شب نشینی با تاریخ. 3 دی 1403.mp3
9.21M
🔹 تاریخ فرهنگ و هنر البرز به روایت حسین عسکری - ۲۷
۶ دی ۱۳۷۸ سالروز کشف دیوارهای دو رنگ در دژ مادی محوطه باستانی ازبکی
رادیو البرز
برنامه زنده شب نشینی با تاریخ
دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳
تهیه کننده: رضا غیور
۱۰ دقیقه
🎧 برنامه های اول تا دهم
🎧 برنامه های یازدهم تا بیستم
🎧 برنامه بیست و یکم
🎧 برنامه بیست و دوم
🎧 برنامه بیست و سوم
🎧 برنامه بیست و چهارم
🎧 برنامه بیست و پنجم
🎧 برنامه بیست و ششم
🔗 البرز پژوهی @alborzology
شب نشینی با تاریخ. 26 آذر 1403.mp3
8.02M
🔹 تاریخ فرهنگ و هنر البرز به روایت حسین عسکری - ۲۸
۲۷ آذر ۱۳۹۵ سالروز درگذشت استاد جعفر والی كارگردان، نویسنده، بازیگر و گوینده گفتار متن سینما و تئاتر ایران
رادیو البرز
برنامه زنده شب نشینی با تاریخ
دوشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۳
تهیه کننده: رضا غیور
۸ دقیقه
🎧 برنامه های اول تا دهم
🎧 برنامه های یازدهم تا بیستم
🎧 برنامه بیست و یکم
🎧 برنامه بیست و دوم
🎧 برنامه بیست و سوم
🎧 برنامه بیست و چهارم
🎧 برنامه بیست و پنجم
🎧 برنامه بیست و ششم
🎧 برنامه بیست و هفتم
🔗 البرز پژوهی @alborzology
اختصاصی کانال البرزپژوهی
🔹توضیح مهندس محمد سالور (فرزند شادروان منوچهر سالور پدر صنعت سیمان ایران و بنیان گذار کارخانه سیمان آبیک) درباره این کارت دعوت عروسی، ۲۷ دی ۱۳۱۹
"سلام. ایشان عمه عزیز من یعنی خواهر سوم پدر عزیزم هستند که با پسر عموی خود شاهزاده عباس میرزا سالور ازدواج کردند و تا آخر عمر زن و شوهر خوشبختی بودند. آقای عباس سالور سالیان درازی در وزارت کشاورزی و استانداری خوزستان و مشاغل مهم بودند."
۷ دی ۱۴۰۳
🔗 البرز پژوهی @alborzology
🔹 گرگ ها در کمین ایران
چند روز پیش در گفت و گو با رادیو البرز، مشتاقانه «برگی از تاریخ فرهنگ و هنر البرز» را ورق زدم. در این برنامه زنده، به مناسبت ۶ دی ۱۳۷۸ سالروز «کشف دیوارهای دو رنگ در دژ مادی محوطه باستانی ازبکی»، از قول جناب استاد دکتر یوسف مجیدزاده گفتم: «هخامنشیان این نوع تزئین در معماری های خود را از مادها فراگرفته اند نه اورارتوها...»
با بازنشر این گفت و گو در فضای مجازی، چند تن از پان گرگ های ضد ایران (= پان ترکیست ها) بنده را مورد هجمه قرار داده و منکر فرهنگ و تاریخ دیرپا برای ایران عزیز شدند! تصویر نمونه ای از آن اظهارنظرهای جاهلانه به پیوست می باشد.
بنده باستان شناس نیستم یعنی در ارایه های البرزپژوهانه که سویه های باستان شناختی دارد به گزارش های باستان شناسان عزیز رجوع می کنم و به دقت نتایج کاوش های آنان را بازگو می کنم.
مهم ترین ویژگی گونه های مختلف پان های ضد وطن، «تعصب و خشونت» است. آنان بی ادبانه بر مجموعه ای از اوهام و گزاره های شبه علمی تکیه می کنند و به جای ارائه دلیل و سند، ادعای غلط خود را تکرار می کنند. آنان قومیت را مقدم بر ملیت می دانند و همگام با دشمنان این آب و خاک، رویای تجزیه ایران را در خیال خام خود می پرورانند.
خاکسارانه دست و بازوی سربازان گمنام وطن را می بوسم که سر این بدخواهان ایران را بر سنگ «حب الوطن» می کوبند. اما در این ميان، وظیفه راهبردی رسانه ملی و نهادهای فرهنگی و آموزشی است که با تقویت وحدت ملی و توجه ویژه به هویت ملی، حس وطن دوستی را در کودکان، نوجوانان و جوانان زنده و تقویت کنند. به بچه ها یاد دهند که به مهر و کین می توان از هویت معنوی و استقلال ایران عزیز دفاع کرد ولو به قیمت جان (= شهادت).
جان به قربان وطن باد که در مذهب عشق
به جز از عشق وطن یاد نداد استادم
حسین عسکری
۷ دی ۱۴۰۳
🎧 صوت کامل این برنامه رادیویی
🔗 البرز پژوهی @alborzology
🔹جستاری در غذای ایرانیان از دیرباز و تنوع آن در کرج
حمیدرضا آقایی
پژوهشگر فرهنگ مردم
✍ بخش اول
✍ بخش دوم
۸ دی ۱۴۰۳
🔗 البرز پژوهی @alborzology
🔹جستاری در غذای ایرانیان از دیرباز و تنوع آن در کرج
بخش اول
✍ حمیدرضا آقایی
پژوهشگر فرهنگ مردم
چون کاک و کَشکینه و شیر و ماست
درین دِه خوراکِ گوارای ماست
«ملکالشعرای بهار»
هرگاه سخن از اقوام گوناگون ایران زمین و هویتشان به میان میآید، تنوع خوراک، پوشاک، نوشاک، زبان، گویش و موسیقی اقوام، دهان و چشم و گوش را مینوازد تنوعی که امروزه به نوعی در کلانشهر کرج با آن مواجهایم.
از دیرباز اشارت به غذاها را میتوان در «رسالۀ دلکش خسرو و ریدک او» به زبان پهلوی یافت که دربارۀ خورشها و خوردنیها و شیوۀ بهکار بردن و چگونگی آنها در عصر ساسانی بهدست میآید که در تاریخ خوراکپزی ایرانیان ماخذ معتبری است. [۱] و این نشانی از فرهنگ غنی ایرانیان در گذشته دور بوده است.
در چهار مقالۀ نظامی عروضی سمرقندی نیز دستور غذایی برای بیمار نوشته شده که خود اشارت دیگری است به سطح بالای فرهنگ غذایی گذشتۀ ایرانیان. در باب علم طب و هدایت طبیب این رساله آمده: «از کل لبنیات و ترشیها پرهیز باید کرد و غذا نخودآب باید خوردن، به گوشت ماکیان یک ساله و حلوا، زردۀ تخممرغ را با انگبین باید کردن و از آن خوردن، چون ترتیب این غذا تمام نظام پذیرد من تدبیر ادویه کنم.»
در باب عادات غذایی ما ایرانیان نیز، همچنان که امروزه هم قابل مشاهده است، گویا شام در میان سه وعدۀ غذایی، از گذشته مفصل و با اهمیت بوده است. براساس گفتۀ یکی از جهانگردان «ویلیام شاردن» ایرانیان سومین وعدۀ غذایی خود را حدود ساعت هفت شب میخوردند. شام وعدۀ غذایی ممتاز و مجلل ایرانیان است.
این عادت غذایی با وجود آنکه از نظر علم تغذیه ایراداتی بر آن وارد است و بر اساس ضربالمثل معروف انگلیسی که «صبحانهات را خودت و ناهارت را با دوستان بخور و شامت را به دشمنانت بده»، اما باز هم برای ما ایرانیان شام مفصلترین وعدۀ غذایی است.
«ویلز ۱۸۷۰ میلادی» که به عنوان پزشک برای شرکت هندواروپایی تلگراف ایران کار میکرد در مورد شام ایرانیان که در یکی از ضیافتهای اعیانی اشرافی شرکت کرده بود چنین توصیف میکند: "مجلس یک شام ایرانی، به ظاهر تمام نشدنی است. با قرار دادن نزدیک به یکصد طبق روی سفره که در این میان میتوان به خوراکهای مطبوعی مانند؛ گوشت گوسفند و ماکیان اشاره کرد که لابهلای پلوی ساده ترکیب با خلال پرتقال، عدس پلو، لوبیا پلو، شوید پلو، سِرو میشوند، فسنجان با گوشت گوسفند، مرغ و یا کبک طبخ شده با رب انار و گردوی هاونکوب، کباب بره، کباب گوشت بز کوهی، بره بریان که با کشمش و خرما، پسته، شاه بلوط و کشمش پر شده، ماهی شور (دودی) از دریای شمال ایران، سوپ غلیظ تهیه شده از مغز قلم، دلمه که از گوشت قیمهای و برنج تهیه شده، و همگی را طعمدار کرده و درون برگ مو میپیچند، سرخ و یا دم میکنند. کوفته مارچوبۀ وحشی (کنگر) پخته، بلدرچین، کبک و کبوتر درستۀ بریانی که با کاهو و شربت سکنجبین میل میشود، از انواع غذاهای اعیانی ایرانیان بود."
ناگفته پیداست که مردم عادی از طبقۀ کشاورز و کارگر هرگز قادر به تهیه خوردن چنین شامهای مجلل و تشریفاتی نبودهاند و به ندرت برنج، گوشت و دسر میخوردند و غذاهای آنها عموماً نان و جو یا گندم، لبنیات، میوه، صیفیجات و حبوبات بوده است.
همانطور که اشاره شد، علاوه بر عناصر هویتسازی مانند؛ زبان، لباس، موسیقی، آیینها و باورها، غذا و خوراکیها هم میتوانند به شناخت هر چه بهتر مردمان سرزمینهای گوناگون بیانجامد.
گاهی خوردن غذایی که در گذشته برای ما خوشمزه و خاطرهساز بوده و از اصالت فرهنگی، سنتی سرزمینی برخواسته، ممکن است به دلیل طمع و اصالتش فاصلههای مکانی را از میان برداشته و لذت و حس تعلق را در ما تقویت کرده و از دلتنگیهایمان بکاهد و ما را با گذشتههایمان پیوند دهد.
«آبگـوشـت» معروف ایرانیان با طمع و چاشنیهای گوناگونش از جمله غذاهایی است که توانسته به عنوان غذایی پیونددهنده، گروههایی از آدمهای آشنا را بر سفرهای کنار هم بنشاند و بهانهای برای ایجاد همدلی و همبستگی آشنایان و دوستان شود.
با توجه به اینکه در چند صد سال گذشته سبک و شیوۀ زندگی بشر دچار تحولات اساسی گردیده و امروزه نقش و اهمیت خوردن یک غذای لذیذ سنتی، از رسالت و وظیفۀ اصلی خود که سیر نمودن شکم آدمهاست، فراتر رفته و گاهی خوردن دورهمی غذایی خوشمزه و لذتبخش که ریشه در اصالت و هویت فرهنگی قومی داشته با روح و روان آدمی بازی میکند و تاثیرات عمیقی بر جای میگذارد.
۸ دی ۱۴۰۳
▪️ پانوشت --------------------
[۱].افشار، ایرج، ۱۳۸۹، آشپزی دورۀ صفوی، تهران: انتشارات سروش، چ دوم.
✍ بخش دوم
🔗 البرز پژوهی @alborzology
🔹جستاری در غذای ایرانیان از دیرباز و تنوع آن در کرج
بخش دوم
✍ حمیدرضا آقایی
پژوهشگر فرهنگ مردم
اندیشۀ خلاق بشر میتواند در هر زمینهای به تولید و آفرینش بپردازد. ذهن توانمند و نوآور انسان با طبعی زیبادوست در برآوردن نیازهای اساسی و روزمرهاش یعنی خوردن و آشامیدن، نیز ابتکار و نوآوری بروز میدهد و برای آنچه که میخورد و میآشامد، نه فقط فکر رفع نیاز اولیه (سیر شدن)، بلکه رضایت در حس زیبایی و لذت غذا را مد نظر دارد. [۱]
انسان ضمن برآوردن نیازهای اساسی زندگی برای ادامۀ حیات (خوردن و آشامیدن)، با طبع زیباییدوستاش، در هم آمیختن و ترکیب غذاهای دیگر اقوام و ملتها را نیز الگوی خود قرار داده و به فکر تنوعبخشی، آراستن و آذین غذاها و سفره و استفاده از بعضی اشربه و نوشیدنیها و دسرها بوده و هست.
با افزایش جمعیت و تغییر شیوۀ سنتی زیست، بهویژه در شهرها راهاندازی و گسترش انواع غذاخوریها، رستورانها، ساندویچیها، سفرهخانههای سنتی، تالارهای پذیرایی، فستفودیها، دکهها و بساطهای غذای لقمهای و ارزان و جگرکیهای ضرورت یافت.
شهـر کرج این «ایرانشهر کوچک» هم، از این ضرورت جدا نبوده و با حضور اقوام ایرانی و فرهنگهای غذایی گوناگونشان، سفره غذایی رنگین و متنوعی در شهر پهن نموده است. این کلانشهر علاوه بر گسترش در حوزههای ساختاری و عمران شهری ضرورت دارد در مسیر توسعۀ پایدار برخی از معابر و گذرگاهها و مکانهای شلوغ را به محلی برای خوردن و آشامیدن با زیبایی و آسایش بیشتر بهطور ویژه اختصاص دهد.
امروزه با توجه به تغییر ذائقهها، که گاهی به دلیل مشغلههای کاری و نبود فرصت کافی برای پخت و پز است، حتی برگزاری مهمانیهای و دورهمیها نیز در رستورانها و غذاخوریهای برگزار میشود، که ضرورت نظارت بهداشتی و البته ساماندهی نیز احساس میشود.
کرج این کلانشهر پویا و جوان و فرزند ارشد پایتخت در سالهای اخیر، همچون تهران دچار دگرگونی و تحول در برپایی و تأسیس انواع غذاخوریهای رنگارنگ شده، که اگر به این شرایط توجه بهتری شود این سبک زندگی و تغییر ذائقه برای برخی از جوانان فرصتهای شغلی بیشتری فراهم آورده و در توسعۀ اهداف فرهنگی و رفاهی خانوداه نیز موثر خواهد بود.
در پی گشت و گذارهای میدانی نگارنده در استان البرز و شهر کرج، ضمن شناسایی و تجربۀ برخی از خدمات غذایی متنوع، جالب و لذتبخش اقوام مختلف را تجربه کردهام.
در این قدم زدن و گشت و گذارها، غذاخوری های سُنتی، محلی و مدرن، رستوران های غذاهای رژیمی، برخی از غذاهای مناطق مختلف کشور، مانند؛ بریانی اصفهان، غذاهای گیلکی و محصولات و سبزیجات شمالی را مشاهده کردم.
همچنین دکان های فلافلی و سمبوسه پر طرفدار خوزستان، آشکده با انواع آشها و حلیمها، انواع ماهیهای دریای شمال و جنوب، کباب بناب، کباب گلپایگان، محصولات لبنی دزفول (سرشیر و شیربرنج) انواع نانهای محلی از اقوام مختلف، انواع شیرینی، دمنوش، اشربه و کیک یزدی و کاشانی، رستورانهای جاده چالوس با بهرهگیری از شرایط زیبای طبیعی مشتریان و میهمانان خود را به ساعت خوش در کنار خانواده فرا میخوانند.
در این میان روستاهای هدف گردشگری نیز با عرضۀ خشکبار و آجیل و ترشی و لواشک محلی (آلو و آلوچه برغان، توت سیاهکلاهان، خرمالو و ازگیل کرج، و... بر رونق این بازارها و تنوع خوراکی افزودهاند. حتی عرضۀ غذاهای کشورهای دیگر؛ در رستورانهای ژاپنی، ایتالیایی، هندی، یونانی، عربی و ترکیاستانبولی (اسکندرکباب و باقلوا) مشتریان خاص خود را دارند.
و بالاخره جگرکیهای بسیار عصرگاهی و شبانگاهی با دود و دَم وسوسه برانگیزشان با مشتریان اغلب جوان خود، جلوههایی از زیبایی این شهر پویا هستند.
هر چند همۀ این اغذیه فروشیها، حال و هوای خاصی به کلانشهر کرج و استان البرز حاکم بخشیدهاند، اما هنوز فرصت برنامهریزی بیشتر و بهتر، برای متخصصان و علاقمندان صنعت تغذیه و مدیریت میراث فرهنگی و معاونت فرهنگی و امور اجتماعی استانداری و معاونت فرهنگی شهرداریها وجود دارد، تا هم در راستای کارآفرینی و ایجاد مشاغل مرتبط غذایی کوشش نمایند، و این کلانشهر را به پایتخت غذاهای متنوع ایرانی و خارجی تبدیل نموده تا همه روزه، افزون بر جمعیت ساکن در کرج، میهمانان فراوانی را از پایتخت برای خوردن غذاهای گوناگون به سوی خود بکشاند، که علاوه بر رونق و نشاط در جامعه، کرج این فرش زیبا و رنگین ایرانی، را پررونقتر با اقتصادی پویا جلوهگر سازد.
۸ دی ۱۴۰۳
▪️ پانوشت --------------------
[۱]. فرمند، رضوان، ۱۳۸۳، هنر آشپزی و شیرینی پزی، انتشارات جاجرمی، تهران، چ دوم.
✍ بخش اول
🔗 البرز پژوهی @alborzology
🔹قابل توجه مخاطبان گرامی کانال البرزپژوهی
به جهت تنگنای زمانی در آماده سازی پژوهشی مفصل برای چاپ، با عرض پوزش به روز رسانی این کانال از نوروز ۱۴۰۴ از سر گرفته خواهد شد.
ارادتمند همه دوستان البرز پژوه و البرز دوست.
در این زمانه رفیقی که خالی از خلل است
صراحی می ناب و سفینه غزل است
به امید دیدار
حسین عسکری
۸ دی ۱۴۰۳
🔗 البرز پژوهی @alborzology