#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: گزارش دیدگاه اخباریین درباره لسان شارع ▫️در این جلسه، دیدگاه اخباریین از استرآبادی تا محدث بحرانی یا به تعبیر دیگر از دیدگاه تند اخباری تا معتدل اخباری را درباره لسان شارع گزارش کرده ام. @alfigh_alosul

#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: گزارش نظریه مشافهین بالخطاب ▫️در این جلسه، این نظریه را از خاستگاه اصول عامه تا اصول امامیه گزارش کرده ام. @alfigh_alosul

#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: گزارشی از تفاسیر عرفانی پیرامون لسان قرآن ▫️در این جلسه، با نظر به تفاسیری که با رویکرد عرفانی نگاشته شده است، دیدگاه ایشان پیرامون زبان قرآن را گزارش کرده ام. @alfigh_alosul

#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: گزارش دیدگاه روشنفکری دینی پیرامون لسان شارع ▫️در این جلسه، دیدگاه «قبض و بسط تئوریک شریعت» با خلاصه ای از دیدگاه «مفهوم النص» را گزارش نموده ام. @alfigh_alosul

#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: گزارشی از راهکار های مشکله مشافهین بالخطاب ▫️در این جلسه، به گزارش دیدگاه شیخ انصاری، آخوندخراسانی، محقق نائینی و محقق اصفهانی در ارائه راهکاری برای حل مشکله مشافهین بالخطاب، پرداخته ام. @alfigh_alosul

#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: گزارش اجمالی دیدگاه فرهنگستان علوم اسلامی قم ▫️در این جلسه، زبان را در دو مقیاس درونی و بیرونی بحث کرده ام. در مقیاس درونی به (الفاظ، معانی و مرادات) توجه کرده، و در مقیاس بیرونی به اجتماعی و تاریخی بودن زبان پرداخته ام. @alfigh_alosul

#فلسفه_اصول 🔹موضوع عام: لسان شارع 🔹موضوع خاص: ادامه گزارش دیدگاه فرهنگستان علوم اسلامی قم ▫️در این جلسه، موضوع زبان را در سه سطح ولایت تکوینی، ولایت تاریخی و ولایت اجتماعی مورد بحث قرار داده و معانی آن را توضیح داده ام. @alfigh_alosul

☀️چکیده درسگفتار «لسان شارع» ✍محمدمتقیان تبریزی ✅بخش اول 🔹ضرورت و ثمره بحث از لسان شارع پایگاه مهم و اساسی استنباط احکام شرعی در فقه امامیه، متون و نصوص قرآنی و روایی هستند. متونی که حاوی عمومات و اطلاقات قرآنی و روایی و اخبار آحادی هستند که در بستر لفظ و معنی با مخاطب ارتباط پیدا می کنند. از آنجا که پای لفظ و معنا به میان می آید، می توان از «تخاطب شارع» و «لسان شارع» سخن گفت. مقصود از تخاطب شارع، توجه به مخاطبی است که شارع او را مورد خطاب قرار داده و مقصود از لسان شارع نیز زبان با تمام اجزاء و ارکانی که دارد اعم از کلمه، جمله، قواعد و.... می باشد. منظور این نیست که شارع به زبان عربی سخن گفته یا به زبان فارسی، بلکه مقصود این است که او با چه کسانی مخاطبه کرده و چه سطحی از کلام را در این مخاطبه، اساس قرار داده است. هر مبنایی که در تخاطب شارع و لسان شارع برگزیده شود، پایه مواجهه فقها با متن قرار می گیرد. یعنی براساس آن مبناست که فقیه به استظهار از متون می پردازد و مرادات شارع را استخراج و به حکم شرعی دست می یابد. پس، مهمترین ثمره فقهی بحث از لسان شارع، همانا در مقام استظهار از متون ظاهر می شود. آنچه در این نوشتار طرح می شود، چکیده ای است از درسگفتاری که ذیل مباحث فلسفه اصول با عنوان «لسان شارع» طرح گردید. در این چکیده، اشاره ای به برخی مبانی، بدون نقد و بررسی آنها، صورت می گیرد تا فضای حاکم بر این درسگفتار وضوح بیشتری پیدا کند. ▫️مبنای اصولیین اصولیین، و به معنایی عام اهل اجتهاد که دربرگیرنده فقها و اصولیین می باشد، نظرشان بر این است که شارع، مخاطب عصر نزول را مورد تخاطب قرار داده و با لسان همان مخاطب با او سخن گفته است. در مراجعه به متون اصولی، بحث مستوفایی که به این مطلب پرداخته باشد، به دست نمی آید و به نظر می رسد این امر به عنوان یکی از مسلمات نزد ایشان پذیرفته شده است. هرچند در دوره متأخر آقاوحید بهببهانی و ملامهدی نراقی، به این امر تصریح کرده و اصطلاح وقت تخاطب و فهم عرفی را حجت دانسته اند. لیکن با رجوع به ابواب اجتهاد یا مباحث الفاظ اصولی در دوره متقدمین میتوان به انگاره ایشان درباره لسان عرفی شارع دست یافت. البته، این مبنای پذیرفته با تسلم به وجود حقایق شرعیه در لسان شارع، آمیختگی دارد. ایشان، چهارگونه دلیل برای این ادعا طرح کرده اند که در متون متأخرین بازتاب یافته است. همین مبنای لسان عرفی شارع است که محور تقسیم دوگانه «نص» و «ظاهر» قرار گرفته و از فعل فقیه در مواجهه با متن به «استظهار» تعبیر می کند. ▫️مبنای اخباریین اخباریین، در مقابله با اهل اجتهاد، به انکار برخی از آراء ایشان از جمله «حجیت ظواهر کتاب و سنت نبوی» پرداخته اند. نظر ایشان بر این است که؛ تخاطب خاص خداوند متعال و نبی مکرم(صلی الله علیه و آله) با اهل بیت (سلام الله علیهم) صورت گرفته، و لسان شارع در این تخاطب خاص، سامان یافته است. از این روی، تنها کسانی می توانند به معانی و مرادات کتاب و سنت دست یابند که در این تخاطب قرار دارند و سایر انسان ها باید از طریق سماع از صادقین به آن فهم دست یابند. از این روی، هیچ ظهوری برای دیگران شکل نمی گیرد و اگر هم بپذیریم که ظهور متوقف بر تخاطب نیست، آن ظهور مستقل از سماع، حجیت ندارد. در این درسگفتار، به صورت تطور تاریخی به نظرات بزرگان جریان اخباریگری پرداخته شده است. ابتدائاً امین استرآبادی و ذیل او شیخ حرعاملی، سپس فیض کاشانی به عنوان کسی که نقادانه با استرآبادی مواجه می شود و دیدگاهی ابتکاری دارد و در نهایت، محدث بحرانی که منتقد دیدگاه فیض کاشانی است. ▫️مبنای تفاسیر عرفانی در کتب عرفان نظری، پیرامون زبان قرآن سخن رفته است لیکن آنچه که به عنوان منبع، مستند قرار گرفته، تفاسیری است که با رویکرد عرفانی نگاشته شده است. این تفاسیر، از سوی افرادی مانند محیی الدین عربی، قیصری، سیدحیدرآملی، ملاصدرا و.... که از سرآمدان عرفان نظری هستند نگاشته شده است. علاوه بر این، جریان باطنیه اسماعیلیه نیز برخوردار از دیدگاهی خاص درباره زبان قرآن هستند که به آنها پرداخته شده است. آنچه که از توجه به این منابع به دست می آید این است که: ایشان، تخاطب خداوند متعال به عنوان متکلم را با اهل حقیقت و باطن می دانند و لسان خطاب را هم لسان نمادینی که اهل حقیقت به آنها راه دارند معرفی می کنند. تمام کلماتی که در قرآن آمده است، نماد و سمبلی است که با دستیابی به حقیقت، معنای حقیقی آن مکشوف می شود و آنچه که در دسترس اهل ظاهر است، همان ظاهر قرآن است که اتفاقاً مراد خداوند متعال نه در ظاهر بلکه در باطن قرآن است. 👇👇👇 ادامه دارد...

👆👆👆 ✅بخش دوم ▫️مبنای روشنفکری دینی معاصر جریان روشنفکری دینی معاصر با تأثیرپذیری از اندیشه های جهان غرب، دیدگاهی خاص را در مواجهه با متن کتاب، اتخاذ کرده است. این جریان بر آن است که، تخاطب خداوند متعال با هر عصری و انسانهای همان عصر است نه انسانهای یک عصر خاص. فلذا، برای دریافت معنا و مقصود کلام خداوند متعال، باید با استفاده از تئوریها و دانشهای هر زمانه ای با آن متن مواجهه پیدا کرد تا معنای آن را دریافت. این نگرش، از دو منبع «قبض و بسط تئوریک شریعت» و «مفهوم النص» گزارش شده است. ▫️نظریه مشافهین بالخطاب این نظریه ابتدائاً در اصول عامه طرح شده و سپس توسط علامه حلی وارد اصول امامیه گردیده و معرکه آراء می شود. به تعبیر آقاوحید بهبهانی، اجماع امامیه بر این است که، لغات و خطابات قرآن، عمومیت ندارد به گونه ای که انسانهای سایر اعصار را نیز مورد خطاب قرار داده باشد، و دلیل شمول احکام شرعی نسبت به سایر انسانها از مبانی دیگری غیر از ظرفیت لفظی قرآن استفاده می شود. تنها مخالف جدی چنین اجماعی، فاضل تونی است. این نظریه، تبدیل به مشکله ای شده و دامنه آن از الفاظ خطابی توسعه پیدا کرده و شامل همه الفاظ قرآن نیز می شود. از این روی، بعد از شیخ انصاری، راه کارهایی برای حل این مشکله طرح شده است. به نظر می رسد مهمترین راهکارها که به منزله ابتکارات اصولی است؛ از شیخ انصاری، آخوندخراسانی، محقق نائینی و محقق اصفهانی است. در میان این ابتکارات، توجه خاص محقق اصفهانی به «حقیقت خطاب» سبب می گردد منظری نوین به مسئله «تخاطب شارع» گشوده گردد. هرچند، همه این ابتکارات، با تحفظ بر لسان عرفی بودن شارع، مطرح شده است، همچنان که ریشه این مشکله نیز بازگشت به همین مبنا دارد. ▫️مبنای فرهنگستان علوم اسلامی استاد سیدمنیرالدین حسینی(ره) زبان شارع را از دو منظر مورد بررسی قرار میدهد: منظر درونی، منظر بیرونی. از منظر درونی، زبان پیکره ای است که شامل الفاظ (کلمه و کلام)، معانی و مرادات می شود. چنین طبقه بندی در کلام هر متکلمی وجود دارد و به طریق اولی در کلام شارع. و مرادات متکلم، اصل در معانی و معانی اصل در الفاظ هستند؛ نظام مرادات، نظام معانی و نظام الفاظ. از منظر بیرونی، زبان پدیده ای است اجتماعی. یعنی در محیط اجتماعی و در بستر روابط اجتماعی است که زبان متولد می شود. چرا که اساساً زبان، ابزار انتقال معانی و ادراکات ذهنی و مرادات و مقاصد متکلم به طرف دیگر است و اگر طرف دیگری وجود نداشته باشد، هیچ نیازی به این ابزار نخواهد بود. علاوه بر این نکته، بنابرمبنای ایشان که جامعه در بستر تحولات تاریخی شکل گرفته و هویت پیدا می کند، زبان نیز به عنوان یک پدیده اجتماعی، در بستر تاریخ معنادار می شود. فلذا می توان از «تخاطب تاریخی شارع» و نیز «لسان تاریخی شارع» سخن گفت. دیدگاه لسان تاریخی شارع، دربرگیرنده لسان عرفی نیز بوده و منافی آن نیست، لیکن حصر لسان شارع در لسان عرف عصر نزول را مورد نقد قرار میدهد. براساس این دیدگاه، هم امکان استظهار عرفی از کلام شارع وجود دارد و هم امکان تسری عمومات و اطلاقات در خطابات شارع نسبت به موضوعات مستحدثه. تفصیل این دیدگاه به همراه ادله و ذکر مبانی، در درسگفتار دیگری طرح خواهد شد. @alfigh_alosul

♻️از اهل علم قبیح نیست چنین اکاذیب در چنین محضری؟! 🔹شیخ عباس قمی(رضوان الله علیه) بعد از نقل زیارت هفتم یا زیارت وارث برای سیدالشهداء(سلام الله علیه)، نکات مفیدی درباره زیادات بر زیارات بیان می کند که مقداری از آن را نقل می‌کنم: ▫️مؤلف گوید: این زیارت، معروف به زیارت وارث است و مأخذش کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی است که از کتب بسیار معتبره معروفه نزد علماء است و من این زیارت را بلاواسطه از همان کتاب شریف نقل کردم و آخر زیارات شهداء همین بود که ذکر شد: «فیالیتنی کنت معکم فأفوز معکم» پس این زیادتی ها که بعضی بعد از این ذکر کرده اند: «فی الجنان مع النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفیقاً، السلام علی من کان فی الحائر منکم، و علی من لم یکن فی الحائر معکم» تمامی اینها زیادی و فضولی است. ▫️شیخ ما در کتاب لؤلؤ مرجان فرموده: «این کلمات که متضمن چند دروغ واضح است علاوه بر جسارت ارتکاب بر بدعت و جسارت افزون بر فرموده امام علیه السلام چنان شایع و متعارف شده که البته چندهزار مرتبه در شب و روز در حضور مرقد منور ابی عبدالله سلام الله علیه و محضر ملائکه مقربین و مطاف انبیاء مرسلین علیهم السلام به آواز بلند خوانده می شود و احدی بر ایشان ایراد نمی کند، و از گفتن این دروغ و ارتکاب این معصیت نهی نمی نمایند و کم کم این کلمات در مجموعه هائی که در زیارات و ادعیه احمقان از عوام جمع می کنند و گاهی اسمی برای آن می گذارند جمع شده و چاپ رسیده و منتشر گشته و از مجموعه این احمق به مجموعه آن احمق نقل گردیده و کار بجائی رسیده که بر بعضی طلبه مشتبه شده. روزی طلبه ای را دیدم که آن دروغهای قبیحه را برای شهداء می خواند دست بر کتفش گذاشتم، ملتفت من شد، گفتم: از اهل علم قبیح نیست چنین اکاذیب در چنین محضری؟! گفت: مگر مروی نیست؟ تعجب کردم، گفتم: نه، گفت: در کتابی دیدم، گفتم: در کدام کتاب؟ گفت: در مفتاح الجنان، ساکت شدم، چه کسی که در بی اطلاعی کارش باینجا رسیده که جمع کرده بعضی عوام را کتاب شمرده و مستند قرار دهد قابل سخن گفتن نیست» پس شیخ مرحوم کلام خود را در این مقام طول داده و فرموده: «که به حال خود گذاشتن عوام را در امثال این امور جزئیه و بدعتهای مختصره مثل غسل اویس قرنی و آش ابوالدرداء تابع و مخلص حقیقی معاویه و روزه صمت که در روز سخن نگویند و غیرآن که احدی بر مقام نهی برنیامده سبب تجری شده که در هر ماه و سال پیغمبر و امام تازه پیدا می شود و دسته دسته از دین خدا بیرون می روند، انتهی کلامه و رفع مقامه» @alfigh_alosul

▪️▪️▪️باز محرم شد و ایام تو...▪️▪️▪️ @alfigh_alosul

▪️درباره سیاه‌پوشی 🔹ظاهراً، اولین فقیهی که روایات منع از سیاه پوشی یا لبس السواد را درباره عزای سیدالشهداء(سلام الله علیه) استثناء می‌کند، صاحب حدائق محدث بحرانی است که چنین میگوید: «ثم أقول: لا يبعد استثناء لبس السواد في مأتم الحسين (عليه السلام) من هذه الاخبار لما استفاضت به الاخبار من الأمر بإظهار شعائر الأحزان، و يؤيده‌ما رواه شيخنا المجلسي (قدس سره) عن البرقي في كتاب المحاسن انه روى عن عمر بن زين العابدين (عليه السلام) انه قال «لما قتل جدي الحسين المظلوم الشهيد لبس نساء بني هاشم في مأتمه ثياب السواد و لم يغيرنها في حر أو برد و كان الامام زين العابدين (عليه السلام) يصنع لهن الطعام في المأتم».و الحديث منقول من كتاب جلاء العيون بالفارسية و لكن هذا حاصل ترجمته» 📚الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة، ج‌۷ص: ۱۱۸ @alfigh_alosul