زمینههای سکولاریسم در مسیحیت
🔹پیتر برگر جامعهشناس آمریکایی و نظریه پرداز در جامعهشناسی دین یکی از عوامل زمینه ساز #سکولاریسم را مسیحیت می داند.
🔸گرچه او عوامل دیگر اجتماعی و اقتصادی را بی تاثیر نمیداند، اما بر این باور است که ادیان دیگر با وجود گستردش شهر نشینی، سکولار نخواهند شد.
🔺 او سکولاریسم را با #پروتستانیسم را در مسیحیت مقارن میداند.
📌به عبارت دیگر نارساییهای کلیسای کاتولیک خودش زمینههایی را فراهم کرد تا حوزههای مادی و اینجهانی را در پرتو افکار و دانش نوین قلمداد شود و در نتیجه آن اهمیت، جایگاه و نقش دین در زندگی این جهانی کم شود.
📚برگرفته از مقاله نقد مبانی فلسفی سکولاریسم نوشته فریبرز محرم خانی
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم و اومانیسم
🔹توماس لاکمن جامعه شناس آمریکایی ساکن آلمان معتقد است:
📌اگر #سکولاریسم ناشی از حکومت عقل (بدون توجه به دین و وحی - آنچنان که در #اومانیسم امروزه مطرح است) دانسته شود، تقدس زدایی و جدایی دین از جامعه و شخصی شدن دین از نتایج آن است چراکه این نگاه برای عقل قدرتی قائل است که بدون رجوع به منابع دینی و وحی میتواند حیات بشری را سامان دهد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
نهضت اصلاح دینی و سکولاریسم
مک گراث آلیستر؛ کشیش ایرلندی که خود از موافقان سکولاریسم است. او معتقد است اندیشه رهبانیت و بیتوجهی مسیحیت کاتولیک یکی از زمینههایی است که منجر به #نهضت_اصلاح_دینی و در ادامه تضعیف سیطره دین در ساحتهای مختلف زندگی و در نهایت بروز #سکولاریسم شد.
📚 مقدمهای بر نهضت اصلاح دینی؛ ترجمه بهروز حدادی ص 491 - 503
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
ژان کالون و سکولاریسم
🔹کالون از رهبران نهضت اصلاح دینی بود که قرائتش از دین و کتاب مقدس سهم بسزایی در نهادینه شدن #سکولاریسم و سکولاریزاسیون تمدن غرب داشت؛ چراکه باور آن بوده که کتاب مقدس توجهی به جزئیات ساختار جهان مادی ندارد بلکه هدف آن اعلام بشارت عیسی میسح است.
📚 برگرفته از مقاله زمینههای نظری سکولاریسم در مغرب زمین
📌این رویکرد همان چیزی است که حوزه دین را از دنیا و تنظیم روابط انسانی در دنیا جدا میکند و دین را محدود به آخرت میسازد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
ماکیاولی و سکولاریسم
🔸ماکیاولی از جمله افرادی است که همزمان با نهضت اصلاح دینی در قرن 16 با کتاب خود به نام شهریار، #سکولاریسم را تئوریزه می کند.
🔹او به صراحت معتقد است که دین حق دخالت در سیاست ندارد و حکومتداری نباید مبتنی بر دین باشد.
#فلسفه_سیاسی
#سکولاریسم
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
#معرفی_کتاب
مبانی نظری غرب مدرن
🔹کتابی از شهریار زرشناس که میتواند به خوبی غرب را به شما معرفی کند.
📌بالاخره در جهانی تنفس میکنیم که عرصههای مختلف نظری و عملی تحت تأثیر تمدن غرب است.
اگر دغدغه #تمدن_اسلامی را دارید، حتما باید از تمدن مقابل خود و اتمسفری که در جهان ایجاد کرده است مطلع باشید تا بدانید که چه مبانی دارد؟
🔸در این کتاب با مبانی مهمی مثل #اومانیسم، #سکولاریسم، #لیبرالیسم، #دموکراسی، #ناسیونالیسم، #تکنوکراسی، #سوسیالیسم، #فمینیسم، و... آشنا میشوید که در ساختارهای مهم غرب نهادینه شدهاند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
چرا عدهای سکولار شدند؟
🔹شاید بتوان گفت آنچه #ماکیاولی و امثال او را به #سکولاریسم سوق داده، کارکرد #حکومت در نگاه اوست.
🔸در نگاه این افراد، شالوده حکومت اعمال قدرت، سلطه، قهر و غلبه است لذا دین که با اعمال زور و خشونت ارتباطی ندارد؛ نمیتواند با حکومت همسو باشد.
🔺نیکولا ماکیاولی در کتاب خود «شهریار» مینویسد: «شهریاری در میان مردمی که به فرمانبری خو گرفتهاند آسانتر است. او آزادی مردم را تهدیدی برای قدرت دانسته و معتقد است کسی که به پادشاهی شهری دست یافته که مردمش به آزادی خو گرفتهاند اگر آن را ویران نکند، اسباب سرنگونی خود را فراهم کرده است؛ چرا که یاد آزادی مردم را آرام نخواهد گذاشت. در نگاه ماکیاولی قهر و غلبه برای حفظ مردم دارای اهمیت است؛ زیرا طبع مردم همواره به یک رنگ باقی نمیماند و اگر چه آنها را آسان میتوان به سویی کشید اما نگاهداشتشان در آن جهت دشوار است. به این دلیل باید چنان کرد که هر گاه پایه ایمانشان سست شد به زور ایمان آورند» (شهریار، ص76-77 و 82).
📌علاوه بر ماکیاولی برخی دیگر از فیلسوفان و اندیشمندان غربی از جمله #کارل_ماکس (1883-1818م)، #نیچه(1900-1844م)، #ماکس_وبر (1920-1864م) و #لنین(1924-1870م) نیز سلطه را سنگ بنای دولت میدانند و معتقدند حقیقت وجود دولت در اعمال قدرت ریشه دارد.
▪️البته این نگرش مورد انتقاد بسیاری از اندیشمندان است؛ چراکه حداقل در برخی ادیان همچون اسلام حکومت تنها ابزار اعمال زور نیست بلکه در #فلسفه_سیاسی اسلام، آرمان #حکومت_دینی آن است که میان قدرتِ حکومت و آزادی مردم سازگاری باشد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اسلام به دنیا چگونه نگاه میکند؟
🔹اگرچه #سکولاریسم به دنبال حاشیهنشینی دین از ساختارهای کلان زندگی دنیوی بشر است و عملا بر تقابل #دین_و_دنیا بنا شده است؛ ولی اسلام به عنوان یک دین الهی، دغدغه پیشرفت و رشد زندگی دنیوی بشر را دارد.
🔸نمونهاش آیه 61 سوره هود است که عمران و آبادی زمین به عنوان یک آموزه مورد توجه قرار میگیرد.
📌«و صالح را به سوی قوم ثمود فرستادیم [و] گفت: ای قوم من! خدا را بپرستید؛ شما را جز او هیچ معبودی نیست، و او شما را از زمین به وجود آورد و از شما خواست که در آن آبادانی کنید»
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
مارتین لوتر و سکولاریسم
🔸مارتون لوتر از متجددین و از پیشوایان #پروتستانیسم بود که با هر انگیزه خوب یا بد، مثبت یا منفی که داشت، عملا دین را به امری فردی و شخصی تبدیل کرد
🔹این امر قدمی مهم برای به حاشیه رفتن #سکولاریسم و نهادینه شدن سکولاریسم بود.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم پنهان چیست؟
📌#سکولاریسم پنهان جریان یا تفکری است که عملا در صدد به حاشیه راندن دین از عرصههای دنیوی و مادی زندگی بشر و در نهایت استحاله فرهنگ دینی است ولی در مقام عمل هیچ گاه به صورت رسمی و واضح از این ایده سخن نمیگوید و از آن دفاع نمیکند بلکه به صورت تدریجی سعی میکند پوششهایی برای تفکرات سکولاریستی ارائه دهد تا حساسیت خاصی را ایجاد نکند و بتواند در دراز مدت به اهداف خود دست یابد.
❗️در ایران امروز این جریان فعالیت جدی دارد.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه به یادداشت حمید پارسانیا در اینجا مراجعه کنید.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
سکولاریسم مذهبی و سکولاریسم مادی
🔹سکولاریسم را اگر به معنای جدایی و گسست دین و امور اخروی از دنیا و امور مربوط به آن بدانیم، اساساً دو چهره پیدا میکند.
1️⃣نخست) سکولارهایی که به سود دین و مذهب، از دنیا و امور مربوط به آن فاصله میگیرند و گاه شعار میدهند که دین فراتر از امور دنیوی است و این امور در شأن گزارههای دینی نیست. اینها همان سکولارهای مذهبی هستند که عملا باید رهبانیت پیشه کنند و تحقق عینی تئوری آنها همان رهبانیت است.
2️⃣دوم) سکولارهایی که به نفع آبادانی دنیا، دین را در حاشیه زندگی خویش میگذارند. اینها نه اینکه دغدغه دین داشته باشند و شأن آن را برتر از امور دنیوی بدانند بلکه اگر بتوانند اساس دین را هم انکار میکنند و زمینه الحادی دارند؛ (در این پیام قبلا به این جریان اشاره کرده بودیم) ولی به تناسب شرایط اجتماعی و فرهنگی فعلا شعار حذف دین نمیدهند.
📌جالب است که سکولاریسم در برخی جوامع یا گروهها با چهره نخست و در برخی جوامع با چهره دوم رخ مینماید.
#سکولاریسم
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
حوزه سکولار یا دانشگاه سکولار؟
🔹 #سکولاریسم هم در حوزههای علمیه نقش آفرین است و هم در دانشگاهها جولان میدهد.
🔸 در حوزهها معمولا مسیر سکولاریسم مذهبی را پی میگیرد و تلاش میکند تا حوزه به سود دین و با شعارهای دینی از توجه به ساختارهای دنیایی زندگی بشر منصرف شود.
🔸 در دانشگاهها نیز در تلاش است تا سکولاریسم الحادی را نهادینه کند تا دانشگاهها در تمام یافتههای علمی و دانشی خود که مربوط به ساماندهی زندگی دنیوی بشر است، رنگی از دین دریافت نکند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام