🌺 تفسیر آیه3⃣8⃣الی7⃣8⃣ سوره #الواقعه از تفسير شریف المیزان
🔰فَلَوْ لا إِذَا بَلَغَتِ الحُْلْقُومَ ... صدِقِينَ
🔸در ايـنـجـا بـا بـكـار بـردن #فـاء تـفـريـع مـى فـهـمـانـد كـه بـه اول گـفـتـار بـرگـشته، مى فرمايد: اگر شما در نفى بعث راه صحيحى رفته ايد، و در انكار اين قرآن كه شما را از بعث خبر مى دهد روش درستى داريد، جان محتضرى را كه دارد مـى مـيـرد و تا حلقوم او رسيده، به او برگردانيد، مگر جز اين است كه مى گوييد مرگ تـقـديـر خـداى تـعالى نيست؟ و مگر معناى اين گفتارتان نيست كه مسأله مرگ و مير امرى تـصـادفـى و اتـفاقى است، پس بايد بتوانيد براى يكبار هم كه شده جان يك محتضر را بـه او بـرگـردانـيـد، چـون امـر تـصـادفـى هـمـانـطـور كه پيش آمدنش تصادفى است، بـرگـشـتنش هم تصادفى است، و مى شود با چاره جويى آن را برگردانيد، و از تحققش جـلوگـيـرى كرد، و اگر نمى توانيد بگيريد، پس بدانيد كه مرگ مسأله اى است حساب شده و مقدر از ناحيه خدا، تا جان ها را به وسيله آن به سوى بعث و جزا سوق دهد.
🔸بنابراين بيان، جمله (فلولا اذا بلغت الحلقوم) تفريع بر تكذيب كفار به قرآن است، و بـه آنـچـه قـرآن از آن خـبـر داده، كـه يـكـى از آنـهـا مسأله بـعث و جزا است، و كلمه #لولا تـحـريك را مى رساند، (نظير كلمه (پس چرا) در فارسى)، البته تحريك بـه كـارى كـه شـنـونـده از عـهده آن بر نمى آيد، تا به وسيله او را وادار به تسليم در بـرابـر ادعـاى خـود كنى، و ضمير مونث در جمله #بلغت نفس برمى گردد، و رسيدن جان به حلقوم كنايه است از مشرف شدن به مرگ.
🔸و معناى اين كه فرمود: (و انتم حينئذ تنظرون ) اين است كه: شما محتضر را تماشا مى كنيد دارد از دستتان مى رود و پيش رويتان مى ميرد و شـمـا هـيـچ كارى نمى توانيد بكنيد، و معناى اين كه فرمود: (و نحن اقرب اليه منكم و لكن لا تبصرون ) اين است كه: شما او را تماشا مى كنيد، در حالى كه ما از شما به وى نـزديـك تـريـم، چـون مـا به سراسر وجود او احاطه داريم، و فرستادگان ما كه مأمور قـبـض روح او هـسـتـنـد نـيـز از شـما به وى نزديك ترند، اما شما نه ما را مى بينيد و نه فرستادگان ما را.
🔸و ايـن كـه مسأله قبض روح را هم به خدا نسبت داديم و هم به فرستادگان او، به خاطر اين است كه قرآن كريم اين كار را كرده، يكجا مسأله قبض روح را به خدا نسبت داده، مى فرمايد: (اللّه يتوفى الانفس حين موتها)، و در جاى ديگر آن را به ملك الموت نسبت داده، و فـرمـوده : (قـل يـتـوفـيـكـم مـلك المـوت الذى وكل بكم )، و جاى ديگر آن را به رسولان خدا نسبت داده مى فرمايد: (حتى اذا جاء احدكم الموت توفته رسلنا).
🔸و جـمـله (فـلولا ان كـنـتـم غـير مدينين) تكرار همان #لولا اى است كه گذشت، و اين تـكـرار بـه خـاطـر تأكيد اسـت، و كـلمـه #مـدينين به معناى (مجزيين - جزا داده شـدگـان اسـت )، از مـاده (دان - يـدين ) است، كه معناى (جزى - يجزى) را مى دهد، مى فرمايد: پس چرا او را بر نمى گردانيد اگر جزايى در كار نيست و شما جزا داده نمى شويد، و ثواب و عقابى نداريد.
🔰تـرجـعـونـهـا ان كـنـتـم صـادقين
🔸 اگر راست مى گوييد و در ادعاى خود كه بعث و جـزايـى نـيـسـت، صـادقـيـد، چـرا او را بـر نمى گردانيد؟ پس معلوم شد كه در واقع جمله #تـرجـعـونـهـا مدخول (لولا) است، و تقدير كلام چنين است: (فلولا ترجعونها اذا بـلغـت الحـلقـوم، ان كـنـتم صادقين - اگر راست مى گوييد پس چرا جان او را كه حلقوم رسيده بر نمى گردانيد.
___________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🔹ادامه بحث روایتی...👇
🔸مؤلف: اين حديث به طرق زيادى از طرق اهل سنت نقل شده، و به اصطلاح علماى حديث مستفيض است، و در همه آنها آمده كه اين آيات درباره #انواء نازل شده، گواينكه ظاهر آيات اين است كه:
در مدينه نازل شده باشد، الا اينكه سياق آياتش با اين معنا سازگار نيست، همچنان كه در اول سوره گفتيم كه سياق آيات آن شهادت مى دهد بر اين كه در مكّه نازل شده باشد.
🔸و در مجمع البيان آمده كه در قرائت على عليه السلام و ابن عباس و در روايتى كه از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله وسلم نقل شده به جاى (و تجعلون رزقكم آمده (و تجعلون شكر كم).
🔸مؤلف: اين روايتى را كه مجمع البيان اشاره كرده الدر المنثور از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله وسلم و از على عليه السلام نقل كرده است.
🔸و در تفسير قمى در ذيل جمله(غير مدينين) امام فرموده معنايش است كه: اگر شما در برابر اعمالتان جزا داده نمى شويد #ترجعونها آن را يعنى روحى را كه تا حلقوم آمده به بدن برگردانيد، (ان كنتم صادقين) اگر در عقيده خود راستگوييد.
🔸و نيز در همان كتاب به سند خوداز ابو بصير روايت كرده كه گفت: از امام صادق عليه السلام شنيدم مى فرمود: منظور از روح و ريحان در آيه (فروح و ريحان) روح و ريحان در قبر است، ولى جنت نعيم در آخرت است.
🔸و در الدر المنثور است كه: قاسم بن منده در كتاب (الاحوال و الايمان بالسوال عن سلمان) گفته: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله وسلم فرمود: اولين بشارتى كه به مؤمن مى دهند اين است كه: در دم مرگش او را به روح و ريحان و جنت نعيم بشارت مى گويند، و اولين چيزى كه مؤمن در قبرش بشارت داده مى شود اين است كه: به او مى گويند: مژده باد تو را كه خدا از تو راضى است، و مژده باد تو را در بهشت آمدى و چه خوش آمدى، خدا همه آنهايى را كه تا قبرت مشايعتت كردند بيامرزيد، و شهادت همه آنهايى را كه خوبى تو شهادت دادند، پذيرفت، و دعاى همه كسانى را كه براى تو طلب مغفرت نمودند مستجاب كرد.
🔸و در همان كتاب است كه ابن جرير و ابن منذر از ابن عباس روايت كرده كه در ذيل آيه (فسلام لك من اصحاب اليمين) گفته: ملائكه نزد او مى آيند، و با سلامى از ناحيه خدا مى آيند، سلام خدا را به او مى رسانند، و به او خبر مى دهند جزو اصحاب يمين است.
🔸مؤلف: اين معنايى كه ابن عباس براى آيه كرده مبنى بر اين است كه آيه شريفه حكايت و نقل كلام ملائكه باشد، و تقدير آيه چنين باشد (قالت الملائكه سلام لك حالكونك من اصحاب اليمين - ملائكه گفتند سلام بر تو در حالى كه از اصحاب يمين هستى) در اين صورت آيه شريفه هم سلام ملائكه است و هم بشارت.
___________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a