📖 تفسیر سوره حمد، آیات ۱ الی ۳
بِسم اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ * الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ * الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان * ستایش خدایی را که پروردگار جهانیان * رحمتگر مهربان
●| دلیل تکرار «الرحمن الرحیم» |●
خب، بعد از آن بلافاصله «الرَّحمنِ الرَّحيم»؛ باز بخشنده بخشایشگر؛ صفت دیگری برای الله. اینجا تکرار شده؛ هم در «بسم الله» آمده بود، هم در اینجا آمده.
میتوانیم بگوییم این تکرار از این جهت مانعی ندارد که «بسم الله» یک صیغهٔ جداگانه است، یک عبارت جداگانه است، مال همهٔ سورهها است، در اوّل همهٔ سخنها است، بنابراین «الرحمن الرَّحيم» در «بِسمِ الله» یک حکایت جداگانهای است.
در خود سورهٔ حمد بعد از «بسم الله» هم این صفت آمده برای تفهیم معارفی که در کلمهٔ «اَلرَّحمن» و «الرّحیم» هست که اشاره کردیم.
میتوانیم هم بگوییم نه، «الرَّحمنِ الرَّحيم» در «بسم الله» از دیدگاهی مورد توجه بود و در اینجا از دیدگاه دیگری.
در آنجا «الله» را با صفت رحمان و رحیم - دارنده رحمت همگانی و دارنده رحمت ویژه همیشگی - توصیف کردیم، برای اینکه صفت خداوند را بیان کرده باشیم اما در اینجا که بعد از «رَبِّ العالَمین» میگوییم «الرَّحمنِ الرَّحیم»، برای این است که جهت ربوبیت الهی را بیان کرده باشیم.
خدا که «رَبِّ العالَمین» است یعنی پرورش دهنده است، رشد دهنده است، تربیت کننده است و پیش برنده است، در چه جهتی خدای متعال پرورش میدهد؟
در چه جهتی انسانها و موجودات را رشد میدهد؟
یا خداوندگاری عالم و کردگاری عالم نسبت به موجودات، در چه جهتی و دارای چه مضمونی است؟
پاسخ این است که دارای مضمون رحمت است.
رشد میدهد انسانها را در جهت رحمت، هدایت میکند در جهت رحمت، امور آنها را اداره میکند و تدبیر میکند در جهت رحمت:
از رحمت آمدند و به رحمت روند خلق
این است سر عشق که حیران کند عقول [۱]
رحمت، هدف و جهت خلقت انسان و هدایت انسان و تربیت انسان و تدبیر امور انسان و دیگر موجودات است.
پس «الرَّحمنِ الرَّحیم» یک بار دیگر در اینجا ذکر شده برای افاده این مقصود.
📝پاورقی:
[۱]. محمد رضا صهبای قمشهای
📚تفسیر سوره حمد، آیات ۱ الی ۳، ص۴۰_۴۱
🎙امام خامنهای مدظلهالعالی
#تفسیر_قرآن
#تفسیر_سوره_حمد
هدایت شده از حوزه علمیه امام صادق علیهالسلام
🌹درسهاى تربیتى سوره ى #حمد🌹
☀️۱- انسان در تلاوت سوره ى حمد با «بسم اللَّه» از غیر خدا قطع امید مىكند.
☀️۲- با «ربّ العالمین» و «مالك یوم الدین» احساس مىكند كه مربوب و مملوك است و خودخواهى و غرور را كنار مىگذارد.
☀️۳- با كلمه «عالمین» میان خود و تمام هستى ارتباط برقرار مىكند.
☀️۴- با «الرّحمن الرّحیم» خودرا در سایه لطف او مىداند
☀️۵- با «مالك یوم الدین»غفلتش از آینده زدوده مىشود
☀️۶- با گفتن«ایّاك نعبد»ریا و شهرت طلبى را زایل میكند
☀️۷- با «ایّاك نستعین» از ابرقدرت ها نمى هراسد.
☀️۸- از «انعمت» مى فهمد كه نعمت ها به دست اوست.
☀️۹- با «اهدنا» رهسپارى در راه حقّ و طریق مستقیم را درخواست مىكند.
☀️۱۰- در «صراط الّذین انعمت علیهم» همبستگى خود را با پیروان حقّ اعلام مىكند.
☀️۱۱- با «غیر المغضوب علیهم» و «لا الضّالّین» بیزارى و برائت از باطل و اهل باطل را ابراز مى دارد.
#تفسیر_قرآن
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
🍃🌸اصلاح ذات البين به معنى اصلاح اساس ارتباطات و تقويت و تحكيم پيوندها و از ميان بردن عوامل و اسباب تفرقه و نفاق است .
در تعليمات اسلامى به اندازه اى به اين موضوع اهميت داده شده كه به عنوان يكى از برترين عبادات معرفى گرديده است ، امير مؤ منان على (عليه السلام ) در آخرين وصايايش به هنگامى كه در بستر شهادت بود به فرزندانش فرمود: من از جد شما پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) شنيدم كه مى فرمود اصلاح رابطه ميان مردم از انواع نماز و روزه مستحب هم برتر است
عظمت و توانائى و قدرت و سربلندى يك ملت ، جز در سايه تفاهم و تعاون ممكن نيست ، اگر مشاجره ها و اختلافات كوچك اصلاح نشود، ريشه عداوت و دشمنى تدريجا در دلها نفوذ مى كند، و يك ملت متحد را به جمعى پراكنده مبدل مى سازد، جمعى آسيب پذير، ضعيف و ناتوان و زبون در مقابل هر حادثه و هر دشمن ، و حتى ميان چنين جمعيتى بسيارى از مسائل اصولى اسلام همانند نماز و روزه و يا اصل موجوديت قرآن به خطر خواهد افتاد.
به همين دليل بعضى از مراحل اصلاح ذات البين شرعا واجب و حتى استفاده از امكانات بيت المال براى تحقق بخشيدن آن مجاز است .🌸🍃
#تدبر
#تفسیر_قرآن
#انفال
هدایت شده از حوزه علمیه امام صادق علیهالسلام
آیه ۲۹ #انفال ( صفحه۱۸۰)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ
اى كسانى كه ايمان آورده ايد اگر از خدا پروا داريد براى شما [نيروى] تشخيص [حق از باطل] قرار مى دهد و گناهانتان را از شما مى زدايد و شما را مى آمرزد و خدا داراى بخشش بزرگ است
✅ یکی از آثار بزرگ تقوا اين است كه به انسان بصيرت مى دهد وانسان واقع گرايانه به موضوعات مى نگرد و خوب را از بد و حق را از باطل تشخيص و تمييز مى دهد.
✳️ اين آيه به روشنى، همين حقيقت را بيان مى كند و خطاب به مؤمنان مى فرمايد: «اى مؤمنان! اگر شما تقوا داشته باشيد خداوند به شما «فرقان» مى دهد». منظور از #فرقان 👈🏻همان قدرت تشخيص است كه انسان در اثر #تقوا و ايجاد يك روحيه بالاى ايمانى به درجه اى مى رسد كه در تشخيص خود اشتباه نمى كند و مسائل را با نور خدا مى بيند: 👈🏻المؤمن ينظر بنور الله.
♻️#تقوا آن حالت خداترسى است كه انسان را از افتادن در منجلاب فساد و گناه بازمى دارد و چون انسان از گناهان پرهيز كرد و برهوا و هوسها مسلط شد طبيعى است كه دل او صفا مى يابد و انديشه او شفافتر مى شود. او در قضاوتهايى كه مى كند هوا و هوس را دخالت نمى دهد و خودپرستى و سودجويى را كنار مى گذارد و در چنين حالتى است كه داورى درستى مى كند و حق و باطل را به هم در نمى آميزد و حق را از باطل بازمى شناسد و در مواردى كه حق و باطل چنان مشتبه شده كه تشخيص آنها بسيار دشوار است، خداوند او را كمك مى كند و راه بيرون شدن از هر نوع شك و ترديد را به او نشان مى دهد.
و من يتق الله يجعل له مخرجا (طلاق/2)
و هر كسى از خدا پروا داشته باشد، خدا براى او محل خروجى قرار مى دهد.
✅ در آيه مورد بحث براى تقوا، آثار ديگرى هم ذكر مى كند و مى فرمايد: «اگر تقوا داشته باشيد، خداوند براى شما فرقان قرار مى دهد و بديهاى شما را ناديده مى گيرد و شما را مى آمرزد، و خدا صاحب فضل عظيم است».
✅ بنابراين صفت تقوا علاوه بر اينكه بينش انسان را وسيع و دقيق مى كند، باعث از بين رفتن و آمرزش گناهان هم مى شود . چون هر انسانى در هر مرحله اى باشد بالاخره گناهانى دارد..حتى ممكن است يك چيزى براى يك انسان معمولى، حسنه باشد و از او كار نيك تلقى شود ولى همان چيز از يك انسان عارف وارسته، سيئه باشد، و كار بد تلقى شود، چنانچه گفته اند : «حسنات الابرار سيئات المقربين.»
داشتن تقوا و حالت خداترسى سبب مى شود كه انسان همواره از گناه دورى كند و اگر هم به گناهى آلوده شد خدا او را بيامرزد.
امید که با یاری خداوند متعال ، هرچه بیشتر به زیور تقوا آراسته گردیم ..🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#تدبر
#انفال
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
💢عاقبت مومن
💠مؤمن باید به فکر عاقبت خود باشد، چهبسا مومنانی که مرتدّ شوند.
💠سوره مائده، آیه ۵۴
📚تفسير نور، ج۲، ص: ۳۱۶
#تفسیر_قرآن
#عاقبت_مومن
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir