🔵فاطمه(س)#بانوی_جهاد 🔸️قسمت اول 📍تنها یادگار رسول‌خد(صلی الله علیه و آله و سلم) که در غم جانکاه رحلت پدر بود، جهاد افضل و ایستادن در برابر ظالمان را به گونه‌ای بی‌نظیر به نمایش گذاشت و در این راه، خود و فرزندش را نیز فدا کرد. ♦️مقدمه ⭐قال الله تعالی: «وَ جاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ...»  ⚡اگر چه معنا و مفهوم برخی واژگان و موضوعاتی که به صورت روزمره در ادبیات گفتاری و نوشتاری ما کاربرد دارند، به صورت کلی و اجمالی برایمان روشن است؛ اما به معنای کامل و دقیق آن‌ها توجه نداریم؛ مانند واژه «جهاد». جهاد از ریشه «جَهد» یا «جُهد»، به هر گونه تلاشی گفته نمی‌شود؛ بلکه به تلاش همراه با سختی و مشقت اطلاق می‌گردد.   ⚡این اصطلاح در قرآن نیز پرکاربرد است؛ به‌گونه‌ای که 41 بار در آیات مختلف کتاب الهی مطرح شده است؛ چنانکه در سوره مبارکه حج فرموده است: «وَ جاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ...؛ و در راه خدا جهاد كنيد و حق جهادش را ادا نماييد». درباره این آیه شریفه، دو سؤال اساسی مطرح است: معنای حق جهاد چیست؟ راه عمل به آن کدام است؟ در این نوشتار، به دو سؤال فوق پاسخ می‌دهیم.  ۱. 📌حق جهاد  برای رسیدن به پاسخ پرسش اول، به گفته مفسران شهیری همچون مرحوم طبرسی و علامه طباطبایی بسنده می‌کنیم. مرحوم طبرسی در مجمع البیان نوشته است: «بیشتر مفسران بر این باورند که مقصود از جهاد در این آیه شریفه، همه طاعات است (لذا به جهاد در میدان جنگ اختصاص ندارد)».   علامه طباطبایی نیز در المیزان نوشته است: «ظاهراً مراد از جهاد در این آیه، معنای عام آن است. مؤید این دیدگاه، آیه آخر سوره عنکبوت است که جهاد را در معنایی غیر از جهاد جنگی به کار برده است: "وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا...؛ و آن‌ها كه در راه ما (با خلوص نيت) جهاد كنند، قطعاً به راه‌هاى خود هدايت‌شان خواهيم كرد"».   بنابراین جهاد، واژه ای عام است و به جهاد فیزیکی اختصاص ندارد... 💢فهرست منابع 1.    ابن‌أبی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج البلاغه، چاپ اول، قم: مکتبة آیةالله المرعشی النجفی،  1404ق.  2.    ابن‌اثیر جزری، عزالدین، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، چاپ اول، بیروت: دارالفکر، 1409ق. 3.    ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبیطالب، چاپ اول، قم: علامه،  1379ق.  4.    ابن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجة لثمرة المهجة، چاپ اول، قم: مکتب الإعلام الإسلامی،  1412ق.  5.    مهج الدعوات و منهج العبادات‏، چاپ اول، قم: دار الذخائر،  1411ق.  🏴#فاطمیه۱۴۰۱ 🔸️#ایام_فاطمیه۱۴۰۱ 🔸️#السلام_علیک_یافاطمه_الزهرا الفبای مهدویت🌹🌹🌹🌹

🔵فاطمه(س)#بانوی_جهاد 🔸️قسمت دوم 📍تنها یادگار رسول‌خد(صلی الله علیه و آله و سلم) که در غم جانکاه رحلت پدر بود، جهاد افضل و ایستادن در برابر ظالمان را به گونه‌ای بی‌نظیر به نمایش گذاشت و در این راه، خود و فرزندش را نیز فدا کرد. 🍂برای روشن‌تر شدن گستره معنایی جهاد، اقسام چهارگانه آن را بررسی می‌کنیم ♦️الف.#جهاد_کبیر  ⚡این تعبیر که تعبیری قرآنی است، در سوره فرقان ذکر شده است: «فَلا تُطِعِ الْكافِرينَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً كَبيراً؛ بنابراین از كافران اطاعت مكن و به وسيله آن [قرآن‏] با آنان جهادی بزرگ بنما».  بر پایه نظرات مفسران عالی‌قدر منظور از جهاد کبیر، جهاد علمی و فرهنگی است؛ زیرا سوره فرقان، سوره‌ای مکی است و در مکه هیچ‌گاه جنگی میان مسلمانان و مشرکان صورت نگرفت.  ضمیر در «به» نیز به قرآن باز می‌گردد.  مفسر شهیر شیعه، علامه طبرسی با تعبیر لطیفی در این باره می‌نویسد: «از اين آيه بر مى‌آيد كه بهترين و بزرگ‌ترين جهاد در پيشگاه خدا، جهاد متکلمان‏ است كه شبهات دشمنان دين را پاسخ می‌دهند».  منظور از «جهاد تبیین» که مطالبه جدی مقام معظم رهبری حفظه الله است، جهاد کبیر یعنی جهادی علمی ـ فرهنگی است که امروزه با گستردگی روزافزون جنگ رسانه‌ای دشمن، اهمیت و ضرورت آن بیشتر آشکار شده است.  ♦️ب.#جهاد_افضل ⚡جهاد افضل، اصطلاحی روایی است که در حدیثی معتبر (موثق) از رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است: «إِنَّ أَفْضَلَ‏ الْجِهَادِ كَلِمَةُ عَدْلٍ عِنْدَ إِمَامٍ جَائِرٍ؛  به درستی که برترین جهادها، سخن عادلانه نزد حاکم ستمگر است». امیرالمؤمنین(علیه السلام) نیز در سخنی مشابه این سخن رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است: «إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ لَا يُقَرِّبَانِ مِنْ أَجَلٍ وَ لَا يَنْقُصَانِ مِنْ رِزْقٍ وَ أَفْضَلُ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ كَلِمَةُ عَدْلٍ‏ عِنْدَ إِمَامٍ‏ جَائِرٍ؛  امر به معروف و نهى از منكر، نه اجلى را نزدیک مى‌كند و نه از روزى مى‌كاهد و بهتر از همه اين ها، سخن عدل است در برابر حاكم ظالم». ♦️ج.#جهاد_اکبر ⚡این تعبیر نیز برگرفته از چندین روایت است. در روایتی از امیرمؤمنان(علیه السلام) این عبارت این‌گونه استفاده شده است: «وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْجِهَادَ الْأَكْبَرَ جِهَادُ النَّفْسِ فَاشْتَغِلُوا بِجِهَادٍ أَنْفُسِكُمْ‏ تَسْعَدُوا؛  بدانید که جهاد اکبر همان مجاهده با نفس است؛ پس به جهاد با نفس همت کنید تا سعادتمند شوید». همچنین در روایت دیگری از حضرت آمده است: «أَوَّلُ مَا تُنْكِرُونَ مِنَ الْجِهَادِ جِهَادُ أَنْفُسِكُمْ‏؛  نخستين جهادى كه آن را انکار می‌کنید (كنار مى‌نهيد)، جهاد با نفْس‌هايتان است». این عبارت در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) نیز به کار رفته است. فضیل بن عیاض از آن حضرت پرسید: «جهاد واجب است یا مستحب؟». امام(علیه السلام) در پاسخ جهاد را به چهار بخش تقسیم و دو مورد را واجب و دو مورد دیگر را مستحب دانسته و درباره جهاد واجب فرموده است: «فَأَمَّا أَحَدُ الْفَرْضَيْنِ فَمُجَاهَدَةُ الرَّجُلِ نَفْسَهُ عَنْ مَعَاصِي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ مِنْ أَعْظَمِ الْجِهَادِ وَ مُجَاهَدَةُ الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ فَرْضٌ؛  يكى از دو جهاد واجب، جهاد انسان با نفس خويش برای دوری از گناهان است که از بزرگ‌ترین جهادهاست. جهاد دوم که واجب است، جهاد با کفار است».  ♦️د.#جهاد_اصغر  ⚡این تعبیر، تعبیر روایی مشهوری است. وقتی مجاهدان از یکی از جنگ‌ها برگشتند، رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) آنان را تکریم کرد و به آنان فرمود: «آفرین بر شما که از میدان نبرد اصغر پیروزمندانه برگشتید».  منظور از «اصغر» در این اصطلاح، صغیر و کوچک نیست و نبرد با دشمن، به هیچ عنوان کوچک و راحت نمی‌باشد. در واقع این جهاد، مصداق و نمونه‌ای از جهاد اکبر و مبارزه با نفس است و تا مبارز بر نفس خویش چیره نشده باشد، نمی‌تواند افزون بر دل کندن از زن و فرزند و زندگی، جان خود را کف دست بگیرد و به مقابله فیزیکی با دشمن برود. در طول تاریخ می‌توان افراد شاخصی را  دید که ضمن دارا بودن موقعیت علمی و فرهنگی، اهل جهاد فیزیکی نبودند.  بنابراین راز تعبیر به اصغر درباره این جهاد، کوچک‌تر بودن آن نسبت به جهاد اکبر از یک زاویه خاص است. مجاهده با نفس از آن جهت که محدود به زمان و مکان خاصی نیست و تا آخرین لحظه عمر لازم است، اکبر از مبارزه با دشمن ظاهری است که در مقطع یا مقاطعی خاص به نبرد با انسان می‌آید. 

🔵فاطمه(س)#بانوی_جهاد 🔸️قسمت سوم ۲. ♦️راه عملی کردن حق جهاد ⚡بهترین راه عملی کردن اقسام گوناگون جهاد،الگوپذیری از اسوه‌های الهی یعنی انبیا و اولیاست که دو اثر مهم را به دنبال دارد:  💥ـ  داشتن الگو، سختی‌های رسیدن به یک فضیلت را آسان می‌کند؛ 💥ـ  به سبب پیوند عاطفی میان انسان و آن الگوی الهی، رسیدن به آن فضیلت سرعت می‌گیرد.  💢از این‌رو قرآن، بخش‌هایی از زندگی حدود 30 پیامبر الهی را ذکر کرده است. در سوره انعام پس از نام بردن از چند نفر از پیامبران، فرموده است: «أُولئِكَ الَّذينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ...؛  آن‌ها كسانى هستند كه خداوند هدايت‌شان كرده است؛ پس به هدايت آنان اقتدا كن». در زیارت‌نامه‌های حضرات معصومین نیز می‌خوانیم: «وَ جَاهَدْتُمْ‏ فِي‏ اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ‏».  ⚡در میان پیامبران و دیگر اولیای الهی، حضرت صدیقه طاهره(سلام الله علیها) الگوی بی‌نظیری برای عملیاتی کردن اقسام گوناگون جهاد است؛ زیرا نمونه‌های زیادی از هر چهار نوع جهاد، در زندگانی کوتاه ایشان وجود دارد که برخی از آن‌ها از نظر می‌گذرانیم: ۱. 🔸️فاطمه(سلام الله علیها) و جهاد کبیر نمونه‌های جهاد علمی و فرهنگی در زندگانی کوتاه بانوی بزرگ اسلام بسیار است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.  💎الف: تعلّم ⚡بانوی بزرگ اسلام ضمن دارا بودن مقام علمی موهبتی الهی، همواره می‌کوشید از شهر علم نبوی بهره‌مند شود؛ چنانکه در روایتی آمده است: از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) چند روزی نگذشته بود که شخصی به خانه فاطمه(سلام الله علیها) آمد و عرض کرد: «آیا رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) چیزی نزد شما یادگار گذاشته است تا مرا از آن بهره‌مند سازی؟». حضرت فاطمه(سلام الله علیها) به یاد حدیثی از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) افتاد و به کنیز خود فرمود: «هَاتِ تِلْکَ الْجَرِیدَةَ؛ آن صفحه نوشته شده را بیاور». کنیز به جستجو پرداخت و آن را نیافت و بازگشت و به حضرت گفت: «آن را نیافتم». حضرت فاطمه(سلام الله علیها) به او فرمود: «وَیْحَکِ اُطْلُبِیها فَاِنَّها تَعْدِلُ عِنْدِي حَسَناً وَ حُسَیْناً؛ وای بر تو! برو آن را پیدا کن؛ زیرا ارزش آن نزد من هم‌طراز ارزش حسن و حسین است». کنیز رفت و به جستجوی دقیق پرداخت و سرانجام آن نوشته را پیدا کرد. حضرت فاطمه(سلام الله علیها) آن نوشته را برای فرد خواند که در آن چنین نوشته شده بود: ـ «لَيْسَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ مَنْ لَمْ يَأْمَنْ جَارُهُ بَوَائِقَهُ‏؛ از مؤمنان نیست آن کسی که همسایه‌اش از آزار او در امان نیست»؛ ـ «وَ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلَا يُؤْذِي جَارَهُ؛ و کسی که ایمان به خدا و روز جزا دارد، به همسایه‌اش آسیب نمی‌رساند»؛ ـ «وَ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ يَسْكُتْ؛ و کسی که به خدا و روز قیامت اعتقاد دارد، یا سخن نیک می‌گوید و یا سکوت می‌کند»؛ ـ «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْخَيِّرَ الْحَلِيمَ الْمُتَعَفِّفَ وَ يُبْغِضُ الْفَاحِشَ الضَّنِينَ السَّئَّالَ الْمُلْحِفَ؛ خداوند انسان خیرخواه، بردبار و پاکدامن را دوست دارد و انسان بدزبان و کینه‌توز و بسیار سؤال‌کننده را دشمن دارد»؛ ـ «إِنَّ الْحَيَاءَ مِنَ الْإِيمَانِ وَ الْإِيمَانُ فِي الْجَنَّةِ؛ بدان که حیاء از ایمان است و ایمان، موجب ورود به بهشت می‌شود»؛ ـ «وَ إِنَّ الْفُحْشَ مِنَ الْبَذَاءِ وَ الْبَذَاءُ فِي النَّارِ؛ و بدان که ناسزاگویی از بی‌شرمی است و بی‌شرمی، موجب ورود به آتش دوزخ است».   💢فهرست منابع 6.    ابن‏‌عاشور، محمدطاهر بن محمد، التحرير و التنوير، چاپ اول، بیروت: مؤسسة التاريخ العربی،  1420ق‏. 7.    ابن‌فارس، احمد‏، معجم مقاييس اللغة، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات،  1404ق. 8.    اِربَلی، علی بن عیسی، كشف الغمة فی معرفة الأئمة، چاپ اول، تبریز: بنی‌هاشمی،  1381ق.  🏴#فاطمیه۱۴۰۱ 🔸️#ایام_فاطمیه۱۴۰۱ 🔸️#السلام_علیک_یافاطمه_الزهرا