🔰نگاهی به سه مناظره استاد علیدوست و دکتر سروش (بخش اول)
1️⃣ قسمت اول مناظره، با سخنان دکتر سروش درباره غیراخلاقی و ناکارآمدی فقه شروع شد. استاد علیدوست با تفکیک برخی از گزارههای فقهی (مانند شروط صحت نماز و صحت وضوء) از بنیاد دانش فقه و نظام فقاهت که اخلاقگرا است، بطلان اتهام تهی بودن نظام فقه از اخلاق را تبیین کرد. او با ذکر گزارههای اخلاقی دانش فقه (مانند حرمت کذب، حرمت خیانت، حرمت غیبت و تعریف فسق و عدالت، ذکر گناهان کبیره و …)، نشان داد که ادعای تهی ماندن فقه از اخلاق، ناشی از نداشتن نگاه جامع به دانش فقه است.
🔹سروش به بحث فربه شدن دانش فقه نیز پرداخت که استاد علیدوست با نقل آنچه که در کتاب فقه و عرف نوشته، قلمرو فقه را تابعی از قلمرو شریعت دانسته و سخن را به قلمرو شریعت کشاند و نشان داد که از نظرگاه کلامی چون شریعت، گسترهی گستردهای دارد، پس فقه هم باید متناسب با همان گستره حق گسترش دارد با این حال اموری هم هستند که از قلمرو خارج هستند. با طرح مباحثی از قبیل آیات مبین غایات شریعت، این نکته را نیز تبیین کرد که دیدگاه دکتر سروش درباره انتظار از دین، به سبب فقدان معیار دقیق در تعیین این انتظار و نیز نداشتن معیار درست در تعریف دین و … آسیب دیده است.
▫️استاد علیدوست در میانه مناظره از حالت دفاعی خارج شد و به نقد این سخن دکتر سروش نیز پرداخت که بارها گفته بود، روایات صحیح ما مانند انگشتری است که درتلّی از زباله.
🔗 لینک بخش دوم یادداشت:
https://eitaa.com/alidost_fiqh/6039
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
🔰نگاهی به سه مناظره استاد علیدوست و دکتر سروش (بخش اول) 1️⃣ قسمت اول مناظره، با سخنان دکتر سروش درب
🔰نگاهی به سه مناظره استاد علیدوست و دکتر سروش (بخش دوم)
▫️سروش با استناد به آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْیَاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ» (المائده: ۱۰۱) سعی کرد فقه را به یک بسط غیرموجّه و منافی با این آیه، متهم کند و این سوال را نیز پرسید که چرا فقها از این آیه بحث نمیکنند؟ استاد علیدوست با تبیین دقیق معنای این آیه مباحثی از دانش فقه را مطرح کرد که در آنها این آیه نیز بحث و بررسی شده است.
قسمت اولِ مناظره که با دکتر سروش شروع شد به نکات پایانی استاد علیدوست ختم شد. علیدوست در این قسمت پایانی، مناظره را از تعارف و خونسردی خارج کرد و با قاطعیت و صلابت بیشتری مناظره را ختم نمود.
2️⃣در قسمت دوم مناظره که استاد علیدوست شروع کننده بود، ابتدا سروش را با این نقد مواجه کرد که چرا هنگام نقد دانش فقه، فقیهان را به تعابیری گزنده و غیراخلاقی و بیفایده و غیرمصلحانه مینوازد؟ آنگاه این سخنان سروش را درباره روایات صحیح امامیه که آن را مانند انگشتری در میان تلّی از زباله معرفی کرده بود! نوعی فرهنگسوزی و کتابسوزی نرم که از کتابسوزیهای گرم هم ویرانگرتر و ضدتمدنیتر است، معرفی کرده و از او خواست که با این تعابیر راه حقیقتجویان و مهتدیان را در استفاده از میراث روایی امامیه محروم نکند.
🔹این سوال علیدوست موجب شد سروش اقرار کند که وقتی میگوید: فقیهان چنین چناناند، منظورش فقط برخی از فقیهان است و به طور کلی دانش فقه را قبول دارد! و وصیت کرده که در کنار قبر فقیه بزرگواری مانند فیض کاشانی دفن شود! گرفتن چنین اقراری از عبدالکریم سروش، بخش مغتنم این مناظره بود.
▫️این مناظره، از میانهی وقت، به تدریج وارد مسائلی مانند رابطه فقه با عقل نیز رابطه فقه با حقوق و تکالیف، شد. استاد علیدوست با استفاده از روایات اهل بیت (ع) توضیح داد که فقیه اگر روایتی را با عقل منافی ببیند، عقل را مقدم میکند. او ظرفیت عقل و عقلا و عرف را از ظرفیتهای مهم دانش فقه دانست که فقه با آن بنیاد عقلانی و خردپسند خود را سامان میدهد. با این حال قلمرو عقل را هم محدود کرد و نشان داد که عقل در فقاهت قلمرو مشخصی دارد.
▫️در این بخش به تدریج محل نزاع طرفین درباره رابطه فقه و عقل مشخص شد و سروش، استاد علیدوست را با این چالش مواجه کرد که عقل را وقتی به «عقلا بما هم عقلا» برمیگردانید، غیرقابل کشف و خارج از دسترس میشود بنابراین باید در عقل باید همین خواست عقلای امروزی جهان را معیار قرار بدهید و فقه را تابع همین عقل انسان تاریخی (خواست عقلا) بکنید تا در مباحثی مانند فقه و حقوق بشر، یا فقه و اعدام و قصاص و … راهحل داشته باشید.
3️⃣قسمت سوم مناظره با ورود به ریزمسألههای عقل و فقه ادامه یافت و استاد علیدوست با ارجاع مکرر بینندگان به کتاب فقه و عقل، سعی کرد که از باور فقیهانه عقل دفاع کند. او سعی نمود با ارائه نمونههایی که فقه از عقل و عقلا بهره جسته نشان دهد که آنچه فقه به نام عقل و عقلا معرفی کرده کاملا در دسترس و ممکن الاثبات و ممکن الحصول است. این نکته را نیز مطرح کرد که این چالش تنها چالش دانش فقه نیست چون آقای سروش هم وقتی میخواهد از عقل انسان تاریخی نیز استفاده کند، همین مشکل را دارد. از سوی دیگر با اشاره به اینکه عقل انسان تاریخی که مورد تأیید سروش است انسان معاصر را به سوی تأیید سقط جنین و جنگ علیه بشریت و کودکان و … پیش برده است! و کارآیی سندی و استقلالی عقل را از کارآیی ابزاری عقل تفکیک کرد.
▫️در نهایت این مناظره، استاد علیدوست با نقل قولهایی از کتابهای غزالی و فیض کاشانی که همواره سخنانشان مورد اعتماد و اعتنای دکتر سروش است، نشان داد که آن دو اندیشمند چه نگاه بلندی به دانش فقه دارند و از دکتر سروش خواست که در گفتهها و نوشتههایشان، سخنان فیض و غزالی را گزینشی به جوانان و شاگردان خود تحویل ندهد و از اعتماد شاگردان خود، امانتدارانه سوء استفاده نکند.
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه بیست و نهم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : ا
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه 30.mp3
20.36M
💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم
جلسه سیام، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/فی ما يتعلق بصيغة الامر
تاریخ جلسه : 1403/09/04
صفحات : 309 و 310
#استاد_علیدوست
#خارج_اصول
#خارج_اصول_دور_دوم
#خارج_اصول1403
#صوت_درس
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه سی و پنجم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدو
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1403-1404) - جلسه 36.mp3
14.42M
💠 #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت)
جلسه سی و ششم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المسألة الثانية و العشرون
صفحات : 149 و 150
تاریخ جلسه : 1403/09/04
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#فقه_العروة_الوثقی
#خارج_فقه_العروة1403
#صوت_درس
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
🔰ورود حوزه های علمیه به موضوعات روز؛ الزامات و بایسته ها
🎙 آیت الله ابوالقاسم علیدوست
🔻در مصاحبه با ایلنا درباره فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص ورود حوزه به موضوعات روز:
🔹این آمادگی در حوزه برای ورود به موضوعات روز وجود دارد. البته به نکتهای باید توجه شود که ورود حوزهها به این مسائل شرایطی دارد که به نظرم مسئولان حوزههای علمیه، بزرگان، اساتید، مدیریت حوزه وشورای عالی باید به این نکات توجه کنند:
🔸ورود به این موضوعات باید ورود محتاطانهای باشد. اولا کسانی ورود کنند که گفتمان این مسائل را داشته باشند، یعنی ممکن است یک استاد مسلط بر مکاسب، رسائل و کفایه و درس خارج ورود کند اما گفتمان و فرهنگ گفتگوی این بحثها را نداشته باشد و لذا بخواهد با همان ابزارهای قدیم و ابزارهای سنتی این موضوعات را حل کند بنابراین این ورود، ورود موفقی نخواهد بود.
▫️به عنوان مثال مسائل بانکها همانطور که میدانید و ابزارهای مالی و ابزارهای مشتقه امروز از مسائل معاصر و مسائل روز است و اگر کسی بخواهد به این موضوعات ورود کند و بگوید شما وارد بانک شوید و با همان حیل شرعی یک سری عقود تصنعی و ظاهری برقرار کند و به گمان خودش مشکل را حل کرده است. از این جور تفکر بانکداری اسلامی در نمیآید این اسلامی نما و اسلام نماست. چراکه فرد آن گفتمانی که باید داشته باشد فهم نظام اقتصادی اسلام را داشته باشد را ندارد.
🔹به نظر من اگر ما فاصله داریم با اقتصاد اسلامی آنچه که از روایات استخراج شود و آنچه که از قرآن استفاده شود کسی نمیخواهد از خودش چیزی بگوید به دلیل همین نبود گفتمان کسانی است که حتی در این رابطهها تصمیم گیر بودهاند و قانون گذار بودهاند این یکی از بایستههایی است که باید مطمح نظر قرار بگیرد.
🔸از طرفی برخی از موضوعات حتی برای کارشناسان فن هنوز روشن نیست. شما ببینید شرکتهای هرمی وقتی که وارد کشور ما شد تا الان چقدر پوست انداخته است وچقدر محتوای آن تغییر کرده است و اقسامی پیدا کرده است. اگر قبلا میگفتند همه اقسام آن حرام است الان برخی از اقسام آن با آنچه که قبلا گفته شده است فاصله دارد. برخی از موضوعات در حال شدن است اگر کسی میخواهد به این موضوعات بپردازد باید به این نکته توجه داشته باشد به تغییراتی که گاهی روزانه رخ میدهد و معاملات دیجیتال، بیت کوینها و رمزارزها هنوز در حال شدن است و در حال تحول است.
▫️بنابراین اگر کسی میخواهد به این موضوعات بپردازد باید به این تحول و شدنها توجه کند. گاهی دیده شده است افرادی به این مسائل پرداختهاند اما اطلاعاتشان مربوط به ۸۰ سال پیش است حتی منابعی که استفاده میکنند مربوط به خیلی از گذشتههای دور است. اینکه پرداختن به مسائل معاصر نیست و نظر رهبری هم قطعا این نخواهد بود. نکته دیگری که باید در این موضوع توجه شود این است که کسی که میخواهد به این موضوع ورود کرده و بحث کند نباید پیش خودش چند مسئله داشته باشد و فقط درباره این مسائل بحث کند.
🔸گاهی بسیاری از کتابها را میبینیم که عنوان معاصر دارد و یا شبیه این عنوان است اما میبینم به آنچه که در کف میدان مطرح است توجهی نشده است به طور مثال در کمیته فقهی بورس یا کمیته فقهی بانک مرکزی مطرح است، سازمان بورس سوال دارد و شرکتها پرسشهایی دارند یک موضوع است اما آنچه که محقق به آن پرداخته است یک موضوع دیگر است. محقق سوالاتی در گمان خودش داشته است و حاضر هم نشده است به میدان سری بزند و ببیند سوالات چیست. اینطور که نمیشود باید محقق حواسش به سوال باشد و آن سوال را پاسخ دهد.
🔹باز یکی از نکات دیگر که ورود مناسب را شامل میشود این است که سوالها حسب الفرض نباشد. یعنی به طور مثال ما یکباره وارد معاملات رمزارزها میشویم بعد میگوییم اگر مال باشد اشکال ندارد، معامله درست است اگر مال نباشد، درست نیست. این که قبلا از ورود حوزه به این موضوعات هم معلوم بود و از همه مهمتر این است که استفاده فنی و منضبط از کارشناسان امین هم باید صورت بگیرد. گاهی اوقات فقیهی که بحث میکند خودش کارشناسی میکند خودش داوری میکند و اگر احیانا هم از کارشناس استفاده کند کارشناسی نیست که به معنای واقعی کارشناس باشد از گزارشاتی که در مقالات فقهی مشاهده میکنیم متوجه میشویم که این افراد به کارشناس مراجعه نکردهاند و صرفا ویکی پدیا را دیده است و به آن حکم کارشناسی داده است یا خودش تطبیق داده است لذا باید بحثها حداقل دو ضلعی باشد یعنی یک ضلع آن در اختیار استاد فقیه عهده دار شود و یک ضلع را کارشناس امین عهده دار شود و اینها کنار هم باشند و الا اگر من فقیه اطلاعات متفرقی را بدست بیاورم که بعضا نادرست هم است و آن را وارد کتاب کنم این درست نیست. بایستهشناسی و آسیبشناسی فقه معاصر چه آسیبهایی دارد و چه بایستههایی لازم دارد از جمله مباحثی است که من در گذشته نیز به آن پرداخته ام.
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه سی و چهارم، سال تحصیلی 1403-1404 💢
14030903-feqh-035.pdf
130K
💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت)
جلسه سی و پنجم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المسألة الثانية و العشرون
صفحات : 149 و 150
تاریخ جلسه : 1403/09/03
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#فقه_العروة_الوثقی
#خارج_فقه_العروة1403
#پیاده_سازی
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه سی و پنجم، سال تحصیلی 1403-1404 💢
14030904-feqh-036.pdf
116.5K
💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت)
جلسه سی و ششم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المسألة الثانية و العشرون
صفحات : 149 و 150
تاریخ جلسه : 1403/09/04
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#فقه_العروة_الوثقی
#خارج_فقه_العروة1403
#پیاده_سازی
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه بیست و هشتم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠
14030903-osool-029.pdf
173.8K
💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم
جلسه بیست و نهم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/فی ما يتعلق بصيغة الامر
تاریخ جلسه : 1403/09/03
صفحات : 307 و 308
#استاد_علیدوست
#خارج_اصول
#خارج_اصول_دور_دوم
#خارج_اصول1403
#پیاده_سازی
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه بیست و نهم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠
14030904-osool-030.pdf
154.9K
💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم
جلسه سیام، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/فی ما يتعلق بصيغة الامر
تاریخ جلسه : 1403/09/04
صفحات : 307 و 308
#استاد_علیدوست
#خارج_اصول
#خارج_اصول_دور_دوم
#خارج_اصول1403
#پیاده_سازی
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
✍️ برگه صفحات 309 و 310 خارج اصول فقه - دور دوم - سال چهارم موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/ فی ما
410.pdf
185K
✍️ برگه صفحات 311 و 312 خارج اصول فقه - دور دوم - سال چهارم
موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/ فی ما يتعلق بصيغة الامر
تاریخ : 1403/09/05
#استاد_علیدوست
#خارج_اصول
#خارج_اصول_دور_دوم
#خارج_اصول1403
#متن_درس
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه سیام، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : المقصد
مقصد اول اصول فقه (1403-1404) - جلسه 31.mp3
20.42M
💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم
جلسه سی و یکم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/فی ما يتعلق بصيغة الامر
تاریخ جلسه : 1403/09/05
صفحات : 311 و 312
#استاد_علیدوست
#خارج_اصول
#خارج_اصول_دور_دوم
#خارج_اصول1403
#صوت_درس
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه سی و ششم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوس
فقه العروة- اجتهاد، تقلید، مرجعیت و زعامت (1403-1404) - جلسه 37.mp3
14.04M
💠 #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت)
جلسه سی و هفتم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المسألة الثانية و العشرون
صفحات : 149 و 150
تاریخ جلسه : 1403/09/05
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#فقه_العروة_الوثقی
#خارج_فقه_العروة1403
#صوت_درس
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه سی و ششم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 ا
جلسه 37.docx
35.7K
💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت)
جلسه سی و هفتم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المسألة الثانية و العشرون
صفحات : 149 و 150
تاریخ جلسه : 1403/09/05
#استاد_علیدوست
#خارج_فقه
#فقه_العروة_الوثقی
#خارج_فقه_العروة1403
#پیاده_سازی
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh
دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه سیام، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موض
031.docx
20.3K
💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم
جلسه سی و یکم، سال تحصیلی 1403-1404
💢 استاد علیدوست
💠💠💠💠💠
موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/فی ما يتعلق بصيغة الامر
تاریخ جلسه : 1403/09/05
صفحات : 309 و 310
#استاد_علیدوست
#خارج_اصول
#خارج_اصول_دور_دوم
#خارج_اصول1403
#پیاده_سازی
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh