✍️ #مباحث | شرایط کمال عبادات
💢 غیر از شرایط صحّت و قبول عبادات، اموری هم جزء شرایط کمال عبادت است. این شرایط، نشان دهنده ارزش والاتر و محتوای بهتر و تأثیر بیشتر عبادات است. شرایط کمال عبادات، از این قرار است:
1️⃣ مشکلتر باشد
✅ انجام کارها و عبادات آسان، از همه کس بر می آید، ولی عباداتی که دشوارتر است و همّت و اراده و رنج بیشتری لازم دارد، با ارزش تر و به کمال نزدیک تر است. قرآن، از کسانی که در دوران سختی، پیامبر خدا را یاری و پیروی کردند ستایش می کند.
👈 امام علی(ع) فرموده است: «اَفْضَلُ الاعمالِ ما اَکْرَهْتَ نَفْسَکَ عَلَیْهِ»؛ برترین کارها آن است که خود را بر انجام آن وادار کنی.
2️⃣ مهمتر باشد
✅ در انجام کارها، رعایت «اهم و مهّم»، نشان عقل و عاقبت اندیشی و مصلحت شناسی است و اسلام، در کارها به آنچه که لازم تر و مفیدتر و مهم تر است تشویق می کند، چه در آموختن، چه در عبادت، چه در انفاق.
👈 پیامبر اسلام(ص) فرموده است: «لا صَدَقَهَ وَ ذُورَحِمٍ مُحتاج»؛ با وجود بستگان نیازمند، انفاق و کمک به دیگران بی ارزش است.
👈 امام علی(ع) میفرماید: «لا قُربَه بِالنَوافِلِ اِذا اَضرَّتْ بِالْفَرائِضِ»؛ هر گاه نمازهای مستحب، به نمازهای واجب ضرر برساند، آنگونه عبادت، موجب قرب به خدا نخواهد بود.
3️⃣ اثرش پایدارتر باشد
✅ برکت، آثار فراوان و فواید ماندگار یک عمل و انسان است. کاری و عبادتی صفت کمال دارد که آثار آن زودگذر و ناپایدار نباشد.
👈 امام علی(ع) میفرماید: « رُبَّ یَسیرٍ اَنْمی مِنْ کَثیرٍ»؛ چه بسا کارهای کم و ناچیز، که از کارهای بسیار، رشد و نمو بیشتری دارد.
4️⃣ در شرایط دشوار انجام شود
✅ کار نیک و عبادتی که در شرایط سلطه ستم و طاغوت ها انجام گیرد، چون فداکاری بیشتری می خواهد و تأثیر فراوان تر دارد، ارزشمندتر است. آنجا که فشارهای محیط بیرون و غرائز درون، دست به دست می دهد تا مانع عبادت و عبودیت شود، غلبه بر این فشارها و پرستش خدا، ارزش و کمال است.
👈 قرآن در ستایش از مؤمنان راستین می گوید: «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَهَ لائِمٍ»[مائده/54]؛ در راه خدا از ملامت هیچ ملامتگری هراس ندارند.
5️⃣ نشاط و دوام داشته باشد
🔶بی نشاطی در عبادت، نشانه ای از نفاق است. قرآن منافقان را چنین توصیف می کند که وقتی به نماز می ایستند، نشاط ندارند.
✅ در مقابل، نشاط بندگی، ارزش است و نیز تداوم عبادت، کمال آفرین است. در احادیث، اعمال اندکی که پیوسته و مستمر باشد، بهتر از عبادت زیاد ولی همراه با تنبلی و ملامت و رها کردن به شمار آمده است.
👈 قرآن وعده پاداش ها و بهره مندی های زیاد در علم و فکر و ... به کسانی داده که در طریقت اسلام، پایدار باشند: « وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّرِیقَهِ لَأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقاً»[جن/16]
6️⃣ عبادت خود را بزرگ نشمارد
✅ انسان های مغرور، عبادت خود را بزرگ و مهم می بینند و از این راه، دچار تباهی اعمال می شوند. شرط کمال عبادت آن است که عابد، عباداتش را زیاد نبیند و مغرور نشود.
👈 امام سجاد(ع) در دعای «مکارم الاخلاق» از خداوند چنین می طلبد:
«اللّهّمَّ عَبَّدْنی لَکَ و لاتُفْسِدْ عبادَتی بالعُجْبِ» خدایا به من توفیق عبادت بده و عبادتم را با «عجب» تباه مساز.
✅ احادیث بسیاری به این مضمون است که انسان عبادات و کارهای نیک خود را بزرگ نشمارد. خداوند در قرآن، از عبادت و تسبیح بسیار فرشتگان و ذکر دائمی آنان یاد می کند.
📎 #مباحث_اخلاقی
📎 #عبادت
📎 #شرایط_کمال_عبادات
📥 wikifeqh.ir/عبادت
@wikifeqh
@alfavayedolkoronaieh🌱