#آموزشی
#مقتل_شناسی
#قسمت_اول
مقتل چیست؟
نکته اول:
مقتل معمولا به کتابهائی گفته میشود که در باره چگونگی شهادت و جزئیات کشته شدن شخصیتی بحث میکند.
نکته دوم:
کتابهای مقتل بعد ازشهادت امام حسین (ع) رونق بیشتری گرفت یعنی بیشترین کتابهای مقتل در باره امام حسین (ع) در بسیاری از این کتابها اطلاق میشود.
نکته سوم:
غیر از کتاب مقتل درباره امام حسین (ع) کتابهای دیگری وجود دارد که در باره شهادت دیگر امامان است ،
مانند مقتل امیرالمومنین (ع)/ نوشته :ابی الدنیا}
نکته چهارم:
انواع مقتل :
مقتل انواع گوناگون دارد ؛بعضی ازمقتلها عربی هستد و برخی فارسی. وبرخی از مقتلها معتبر و برخی نامعتبرند.
برخی از مقتلها مربوط به ائمه (ع)هستند وبرخی مربوط به یک یا چند امام هستند.
نکته پنجم:
باید دانست که گاهی کتابی در باره تاریخ نوشته شده است و بصورت فرعی به اخبار شهادت امامی پرداخته . باید به چنین کتابهائی نیزتوجه داشت.مثل تاریخ طبری.
نکته ششم:
به مرور زمان بر اساس قرنهای مختلف کتابهای مختلفی پدید آمده که به برخی از آنهااشاره میشود
.{مقتل شناسی – مقتل خوانی – مقتل دانی }
کتاب شناسی در قرنهای مختلف:
قرن اول:
1- مقتل النبی / اصبغ ابن نباته
قرن دوم:
1- مقتل النبی / جابر ابن یزید جعفی.
2- تسمیه من قتل مع الحسین (ع)(نامهای کسانی که کشته شدند با حسین (ع) / فضل ابن ریان.
3- مقتل الحسین (ع) /ابن مخنف.
قرن سوم:
1- الطبقات کبیر / اطغیات ابن سعد.
2- الامامه و السیاسه (وقایع حکومتها و خلفا) / ابن قتیبه دینوری.
3- انساب الاشراف / بلاذری. 4- تاریخ یعقوبی.
قرن چهارم:
1- کامل الزیارات / ابن قولویه.
2- مروج الذهب / مسعودی. 3- تاریخ طبری والفتوح/ احمد ابن اعثم کوخی.
قرن پنجم:
1- مقتل الحسین (ع)/ شیخ طوسی.
2- الارشاد / شیخ مفید.
3- مصباح المهتجد (چراغ کسی که شب زنده داری میکند./ شیخ طوسی.
قرن ششم:
1- روضه الواعظین / ابن فتال نیشابوری.
2- اعلام الوری با اعلام الهدی / طبرسی.
3- مقتل الحسین (ع) / خوارزمی.
4- الخرائج والحرائج / قطب راوندی.
قرن هفتم:
1- الکامل / ابن اثیر.
2- مثیرالاحزان / ابن نمای حقی.
3- تذکرةالخواص /ابن جوزی. 4- کشف القمة / عیس اربعلی.
5- الهوف / سیدابن طاووس.
قرن هشتم تا سیزدهم:
1- البدایه و النهایه/ ابن کثیر. 2- بحارالنوار / علامه مجلسی.
3- قمقام زخار / فرهاد میرزا معتمدالدوله.
4- سوگنامه آل محمد / اشتهاردی.
تبصره یا تذکر: 1) کتابهائی که به ترتیب قرنها نقل شده نگاشته های مهم آن قرن است و به این معنا نیست که در این کتابها مطالب سست پیدا نمیشود .بلکه گاهی در این کتابها نیز مطالب سست نیز یافت میشود.
تذکر :2 ) آنچه از کتابها نام برده شد میتوان همگی را مقتل نامید. بلکه بسیاری از این کتابها کتاب تاریخ است و قسمتی ازآنهابه زندگی ائمه پرداخته است.
تذکر:3) مهم آن است که مداح یا واعظ از مطالب معتبر استفاده کندکه میتوان بسیاری از مطالب معتبر را در کتابهای قرن حاظر پیدا کرد و لازم نیست حتما کتاب قرن دوم و یا سوم را خواند،زیرا کتابهای قرن حاضر گاهی از کتابهای قرن گذشته نیز استفاده کرده اند.
تذکر:4) باید به یاد داشت مطالب تاریخی منحصر به یک کتاب نمیشود .پس به صرف نبودن یک مطلب در یک کتاب نمیتوان شتاب زده آن مطلب را رد کرد مثلا اگر مطلبی در کتاب لهوف نبود نمیتوان گفت آن مطلب دروغ است زیرا کتاب لهوف یک کتاب مختصر مقتل است.
تذکر:5)مقتل شناسی به معنای آشنائی با کتابهای مقتل است یعنی شخص با نام کتاب ونام نویسنده کتاب آشنا میشود نباید فراموش کرد که بین مقتل شناسی ومقتل دانی ومقتل خوانی فرق است.
تذکر:6) مقتل شناسی یک علم است اما مقتل خوانی یک هنر است.
یعنی در مقتل خوانی علاوه بر دانستن مطالب مقتل باید هنر اجرا کردن و انتقال مقتل را بلد بود ولذا مقتل شناسی با خواندن کتاب محقق میشود.
ولی مقتل خوانی با تمرین عمل محقق میشود.
کتابهای قرن 14
{1- نفس المهموم / شیخ عباس قمی > عربی آنرا به نام در کربلا چه گذشت / کوه کمره ای نوشته . و > عربی دیگر به نام دمع السجوم / آیةالله شعرآنی نوشته.}
2- منتهی الامال / شیخ عباس قمی.
3- مقتل الحسین (ع) / مقرم.
4- لوائج الاشجان / سید محسن امین.
کتابهای قرن 15 قرن حاضر:{1- شهادت امام حسین (ع) / ری شهری.
2- مقتل جامع امام حسین (ع) / زیر نظر مهدی پیشوائی که دو جلدی است و گروهی باهم گرد آوری کرده اند.
3- قصه کربلا / نظری منفرد.
4- مقتل و تاریخ امام حسین (ع)/ گروهی از محققین پژوهشکده باقرالعلوم فرهنگ
جامع شهادت نامه معصومین (ع) 3 جلدی است.
✅كانال رسمی كربلايي علي سلماني↙️
لينک تلگرام
t.me/alisalmani59
لينک سروش
Sapp.ir/alisalmani59
لینک ایتا
eitaa.com/alisalmani59
لینک گپ
https://gap.im/alisalmani59
لینک روبیکا
https://rubika.ir/alisalmani59
#آموزشی
#مقتل_شناسی
#قسمت_دوم
کتابهای غیر قابل استناد👇👇👇
1- روضةالشهدا / کاشفی.
2- المنتخب / طریحی.
3- تنظیم الزهرا / قزوینی.
4- اسرار الشهادات / دربندی. 5- الدمعةالساکبه / بهبهانی. 6- ناسخ التواریخ / محمد تقی سپهر.
7- تذکرة الشهدا / کاشانی. 8- معالی السبطین / حائری مازندرانی.
9- نورالعین / ابواسحاق اسفرائینی.
10- عنوان الکلام / فشارکی.
نکات قابل تامل: نکته اول)کتابهای غیرقابل استناد مطالب صحیح هم دارد،چنین نیست که همه مطالب آنها باطل باشد.
نکته دوم) نویسندگان این کتابها محترمند کسی حق اهانت وتوهین به این نویسندگان را ندارد .نمیتوان گفت که نویسندگان قرض بدی داشته اند.
