا كه جلوى خونريزى بيشتر را مى گيرد، و « #عقيله» به زنى گفته مى شود كه داراى عِفّت و حجاب و پاكدامنى است. "حسینی" @twiita

🔴 تفاوت عالم، متفکّر، عاقل و حکیم! 🔵 کسی که حکیمی برای راهنمایی‌اش نداشته باشد ... داشتم روایت زیر رو دوباره نگاه می‌کردم که یاد یک تقسیم‌بندی زیبا از استاد خسروپناه افتادم. اول روایت را بخوانیم: الإمامُ زينُ العابدينَ (ع): هَلَكَ مَن لَيس لَهُ حَكيمٌ يُرشِدُهُ «كسى كه براى خود حكيمى نداشته باشد تا راهنمايى‌اش كند، به نابودى در افتد.» (بحارالانوار، ج 75، ص 159) چندین بار از استاد خسروپناه در مورد «تفاوت بین عالم، متفکر، عاقل و حکیم در ادبیات دینی و قرآنی» شنیده بودم. شاید خواندنش برای همه مفید باشد. (امیدوارم حرف را درست منتقل کنم) #عالم؛ عالِم یا همان انسانِ آگاه؛ کسی است که به وسیله علم، جهلش را برطرف می‌کند و واقعیت را می‌یابد و نسبت به واقعیت شناخت پیدا می‌کند. در حقیقت عالِم کسی است که رافع جهل است. #متفکر؛ متفکر کسی است که در معلومات پیشین سیر می‌کند و با کمک این معلومات، مجهولات را معلوم می‌کند. البته در قرآن علاوه بر این ویژگی، داشتنِ نگاه توحیدی هم شرط متفکر بودن ذکر شده. در واقع تفکرِ قرآنی یک نتیجه توحیدی دارد. #عاقل؛ عاقل، عالمِ متفکری است که کنترل‌کننده اَمیال خود باشد، لذا اگر کسی فیلسوفِ دهر هم باشد ولی نتواند امیال، شهوات و غضب خود را کنترل کند از نظر اسلام عاقل محسوب نمی‌شود. عالِم هست ولی عاقل نیست. خود عقل نیز چهار ساحت دارد: 1️⃣ عقل نظری که کارش درک هست و نیست مسائل است. (برخی می‌گویند این عقل، عقلِ درک‌کننده است) 2️⃣ عقلِ عملی که کارش درک باید و نباید مسائل است. (برخی می‌گویند این عقل، عقلِ عامل است) 3️⃣ عقلِ معاش که عقل برنامه‌ریز و تدبیرگرِ ما در امور این جهانی است. 4️⃣ عقلِ معاد که عقل آخرت‌اندیش می‌باشد. یعنی هر کاری که می‌کنیم بررسی کنیم ثمره آخرتی آن چیست؟ این کارِ عقلِ معاد است. اگر این چهار عقل با هم جمع شوند، قرآن از آن تعبیر به #لُب می‌کند. #اولوالالباب یعنی صاحبان لُب، یعنی صاحبان خرد خالص (خرد ناب) اما #حکیم؛ حکیم؛ انسانِ عاقلِ عالمِ متفکری است که فضائل در او جمع شده است. در واقع استوار و محکم است. (حکیم هیچ معادلی در فارسی ندارد) 👈 آیا برای رهایی از هلاکت، حکیمی در زندگی ما وجود دارد؟! ساده نگذریم ... پی‌نوشت: استاد خسروپناه به تازگی به دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب شدند. کانال ایشون هم اینه 👇 @khosropanah_ir #حمید_کثیری 👈 عضو شوید @hamidkasiri_ir

🔴 تفاوت عالم، متفکّر، عاقل و حکیم! 🔵 کسی که حکیمی برای راهنمایی‌اش نداشته باشد ... اول روایت را بخوانیم: الإمامُ زينُ العابدينَ (ع): هَلَكَ مَن لَيس لَهُ حَكيمٌ يُرشِدُهُ «كسى كه براى خود حكيمى نداشته باشد تا راهنمايى‌اش كند، به نابودى در افتد.» (بحارالانوار، ج 75، ص 159) #عالم؛ عالِم یا همان انسانِ آگاه؛ کسی است که به وسیله علم، جهلش را برطرف می‌کند و واقعیت را می‌یابد و نسبت به واقعیت شناخت پیدا می‌کند. در حقیقت عالِم کسی است که رافع جهل است. #متفکر؛ متفکر کسی است که در معلومات پیشین سیر می‌کند و با کمک این معلومات، مجهولات را معلوم می‌کند. البته در قرآن علاوه بر این ویژگی، داشتنِ نگاه توحیدی هم شرط متفکر بودن ذکر شده. در واقع تفکرِ قرآنی یک نتیجه توحیدی دارد. #عاقل؛ عاقل، عالمِ متفکری است که کنترل‌کننده اَمیال خود باشد، لذا اگر کسی فیلسوفِ دهر هم باشد ولی نتواند امیال، شهوات و غضب خود را کنترل کند از نظر اسلام عاقل محسوب نمی‌شود. عالِم هست ولی عاقل نیست. خود عقل نیز چهار ساحت دارد: 1️⃣ عقل نظری که کارش درک هست و نیست مسائل است. (برخی می‌گویند این عقل، عقلِ درک‌کننده است) 2️⃣ عقلِ عملی که کارش درک باید و نباید مسائل است. (برخی می‌گویند این عقل، عقلِ عامل است) 3️⃣ عقلِ معاش که عقل برنامه‌ریز و تدبیرگرِ ما در امور این جهانی است. 4️⃣ عقلِ معاد که عقل آخرت‌اندیش می‌باشد. یعنی هر کاری که می‌کنیم بررسی کنیم ثمره آخرتی آن چیست؟ این کارِ عقلِ معاد است. اگر این چهار عقل با هم جمع شوند، قرآن از آن تعبیر به #لُب می‌کند. #اولوالالباب یعنی صاحبان لُب، یعنی صاحبان خرد خالص (خرد ناب) اما #حکیم؛ حکیم؛ انسانِ عاقلِ عالمِ متفکری است که فضائل در او جمع شده است. در واقع استوار و محکم است. (حکیم هیچ معادلی در فارسی ندارد) 👈 آیا برای رهایی از هلاکت، حکیمی در زندگی ما وجود دارد؟! ساده نگذریم ... "استاد خسروپناه " @twiita