❇️تفسیر صوم وصال 🔹و اختلف في تفسير صوم الوصال، فقال الشيخان: هو أن يجعل عشاءه سحوره، و قال ابن إدريس: هو أن يصوم يومين من غير أن يفطر بينهما ليلا، و قال: و فسّره شيخنا أبو جعفر الطوسي في‌ نهايته بغير هذا فقال: و هو أن يجعل عشاءه سحوره، قال: و الأوّل هو الأظهر و الأصحّ، و اليه ذهب في اقتصاده. 📚مجموعة فتاوى ابن بابويه، ص: 77‌ https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️تأملی پیرامون دیدگاه فقهی آیت الله خامنه ای اشاره بیانات متعددی از آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی - هم در دوران ریاست جمهوری و هم در دوران رهبری- وجود دارد، که میتواند نگرش ایشان را ذیل یکی از دو نظریه «انتصاب» یا «انتخاب» تبیین نماید. البته، پرواضح است که، هیچ ضرورتی ندارد که، هر دیدگاه فقهی الزاماً در یکی از این دو نظریه جانمایی شود، لیکن به دلیل غلبه این ادبیات در حوزه فقه سیاسی، دیدگاه فقهی آیت الله خامنه ای نیز در نسبت با این دو نظریه سنجیده میشود. از این رو، در این یادداشت مختصر، با عطف توجه به پیام اخیر ایشان به مناسبت آغاز به کار ششمین مجلس خبرگان رهبری، دقتی ویژه در بخشی از عبارات ایشان صورت میگیرد تا موقعیت و وضعیت آن نسبت به دو نظریه مذکور روشن گردد. 1️⃣فارق لبّی نظریه «انتصاب» و «انتخاب» پیش از طرح بحث از فارق جوهری میان این دو نظریه، این تذکر باید داده شود که، بحث پیش روی در فضای «فقه سیاسی» بسته میشود و از ادبیات فقهی استفاده میکند که متفاوت از ادبیات دانش سیاسی خواهد بود. بر اساس این ادبیات، وجه مفارق میان دو نظریه را باید ذیل «مشروعیتِ فقهی» جستجو نمود. نظریه «انتصاب» بر آن است که، هرگونه مشروعیتِ فقهی اتصاف «فقیه جامع الشرائط» به عنوان «حاکم» متوقف بر «جعل» از ناحیه شارع مقدس است. یعنی، کسی که حائز شرایط میشود و به عنوان «فقیه جامع الشرائط» معنون میگردد، نیاز به جعل و اذن از ناحیه امام معصوم (سلام الله علیه) دارد تا مأذون در اصل «ولایت و حاکمیت» گردد. و به لسان «حق و تکلیف»، تنها کسی که حق دارد «حق حاکمیت» را به فقیه اعطاء نماید، شارع مقدس است. این مرحله، مرحله اتصاف فقیه به عنوان «حاکم» است که موضوع حکم تکلیفی «وجوب اقامه حکومت اسلامی» میباشد. اما در مقابل، نظریه «انتخاب» دغدغه آن را دارد که، مشروعیت منصب و جایگاه حاکمیتی از طریق «رأی» مردم به دست آید و فقیه جامع الشرائط، اگر مُنتخَب مردم نباشد مشروعیت اتصاف به عنوان حاکم را ندارد، چه برسد به اینکه مشروعیت در «اعمال ولایت» پیدا کند. بنابراین، فارق لبی و جوهری میان این دو نظریه در این است که، چه کسی فقیه جامع الشرائط را متلبس به عنوان «حاکم» میگرداند؛ آیا شارع این حق را دارد یا مردم چنین حقی دارند؟ نظریه انتصاب میگوید؛ فقط شارع حق دارد که با جعل خود، فقیه را متلبس به این عنوان گرداند و نظریه انتخاب هم میگوید؛ فقط مردم حق دارند. 2️⃣تبیین دیدگاه آیت الله خامنه ای همانطور که گذشت، آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) بیانات متعددی دارد که میتواند مبیّن دیدگاه ایشان باشد. با این وجود، در پیام اخیری که به مناسبت آغاز به کار مجلس خبرگان صادر شد، صراحت و وضوح خاصی در عبارات این پیام وجود داشت: «مجلس خبرگان، مظهر مردم‌سالاری اسلامی است. گزینش رهبر بر طبق معیارهای اسلامی بر عهده‌ی این مجلس است که خود، منتخب و برگزیده‌ی مردم است. معیارها، اسلامی است و گزینش، مردمی؛ این روشن‌ترین نشانه و معرّف جمهوری اسلامی ایران است» براساس تبیینی که در خصوص دو نظریه انتصاب و انتخاب گفته شد، این پرسش مطرح میشود که عبارت «معیارها اسلامی است و گزینش مردمی»، این دیدگاه را ذیل کدام از این دو نظریه قرار میدهد؛ آیا انتخاب است چون از گزینش مردمی سخن رفته است یا اینکه انتصابی است؟ به نظر میرسد، با نظر به اینکه معیارهای گزینش رهبری از سوی شارع مقدس داده میشود و انتخاب مردم نیز محدود به آن گزینه هایی است که حائز شرایط رهبری باشند، در این صورت میتوان این دیدگاه را ذیل نظریه «انتصاب» جانمایی کرد. با این بیان، آن فقیهِ حاکم به لحاظ مشروعیت در منصب، از آنجا که حائز شرائط شرعی شده است پس مجعول از ناحیه شارع بوده و مشروعیت اصل ولایت را از شارع میگیرد، اما با این تفاوت که به «نصب عنوانی» منصوب گردیده است. اما تصدی منصب ولایت، متوقف بر انتخاب مردم است و این غیر از مشروعیت منصب است. در این دیدگاه، اساساً مشروعیت اینکه چه کسی عنواناً باید در این منصب قرار بگیرد با شارع مقدس است و اینکه چه کسی معنوناً متصدی منصب گردد با مردم است. به عبارتی، بیان معاییر حاکم حکومت اسلامی از سوی شارع مقدس، در حقیقت اعطاء مشروعیت از ناحیه اوست در خصوص کسی که معاییر مورد نظر او را دارد. و اگر، فردی آنها را نداشت، از سوی شارع مقدس اذن در حکومت داری ندارد. و این همان نظریه انتصاب است. ⁉️با این بیان، ممکن است این اشکال به ذهن برسد که، چه تفاوتی میان نظریه آیت الله خامنه ای و آیت الله منتظری در «دراسات فی ولایة الفقیه» وجود دارد، که در ادامه توضیح آن خواهد آمد. ادامه در فرسته بعدی 👇👇👇

ادامه از فرسته قبلی 👆👆👆 3️⃣تفاوت میان دیدگاه آیت الله خامنه ای و صاحب دراسات دیدگاه صاحب دراسات ذیل نظریه «انتخاب» جانمایی میشود. زیرا، ایشان منتقد نظریه «انتصاب» بوده و ادله ای برای اثبات نظریه انتخاب بیان میکند. او در آغاز تبیین دیدگاه خود ابتدا شرائط شرعی حاکم اسلامی را تبیین نموده و به «فقیه جامع الشرائط» میرسد و سپس در مرحله بعدی، با بیان اینکه، نظریه «انتصاب» مبتلا به موانع ثبوتی است و ادله اثباتی آن هم مُکفی نیست به سمت نظریه «انتخاب» میرود. تفاوت اساسی دیدگاه ایشان با دیدگاه آیت الله خامنه ای در این است که، صاحب دراسات قائل به «منع ثبوتی» انتصاب فقیه از ناحیه امام معصوم (سلام الله علیه) است. و این منع ثبوتی مهمترین پشتوانه استدلالی او در نقد ادله اثباتی مانند (فجعلته علیکم حاکماً) میباشد. با نظر به همین منع ثبوتی، هرچند حاکم حکومت اسلامی را منحصر در «فقیه» میداند، لیکن هرگونه نصب فقیه به عنوان حاکم و اعطاء مشروعیت به او در منصب حکومت را مبتلا به مانع ثبوتی دانسته و به عبارتی دستان شارع را در جعل منصب بسته میداند. و چون راه های دیگر مانند «قهر و غلبه» نیز معقول و مشروع نیست، پس باید تصدی منصب ولایت از سوی فقیه در فرآیند «انتخاب» صورت بگیرد. اما با توجه به این نکته که، این انتخاب هم مشروعیت منصب را اعطاء میکند و هم تصدی منصب را. از این رو، تفاوت اساسی که با دیدگاه آیت الله خامنه ای پیدا میکند در این است که، آیت الله خامنه ای قائل به احراز شرائط شرعی در خصوص حاکم بوده که به معنای جعل منصب و اعطاء مشروعیت از ناحیه شارع است، اما صاحب دراسات تصریح میکند که، شارع ثبوتاً نمیتواند اعطاء مشروعیت کند و باید از طریق انتخاب یک فقیه از میان فقهاء جامع الشرائط، به او مشروعیت در حاکمیت بخشید. https://eitaa.com/alfigh_alosul

