📊گزیده گزارش جلسه اول فقه بورس (بخش اول) 📠شرایط تحقیق فقهی در موضوعات مستحدثه؛ #آیت_الله_علیدوست ورود به مسائل نو پیدا مانند فقه بورس، کار بسیار محمودی است. اما ورود به این مباحث شروطی دارد: 1. انضباط فقهی: منظور از انضباط فقهی همان فقه جواهری و امثال ذلک است. یعنی اوّل مسئله خوب بیان می‌شود، بعد تتبّع می‌شود، اگر اقوال وجود دارد دیده می‌شود، و بعد اسناد معتبر ارائه می شود. 2. توجه به واقعیات موجود و نیاز جامعه: شرط دوم در نظر گرفتن واقعیّات حاکم، نیاز جامعه، نیاز نظام جمهوری اسلامی ایران است، والّا اگر بحث، جدید باشد، ولی فارغ از این‌ باشد که در خارج چه می‌گذرد، اثری ندارد مثلا بحث در مورد بانکها فارغ از این‌ باشد که در بحث اقتصادی بانک‌ها چه کار می‌کنند و نیاز جامعه چیست، به ما چه ربطی دارد، ما فقیه هستیم! این که نشد. همیشه آن واسطه هست. بین آنچه که گفته می‌شود و آنچه در صحنه‌ عمل باید به کار بیاید. لذا یک نگاه ما به انضباط فقهی است و یک نگاه ما؛ به تعبیر حجّت مطلق عصر؛ حوادث واقعه است. 3. کارگشایی: شرط سوم این است که بحث فقهی علاوه بر دو شرط قبل، حتی الامکان با هدف کارگشایی مشروع صورت گیرد وگرنه برای هر موردی، متعرّض شویم و بگوییم «لا یجوز»، «یحرم»، مشکل حل نمی شود؛ البتّه اگر برهان اقتضاء کند که حتماً باید گفت. 4. موضوع شناسی به روز و دقیق: در بسیاری از مسائل نو پیدا یا موضوع شناسی دقیق نیست یا به روز نیست. به عبارت دیگر افراد از طریق خودش وارد نمی‌شوند. ممکن است برای تعریف مصطلحاتی که به کار می‌بریم برویم کتاب لغت را نگاه کنیم یا حتّی برخی از کتاب‌های حقوقی را نگاه کنیم،مثلاً فرض کنید بورس چیست. پاسخ آن در کتاب هست که چهل سال پیش نوشته شده است، پنجاه سال پیش نوشته شده است. امّا کسانی که یک پایشان قم است، یک پایشان تهران است، یک پایشان در حوزه است و یک قدمشان در سازمان بورس است. این خیلی فرق می‌کند. 5. «علی الفرض» جواب ندادن: شرط پنجم ورود به مسائل نو پیدا «علی الفرض» جواب ندادن است که از شرط دوم نشأت می‌گیرد. دوست دارم بعد از کلاس زحمات بعضی از بزرگان را راجع به سرقفلی ببینید. حالا این‌جا نام نمی‌بریم. (البتّه من در کتاب فقه و حقوق قراردادها (ادلّه‌ عام قرآنی)، اسامی را آورده ام.) علی الفرض مثلا اینکه سر قفلی اگر اجاره باشد کذا، اگر هبه‌ معوّضه باشد کذا، اگر عاریه باشد، اگر... در حالی که می‌گوییم آن چیزی که هست باید مورد بحث قرار گیرد. 📠 سه موضوع قابل بحث در خصوص شرکت؛ سه موضوع در این‌جا مطرح شد که ممکن است آن را به عنوان اصل موضوعی مطرح کنیم، آدرس بدهیم، بعداً خود افراد بروند دنبالش. حتّی #مقاله‌اش کنند، #پایان_نامه‌اش کنند. آن سه تا بحث چه بود؟ 📕۱. شخص حقوقی: شخصیّت حقوقی مقابل شخص حقیقی. یعنی ما یک پدیده‌ای را تصوّر کنیم که انسان نیست، ولی دارد مثل یک انسان با او رفتار می‌شود. آیا این را می‌توانیم در فقه از یک طرف و در نصوص دینی از طرف دیگر تصوّر کنیم. اگر جواب منفی است که منفی است اما اگر جواب مثبت است چه کسی، کجا، چگونه. اگر ما این را سد کنیم می‌دانید که دیگر باب شرکت بسته می‌شود و در اینصورت آنچه ما امروزه به عنوان شرکت تلقّی می‌کنیم غیر اسلامی می‌شود. - آیا در صدر اسلام نداشتیم؟ - عرض می‌کنم، باید ببینیم. 📕 ۲. مسئولیّت محدود: درمورد مسئولیت محدود شرکا در شرکت توضیح دادند. آیا این بنیان دارد یا ندارد. ممکن است ما بگوییم مسئولیّت محدود را قبول نمی‌کنیم. -‌ بخشی را شرکت بدهد و بخشی را هیئت مدیره بدهد یا مدیر عامل بدهد. این‌جا یک مقصّر هم پیدا کنیم و بگوییم مقصّر بوده است. چرا شرکت به این روز افتاد. اگر تقصیری تصوّر شود بگوییم او مسئول است..... 📕۳. این همانی یا نا این همانی شرکت: شرکت‌هایی که در فقه داریم اقسامی دارد. آیا آن شرکت‌ها با این شرکت‌های روز چه مناسباتی دارند. 📈#فقه_بورس 📉@boursefiqhi ✅ کانال دروس استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh