🌺 تفسیر آیه8⃣ سوره #الممتحنة از تفسير شریف المیزان
🔰لا يَنْهَاشُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَتِلُوكُمْ فى الدِّينِ وَ لَمْ يخْرِجُوكم مِّن دِيَرِكُمْ أَن تَبرُّوهُمْ وَ تُقْسِطوا إِلَيهِمْ ......8⃣
🔸در اين آيه شريفه و آيه بعدش نهى وارد در اول سوره را توضيح مى دهد. و مراد از آن كفارى كه با مؤمنين بر سر دين قتال نكردند و مؤمنين را از ديارشان بيرون نساختند، كفار نقاط ديگر و غير مكّه است، مشركينى است كه با مسلمانان معاهده داشتند. و كلمه #بر كه مصدر فعل #تبروهم است، به معناى احسان است. و كلمه #اقساط كه مصدر فعل (تقسطوا) است، به معناى معامله به عدل است. و جمله (ان تبروهم ) بدل است از كلمه #الذين .... و جمله (ان اللّه يحب المقسطين ) تعليل است براى جمله (لا ينهيكم ...).
و معناى آيه اين است كه: خدا با اين فرمانش كه فرمود: (دشمن مرا و دشمن خود را دوست نگيريد) نخواسته است شما را از احسان و معامله به عدل با آنهايى كه با شما در دين قتال نكردند، و از ديارتان اخراج نكردند، نهى كرده باشد، براى اينكه احسان به چنين كفارى خود عدالتى است از شما، و خداوند عدالت كاران را دوست مى دارد.
🔸بعضى از مفسرين گفته اند: اين آيه شريفه با آيه (فاقتلوا المشركين حيث وجدتموهم ) نسخ شده. ليكن اين نظريه درست نيست، براى اينكه آيه مورد بحث با اينكه مطلق است، شامل غير اهل ذمه و اهل معاهده نمى شود، و كفارى كه با اسلام سر جنگ دارند مشمول اين آيه نيستند، تا آيه سوره توبه ناسخ آن باشد، چون آيه مذكور تنها به كفار حربى و مشركين نظر دارد، با اين حال چطور مى تواند ناسخ آيه مورد بحث باشد، باهيچ مزاحمتى بين آن دو نيست.
___________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه9⃣ سوره #الحجرات از تفسیر المیزان
🔰و ان طائفتان من المؤمنين اقتتلوا فاصلحوا بينهما...9⃣
🔸كلمه #اقتتال و #تقاتل به يك معنا است، همچنان كه #استباق و #تسابق بـه يـك معنا است. و برگردانيدن ضمير جمع به دو طائفه، به اعتبار معنا است (چون هر چـنـد دو طـائفـه بـودند، و مى بايد ضمير تثنيه به آن دو برگردد، ولى چون دو طائفه چـنـديـن نـفـر هـستند، پس از حيث نفر جمعند) همچنان كه در عبارت (فاصلحوا بينهما) كه ضمير تثنيه به آن بر مى گردد، به اعتبار لفظ #طائفتان مى باشد.
🔸از بـعـضـى از مـفسرين نقل شده كه در وجه فرق بين دو ضمير، كه چرا يك جا ضمير جمع بـه طـائفـتـان برگردانيده، و يك جا ضمير تثنيه گفته اند: سرش اين است كه در اولى (كه ضمير جمع برگردانده ) دو طائفه در حال جنگ، يك طائفه مخلوط به هم هستند، و چون جمعيتى هستند، ضمير جمع به آنها برمى گردد، و در دومى كه ضمير تثنيه برگردانده، به اين جهت است كه در آن حال دو طائفه جدا از همند.
🔸(فـان بـغـت احـديهما على الاخرى فقاتلوا التى تبغى حتى تفيى ء الى امر اللّه ) - كـلمـه #بغى كه مصدر #بغت است، به معناى ظلم و تعدى بدون حق است، و كلمه #فـى كه جمله #تفيى ء از آن اشتقاق يافته، به معناى برگشتن است. و مراد از (امـر اللّه ) دستوراتى است كه خداى تعالى داده. و معناى آيه اين است كه : اگر يكى از دو طائفه مسلمين به طائفه ديگر بدون حق ستم كرد، بايد با آن طائفه كه تعدى كرده قتال كنند تا به امر خدا برگردند و دستورات الهى را گردن نهند.
🔸امر به اصلاح بيـن دو طـايـفـه از مؤمنـيـن كـه بـه جـنـگ بـا هـم پـرداخـتـه انـد و تعليل آن به اينكه مؤمنان برادر يكديگرند.
🔸(فـان فـاءت فـاصـلحـوا بـيـنـهـمـا بـالعـدل ) - يـعـنـى اگـر بـا قـتال شما طائفه تجاوزكار سر جاى خود نشست، و اوامر خدا را گردن نهاد، آن وقت در مقام اصـلاح بـيـن آن دو طـائفـه بـرآيـيـد. امـا اصـلاح تـنها به اين نباشد كه سلاح ها را زمين بـگـذاريـد، و دسـت از جـنـگ بـكـشـيـد، بـلكـه اصـلاحـى تـواءم بـا عدل باشد، به اين معنا كه احكام الهى را در مورد هر كسى كه به او تجاوز شده - كسى از او كشته شده، و يا عرض و مال او و يا حق او تضييع شده - اجراء كنيد.
🔸(و اقسطوا ان اللّه يحب المقسطين ) - كلمه #اقساط به كسره همزه به معناى آن است كه به هر يك، آن حقى را كه مستحق است و آن سهمى را كه دارد بدهى.
🔸پـس عـطـف ايـن جـمـله بـه جـمـله (اصـلحـوا بـيـنـهـمـا بـالعـدل )، از قبيل عطف مطلق بر مقيد به منظور تأكيد است. و جمله (ان اللّه يحب المقسطين )، هم علت دسـتـور بـه اصـلاح و عـدالت را تعليل مى كند، و هم آن تأكيدى را كه گفتيم از عطف دو جـمـله به يكديگر استفاده مى شود، براى بار دوم تأكيد مى نمايد، گويا فرموده: بين آن دو طـائفه به عدالت اصلاح كنيد، باز هم مى گويم، دائما عدالت كنيد، و در همه امور عدالت را رعايت نماييد؛ براى اينكه خداوند عدالت گستران را به خاطر عدالتشان دوست دارد.
🔹ادامه دارد...👇