#کامل_الزیارات_۱ 🔹نویسنده کتاب کیست؟ 1⃣ ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن قولویه القمی، متوفای ۳۶۸ (رجال الشیخ، ش ۶۰۳۸) یا ۳۶۹(خلاصة الرجال، ص۳۱)، ابن داوود می‌گوید: والاظهر الاول.(رجال ابن داوود، ص۸۸). 2⃣ درباره محل دفن او دو قول است: ▫️علامه مجلسی در بحارالانوار به خط شهید نقل می‌کند که: در بغداد در مقابر قریش و در بارگاه کاظمین(سلام الله علیهما) در کنار قبر شاگردش شیخ مفید دفن شده است و قبر او در این مکان مشهور است.(اعیان الشیعه، ج۴ص ۱۵۴) در ریاض العلماء می‌گوید: قبر ابن‌قولویه در قم معروف است و گفته می‌شود که او در بغداد دفن شده است.(ج۶ص۳۲) در روضات الجنات می‌گوید: و الظاهر أن ذلك منه اشتباه محض بتربة أبيه المذكور أو واحد من أهل بيته الفضلاء المدفونين بها البتة.(ج۲ص ۱۷۲) ایشان مدعی است که قول صاحب ریاض درباره مقبره قم، اشتباهی است که با قبر پدر ابن قولویه، رخ داده است. @alfigh_alosul

#کامل_الزیارات_۲ 🔹اقوال رجالیون درباره ابن‌قولویه نجاشی: و كان أبوه يلقب مسلمة من خيار أصحاب سعد، و كان أبو القاسم من ثقات أصحابنا و أجلائهم في الحديث و الفقه، روى عن أبيه و أخيه عن سعد و قال: ما سمعت من سعد إلا أربعة أحاديث، و عليه قرأ شيخنا أبو عبد الله الفقه و منه حمل، و كل ما يوصف به الناس من جميل و ثقة و فقه فهو فوقه...(الفهرست، ش ۳۱۸) - (خلاصة الاقوال علامه حلی، ص۳۱) طوسی: يكنى أبا القاسم القمي، صاحب مصنفات، قد ذكرنا بعض كتبه في الفهرست، روى عنه التلعكبري، و أخبرنا عنه محمد بن محمد بن النعمان و الحسين بن عبيد الله و أحمد بن عبدون و ابن عزور، مات سنة ثمان و ستين و ثلاثمائة.(رجال، ش ۶۰۳۸) ابن شهرآشوب: روى عن الكليني و عن ابن عقدة، له تصانيف على عدد كتب الفقه...(معالم العلماء، ش۱۶۰) ابن داوود:... شيخ المفيد يلقب أبوه مسلمة ثقة جليل مصنف...(رجال، ش۳۲۲) سایر متون: نقدالرجال ج۱ ص ۳۵۶/ الوجیزة فی الرجال، ص ۴۶ / معجم رجال الحدیث، ج۵ ص ۸۶ ▫️خلاصه: ابن قولویه قمی از اجلاء اصحاب در حدیث و فقه و صاحب مصنفات است. @alfigh_alosul

#کامل_الزیارات_۳ 🔹مشایخ و تلامیذ ابن‌قولویه ▫️با نظر به کتاب شریف کامل الزیارات، عنوان برخی مشایخ ابن قولویه به این صورت به دست می آید: والد ابن قولویه که از اصحاب سعدبن عبدالله قمی و یکی از روات کثیر الروایة رجال کشی است. محمد بن حسن بن احمد بن الولید. ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی محمد بن عبدالله بن الجعفر الحمیری الحسن بن عبدالله بن محمد بن عیسی ابوعلی احمد ابن ادریس بن احمد الاشعری القمی حکیم بن داوود بن حکیم ابوعلی محمد بن همان بن سهیل الکاتب البغدادی .... ▫️تلامیذ و راویان از ابن قولویه قمی: الشیخ المفید الحسین بن عبیدالله الغضائری التلعکبری احمد بن عبدون ابن عزور @alfigh_alosul

#کامل_الزیارات_۴ 🔹آیت الله شب زنده دار(زیدعزه): در کامل الزیارات حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1⃣یک مبنا این است که تمام کسانی که در سند کامل الزیارات واقع شدند این‌ها ثقات هستند که این فرمایش صاحب وسائل است که محقق خوئی هم این فرمایش را تا این اواخر قبول داشتند و این اواخر از این مبنا عدول کردند. 2⃣ و مبنای دیگر این است که این توثیق فقط برای مشایخ بلاواسطه‌ ابن قولویه هست. 3⃣مبنای سوم این است که این توثیق نه برای تمام افراد است نه خصوص مشایخ، بله مقصود این است که ما در این کتاب، هر بابی یک حدیث صحیحی داریم یک حدیث معتبری داریم، مقصودش این است؛ یعنی هر بابی که ما در کامل الزیاراة منفتح کردیم این عنوان باب ثابت است، چرا؟ چون یک روایت معتبر لااقل در ذیل آن باب ما آوردیم. این ما ذهب الیه شیخ الاستاد آقای شیخ جواد تبریزی قدس سره بعد ما کان متّبعاً لاستادهِ شدیداً. آن‌وقتی که ما خدمت ایشان مشرف می‌شدیم شدیداً همان حرف آقای خوئی را می‌زد ایشان، و اصلاً تاب این را نداشت که کسی مناقشه‌ی در این مطلب را، اینقدر برای ایشان مسلّم بود که من خودم گاهی بحث می‌کردم که آقا این چه هست؟ ایشان ناراحت می‌شد اصلاً. ولی بعدها که دیگر ما مشرف نبودیم خدمت‌شان در کلمات‌شان و این‌ها می‌دیدیم که ایشان عدول کردند از آن مبنا و قائل به این مسلک شدند. این هم یک مسلک. 4⃣ و مسلک آخر این است که اصلاً ‌آن عبارت ابن‌قولویه در اول کتاب معنای آن این نیست که این‌ها ثقات هستند، معنای آن این است که این روایاتی که من این‌جا نقل کرده‌ام عند نقّاد الخبر این‌ها در کتاب‌های‌شان آوردند بزرگان علم حدیث در کتاب‌های‌شان آوردند و از این جهت من آوردم نه این که این‌ها حالا همه ثقه هستند یا نه، چون در کتاب‌های معتبر مسلّم مهم وجود داشته این‌ها را آوردند. این هم ظاهراً‌ یک مبنایی است که محقق سیستانی دام ظلّه قائل به این مبنا هستند این‌ها مبانی مختلف است. 5⃣و ما آن‌چه که تقویت کردیم و قبلاً‌ بحث از آن کردیم و دیگر باید به آن مباحث قبل آقایان مراجعه کنند، این است که؛ این مقدمه می‌خواهد بگوید رجال بین من و منبعی که من این خبر را از او دارم نقل می‌کنم این‌ها ثقات هستند، از ناحیه‌ی من تأمین است از آن به بعد را دیگر باید خودتان ملاحظه بفرمایید. پس دارد توثیق می‌کند وسائط بین خودش و منابع را، قهراً حتماً مشایخ بلاواسطه همه‌جا هم واسطه هستند دیگر، آن‌ها را مسلّم است مازاد بر آن هم بله توثیق می‌شوند. گاهی بین خودش و آن منبعی که دارد از او نقل می‌کند دو واسطه هست سه واسطه هست گاهی یک واسطه هست. این وسائط بین خودش و منابع را دارد توثیق می‌کند. مثلاً من می‌گویم آقا من هر چه که از کافی نقل می‌کنم من از آدم‌های ثقه نقل می‌کنم دیگر کافی به بعدش را باید خودت ملاحظه بکنی. از ناحیه من تا کافی که منبع من است خیالت راحت، این‌ها ثقات هستند من این‌ها را توثیق می‌کنم، این حرف را دارد میزند. ✳️خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 205 @alfigh_alosul

