🔺مهمترین شاخصههای #مسجدِ_طراز_اسلامی(شماره یک)
1⃣مسجد، کانون عبادت:
✅از آیات شریف قرآن کریم اینگونه استفاده میشود که یکی از اهداف آفرینش عالم و موجودات، «عبادت» و «تقرّب الی اللّه» است.عبادت در مورد انسان، دو معنای عامّ و خاصّ دارد؛ عبادت در معنای عامّ، هر رفتار و کرداری را شامل میشود که رضایت و خشنودی خداوند در آن باشد. عبادت در معنای خاصّ، راز و نیاز با خداوند، ذکر و یاد او و سخنگفتن با اوست و عباداتی چون دعا، ذکر، تلاوت قرآن و برپایی نماز را شامل میشود.
👈بیشکّ، در پیدایش توجّه قلبی به خداوند، عوامل فراوانی نقش دارند که از جمله آنها، «مکان عبادت» است. مسجد، با ویژگیهای خاصّ خود، بهترین و مناسبترین مکان برای حضور و شکرگزاری به درگاه الهی است.
🔹در قرآن کریم، هر جا سخن از مسجد به میان آمده، به جنبههای عبادی آن به عنوان عنصر محوری و بنیادین در تعالی فرهنگ دینی جامعه اشاره شده و در آیات متعدّدی از قرآن کریم، مسجد، جایگاه عبادت و یاد خداوند شناخته شده است که در ادامه برخی از آنها به عنوان نمونه بیان میشود:
۱.«وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً».
۲.«قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَ أَقیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ کَما بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ».
۳. «الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلاَّ أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِیَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثیراً وَ لَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزیزٌ».
🕌مـسـجــدِ جـامــع↙️
https://eitaa.com/joinchat/3681878095C4b63cb1308
🔺مهمترین شاخصههای #مسجدِ_طراز_اسلامی(شماره دو)
2⃣مسجد، کانون تعليم و تربيت:
✅در صدر اسلام، مسجد افزون بر محل برگزاري مراسم عبادي، محل دانش آموزي نيز به شمار ميآمد. براین اساس، پس از هجرت پیامبر به مدینه و ساختن مسجدالنبی(ص)، فصل نوینی در فعالیتهای آموزشی مسجد آغاز شد. تعليم و تربيت و آموزش احكام دين در مسجد صورت مىگرفت و پیامبر(ص) بیشتر پس از نماز صبح و عشا به سخنرانی و گفتگوهای علمی میپرداخت. این جلسهها با حضور مردان و زنان مسلمان برپا میشد كه این از آشكارترین جلوههای آموزشی مسجد در مدینه بود. تفسیر قرآن و سخن گفتن درباره معانی آن، بخش درخور توجهی از سخنرانیهای پیامبر(ص) را تشكیل میداد. افزون بر جلسههای سخنرانی پیامبر، كلاسهای آموزشی گوناگونی نیز در مسجد تشكیل میشد.
👈با این توضیحات، اهمیت جنبههای آموزشی مسجد معلوم میشود. پیامبر(ص) میفرمایند: هرگونه توقّفی در مسجد لغو و بیهوده است، مگر برای سه دسته: كسی كه پس از نماز به تلاوت قرآن میپردازد، آنكه سرگرم ذكر و یاد خداست و كسی كه به مباحثات علمی اشتغال داشته باشد. براساس روایت، تشكیل جلسههای علمی در مسجد، نسبت به جلسههای دعا، جایگاه والاتری دارد و پاداش آن، ثواب عمره كامل یا حج كامل و جهاد در راه خدا است كه رحمت خدا آنان را فرامیگیرد. در این میان، طرح مباحث دینی در مسجد، فضیلت بیشتری دارد.
🔺پس از پیامبر(ص)، ائمه(ع) نیز برای حفظ جنبههای آموزشی مسجد، تلاشهای ارزندهای انجام دادند.
🔸مسجد، ابزارها و موقعیتی را در اختیار دارد كه به كمك آن میتواند به آموزش و افزایش شناخت دینی نمازگزاران بپردازد. مسجد مكانی است كه مسلمانان برای برپایی فرائض الهی و مجالس مذهبی در آن حاضر میشوند و این فرصت مناسبی است تا معارف و احكام دین نشر پیدا كند. البته نقش امام جماعت در این میان بسیار مهم است.
🔹بدون در نظر گرفتن تاریخ بنای مسجدها، محققان و مورخان پذیرفتهاند كه بیش از پیدایش مدرسه، مسجد یگانه مركز مهم آموزشی، فرهنگی در جهان اسلام بوده است. هرچند برخی از محققان از جایگاههای آموزشی دیگری همچون مكتبهای خانگی و «دارالقرّا» نیز یاد كردهاند، ولی فعالیتهای آموزشی در این مراكز چنان محدود بوده است كه ما امروزه اطلاعات قابل توجهی درباره چگونگی آموزش در این مكانها در اختیار نداریم. حال آنكه نام مسجدهای مهم اسلامی كه جایگاه فعالیتهای آموزشی بوده، در تاریخ ماندگار شده است، حتی نام مدرسان این مسجدها، همراه با اطلاعات قابل توجه دیگری درباره مطالبی كه در مسجد تدریس میشده، در اختیار است. پس از پیدایش مدرسه نیز تا سالها، مدرسه در دامان مسجد بنا میشد. ازاینرو، در بیشتر كتابهایی كه درباره مسجد به نگارش درمیآمد، از مدرسه بسیار سخن گفته میشد كه این به سبب ارتباط بسیار نزدیك مسجد و مدرسه است.
🕌مـسـجــدِ جـامــع↙️
https://eitaa.com/joinchat/3681878095C4b63cb1308
🔺مهمترین شاخصههای #مسجدِ_طراز_اسلامی(شماره سه)
3⃣مسجد، کانون فعالیتهای سیاسی:
✅از آغاز اسلام، مسجد با مسائل سیاسی آمیخته شد، زیرا شریعت اسلام دینی است که در آن رابطهای مستقیم بین فعالیتهای عبادی و سیاسی وجود دارد. این ارتباط به روشهای متعدد قابل تصور و درک است که از آن جمله، میتوان به خطبههای نماز جمعه و بیان مسائل حکومتی و سیاسی و مسائل مهم اجتماعی توسط خطیب جمعه اشاره کرد، مسجد، پایگاه همه فعالیتهای سیاسی جامعه اسلامی و در واقع، «دارالحکومة» آن بوده است.
👈ملاقات رهبران و نمایندگان خارجی و تصمیمگیریهای مهم در مساجد صورت میگرفت و حرکتهای سیاسی، اجتماعی از مسجد رهبری و سازماندهی میشد. پیامبر(ص) پیش از هجرت به مدینه، با وجود فشار حاکم در مکه با برخی از گروهها، در مسجدالحرام گفتگو میکرد. پس هجرت به مدینه نیز پیامبر در مسجد، با افراد و گروههای اعزامی از قبیلهها و طایفههای گوناگون گفتگوی سیاسی انجام میداد. در مسجدالنبي مکانی بنام «اسطوانةالوفود» برای این گفتوگوها در نظر گرفته شده بود.
🕌مـسـجــدِ جـامــع↙️
https://eitaa.com/joinchat/3681878095C4b63cb1308
🔺مهمترین شاخصههای #مسجدِ_طراز_اسلامی(شماره چهارم)
4⃣مسجد، مرکز دادخواهی و قضاوت:
👈 به گواهی تاریخ، مسجد نخستین مکانی است که پیامبراکرم(ص) در آن به قضاوت و دادخواهی و حل و فصل اختلافات، منازعات و صدور احکام قضایی پرداختند و مکان دیگری جز مسجد برای قضاوت آن نقل نشده است.
✅ قضات بعد از پیامبر(ص) همچنان در مسجد انجام میشد و این امر به قدری رایج بود كه جایگاه قضاوت امام علی(ع) در مسجد کوفه به «دکة القضاء» شهرت یافته و همچنان باقی است. در روایتی به نقل از امام علی(ع) چنین آمده است: «به آن حضرت گزارش رسید که شریح قاضی امر قضاوت را در خانهاش انجام میدهد، فرمود: ای شریح به امور قضاوت در مسجد رسیدگی کن که همانا از دیدگاه مردم عادلانهتر است، و برای قاضی، قضاوت در خانه موجب خفت اوست.»
🔹با گسترش جمعیت مسلمانان و کثرت منازعات و اختلافات، سازمانهایی به امر قضا در جامعه اسلامی پرداختند. پس از برقراری جمهوری اسلامی ایران، قوه قضائیه، یکی از قوای سهگانه نظام حکومتی، این امر برعهده گرفت. امروزه، جلسات شوراهای حل اختلاف با نظارت قوه قضائیه نیز در مسجد تشکیل میگردد. لازم به ذکر است که برخی از علما قایل به کراهت قضاوت در مسجد هستند.
🕌مـسـجــدِ جـامــع↙️
https://eitaa.com/joinchat/3681878095C4b63cb1308
🔺مهمترین شاخصههای #مسجدِ_طراز_اسلامی(شماره پنجم)
5⃣مسجد، پایگاه نظامی:
👈به گواهی تاریخ، مسجد در صدر اسلام، محل برافراشته شدن پرچم سپاه اسلام و اعزام آنان به جبهههای نبرد بوده است. پیامبر اکرم(ص)، خطبههاى آتشین خود را که براى اعزام مسلمانان به جهاد و مبارزه با کفر و شرک بود، در مساجد ایراد مىکردند و حتى آمادگیهاى قبل از اعزام هم در مسجد شکل مىگرفته است.
✅همواره مسجد، جایگاه گفتگو و مشورت در رویدادها بوده است و مهمترین این مشورتها در حوزه نظامی و غزوات و تنظیم سیاستهای دفاعی انجام میشده است.
🔹بدون تردید، جامعهای كه در راه تحقق ارزشهای اسلامی گام برمیدارد، هیچگاه از دستبرد و تجاوز دشمنان دین ایمن نمیماند؛ این رهنمود قرآن است كه: «وَ لا یَزالُونَ یُقاتِلُونَكُمْ حَتَّى یَرُدُّوكُمْ عَنْ دِینِكُمْ؛ كافران همواره با شما میجنگند، تا آنگاه كه شما را از دینتان برگردانند.» از سوی دیگر، در جهاد اسلامی رسیدن به پیروزی، همواره در گرو برخورداری از نیروهای رزمنده مؤمن، معتقد و مكتبی است. مسجد در این زمینه، نقشی حیاتی را ایفا میكند؛ زیرا در حقیقت رزمندگان مدافع اسلام، پرورش یافته مساجدند. این مسجد است كه در فضای قدس و طهارت و شكوفائی علمی، فرهنگی و تربیتی خود، بذر ایمان، آگاهی و روشنبینی را در جان و دل جوانان حقجو میپرورد. دست پروردههای مسجد، گاه چنان به بار مینشینند كه حتی مربیان خود را هم دچار شگفتی میكنند. آنان در نهایت خار چشم دشمنان دین و مایه عزت و آبروی مسلمانان میشوند. خدای تعالی، ستمستیزی اینگونه مسلمانان پارسا و جهادگر را چنین ترسیم مینماید:«وَ مَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ كَزَرْعٍ أخْرَجَ شَطْئَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوی عَلی سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ: مثل پیروان راستین پیامبر(ص) همچون نهالی است كه جوانه خویش را از زمین بیرون میآورد، رفته رفته نیرومند و استوار میشود و بر پای خویش میایستد تا آنكه سرانجام مایه خشم و غضب كافران میشود.» پس مسجد از یكسو، مهد پرورش نیروهای مدافع اسلام و میهن اسلامی است. پایگاهی است كه سربازان اسلام، آموزشهای عقیدتی را در آنجا سپری میكنند.
💠از سوی دیگر به هنگام بروز جنگ و پیدایش ناامنی در جامعه، مسجد به سان پایگاه و سنگری استوار برای رزمندگان اسلام عمل میكند. از آغاز اوجگیری انقلاب اسلامی ایران تاكنون، جلوههای پر فروغی از نقش مسجد در این زمینه رخ نموده است. بنابراین میتوان گفت: مسجدی كه در آن نیروهای بسیج مردمی گرد هم میآیند، تا از امنیت و آسایش مردم پاسداری كنند، در واقع یكی از شاخصههای مسجد طراز اسلامی را داراست.
🕌مـسـجــدِ جـامــع↙️
https://eitaa.com/joinchat/3681878095C4b63cb1308