#الهیات_کاربردی محمدرضا فلاح شیروانی سه شنبه ۲۸-۰۹-۱۳۹۶ ▪️ ۱ الهیات کاربردی: الهیات کاربردی اصطلاحی است برگرفته از واژۀ قدیمی «الهیات» در فرهنگ اسلامی که اشاره به تفسیر الهی جهان هستی دارد و «کاربردی» که به معنای مورد نظر این بحث اصطلاح و دریافتی نو نیست ولی در نگرش نوین علمی اصطلاح خاص یافته است و با پایه‌های نظری دانش نوین مد نظر نبوده بلکه مورد پرهیز نیز هست. هم دربارۀ تعریف الهیات و هم معنای کاربردی در این یادداشتها مطالبی خواهد آمد و به تعریفی که برآمده از پایگاه نظری اسلامی است مورد نظر خواهد بود. عنوان این یادداشتها (الهیات کاربردی) قید دیگری نیز دارد و آن «با رویکرد تمدنی» است؛ «الهیات کاربردی با رویکرد تمدنی». لازم است این اصطلاحات با دقتی تعریف شوند و افق معرفتی‌ای را که هدف گرفته‌اند به وضوح باز بنمایند. ساختار بحث چنین است : * مقدمه : در آن به تعریف نقش و جایگاه نگاه و توضیحی درباب نگرش توحیدی پرداخته و به عنوان ورودهای جزئی و نمونه‌های تاریخی مواردی از قرآن کریم، حکمت و عرفان اسلامی مثال می زنیم. * کلیات در آن به مرور ادبیات بحث و تأملی کلی در باب روش تحقیقات کاربردی می‌پردازیم. * فصل1: دغدغۀ تمدنسازی غرض اصلی از این بحث تبیین زاویۀ نگاه و مطالبۀ تمدنی و خاستگاه عطشهایی است که متوجه «الهیات» خواهد شد و رنگ و سخن توحیدی ناظر به این عرصه‌های نیاز را معرفی خواهد نمود. فصول دیگر به توضیح خاصی نیاز ندارد: * فصل2: در باب تعریف علم * فصل3: مبانی الهیات کاربردی * فصل4: معیار و روش * فصل5: گسترۀ الهیات کاربردی * فصل6: نمونه‌ای از الهیات کاربردی ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * سامانه پیامکی: ارسال نام و نام خانوادگی به شماره زیر +9830001363000638 * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۰۵-۱۰-۱۳۹۶ ▪️ ۲ مقدمه: ▫️نگرش منظور از نگرش همان توصیف و تفسیر ما از محیط است که هر انسانی مستمراً مشغول انجام آن است. این تفسیر گاهی در سطح کلان هستی و گاه خصوص عالم طبیعت که محیط بر ما به نظر می‌رسد و گاه از عالم انسانی که گویا چون دالانی در دل آن در حال حیات و حرکتیم صورت می‌گیرد. «جهانبينى يعنى مجموعهاى از بينشها و تفسيرها و تحليلها درباره جهان و جامعه و انسان كه جهان چنين است و يا چنان است، اينچنين قانون دارد، آنچنان پيش مىرود، فلان هدف را تعقيب مىكند يا نمىكند، مبدأ دارد يا ندارد، غايت دارد يا ندارد و امثال اينها.»(مجموعه آثار شهيد مطهري، ج2، ص226) ▫️نقش نگاه بشر فاعل ارادی شعوری است و ساخت استثناناپذیری بر او حاکم است که قوۀ فاعلۀ او برای تحریک و خیز اقدام محتاج تصویر و تصدیق است. به همین جهت انسان نیازمند و پیچیده به برداشت است. شاید این جملۀ حضرت امیر علیه‌السلام هم به همین نکته اشاره دارد : «مَا مِنْ حَرَكَةٍ إِلَّا وَ أَنْتَ مُحْتَاجٌ فِيهَا إِلَى مَعْرِفَةٍ.»(تحف العقول، النص، ص171) به عنوان مثال ما ناخودآگاه نظام علّی را بر جهان بیرون و درون خود حاکم می‌دانیم و جداً معتقد به اصل سخیّت علت و معلول هستیم. اگر این باور از ما گرفته شود ممکن نیست کوچکترین تحرک ارادی داشته باشیم. این نکته برتری نسبی «توصیف» را بر «توصیه» نشان می‌دهد. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۱۷-۱۱-۱۳۹۶ ▪️ ۳ مقدمه: ▫️نگرش الهی و توحیدی پس از تأیید نقش مؤثر نگاه‌ها در سوگیری و سرنوشت بشری می‌توان از گونه‌های نگاه پرسید و در امتداد آن به تعریف نگرش الهی پرداخت. نگرش انسان آن‌گاه الهی می‌شود که اولاً در مقام تفسیر هستی، خدا را جزء واقعیت‌های عالم ببیند و ثانیاً، برای او حضور و نقش ویژه و چیره‌ای در بیابد؛ این که خدا را مبدأ همۀ کائنات، بلکه هستی‌بخش تک تک موجودات و مقصد وجودی آنها ببیند. این نگرش از آن جهت الهی است که به تمام هستی رنگی الهی می‌زند و هویّتی ربّانی برای تمام موجودات قائل می‌شود. ▫️گونه‌ها و مراتب این نگاه نگرش الهی مؤمنان در نقشی که به خدا در هستی می‌دهند یا سهمی که برای حضور خدا قائل هستند مختلف و متفاوت است. این نگاه گونه‌ها و غلظت‌های متفاوتی دارد. نگاه رایج الهی خدا را مبدأ عالم می‌بیند و هستی جهان را ناشی از خداوند متعال می‌شناسد. ولی در نگاه برتر خدا را فاعل قریب همۀ حوادث عالم می‌بیند و معتقد است هرچه هست و هرچه پیش می‌آید با حضور هستی‌بخش الهی صورت می‌گیرد. باز هم نگاه نافذتری یافت می‌شود که خدا را روح جاری در عالم می‌بیند و همه چیز را ترجمان وجود حق تعالی و چهره‌ها و مفسّران دارائیهای آن وجود یگانه می‌شمارد. ▫️نگرش توحیدی نگاه الهی عمدتاً به نگاه توحیدی شناخته می‌شود و در نگاه توحیدی اهتمام بر این است که خداوند عالم بی‌شریک و یگانه تقریر شود. این نگاه هم از برداشتهای ساده و سطحی که خدا را به عنوان برخوردارترین حقیقت هستی یکتا و بی‌تکرار و بی‌رقیب می‌بیند، شروع می‌شود و تا جایی که همۀ پویشها و همۀ برخورداریها را به خدا نسبت می‌دهد بلکه هستی حقیقی را از آن او می‌شمرد و مابقی را تنها نمود و آیتی از هستی می‌بیند، ادامه می‌یابد. در نگاه‌های اخیر او را احد(واحد قهار) که برای کسی مجال سخن از بهرۀ وجودی نگذاشته می‌بینند. این نگاه معتقد است توحید در سراسر این عالم حکومت تکوینی دارد و نمی‌توان از عالم به درستی تفسیر الهی نیرومندی ارائه کرد ولی از یک رویکرد زنده و نافذ توحیدی بهره نگرفت. به طور کل در نگرش توحیدی تلاش بر آن است که بازگشت این عالم به حقیقتی یگانه دیده و بازنموده شود. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۲۴-۱۱-۱۳۹۶ ▪️ ۴ مقدمه: ▫️آثار نگرش توحیدی این بحث بسیار مهم است. نگرش توحیدی هرچند از منظر کلامی یا فقه عقائدی واجب است(به ویژه سطوحی از آن) ولی به واسطۀ آثار ویژه‌اش از زاویه‌های متعددی مورد اعتنای جدی است. این آثار هم در حوزۀ تربیتی و هم حوزۀ معرفتی و هم حوزه‌های دیگر حیات بشری دیده می‌شود. به برخی از این آثار اشاره‌ای می‌نمائیم. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص در فرهنگ اسلامی برای بشر گونه‌ای از معرفت زیرساختی و نهادی به نام معرفت فطری قائلند و بر این باورند که انسان اساساً با این شناخت(که حضوری، وجودی و ساختی است) آفریده می‌شود. عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها.»(روم، 30) قَالَ : «فُطِرُوا عَلَى التَّوْحِيدِ.»(المحاسن، ج1، ص241) این باور در فکر و فرهنگ اسلامی مبنای نگاه متفاوتی به انسان و دارائیها و استعدادها و تخمین رفتارهای او شده است. برخی از اندیشمندان مسلمان مبنای حسن و قبح ذاتی افعال و توان نهفتۀ درک خوبی و بدی در انسانها را همین ساخت ویژه و مشترک بشری می‌دانند و آن را فراتر از همۀ عناصر و عوامل و سوابق تربیتی انسانی می‌نشانند. انسان نهاد عاقل، خداپرست، بلکه شدیداً عشق‌پیشه‌ای دارد. بر این نهاد غبار تن نشسته است و با شکل‌گیری هویّت نفسی ـ به ویژه و لاجرم نفس اماره ـ آن را به عنصری مکنون و نیازمند شکوفایی تبدیل کرده است. به همین جهت وقتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام به بیان فلسفۀ نبوت می‌پردازند آنچنان آن را به سابقه‌ها و ژرفامندی خلقت انسان گره می‌زنند که برای هر شنونده‌ای تأمل برانگیز می‌شود. «بَعَثَ فِيهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَيْهِمْ أَنْبِيَاءَهُ لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِيَّ نِعْمَتِهِ وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْلِيغِ وَ يُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ.»(نهج البلاغة، خطبه1) همان‌طور که پیشتر اشاره شد انسان به جهت هویّت انسانی در حیات استکمالی خود که در این دنیا رقم خورده است از ناحیۀ سر و دیده وارد عالم می شود. معرفتها چشم انسان را در عالمهای جدید می‌گشاید و عملاً انسان به لحاظ روحی در عالمی که دیده زندگی می‌کند. تصویر کردن جهانی ملائم با ساخت درونی انسان با رویکرد توحیدی، مایۀ شورمندی و شکوفایی بشر است. انسان با این برداشتها و با زیستی متناسب با این باورها تفسیر می‌شود و احساس معناداری می‌کند. هرچه غیر این انسان را پژمرده، پرخاشگر، بی‌آرام و همواره سرگردان می‌کند. «أَلاٰ بِذِكْرِ اَللّٰهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ.» ﴿الرعد، 28﴾ تغذیۀ اعتقادی نیاز زنده و جاری هر انسانی است و عقاید توحیدی طعام روح متعالی و تعالی طلب انسان است. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۰۱-۱۲-۱۳۹۶ ▪️ ۵ مقدمه: ▫️آثار نگرش توحیدی 1. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص ** تعالی عبادت در فرهنگ دینی عبادت و بندگی فلسفۀ آفرینش انسان و جن خوانده شده است. وَ مٰا خَلَقْتُ اَلْجِنَّ وَ اَلْإِنْسَ إِلاّٰ لِيَعْبُدُونِ ﴿الذاريات، 56﴾ این گزاره ابتدا به ذهن ما غریب می‌رسد. وقتی عنوان فلسفۀ آفرینش به گوشمان می‌خورد با هیجانی فطری منتظر شنیدن یک سخن فیلسوفانۀ هوش‌بر و دل‌انگیز می‌شویم، ولی هنگامی که در مقام پاسخ می‌شنویم هدف آن بوده که خدا را بپرستیم به جای خود می‌نشینیم و آن احساسات را خاموش می‌کنیم. این به خاطر درک نارسای ما از حقیقت هستی، حقیقت حق تعالی، حقیقت انسان و حقیقت بندگی است. بندگی در اوج رفتار فیلسوفانه، حقیقت‌جویانه، اصالت‌خواه و تعالی و تعادل‌خواه انسان است(توضیح آن در جایی مستقل). ذکر و دعا دو رفتار دینی، معنوی و پرستش‌گرانه است. هر دو با تعالی معرفت به تعالی کشیده می‌شوند. البته مشروط بر آن که شخص عابد درد الهی و قصد عبادت داشته باشد. توضیحی در این باب: *ذکر ذکر که در فرهنگ دینی به معنای یاد کردن «خدا» است، یک برنامۀ رشد و تربیت مبتنی بر دسته‌ای اصول تربیتی است. اصول تربیتی به عنوان بایدهای کلی تربیتی، همچنان که برآمده از یک یا چند مبنای تربیتی از جمله دسته‌ای مبانی انسان‌شناختی است، برآورندۀ دسته‌ای روش‌های تربیتی متناسب با چارچوب و انضباطی است که ارائه می‌نماید. یکی از مبانی تربیتی این است که انسان ضعیف آفریده شده است و یکی از معانی آن که انسان ضعیف است این است که انسان به شدّت خوپذیر است. «خُلِقَ اَلْإِنْسٰانُ ضَعِيفاً.»﴿النساء، 28﴾ یعنی انسان ظریف و اثرپذیر آفریده شده است. معاشرت باعث خوگیری در انسان می شود. بر همین اساس یکی از روشهای تربیتی روش معاشرت است. معاشرت تنها حضوری نیست بلکه گاهی معاشرت ذهنی است و معاشرت ذهنی نیز چون معاشرت خارجی روی انسان اثر تربیتی دارد. به همین جهت مطالعۀ احوالات و زندگینامه‌های بزرگان را به عنوان یک برنامۀ تربیتی توصیه می‌کنند. ذکر معاشرت ذهنی است و از آنجا که هنگام ذکر انسان همنشین خدا می‌شود می‌توان امید داشت که از خدا اثربپذیرد. عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص : «إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ لَمَّا نَاجَى رَبَّهُ قَالَ «يَا رَبِّ أَ بَعِيدٌ أَنْتَ مِنِّي فَأُنَادِيَكَ أَمْ قَرِيبٌ فَأُنَاجِيَكَ؟» فَأَوْحَى اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِلَيْهِ : «أَنَا جَلِيسُ مَنْ ذَكَرَنِي.» فَقَالَ مُوسَى : «يَا رَبِّ إِنِّي أَكُونُ فِي حَالٍ أُجِلُّكَ أَنْ أَذْكُرَكَ فِيهَا.» فَقَالَ : «يَا مُوسَى اذْكُرْنِي عَلَى كُلِّ حَالٍ.» (التوحيد (للصدوق)، ص182) و از آنجا که خدا بالاترین اخلاق را دارد و از بشر خواسته شده دنبال اخلاق خدایی باشد. پس، یاد خدا برترین یادها است. «وَ لَذِكْرُ اَللّٰهِ أَكْبَرُ وَ اَللّٰهُ يَعْلَمُ مٰا تَصْنَعُونَ.»﴿العنكبوت، 45﴾ یاد خدا عنصری عزیز است که سکوی پرشهای بلند انسانی است و انسان چون عبد است تعالی طلب است. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۰۸-۱۲-۱۳۹۶ ▪️ ۶ مقدمه ▫️آثار نگرش توحیدی 1. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص ** تعالی عبادت *دعا ذکر خدا معاشرت ذهنی با خدا بود و انسان را از آثار تربیتی هم‌نشینی بهره‌مند می‌نمود. اما دعا به معنی خواندن «خدا» گفتگو با خدا است. مسلّماً این کار معاشرت حضوری است. به همین جهت تأثیرات تربیتی آن بیش از ذکر است. و به همین جهت آن را مغزای عبادت خوانده‌اند. «الدعا مخّ العبادة.»(وسائل الشيعة، ج7، ص27) ما هنگام گفتگو با خدا اصنافی از تعاملات را در میان می‌آوریم؛ یا از او حوائجی را مسألت می‌کنیم، یا او را ثنا می‌کنیم و هر آنچه از او می‌دانیم و می‌فهمیم به روی او می‌آوریم، یا از او تشکر می‌کنیم، یا به او شکوه می‌بریم یا با او درد دل می‌کنیم و با دستان مهربان خدا بر خراشهای دل مرهم می‌گذاریم، یا با او دلال می‌کنیم(الهی إن اخذتنی بجرمی أخذتک بمغفرتک)، یا موارد متنوعی از این دست. همۀ این رفتارهای دعایی با تنوعات و آثار مختلف و بسیار متفاوتی که دارد، انس با خداست و در دراز مدت باعث خوگیری الهی انسان می‌شود. خداوند مهربان به واسطۀ حقیقت دعا و عظمت‌های تأثیر دعا می گوید اگر با من گفتگو نکنید به شما اعتنا نمی کنم. «قُلْ مٰا يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لاٰ دُعٰاؤُكُمْ.»﴿الفرقان، 77﴾ اما اگر معاشرت مهم است و اگر انس با خدا به معنای اثرپذیری از خداست آیا مهم است که ما به یاد کدام خدا هستیم و با کدام خدا گفتگو می‌کنیم؟ طبیعتاً و لاجرم این یاد و این گفتگو وابسته به تصوری است که از مخاطب داریم. هنگام دعا با که سخن می گوییم؟ خداوند متعال نیز تأثیر گفتگو را در گرو تصور بنده از خویش خوانده است. في الحديث القدسي : «أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِي بِي فَلَا يَظُنَّ عَبْدِي بِي إِلَّا خَيْراً.» (عدة الداعي و نجاح الساعي، ص144) فعَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: «أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ بِي إِنْ خَيْراً فَخَيْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّاً.» (الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص72) آیت الله معظّم علامه حسن زاده آملی حفظه‌الله‌تعالی می‌فرماید با اصرار فراوان از علامه طباطبایی رحمةالله‌علیه رضایت گرفتم که بنده را تحت تربیت خود بگیرند. پس از آن فرمودند ذکر «لاإله‌الاالله» را هزار مرتبه در روز بخوان. پذیرفتم. اما افزودند : «کدام خدا؟» بنده چون از اساتیدم چیزهایی شنیده بودم گفتم :«خدایی که از ما جدا نیست.» گفت آری همین خدا را بخوان. پس میزان شناخت ما از خدا در میزان بهره‌های تربیتی‌مان از ذکر و دعا تأثیر می‌گذارد و عملاً تعالی معرفت باعث تعالی عبادت می‌شود. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۱۵-۱۲-۱۳۹۶ ▪️ ۷ مقدمه: ▫️آثار نگرش توحیدی 1. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص استاد شهید مرتضی مطهری (ره) در کتاب انسان و ایمان از منظری روانشناختی و جامعه‌شناختی به بررسی آثار و فواید ایمان مذهبی پرداخته‌اند(مجموعه آثار شهيد مطهري ؛ ج2 ؛ ص43). بحث از آثار ایمان مذهبی تنها بحث از آثار یک حالت روحی نیست، آنچه در ایمان مذهبی مهم است محتوای معرفتی‌ای است که ایمان به آن تعلق گرفته است. البته آن محتوا در قالب یک گره و پیوند و تعلق قلبی در جان آدمی حضور دارد و منشأ آثاری گشته است. «براى اينكه بهتر با آثار نيك اين «سرمايه پرارزش زندگى» و اين «ملك معنوى»[ایمان مذهبی] آشنا بشويم، مستقلا اين بحث را طرح و عنوان مىنماييم. ... ايمان مذهبى آثار نيك فراوان دارد، چه از نظر توليد بهجت و انبساط، چه از نظر نيكو ساختن روابط اجتماعى، و چه از نظر كاهش و رفع ناراحتيهاى ضرورى كه لازمه ساختمان اين جهان است.» بحث ایشان ذیل همین مبحث (تأثیرات روحی ـ عاطفی نگرش توحیدی) قرار می‌گیرد. به همین جهت نگاه سریعی به محور اول از آثاری که برشمرده‌اند می‌اندازیم : محور اول این آثار ایجاد بهجت و انبساط در شخص مؤمن است. خود این محور را در چند شاخه تفصیل داده‌اند : 1ـ خوشبینی «ايمان مذهبى ازآنجهت كه تلقّى انسان را نسبت به جهان شكل خاص مىدهد، به اين نحو كه آفرينش را هدفدار و هدف را خير و تكامل و سعادت معرّفى مىكند، طبعا ديد انسان را نسبت به نظام كلّى هستى و قوانين حاكم بر آن خوشبينانه مىسازد.» 2ـ روشندلی «انسان همينكه به حكم ايمان مذهبى جهان را به نور حقّ و حقيقت روشن ديد، همين روشنبينى، فضاى روح او را روشن مىكند و در حكم چراغى مىگردد كه در درونش روشن شده باشد.» 3ـ امیدواری به نتیجه «در منطق فرد با ايمان، جهان نسبت به تلاش اين دو دسته(راست‌روان و کج‌روان) بىطرف و بىتفاوت نيست، ... بلكه دستگاه آفرينش حامى مردمى است كه در راه حقّ و حقيقت و درستى و عدالت و خيرخواهى تلاش مىكنند.» 4ـ آرامش خاطر «ايمان مذهبى به حكم اينكه به انسان ... نسبت به جهان ... اعتماد و اطمينان مىبخشد، دلهره و نگرانى نسبت به رفتار جهان را در برابر انسان زايل مىسازد و به جاى آن به او آرامش خاطر مىدهد.» ذیل سرفصل سوم (کاهش ناراحتیها) نیز می‌فرمایند : «ايمان مذهبى در انسان نيروى مقاومت مىآفريند و تلخيها را شيرين مىگرداند. انسان با ايمان مىداند هر چيزى در جهان حساب معيّنى دارد و اگر عكسالعملش در برابر تلخيها به نحو مطلوب باشد، فرضا خود اين غير قابل جبران باشد، به نحوى ديگر از طرف خداوند متعال جبران مىشود.» این شناختها در زندگی انسانی بسیار حیاتی است، به ویژه آن گاه که با نگرشهای پررنگ توحیدی غنی‌سازی می‌شود و جهانی به غایت ژرف و متوحّد و پراز اعجاب‌های فطری پیش چشم انسان می‌گذارد. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۲۱-۰۱-۱۳۹۷ ▪️ ۸ مقدمه: ▫️آثار نگرش توحیدی 1. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص 2. تأثیرات معرفتی در ساحت زندگی نگرش توحیدی واجد دسته‌ای تأثیرات روحی ـ عاطفی خوانده شد. این نگرش افزون بر آن دسته تأثیرات، در عالم شناخت نیز واجد تأثیراتی قابل اعتناست. این تأثیرات را می‌توان امتداد معرفتی و ـ اگر از برخی دقت‌ها صرف نظر کنیم ـ بروزات کاربردی گزاره‌های الهیِ پایه خواند. نگرشهای بنیادین توحیدی را می‌توان در سه ساحت شناختی امتداد داد: ▫️توصیفات تفصیلی و عینی از حقایق جاری در زندگی(تفسیر زندگی)، ▫️پسندها، ارزشگذاریها و شایسته‌خوانی‌ها، ▫️بایدها، ضرورت‌شناسی‌ها و راه‌یابیها. امتداد معرفتی گزاره‌های توحیدی کلی در حوزۀ «توصیف جهان هستی» یا «تفسیر زندگی»(امتداد اول)، همان کاربردی شدن مورد نظر این یادداشتهاست. کاربردی شدن خود گونه‌های متنوعی دارد که در ادامۀ مباحث به آن اشاره خواهیم کرد. نگاه اسلامی آن‌گاه اقتدار خود را به تصویر می‌کشد که بتواند فراتر از تحلیلهای عرفی یا علمی از مسائل و حوادث زندگی، تحلیلهای متقن، نافذ، و مؤثر اختصاصی دین و نگرش الهی ارائه نماید و از مجموع این تحلیلها نظام حساسیّت و انگیزش متفاوت و نظام رفتاری مخصوص مؤمنان برداشت نماید. البته دین الهی به روشنی وارد کارزار محاجۀ کارآمدی می‌شود و چنین نجوا می‌کند. «يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِسْتَجِيبُوا لِلّٰهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذٰا دَعٰاكُمْ لِمٰا يُحْيِيكُمْ.»﴿الأنفال، 24﴾ ای کسانی که ایمان آوردهاید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی میخواند که شما را حیات میبخشد! جامعه‌شناسی و روان‌شناسی به عنوان دو دانش تأثیرگذار در حیات نوین بشری، اقتدارات خود را ابتدا از ناحیۀ تحلیلهایی که از جامعه و انسان ارائه می‌کند آورده است. تجویزهای مبتنی بر این دو گونه تحلیل جدّاً از این تحلیلها متأثر است و اساساً تجویز بدون تحلیل و توصیف درست، از هیچ کس حتی با دعوی کارشناسی پذیرفته و قابل اتکا نیست. شاید افزودن این نکته به بحث فوق به‌جا باشد که نگرش توحیدی در حوزۀ روشها، تکنیک‌ها و الگوهای اقدام نیز سخنان متفاوتی در میان می‌آورد. این نکته جزء اموری است که اگر جامعۀ دینی(حوزوی) بتواند به خوبی از عهدۀ تبیین آن و ارائۀ شواهد و نمونه‌های فراوان برای آن برآید، آن‌چنان که آن را در اذهان فعالان جامعه به‌خوبی ثبت بیاندازد، به فتح معرفتی و فرهنگی بزرگی دست یافته است. امتداد معرفتی از جنس توصیف مورد اهتمام این سلسله یادداشتهاست. امید که قدری از عهدۀ تبیین آن برآییم. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۲۸-۰۱-۱۳۹۷ ▪️ 9 مقدمه: ▫️آثار نگرش توحیدی 1. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص 2. تأثیرات معرفتی در ساحت زندگی *توحید درمانی معماری فعّال نگرش خویش و برآوردن نگرشی توحیدی به جهان هستی واجد آثاری مهم شمرده شد؛ تأثیرات روحی و تأثیرات معرفتی. علامه طباطبایی رحمةالله‌علیه بر اهتمام شریعت به تصحیح عقائد و اثرگذاری بر انسان از این رهگذر تأکید بسیار کرده است و در تفسیر قیّم «المیزان» آن‌گاه که به نمونۀ «بارزی» از این رویکرد قرآنی رسیده(آیۀ 155 تا 157 سورۀ بقره) بحث خود را تا سطح معرفی مسالک مختلف اخلاقی بالا کشیده و ضمن معرفی سه مسلک(غایت‌گروی دنیوی، غایت‌گروی اخروی و معرفت‌درمانی) مسلک سوم را به قرآن نسبت داده و آن را اختصاصی قرآن و دین خاتم خوانده است. #مسالک_اخلاقی 1ـ تمرکز بر غایات دنیوی می‌توان با پیوند زدن اخلاقیّات به سودها و ثمرات دنیوی انسانها را به فعل اخلاقی و استمرار آن و صیرورت و تعالی اخلاقی کشاند. «تهذيبها بالغايات الصالحة الدنيوية، و العلوم و الآراء المحمودة عند الناس كما يقال: إنّ العفة و قناعة الإنسان بما عنده و الكفّ عمّا عند الناس توجب العزة و العظمة في أعين الناس و الجاه عند العامة، و إنّ الشّرَهَ يوجب الخصاصة و الفقر، و إنّ الطمع يوجب ذلّة النفس المنيعة.» جناب علامه ره می‌فرماید این شیوه را قرآن انتخاب نکرده است. 2ـ تمرکز بر غایات اخروی می‌توان با تکیه بر عقاید مؤمنانه دسته‌ای غایات اخروی را به فعل اخلاقی و استمرار آن پیوند زد و از این رهگذر به فرد و جامعه منش اخلاقی بخشید و آنها را به صیرورت و تعالی اخلاقی کشاند. «الغايات الأخروية، و قد كثر ذكرها في كلامه تعالى كقوله سبحانه «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ»(التوبة، 111) و قوله تعالى:«إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ»(الزمر، 10) و قوله تعالى: «إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ»(إبراهيم، 22)» همچنان که مشاهده می‌شود قرآن کریم از این روش اعراض نکرده است، بلکه آن را بسیار به کار گرفته است. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱

#الهیات_کاربردی محمد رضا فلاح شیروانی سه شنبه ۲۸-۰۱-۱۳۹۷ ▪️ 9 مقدمه: ▫️آثار نگرش توحیدی 1. تأثیرات روحی ـ عاطفی روی شخص 2. تأثیرات معرفتی در ساحت زندگی *توحید درمانی معماری فعّال نگرش خویش و برآوردن نگرشی توحیدی به جهان هستی واجد آثاری مهم شمرده شد؛ تأثیرات روحی و تأثیرات معرفتی. علامه طباطبایی رحمةالله‌علیه بر اهتمام شریعت به تصحیح عقائد و اثرگذاری بر انسان از این رهگذر تأکید بسیار کرده است و در تفسیر قیّم «المیزان» آن‌گاه که به نمونۀ «بارزی» از این رویکرد قرآنی رسیده(آیۀ 155 تا 157 سورۀ بقره) بحث خود را تا سطح معرفی مسالک مختلف اخلاقی بالا کشیده و ضمن معرفی سه مسلک(غایت‌گروی دنیوی، غایت‌گروی اخروی و معرفت‌درمانی) مسلک سوم را به قرآن نسبت داده و آن را اختصاصی قرآن و دین خاتم خوانده است. #مسالک_اخلاقی 1ـ تمرکز بر غایات دنیوی می‌توان با پیوند زدن اخلاقیّات به سودها و ثمرات دنیوی انسانها را به فعل اخلاقی و استمرار آن و صیرورت و تعالی اخلاقی کشاند. «تهذيبها بالغايات الصالحة الدنيوية، و العلوم و الآراء المحمودة عند الناس كما يقال: إنّ العفة و قناعة الإنسان بما عنده و الكفّ عمّا عند الناس توجب العزة و العظمة في أعين الناس و الجاه عند العامة، و إنّ الشّرَهَ يوجب الخصاصة و الفقر، و إنّ الطمع يوجب ذلّة النفس المنيعة.» جناب علامه ره می‌فرماید این شیوه را قرآن انتخاب نکرده است. 2ـ تمرکز بر غایات اخروی می‌توان با تکیه بر عقاید مؤمنانه دسته‌ای غایات اخروی را به فعل اخلاقی و استمرار آن پیوند زد و از این رهگذر به فرد و جامعه منش اخلاقی بخشید و آنها را به صیرورت و تعالی اخلاقی کشاند. «الغايات الأخروية، و قد كثر ذكرها في كلامه تعالى كقوله سبحانه «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ»(التوبة، 111) و قوله تعالى:«إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ»(الزمر، 10) و قوله تعالى: «إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ»(إبراهيم، 22)» همچنان که مشاهده می‌شود قرآن کریم از این روش اعراض نکرده است، بلکه آن را بسیار به کار گرفته است. ااا🔸✾═─┅─┅─ * ارتباط با مدیر : @hekmat_erfan * لینک کانال: @hekmaterfani 🌱