🔰گروه فقه سیاسی مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل با همکاری دبیرخانه همایش‌های تحول حوزه علمیه بر مبنای مکتب امام خمینی (ره) برگزار می‌کند: ▪️نشست علمی با عنوان: «امام خمینی (ره) و نظریه الاسلام هو الحکومة» ▫️ ارائه دهنده: آیت الله سیدمحمدمهدی میرباقری ▫️دبیر علمی: حجت الاسلام محمد متقیان تبریزی ⏰ زمان: #شنبه ۱۲ خردادماه ساعت ۱۳. 🕌 مکان: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام، طبقه دوم، سالن امام خمینی (ره) https://eitaa.com/alfigh_alosul

نشست علمی با عنوان: «امام خمینی (ره) و نظریه الاسلام هو الحکومة» ▫️ارائه دهنده: آیت الله سیدمحمدمهدی میرباقری ▫️دبیر علمی: حجت الاسلام محمد متقیان تبریزی ⏰ زمان:شنبه ۱۲ خردادماه ساعت ۱۳. 🕌 مکان: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام، طبقه دوم، سالن امام خمینی (ره) https://eitaa.com/alfigh_alosul

#کرسی_ترویجی 🔰گروه فقه سياسی مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل با همکاری دبیرخانه همایش بین المللی فقه سیاست خارجی و موسسه دین و تمدن برگزار می‌کند: 🌀 #کرسی_ترویجی «نقد و ارزیابی فقهی نظریه سازش در عرصه روابط بین الملل» 🎙 با حضور: #محمد_متقیان_تبریزی #محمدرضا_باقرزاده #وحید_قربانی 📋 زمان: شنبه 19 خرداد ساعت ۱۷:۳۰ 🕌 قم، میدان معلم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، طبقه دوم، سالن جلسات مرکز فقهی ائمه اطهار ➖➖➖➖➖➖➖➖ #قم #کرسی_ترویجی #فقه_سیاسی #فقه_روابطـبین‌الملل #مرکز_فقهی_ائمه_اطهار 💠 گروه فقه سیاسی؛ مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل https://eitaa.com/joinchat/1690304590Cfccefed4e8

❇️استظهار جدید از روایات 🔹در برخی از روشهای استنباط، استظهار جدید از یک روایت که مسبوق به سابقه نزد قدما نبوده، نوعی قدح در دلالت محسوب میشود. تقریب این دیدگاه چنین است که، وقتی قدما با برخوداری از قرائن و قرب به عصر حضور، فهم مستحدث از روایت را نداشتند، معلوم میگردد که این استظهار جدید و فهم مستحدث درست نمیباشد و خطای در دلالت شناسی روایت است. 🔹با وجود اهمیت و منزلتی که قدما در استظهارات دارند، اما به نظر میرسد که، چنین بیانی بصواب نبوده و خالی از اشکال نیست؛ زیرا، هیچ مانع عقلائی وجود ندارد که، اگر استظهار جدید مستند به دلالت وضعیه یا قرینه یابی عرفی باشد، چنین ظهوری حجت نباشد. یعنی ملاک حجیت ظهور، امکان استناد ظهور به وضع یا قرینه است نه استناد به فهم قدمائی. ⁉️و اگر گفته میشود که، ظهور همان عصر نزول حجت است، این پرسش مطرح میگردد که؛ آیا در عصر نزول نیز فقط یک استظهار بود؟ اگر اختلاف در استظهار وجود داشت کدام یک حجت است؟ و اگر اختلاف نبود، چگونه میتوان مدعی شد که، کدام استظهار در ادوار بعدی موافق با استظهار عصر نزول است؟ با چه معیار و ملاکی؟ (مجال بحث در این خصوص فراوان است، اما به مقام دیگری واگذار میشود) ⬅️به نظر میرسد، بیان صحیح این باشد که، اگر استظهاری توانست به وضع و قرائن مستند گردد و ناشی از ذوق و تحمیل پیش فرضهای فلسفی و علمی و تجربی نباشد، و به یک معنا صدق عنوان «ظهور» بر آن ممکن باشد، هرچند استظهاری جدید بوده و مسبوق به سابقه نباشد، حجت است و معتبر. https://eitaa.com/alfigh_alosul

#اعلام_برنامه |سلسله گردهمایی های اصحاب علوم انسانی و اجتماعی در یادبود "شهدای پرواز اردیبهشت" ◀️ گردهمایی در فرهنگستان علوم اسلامی قم 🔰 با ارائه اساتید گرامی: "محمدجعفرحسینیان، سیــــــــدداود ساجـــدی، مـــصطفـــی جـمــــــالی، عـلـــــی محــمـــــــــــــدی، سیــد پیـمان غنـــایــــی، حسیــــن مـهدیــــــــزاده، ابــراهیـم نیـــــک منش، محـمد رضا کتـابــــــــــی، محمـدمتـقیان تبـریزی، حــمـیــــــــــــــد ابـــــــــدی، احــــمــــــــــد زنـــــگنــــــه، حــمــیـــــد ســاجـــدیـان، اشکــــان شاه محمدی. ▪️زمان: #پنجشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۳|ساعت ۹ تا ۱۲ ▪️مکان: بلوار الغدیر، کوچه ۱۰، ساختمان مفید|فرهنگستان علوم اسلامی قم| طبقه دوم 🔻لینک حضور مجازی 🔗B2n.ir/melate_ebrahim #ملت_ابراهیم #شهید_جمهور فرهنگستان علوم اسلامی قم ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات

❇️خط هستی شناسی در نهج البلاغه 🔹یکی از مهمترین منابعی که، اندیشه و ذهن و ضمیر انسان را در شناخت «عالم خلقت» از شوائب تطهیر کرده و صاف و زلال میسازد، خطب توحیدی نهج البلاغه است. دل سپاری به مضامین این خطب توحیدی، و اندیشه ورزی ذیل کلام امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) سبب میشود، صورتهای ذهنیه انسان پالایش شده و عینک نگاه جدیدی بر روی دیدگان او بنشیند و با همان به عالم بنگرد. ضمن اینکه، یکی از مهمترین اثرات مطالعه و تأمل در این مضامین، درک عظمت و جلالت و بزرگی مقام امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) است، در آنجایی که انسان متحیر از این مضامین میشود و اظهار عجز در فهم و درک ژرفای آن معارف میکند. «الْحَمْدُ لِلَّهِ خَالِقِ الْعِبَادِ وَ سَاطِحِ الْمِهَادِ وَ مُسِيلِ الْوِهَادِ وَ مُخْصِبِ النِّجَادِ لَيْسَ لِأَوَّلِيَّتِهِ ابْتِدَاءٌ وَ لَا لِأَزَلِيَّتِهِ انْقِضَاءٌ هُوَ الْأَوَّلُ لَمْ يَزَلْ وَ الْبَاقِي بِلَا أَجَلٍ خَرَّتْ لَهُ الْجِبَاهُ وَ وَحَّدَتْهُ الشِّفَاهُ حَدَّ الْأَشْيَاءَ عِنْدَ خَلْقِهِ لَهَا إِبَانَةً لَهُ مِنْ شَبَهِهَا لَا تُقَدِّرُهُ الْأَوْهَامُ بِالْحُدُودِ وَ الْحَرَكَاتِ وَ لَا بِالْجَوَارِحِ وَ الْأَدَوَاتِ ....» https://eitaa.com/alfigh_alosul

#فقه_انتخابات ⁉️پرسش اول: چگونه در «تعیین اصلح در انتخابات» به نتیجه برسیم؟ 🔹اشاره برای تعیین اصلح، دشواریهایی وجود دارد که سبب میشود این مسیر با پیچیدگیهایی عجین گردد که در برخی اوقات، دستیابی به نتیجه را برای افراد سخت و سنگین میسازد. اما به حسب وظیفه باید قدمهایی برداشت و سعی بلیغ خود را در وصول به نتیجه به کار گرفت. برهمین اساس، مراحلی برای تعیین اصلح بیان میشود: 1⃣مرحله اول: موضوع شناسی این مرحله، شامل دو مرحله «مفهوم شناسی اصلح» و «تطبیق مصداقی» است که، در حقیقت رفع «شبهه مفهومیه» و «شبهه مصداقیه» میباشد. پس، در قدم اول باید ویژگیها و مؤلفه های دخیل در عنوان «اصلح» مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. معلوم است که در این مرحله باید به منابع دینی، بیانات بزرگان دین بالاخص امام راحل و مقام معظم رهبری مراجعه نمود. 2⃣مرحله دوم: ضریب‌دهی به ویژگیها یکی از مشکلات و به عبارتی نواقص مفهوم شناسی «اصلح»، فقدان «ضریب» و «شاخصه» است. از آنجا که چندین ویژگی در تعریف «اصلح» ارائه میشود، باید تفاوت ویژگیها را با ارائه ضریب و سهم تأثیر هرکدام از آنها در صدق عنوان اصلح، مشخص نمود. ضمن آنکه، باید با ارائه «شاخصه» مفاهیم کلی را به عینیت نزدیکتر ساخت تا داوری درست و صحیحی در خصوص تطبیق عناوین بر مصادیق صورت بگیرد. 3⃣مرحله سوم: تقیید مفهوم کلی به شرایط زمانی در این مرحله، باید تلاش نمود آن مفهوم کلی از «اصلح» که در حقیقت تفسیری از این عنوان در وضعیت مطلوب است، تنزل داده شده و در نسبت با شرایط زمانی قرار بگیرد. چرا که، ممکن است که با ملاحظه شرایط زمانی، نسبت ضریبها تغییر پیدا کرده و برخی ویژگیهای اصلح اولویت پیدا کرده و به صورت موقت از ضریب بالایی برخوردار شود. برای اینکه این مرحله به خوبی انجام بگیرد، باید «صحنه شناسی» خوب و کاملی در اختیار داشته باشیم. (پیرامون این نکته به تفصیل بحث خواهم کرد.) 4⃣مرحله چهارم: تطبیق بر مصداق با ارائه شاخصه ممکن است که، در تطبیق ویژگیهای اصلح بر مصادیق موانعی به وجود آید. ابتدائاً با ارائه «شاخصه» تلاش میکنیم که، تمثل و تجسدی از مفاهیم کلی در اختیار بگذاریم. سپس با جمع آوری اطلاعات از طرق معتبر، عمل «تطبیق» را انجام میدهیم. ممکن است که در این مرحله، میان گزارشات و اطلاعات تعارض هایی پیش آید که البته طبیعی است و باید برای آن راه حلی را جست. در مجال دیگری به این مسئله خواهیم پرداخت. https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️اخلاق را نبازیم 🔹متأسفانه در چند روز اخیر شاهد رفتارها و موضع گیریهایی از سوی هواداران کاندیداهای جبهه انقلاب اسلامی هستیم که واقعاً بهت انگیز و غیرقابل درک است. 🔹اساس گفتمان برخی در این ایام، بر محور «نفی مطلقِ» دیگری پا گرفته و تمام اهتمام و جد و جهد ایشان بر «انکار» کاندیدای دیگر است که، اتفاقاً در درون جبهه انقلاب تعریف میشود. 🔹مع الأسف، در این میان برخی آنچنان برحسب «انجام تکلیف» در تضاد با اخوان مؤمنین میتازند که، گویا با اعداء دین در حال نبردند. بنا نیست برای این صحنه های موقت، اخلاق اسلامی را باخته و معاذالله مبتلا به محرماتی چون غیبت، تهمت و بهتان، تمسخر برادران دینی شویم. ارتکاب این معاصی، هیچ ارزش و نورانیتی در این فعالیتهای انتخاباتی باقی نگذاشته و قلب مبارک امام عصر (ارواحنافداه) را محزون میسازد. 🔹بیایید در این ایام با «نهی از منکر»، به مقابله با بی اخلاقی‌ها و بی‌تقواییها برخیزیم و دامن انقلاب اسلامی را از این آلودگیها تطهیر نماییم. https://eitaa.com/alfigh_alosul