#نکاتفقهی_8
کتاب المضاربة
✳ آیة الله شبیری زنجانی(دام عزه)
▫ فهم عرفی از قراردادها و مواجهه شارع
1⃣ عرف از آیه «أوفوا بالعقود» و همچنین روایت «المؤمنون عند شروطهم»، یک امر #تاسیسی نمیفهمد بلکه مفاد این دو، تاکید ارتکاز عرف نسبت به الزام ما هو المشروع است. به عبارت دیگر، از نظر ارتکازات عرفی، کسی که اقدام به قرارداد و تعهد مشروعی مینماید باید به آن پایبند باشد، شارع در تایید این امر مرتکز و فطری، فرموده است: اگر اقدام به قرارداد یا هر امر مشروع دیگری کردید، باید بر طبق آن عمل کنید. و امری که قبل از توافق و قراداد لازم نبود، بعد از توافق و قراداد، لازم میشود. بر این اساس نمیتوان گفت با توجه به آیه و روایت مذکور، تمام الزامات و قرادادها را شارع امضا نموده است ولی یک سلسله موارد از باب تخصیص خارج شدهاند.
2⃣ برخی از جمله #صاحبعروة میفرمایند که مفاد «أوفوا بالعقود» و «المؤمنون عند شروطهم»، عبارت است از این که عقد، مادامی که فسخ نشده است، باید برطبق آن عمل کرد بنابراین در عقود جایزه نیز مادامی که عقد باقی است، نباید عملی بر خلاف مقتضای آن صورت گیرد و لذا بین عقود لازمه و عقود جایزه از این حیث اختلافی نیست. تنها فرق بین این دو سنخ عقد، این است که عقود جایزه قابل فسخ هستند اما در عقود لازمه حق فسخ وجود ندارد.»
3⃣ اموری که به عنوان عقود و الزامات و تعهدات صحیح در بین مردم رایج است و مردم حکم به بطلان آن ها نمیکنند، شارع نمیتواند در قبال چنین اموری که در بین عرف جاری است اظهار نظر نکند و تکلیف آنها را مشخص ننماید. بنابراین اگر شروطی را در صحت آنها شرط میداند و مردم به آن ملتفت نیستند باید بیان کند. و لذا اگر عقدی، قراردادی در بین مردم به عنوان قرارداد صحیح انجام می شود، به #اطلاقمقامی برای اثبات صحت شرعی آن میتوان تمسک کرد.
🔹جلسه هشتم درس خارج مضاربه، ۹۴/۱۰/۷
@alfigh_alosul