#کامل_الزیارات_۵ 🔹 آیت الله سید احمدمددی (زیدعزه): 1⃣یک ورقه‌ای منسوب بود به مرحوم استاد، یعنی آقای خوئی. (در سال 1409، 1408) که ما سابقاً می‌گفتیم کامل الزیارات جمیع رواتش ثقه هستند، لکن بعداً دیدیم در برخی روایات آن، وضاعین و کذابین هستند، ضعفا هستند! لذا نمی‌شود این مطلب را قبول کرد که ابن قولویه تمام روات را توثیق کرده. فحملاً للّفظ «علی خلاف الظاهر» می گوییم مراد ایشان، خصوصِ مشایخ است. 2⃣بحث علمی این جاست که اگر لفظی ظاهر در یک معنا بود ولی با «اخذ به ظاهر» به مشکل برخورد کنیم، خلافاً للظاهر، حمل بر معنای دیگر می‌شود کرد یا نه؟ مرحوم آقاضیاء حرفش این است که ظهورات باید منعقد بشود. به مجرد این که آن ظهور منعقد نشد، ظهور دیگری نمی‌توان درست کرد. 3⃣ بالفرض که عبارات ابن قولویه، ظاهر در توثیق جمیع روات باشد (البته این فرض، باطل است. ما معتقدیم چنین نیست) اما بالفرض که چنین باشد، حالا اینکه بگوییم ما این ظاهر را نمی توانیم قبول بکنیم، چون در روایات این کتاب، کذابین وجود دارند. پس بیاییم بگوییم خلافاً للظاهر عبارات ابن قولویه در خورد خصوص مشایخ و اساتیدشان است، این از کجا؟! انعقاد ظهور، شرط است. نه این که حالا که ظهور در آن معنای دیگر منعقد نشد، پس این جا منعقد بشود. 4⃣یک راه سوّمی وجود دارد. میگویند: کسی روی منبر رفته بود، مطالب را یادش رفته بود. هِی می‌گفت صلوات بفرستید! گفت: راه دیگری ندارم، گفتند: یک راه دیگر هم هست، از منبر بیا پایین! این‌جا هم خب راه دیگر وجود دارد. آن راه هم این است که بگوییم عبارات ابن قولویه مجمل است. کأنما قسم خورده‌اند که باید این کلام را حمل بر یک معنایی بکنند و حالا مثلاً به معنای ظاهرش که نشد، پس به معنای غیر ظاهر حمل بکنیم! همچین چیزی نداریم! چنین سیره عقلائی ما نداریم! 5⃣من عرض کردم عبارت کامل الزیارات مرادش توثیق جمیع روات نیست. نه عبارتِ کامل الزیارات این است و نه عبارتی که در اول تفسیر مرحوم علی ابن ابراهیم آمده. مضافاً به این که معلوم نیست آن عبارتِ تفسیرِ قمی برای کیست! تفسیر قمی مشکلات فراوان دارد. ولی حالا بر فرض {که این ها را نادیده بگیریم، باز هم دلالت بر توثیق جمیع روات ندارد} 6⃣راه علمی به نظر ما در باب ظهورات، انعقاد ظهور است. خوب دقت بکنید. ما باید برویم دنبال انعقادِ ظهور. اما این که بگوییم: «این کلام ظاهر در این معناست لکن این معنا نمی‌تواند مراد او باشد، پس یک معنای غیر ظاهر، مراد است» این راه درست نیست. من می خواهم این را بگویم. ⁉️پرسش: از راه قدر متیقن که می‌شود. 🔹 پاسخ: نمی‌شود. ✅ به نقل از کانال نردبان فقاهت @alfigh_alosul