نکته سوم) اگردرکتابی به این کتابها استناد شده بود طبیعتا آن کتاب هم زیاد معتبر نخواهد بود.
نکته چهارم) باید توجه داشت کتابهای غیر قابل استناد بیش از این عناوین است این ده کتاب به عنوان نمونه نقل شد.
نکته پنجم) خود این کتابهای غیر معتبر با هم دیگر متفاوت هستند؛ بعضی از آنها مطالب غیر مستندشان بیش از دیگری است.
راه های مقتل خوانی / سخن > روضه >
الف ) مقدمه >
ب) اصل سخن > اوج
د) فرود. دعا میکنیم / مثل صلی الله علیک .
بیان روضه :>
الف) بیان.
ب) < توصیف.
ج) تلطیف.> گفتار > لحن .
مقتل > بیان > توصیف . > تلطیف.
دربیان و توصیف؛ مداح باید کلمات مترادف خیلی بلد باشد.
در تلطیف : > توصیف نرم. > لحن نرم > و لحن همراه گریه باید توام باشد.
مقتل خوانی:
1- طی مسیر > 2- شروع > 3- اوج > 4- فرود.
1-{طی مسیر}2-{ شروع > مطلع / مقدمه}3-{اوج > اصل مطلب}4-{فرود > دعای پایان.}
مهم ،،باید تک بیتی برای اوج حفظ کنیم.
مثلا درباره حضرت اباالفضل (ع)
{پدرت از نجف آمد تو هم از چشمه بیا}
نکته ترجمه ابیات شروع مقدمه خوبی برای روضه است.
مقدمه دو نوع است
{1- خصوصی. 2- عمومی.} { عشق بازی کار هر شیاد نیست
این شکار دام هر صیاد نیست}
معنای شعربه نثر>بدون صدا> فهم شعر{ 1- کلمات شعر. 2- مخاطب شعر. 3- گوینده شعر.}
شعر اوج > {او می دوید و من می دویدم او سوی مقتل من سوی قاتل}
شعرخواندن > دو نوع است.{1- با صدا. 2- بدون صدا = نثر}
شعر اوج >{عضوعضو بدنت سوره وزخمت آیات / مصحف صورت خونین تو قرآن من است}
شعر اوج >{ما را نسیم پرچم تو زنده می کند / زخمی است دل؛که مرحم تو زنده می کند.}
شعر اوج >{امام حسین (ع) صورت به صورت جوانش گذاشت / شه روی نعش علی افتاده}
شعر اوج >{واعظ میگه:امام حسین (ع) بچه به بغل تیر در گلو > ادامه که باید مداح بگوید > غم مخور ای طفل نیکو ثمرم من خودم تیر از گلویت میکشم}
شعراوج>{چهره بنمای که رخسار تودیدن دارد / سخن ازلعل گهربار تو ای دوست شنیدن دارد}
دعا کردن :
یا علی گفتی که درمانی به فریادت رسم / یا علی درمانده ام مولا به فریادم برس
یارب به محمد تو علی را برسان / آن یکه سوار حیدری را یرسان.
آندم که عجل دامن عمرم گیرد / پیش از ملک الموت علی را برسان.
در رابطه با ادعیه،
از کتاب دعا به عنوان مخفیگاه استفاده میشود. کتابهای دعا: مفاتیح / صحیفه سجادیه / کامل الزیارات / مصباح المتهجد / {وقتی که عنوان و فهرست ادعیه را که نگاه میکنیم کلی مطلب به دست می آوریم.
✅كانال رسمی كربلايي علي سلماني↙️
لينک تلگرام
t.me/alisalmani59
لينک سروش
Sapp.ir/alisalmani59
لینک ایتا
eitaa.com/alisalmani59
لینک گپ
https://gap.im/alisalmani59
لینک روبیکا
https://rubika.ir/alisalmani59