آیه ۱۴ سوره آل عمران ﴿زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ﴾ محبت امیال (و لذتها) از زنان و پسران و اموال انباشته از طلا و نقره و اسب های نشانه دار و چهارپایان و کشتزارها، در نظر مردم آراسته شده است. اینها متاع زندگی دنیاست، و سرانجام نیکو نزد خداست. نکات قابل توجه در این آیه: 1⃣ نقد مادی گرایی و اسارت در شهوات: علامه طباطبایی تأکید می کند که این آیه، تمایل فطری انسان به لذت های مادی مانند ثروت، جاه طلبی، فرزندان و... را نهی نمی کند، بلکه هشدار میدهد که این امور اگر به هدف اصلی زندگی تبدیل شوند، انسان را به بردگی می کشند. او معتقد است این لذتها به خودی خود «زینت داده شده»اند تا آزمونی برای انسان باشند تا بتواند میان «متاع دنیا» و «حُسن مآب» (پاداش اخروی) انتخاب کند. 2⃣ اجتماع و ارزشهای کاذب: از منظر اجتماعی، علامه اشاره میکند که جوامع انسانی غالباً به مصادیق مادی (ثروت، قدرت، شهرت) به عنوان معیار موفقیت می نگرند و این باعث ایجاد رقابت های ناسالم، طمع و بی عدالتی میشود. قرآن با ذکر این موارد، به جامعه هشدار میدهد که این ارزشهای ظاهری، گذرا هستند و نباید مبنای سعادت واقعی قرار گیرند. 3⃣ تعادل میان دنیا و آخرت: علامه در تفسیر این آیه، نفی دنیا را رد می کند و می گوید استفاده مشروع از نعمتهای دنیا مجاز است، اما مشکل زمانی است که انسان دنیا را جایگزین آخرت کند. از دیدگاه اخلاقی، این آیه انسان را به «زهدِ فعال» دعوت میکند؛ یعنی بهره مندی از دنیا در عین وابسته نشدن به آن. 4⃣ خطرات اخلاقیِ ثروت اندوزی: ذکر «قناطیر مقنطره» (اموال انباشته شده) در آیه، نقدی به ثروت اندوزی افراطی است. علامه میگوید انباشت ثروت بدون توجه به حقوق فقرا و مسئولیت های اجتماعی، باعث فساد اخلاقی فرد و جامعه میشود. این موضوع به مسئله عدالت اجتماعی و انفاق نیز مرتبط است. 5⃣ نقش خانواده و مسئولیت اخلاقی: در بخش «حب النساء والبنین» (دلبستگی به زنان و فرزندان)، علامه هشدار میدهد که محبت طبیعی به خانواده اگر از حد اعتدال خارج شود و انسان را از انجام وظایف الهی بازدارد، به یک «بُت» تبدیل می شود. از نگاه اجتماعی، این آیه بر لزوم تعادل در روابط خانوادگی و عدم غفلت از مسئولیت های بزرگتر (مانند خدمت به جامعه و اطاعت از خدا) تأکید دارد. پیامهای کلیدی آیه برای جامعه و اخلاق: ✅ دنیا، گذرانِ هدفمند: استفاده از نعمتهای دنیا باید در مسیر اهداف الهی باشد، نه به عنوان غایت نهایی. ✅ هشدار درباره بت های مدرن: ثروت، مقام و خانواده نباید جای خدا را در قلب انسان بگیرند. ✅ عدالت اجتماعی: ثروت اندوزی بی حد، شکاف طبقاتی را افزایش میدهد و جامعه را از مسیر عدالت خارج میکند. ✅ اصلاح ارزشهای جامعه: جایگزین کردن معیارهای الهی (اخلاق، تقوا، ایثار، خدمت) به جای معیارهای مادی (ثروت، ظواهر). به قول اقبال لاهوری: دل به رنگ و بوی و کاخ و کو مده دل حریم اوست جز با او مده مردن بی برگ و بی گور و کفن گم شدن در نقره و فرزند و زن هر که حرف لااله از بر کند عالمی را گم بخویش اندر کند فقر جوع و رقص و عریانی کجاست؟ فقر سلطانی است رهبانی کجاست؟ ✍ وحید نجفیان نجف آبادی به کانال تفسیر المیزان بپیوندید 👇👇👇👇👇👇 https://eitaa.com/almizan_m

صبح همگی به خیر و شادی جلسه ۲۴۹ سوره #بقره #بقره_۱۳۰_۱۳۴ تسلیم خدا بودن یعنی رام بودن و پذیرش انسان نسبت به هر سرنوشتی که از ناحیه خدای سبحان برایش تنظیم می‌شود، چه سرنوشت تکوینی (تقدیرات الهی) و چه تشریعی (دستورات الهی). ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ #تفسیر_المیزان https://eitaa.com/almizan_m

آیه ۱۷ سوره آل عمران ﴿الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ﴾ [آنان که] شکیبایانند و راستگویان و فرمانبرداران و بخشندگانند و در سحرگاهان آمرزش میخواهند. در این آیه ویژگی های بندگان خوب خداوند بیان شده که نتیجه متخلق شدن به این خصلت ها سعادتمندی دنیا و آخرت است. ◀️ نکات این آیه 1⃣ صبر (الصَّابِرِينَ) صبر به معنای مقاومت در برابر سختیها، کنترل نفس در برابر شهوات و پایبندی به اصول اخلاقی حتی در شرایط دشوار است. جامعه مبتنی بر صبر، در مواجهه با بحرانها مقاومتر است. صبر جمعی باعث همبستگی و کاهش اختلافات میشود. علامه طباطبایی صبر را «اساس فضیلت های اخلاقی» میداند که بدون آن، پایه های ایمان سست میشود. کامجویان را ز ناکامی چشیدن چاره نیست بر زمستان صبر باید طالب نوروز را (سعدی) 2⃣ صداقت (الصَّادِقِينَ) صداقت تنها به گفتار محدود نمیشود؛ شامل تطابق عمل با اعتقاد و پرهیز از ریا و نفاق است. دروغ و دورویی، اعتماد عمومی را از بین می برد و جامعه را به سوی فساد سوق میدهد. جامعه ای که اعضایش به صداقت متعهدند، از شفافیت و امنیت روانی برخوردار است. علامه طباطبایی تصریح میکند که صداقت، «پایه حکومت دینی» است و بدون آن، عدالت اجتماعی محقق نمیشود. طاعت بی صدق و صفا، هیچ نیست اینهمه جز روی و ریا، هیچ نیست (پروین اعتصامی) 3⃣ فرمانبرداری (الْقَانِتِينَ) قنوت به معنای اطاعت خالصانه از خداوند و دوری از عصیان است. این فرمانبرداری باید همراه با خشوع قلبی باشد. قنوت در سطح جامعه، به معنای احترام به قانون الهی و قوانین عادلانه است که نظم اجتماعی را حفظ میکند. نافرمانی از قوانین، هرج و مرج را دامن میزند. علامه طباطبایی قنوت را «نماد بندگیِ آگاهانه» میخواند که جامعه را از شرک و طغیان نجات میدهد. بی‌طاعتِ حق، بهشت و رضوان مطَلب بی‌خاتمِ دین، ملکِ سلیمان مطَلب گر منزلتِ هر دو جهان می‌خواهی آزارِ دلِ هیچ مسلمان مطَلب (ابوسعید ابوالخیر) 4⃣ انفاق (الْمُنْفِقِينَ) انفاق تنها بخشش مالی نیست؛ شامل ایثار زمان، علم و محبت نیز میشود. انفاق باید با اخلاص و دور از منت باشد. انفاق، شکاف طبقاتی را کاهش میدهد و محبت میان فقیر و غنی را تقویت میکند. جامعه بدون انفاق، به استثمار و ظلم گرایش می یابد. علامه طباطبایی انفاق را «تنظیم کننده اقتصاد جامعه» و عامل توازن اجتماعی معرفی میکند. نبض تهی دست نگیرد طبیب درد فقیر، ای پسرک، بی دواست ما فقرا، از همه بیگانه‌ایم مرد غنی، با همه کس آشناست (پروین اعتصامی) 5⃣ استغفار در سحرگاهان (الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ) استغفار نشانه تواضع، بازگشت به فطرت پاک و اصلاح خطاهای فردی است. جامعه ای که اعضایش به اصلاح خود میپردازند، کمتر دچار گناهان جمعی (مانند غیبت، تهمت یا فساد اداری) می شود. استغفار عمومی، زمینه ای برای رحمت الهی و پیشرفت جامعه است. علامه طباطبایی استغفار سحرگاهی را «نشانه بیداری روحی» میداند که جامعه را از غفلت نجات میدهد. باز‌ آ باز‌ آ، هر آن چه هستی باز‌ آ گر کافر و گبر و بت‌پرستی باز‌ آ این درگهِ ما، درگهِ نومیدی نیست صد بار اگر توبه شکستی باز‌ آ (ابوسعید ابوالخیر) پیامهای کلیدی آیه: ✅ تقویت همبستگی اجتماعی: صبر و انفاق، جامعه را در برابر تهدیدات داخلی و خارجی مقاوم میکند. ✅ شفافیت و اعتماد: صداقت، اساس روابط سالم انسانی است. ✅ نظم بر پایه اخلاق: قنوت به معنای پایبندی به قوانین الهی، مانع هرج و مرج میشود. ✅ توزیع عادلانه ثروت: انفاق، تضادهای طبقاتی را تعدیل میکند. ✅ اصلاح فردی و جمعی: استغفار، خودآگاهی اخلاقی را در جامعه تقویت میکند. ✍ وحید نجفیان نجف آبادی به کانال تفسیر المیزان بپیوندید 👇👇👇👇👇👇 https://eitaa.com/almizan_m

صبح همگی به خیر و شادی جلسه ۲۵۰ سوره #بقره #بقره_۱۳۰_۱۳۴ ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ #تفسیر_المیزان https://eitaa.com/almizan_m

آیه ۱۹ سوره آل عمران ﴿إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَنْ يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ﴾ بی تردید دین نزد خداوند، اسلام است و کسانی که کتاب [آسمانی] به آنان داده شد، اختلاف نظر پیدا نکردند مگر پس از آنکه دانش برایشان [حاصل] آمد؛ آن هم به سبب ستم و حسادتی که میان خود داشتند. و هر کس به آیات خدا کفر ورزد، پس خداوند زود شمار [و سریع در محاسبه] است. نکات مهم در این آیه شریفه: 1⃣ وحدت دینی و نفی تفرقه: علامه طباطبایی تصریح میکند که «اسلام» در این آیه به معنای تسلیم شدن در برابر حق است، نه صرفاً نام یک مذهب خاص. این تسلیم، مستلزم دوری از تعصبات کورکورانه و پذیرش حق در هر زمان و مکان است. اختلافات مذهبی و فرقه ای ناشی از پیروی از هوس ها و رقابتهای ناسالم است، نه حقیقت جویی. جامعه اسلامی باید بر اساس وحدت حول محور توحید و عدالت شکل گیرد. 2⃣ نقش دانش و سوء استفاده از آن: این آیه اشاره میکند که اهل کتاب پس از کسب دانش دچار اختلاف شدند. علامه طباطبایی میگوید دانش اگر با «بغی» (حسادت و ظلم) همراه شود، به جای هدایت، عامل فتنه و تفرقه میشود. رهبران فکری و دینیِ جامعه مسئولیت سنگینی دارند؛ اگر دانش خود را برای سلطه گری یا تحریف حقایق به کار گیرند، جامعه را به تباهی می کشانند. 3⃣ هشدار به کافران و پیامدهای اجتماعی کفر: کفر به آیات الهی تنها انکار نظری نیست؛ شامل عمل نکردن به دستورات اخلاقی و اجتماعی دین نیز می شود. جوامعی که به ارزش های الهی پشت میکنند، دچار بی عدالتی، فساد و بحرانهای اخلاقی میشوند. علامه طباطبایی هشدار میدهد که سقوط چنین جوامعی در دنیا و آخرت قطعی است. 4⃣ اسلام به مثابه دین فطرت: علامه طباطبایی تأکید میکند که اسلامِ مورد تأیید خداوند، هماهنگ با فطرت انسانی است و احکام آن برای سعادت فردی و اجتماعی طراحی شده است. بنابراین، هرگونه تحریف یا تعصب گرایی خارج از این چارچوب، ضداخلاق و ضداجتماع است. پیامهای کلیدی آیه: ✅ وحدت حول حق: جامعه باید بر اساس اصول مشترک توحید و عدالت شکل گیرد، نه تعصبات قومی یا مذهبی. ✅ مسئولیت نخبگان: عالمان و رهبران دینی موظف اند دانش را برای تحکیم وحدت به کار گیرند، نه ایجاد تفرقه. ✅ پرهیز از روحیه سلطه گری: اختلافات تاریخی ادیان درس عبرتی برای جوامع امروزی است که چگونه قدرت طلبی، حقایق دینی را تحت الشعاع قرار میدهد. ✅ تسلیم در برابر حق: اخلاق اجتماعی واقعی زمانی محقق میشود که افراد و جوامع، خود را در برابر قانون الهی مسئول بدانند. گر خداجویی چرا باشی گرفتار هوا گر صمد خواهی چرا باشی طلبکار وثن هیچ کس نستود و نپرستید دو معبود را هیچ کس نشنود روز و شب قرین در یک وطن خرمن خود را به دست خویشتن سوزیم ما کرم پیله هم به دست خویشتن دوزد کفن (سنایی) ✍ وحید نجفیان نجف آبادی به کانال تفسیر المیزان بپیوندید 👇👇👇👇👇👇 https://eitaa.com/almizan_m

صبح همگی به خیر و شادی جلسه ۲۵۱ سوره #بقره #بقره_۱۳۰_۱۳۴ ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ #تفسیر_المیزان https://eitaa.com/almizan_m

آیه ۲۱ سوره آل عمران "إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ" به یقین کسانی که به آیات خدا کفر می‌ورزند و پیامبران را به ناحق می‌کشند و کسانی که مردم را به عدالت فرمان می‌دهند را نیز به قتل می‌رسانند، پس آنان را به عذابی دردناک بشارت ده! از دیدگاه علامه طباطبایی در این آیه به سه جرم بزرگ اشاره دارد: 👈 کفر به آیات الهی (انکار حقایق دینی و ارزش‌های اخلاقی) 👈 قتل پیامبران (نابودی رهبران الهی و مصلحان راستین) 👈 کشتار عدالت‌خواهان (سرکوب کسانی که مردم را به قسط و عدالت دعوت می‌کنند) ◀️ نکات قابل توجه این آیه 1⃣ نفی ظلم و ستمگری در جامعه: جامعه‌ای که در آن حق‌ ستیزان، پیامبران و مصلحان را به قتل می‌رسانند، به مرحله‌ای از فساد رسیده که ارزش‌های انسانی و الهی کاملاً زیر پا گذاشته شده‌اند. این آیه هشداری به همه جوامع است که ظلم سیستماتیک، به ویژه سرکوب دین‌مداران و عدالت‌طلبان، نهایتاً به نابودی اخلاقی و اجتماعی می‌انجامد. 2⃣ مسئولیت اجتماعی در قبال عدالت: علامه طباطبایی تأکید می‌کند که "یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ" (فرمان به عدالت دادن) یک وظیفه عمومی است و کسانی که این مسئولیت را بر عهده می‌گیرند، در واقع پاسداران سلامت جامعه هستند. اگر جامعه در برابر کشتن چنین افرادی سکوت کند، به همراهی با ظلم متهم می‌شود. هر مسلمانی باید در حد توان خود، امر به معروف و نهی از منکر کند و از مظلومان دفاع نماید. یک جامعه سالم نباید اجازه دهد که صداهای عدالت‌ خواهانه خاموش شوند، وگرنه خود نیز در دام فساد و استبداد خواهد افتاد. 3⃣ پیوند کفر، ظلم و فساد: علامه طباطبایی توضیح می‌دهد که کفر (انکار حقیقت) منجر به ظلم می‌شود و ظلم نیز به قتل بی‌گناهان می‌انجامد. وقتی یک جامعه، حق‌ستیزی را نهادینه کند، به تدریج قانون‌شکنی، فساد و بی‌عدالتی گسترش می‌یابد. نمونه تاریخی آن، رفتار بنی‌اسرائیل با پیامبرانشان بود که در نهایت به سقوط اخلاقی و تبعید آنها انجامید. هرگاه در جامعه‌ای انتقاد از بی‌عدالتی جرم تلقی شود و مدافعان حقوق مردم زندانی یا کشته شوند، آن جامعه در مسیر نابودی قرار گرفته است. 4⃣ وعده عذاب؛ هم دنیوی، هم اخروی: "فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ" (آنها را به عذابی دردناک بشارت ده!) از نظر علامه، این عذاب تنها اخروی نیست، بلکه در همین دنیا به شکل سقوط اخلاقی، بحران‌های اجتماعی و حکومت‌های ستمگر ظاهر می‌شود. تاریخ نشان داده که جوامع ستم‌پیشه (مانند فرعونیان و قوم نوح) به عذاب الهی دچار شدند. ✅ نتیجه نهایی: این آیه هم هشدار به ظالمان است و هم امید به مظلومان که پایدار بمانند، زیرا سرانجام، عدالت الهی تحقق خواهد یافت. وآنکه بر آیات حق کافر شدند دُم بُدند و کینه ور با سر شدند قاتل پیغمبرانند از فساد وآنکه آمر بُد ز حق با عدل و داد پس بشارت باد بر اهل هلاک بر عذاب بی شمار دردناک آن کسان که شد عملهاشان تباه نیست در دارینشان یار و پناه (صفی علیشاه) ✍ وحید نجفیان نجف آبادی به کانال تفسیر المیزان بپیوندید 👇👇👇👇👇👇 https://eitaa.com/almizan_m

صبح همگی به خیر و شادی جلسه ۲۵۲ سوره #بقره #بقره_۱۳۰_۱۳۴ ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ #تفسیر_المیزان https://eitaa.com/almizan_m