بسم الله الرحمن الرحيم
🌹#تفسیر_قرآن #جلسه_487
🌹#آیه_12 #سوره_نساء
بخش1
🌸 وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّهُنَّ وَلَدُ فَإِنْ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمْ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِّنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍ وَإِنْ كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلالَةً أَوْ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ كَانُواْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَآءٌ فِى الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَآرٍّ وَصِيَّةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ
🍀 ترجمه: و براى شما مردان نصف ارثى است كه همسرانتان به جا گذاشته اند، اگر آنان فرزندى نداشته باشند، ولى اگر براى آنان فرزندى باشد، یک چهارم میراث برای شما است، البتّه پس از عمل به وصیّتى كه كرده اند یا اداى بدهی كه دارند و اما برای زنان شما یک چهارم از چیزى است كه به جا گذاشته اید، البتّه اگر فرزندى نداشته باشید، ولى اگر فرزندى داشته باشید برای زنان یک هشتم از چیزى است كه بر جاى نهاده اید. (این تقسیم) پس از عمل به وصیّتی که کرده اید یا پس از ادای بدهی كه دارید و اگر مرد یا زنى كه از او ارث مى برند كلاله باشد و براى او برادر یا خواهر باشد، براى هر یک از آنان یک ششم است و اگر آنان (خواهر و برادر) بیش از یكى باشند، همه آنان در یک سوّم، به تساوى شریكند، (البتّه) پس از انجام وصیّتِ میّت یا اداى بدهیِ او، بى آنكه وصیّت، ضرر به وارث داشته باشد. این، سفارشى از سوى خداست و خداوند، دانا و بردبار است.
🌷 #أزواجكم: همسرانتان
🌷 #ولد: فرزند
🌷 #ربع: يک چهارم
🌷 #ثمن: یک هشتم
🌷 #کلالة: برادر و خواهر
🌷 #أخ: برادر
🌷 #أخت: خواهر
🌷 #السدس: يک ششم
🌷 #ثلث: یک سوم
🌷 #حلیم: بردبار
🔴 در آیه قبلی، ارث فرزندان و والدین بیان شده و در این آیه، ارث زن و شوهر و برادر و خواهر مادرى مطرح است.
🌸 ابتدای آیه می فرماید: و لکم نصف ما ترك أزواجكم إن لم يكن لهن ولد: و برای شما مردان نصف ارثی است که همسرانتان به جا گذاشته اند، اگر آنان فرزندی نداشته باشند. فإن كان لهن ولد فلكم الربع مما ترکن: ولی اگر برای آنان فرزندی باشد، یک چهارم #میراث برای شماست. این فرزند چه فرزند شما باشد چه از ازدواج قبلی با شوهر دیگری باشد یک چهارم میراث برای شما مردان است. البته این تقسیم بعد از پرداخت بدهی های همسر و انجام وصیت های مالی اوست که می فرماید: من بعد وصیة يوصين بهآ أو دين: البته پس از عمل به وصیتی که کرده اند یا ادای بدهی که دارند.
🌸 و لهن الربع مما ترکتم إن لم يكن لكم ولد: و اما براى زنان شما يک از چیزی است که به جا گذاشته اید، البته اگر فرزندی نداشته باشید. سپس می فرماید: فإن كان لكم ولد فلهن الثمن مما تركتم: ولى اگر فرزندی داشته باشید برای #زنان یک هشتم از چیزی است که بر جای گذاشته اید. این فرزند چه فرزند شما از ازدواج با این زن باشد چه از ازدواج با خانم دیگری باشد سهم این #زن یک هشتم است. من بعد وصیة توصون بهآ أو دين: اين تقسيم پس از عمل به وصیتی که کرده اید یا پس از ادای بدهی که دارید.
🌸 سپس حکم #ارث خواهران و برادران را بیان می کند و می گوید: و إن كان رجل يورث كلالة أو امرأة و له أخ أو أخت فلكل واحد منهما السدس: و اگر مرد یا زنی که از او ارث می برند کلاله باشد و برای او برادر یا خواهر باشد، برای هر یک از آنان یک ششم است. یعنی اگر مردی یا زنی از دنیا برود و والدین او وفات کردند و فرزندی نداشته باشد و برادر یا خواهر داشته باشند برای هر کدام یک ششم است. #کلالة به خواهران و برادران مادرى که از شخص متوفی ارث می برند گفته می شود. این در صورتی است که از شخص متوفی یک برادر و یک خواهر مادری باقی بماند. در ادامه می فرماید: فإن کانوا أكثر من ذلك فهم شركآء فى الثلث: و اگر آنان ( خواهر و برادر ) بیش از یکی باشند، همه آنان در یک سوم به تساوی شریكند.
🌸 سپس اضافه می کند: من بعد وصیة يوصى بها أو دين غیر مضآر: البته پس از انجام وصیت میت یا ادای بدهی او ، بی آنکه وصیت ، ضرر به #وارث داشته باشد. در پایان آیه می فرماید: وصیة من الله و الله عليم حليم: اين، سفارشى از سوى خداست و خداوند دانا و بردبار است. يعنى ، اين توصيه اى است الهى که باید آن را محترم بشمرید ، زیرا #خداوند به منافع و مصالح شما آگاه است که این احکام را مقرر داشته و نیز بردبار است و کسانی که بر خلاف فرمان او رفتار می کنند فورا مجازات نمی کند.
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
بسم الله الرحمن الرحيم
🌹#تفسیر_قرآن #جلسه_630
🌹 #آیه_176 #سوره_نساء
🌹 آیه پایانی سوره نساء
🌸 يَسْتَفْتُونَكَ قُلْ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌاْ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهَا الثُّلثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِنْ كَانُوا إِخْوَةً رِجَالاً وَ نِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيم
ٌ
🍀 ترجمه: (اى پیامبر!) از تو درباره کلاله فتوا مى خواهند، بگو: خداوند درباره ى (ارث) كلاله به شما چنین فتوا مى دهد كه: اگر مردى بمیرد و فرزندى نداشته باشد ولى خواهرى داشته باشد، نصف آنچه به جا گذاشته از آنِ خواهر است و او نیز از خواهرش اگر فرزندى نداشته باشد همه اموال را ارث مى برد و اگر دو خواهر باشند، دو سوّم دارایى به جامانده را ارث مى برند و اگر چند برادر و خواهر باشند سهم ارث برای مرد مانند دو زن است. خداوند احكام را براى شما بیان مى كند تا گمراه نشوید و خداوند به همه چیز دانا است.
🌷 #کلالة: در اين آیه منظور برادران و خواهران
🔴 #شأن_نزول_آیه: این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است. از جابر بن عبد اللّه انصارى چنين نقل كرده اند كه مى گويد: من شديداً بيمار بودم، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به عيادت من آمد من كه در فكر مرگ بودم به پيامبر عرض كردم: وارث من فقط خواهران من هستند، ميراث آنها چگونه است؟ اين آيه كه #آيه_فرايض نام دارد نازل شد و ميراث آنها را روشن ساخت.
🌸 اين آيه مقدار #ارث برادران و خواهران را بيان مى كند و ارث بردن خواهر و برادر مربوط به زمانی است که میت فرزندی نداشته و پدر و مادرش هم از دنیا رفته باشند. درباره ارث خواهران و برادران، دو آيه در #قرآن نازل شده است يكى آيه ١٢ سوره نساء كه ناظر به برادران و خواهران «مادرى» است اما در آيه 176 سوره نساء درباره خواهران و برادرانى است که از یک پدر و مادر متولد شدن یا فقط پدرشان یکی است که این آیه به پیامبر می فرماید: يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ: از تو درباره کلاله فتوا می خواهند، بگو خداوند درباره ارث کلاله به شما فتوا می دهد.
1⃣ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَكَ: اگر مردی بمیرد و فرزندی نداشته باشد ولی خواهری داشته باشد، نصف آنچه به جا گذاشته از آن خواهر است.
2⃣ وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ: و او نیز از خواهرش اگر فرزندی نداشته باشد همه اموال را ارث می برد. یعنی اگر زنی از دنیا برود و فرزندی نداشته باشد و فقط یک برادر ( برادر از پدر و مادری یا پدری تنها ) داشته باشد تمام ارث او به برادر می رسد.
3⃣ فَإِنْ كانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمّا تَرَكَ: و اگر دو خواهر باشند دو سوم دارایی به جا مانده را ارث می برند یعنی هر کدام یک سوم که مجموع آن دو سوم است به شرطی که مرد میت فرزندی ندارد و دو خواهر فقط داشته باشد.
4⃣ وَ إِنْ كانُوا إِخْوَةً رِجالاً وَ نِساءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ: و اگر چند برادر و خواهر باشند سهم ارث برای مرد مانند دو زن است.
🔴 چرا سهم مرد دو برابر زن است؟
- هزینه های #زندگی بر عهده مرد است حتی اگر زن ثروت بسیار زیادی داشته باشد باز مخارج زندگی بر عهده مرد است. تأمين مسکن ، خوراک و پوشاک بر عهده مرد است و زن مسئولیتی در قبال آن ندارد. مرد باید به زن #نفقه دهد و تمام مخارج زندگی زن بر عهده ی مرد است. علاوه بر آن در دین اسلام و بر اساس آیه 4 سوره نساء و بر خلاف آنچه که بعضی ها فکر می کنند که هنگام طلاق مرد باید مهریه بدهد اما مهریه باید هنگام ازدواج توسط مرد به زن داده شود. همچنین جهاد بر عهده مردان است و بر زنان واجب نیست. بر اساس حکمت خداوند و بر اساس این نکات، ارث مرد دو برابر زن است و اگر ارث مرد و زن برابر باشد منصفانه نیست زیرا مرد در طول زندگی هزینه های زیادی بر عهده اوست که این هزینه ها بر عهده زن نیست.
🌸 حتماً راهى را كه #خدا نشان مى دهد راه صحيح و واقعى است و در پایان آیه می فرماید: يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ: خداوند احکام را برای شما بیان می کند تا گمراه نشوید و خداوند به همه چیز داناست.
🔹 پيام های آیه 176 سوره نساء 🔹
✅ وظیفه ى #مردم، براى یادگیرى مسایل و احكام دینى، رجوع به رهبران دینى است.
✅ #دین براى دنیاى مردم برنامه دارد. موضوع ارث از یک جهت موضوعى اقتصادى و از جهتى موضوعى خانوادگى است و دین به لحاظ هر دو جهت، براى آن احكامى مقرّر داشته است.