🔴آیا جامعه ایران از دل تهدیدها و نا امیدی‌ها سربلند بیرون می‌آید؟ (هفت ماه چگونه گذشت؟) ✍️عباس عبدی ✅ هفت ماه گذشته، مقطع عجیبی از تاریخ ایران است. بارها گفته‌ام وضعیت ما در ایران مثل کسی است که روی بند راه می‌رود، و هر لحظه ممکن است که سقوط کند و یا می‌تواند با حفظ تعادل خودش به سمت جلو برود و در نهایت این بند و دره زیر آن را رد کند. در واقع بینندگان و کسی که روی بند حرکت می‌کند در یک وضعیت اضطرابی هستند. ✅ بعد از بحران ۱۴۰۱ جنگ غزه شروع شد. بعد از آن هم تنشی که هر لحظه انتظار می‌رود که به بقیه منطقه خاورمیانه و بویژه ایران سرایت کند. سقوط هلیکوپتر حامل رئیس جمهوری و همراهان مساله دیگری بود که مردم شاهد آن بودند. سپس انتخاب آقای پزشکیان به عنوان رئیس جمهور جدید اتفاق افتاد که امیدی جدید ولو محدود را در جامعه ایجاد کرد. اما در روز تحلیف رئیس جمهور، اسماعیل هنیه که میهمان ایران بود در تهران ترور شد. این اتفاقات پشت سر هم ادامه پیدا کرد تا اینکه به تقابل بیشتر رسید و در آخرین اتفاق صبح شنبه 5 آبان ماه اسرائیل به شکل جدی به ایران حمله کرد. ما در طول این مدت همواره در یک وضعیت خوف و رجا بوده‌ایم. همیشه نشانه‌های مثبتی می‌بینیم در عین حال که با اوضاع نا امید کننده‌ای مواجه هستیم. این وضعیت ادامه دارد تا اینکه ببنیم آیا می‌توانیم از این بحران عبور کنیم یا خیر؟ ✅ واقعیت این است که به نظرم هیچ چشم‌انداز قطعی و تضمین شده‌ای برای ما وجود ندارد و تنها امید ما این است که به یک توافق و نوعی تفاهم و وفاق جمعی در داخل برسیم و هم در داخل ساختار حکومت و هم میان ساختار قدرت و مردم این وفاق شکل بگیرد و امید به این داشته باشیم که بتوانیم از این مرحله و از این بحران عظیم عبور کنیم. 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

🔴 نسلِ جدید نسلِ پوچ گرا و هیچ انگار است؟ ✍️محمد باقر تاج الدین دوست گرامی اَم اقای دکتر بهروز مرادی در یادداشتی تلگرامی با عنوان "جامعه شناسی دنباله روانه" _(اینجا)به این موضوع پرداخته اند که نسلی پوچ گرا و هیچ انگار تمام میراث دینی و فرهنگی و فکری گذشتۀ ایران را نادیده می گیرد و بر آنان می تازد. ایشان در بخشی از نوشتۀ خود در این زمینه آورده اند:«نسلی پدید آمده‌اند که ارتباط هویتی و شخصیتی خود را با عناصر تاریخی و دینی و مجموعه‌ی فرهنگی ایرانی بریده و در وادی پوچ‌گرایی و هیچ‌انگاری و لذت‌پرستی و زندگیِ دم‌غنیمتی فرو افتاده است.». برای روش شدن موضوع چند نکته و نقطه نظر زیر می تواند مطرح شود: 1️⃣ آیا منظور جناب دکتر مرادی این است که تمامی افراد نسل جدید به ورطۀ پوچ گرایی و هیچ انگاری افتاده اند یا بخشی از آن ها؟ به نظر نمی رسد که چنین باشد که ادعا کنیم تمامی افراد نسل جدید در چنین ورطه ای افتاده باشند چرا که نیاز به بررسی دقیق و علمی دارد. ضمن این که باید روشن کنیم که منظور از پوچ گرایی و هیچ انگاری در میان نسل جدید چیست تا به ابعاد این موضوع بیش تر و بهتر بپردازیم. 2️⃣ فرض که چنین باشد (فرضی که نیازمند راستی آزمایی و سنجش دقیق است) اما می ماند این پرسش مهم که چرا چنین شد؟ اگرچه آقای دکتر مرادی در بخشی از نوشتۀ خودشان به یکی از دلایل بروز چنین وضع اسف باری توجه کرده اند یعنی عملکرد نادرست دست اندرکاران جامعه اما این تمام قضیه نیست و موضوع ابعاد بسیار پیچیده تری دارد که نیازمند تأمّل و تعمق بیش تری است. من هم چونان دوست فرهیخته ام جناب دکتر مرادی نگرانی هایی در این زمینه دارم و چنین انقطاع فکری و فرهنگی و تاریخی را می بینم و به یکی از دغدغه هایم بدل شده است. اما می ماند این پرسش مهم که اگر نسل های پیشین دچار چنین گسستی نشده اند و با ملی گرایی و اسلام گرایی غلیظ زیست خود را تنظیم کرده اند چه دستاوردهای مشخص و قابل قبولی برای جامعه داشته اند؟ کدام قله های پیشرفت و توسعه و عظمت را فتح کرده اند؟ 3️⃣ این موضوع هم باید روشن شود که فرض که ما به میراث فرهنگی و تاریخی و ملی مان بپردازیم و هر روز و ساعت در مورد آن ها داد سخن دهیم اما می ماند این نکتۀ کلیدی که چنین اقدامی قرار است کدام یک از مشکلات و مسائل کنونی انسان های ایرانی و به ویژه نسل جدید را حل و فصل کند؟ مثلا میراث ادبی ما و بزرگانی چون مولوی و حافظ و سعدی برای امروز ما چه ره آورد و کارکردی دارند؟ آیا معلمان و استادان و اندیشمندان در این زمینه اندیشه های درست و دقیق را عرضه و ارائه کرده اند؟ چرخۀ معیوب آموزش در مدارس و دانشگاه های ما هیچ گاه به درستی روشن نکرده اند که نسل های جدید از میراث ادبی و تاریخی و فکری مان چه چیزهایی را باید بیاموزند؟ به راستی این نسل چه تقصیری در این زمینه دارد؟ 4️⃣ این جاست که از قول دکتر شریعتی یک بار دیگر و از زبان این نسل باید گفت: «پدر، مادر، معلم، استاد، روشنفکر، اندیشمند، دست اندرکار، مسئول، مدیر و همه و همه ما متهمیم». ما متهم به پوچ گرایی و هیچ انگاری هستیم چون شمایان نگفتید که زندگی واقعی چیست؟ آرمان ها کدامند؟ ایدئولوژی چیست؟ واقعیت ها کدامند؟ اقتصاد کجای زندگی قرار دارد؟ سیاست با ما چه می کند؟ فرهنگ چه نقشی در زندگی مان دارد؟ جوانی چیست؟ انسان کدام است؟ شاعران و عارفان چه دردی از دردهای ما در این روزگار آشفته درمان می کنند؟ جایگاه فلسفه های جدید، علوم جدید، اخلاقیات جدید کجاست؟ دنیای سنتی با دنیای مدرن چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ سنت ها چه کارکردی برای این روزگاران دارند؟ ما به جز یکسری حرف های تکراری و کلیشه ای کدام سخن جدید شنیده ایم که به ورطۀ پوچ گرایی و هیچ انگاری نیفتیم؟ 5️⃣ از قضا من معتقدم که دست کم بخش از نسل جدید به خوبی دریافته است که زندگی چیست و خود را سرگرم برخی آرمان گرایی ها و میراث های نادرست گذشته نمی کند و فهمیده است که زندگی بر اساس واقعیت ها تنظیم می شود و نه آرمان های دور از دسترس و برخی آرزو اندیشی های دست نایافتنی. هنگامی که به افکار و اعمال نسل های گذشته می نگرم بیش از همه آنان را غرق در میراث فکری و فرهنگی و ملی گذشته می بینم و صد البته زیست و زندگی شان را نه چندان موفق و ارزشمند! در مورد تمامی افراد نسل گذشته داوری کلی نمی کنم بلکه فقط مثالی از واقعیت موجود را می گویم و بیان مقایسه تا ابعاد موضوع برای همه ما روشن شود. 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ ضرورت بهره‌مندی از هوش مصنوعی در اجتهاد فقهی 🎙 آیت‌الله احمد مبلغی 🔴 نیازمندیم تا با دقتی ژرف، عرصه‌های اجرا و اجتهاد را از یکدیگر بازشناسیم و به تمایز میان آنها و نقش هوش مصنوعی در هر یک بنگریم. این تمایزگذاری در شناخت ویژگی‌های اجرا و روح اجتهاد و نسبت هر یک با هوش مصنوعی اهمیت بسزایی دارد. 🔴 عرصه اجرا، میدان تصمیم‌گیری‌های خودکار و عملیات سریع است، جایی که دقت کامل، سرعت بالا و پردازش حجم گسترده‌ای از اطلاعات لازم است. 🔴 در عرصه اجرا، هوش مصنوعی همچون دستیاری گرانبها ظاهر می‌شود که با قدرت الگوریتم‌های پیشرفته‌اش، می‌تواند کارهای دشوار را با شتابی کم‌نظیر به انجام رساند 🔴 عرصه اجتهاد، سرزمینی است که تأملی ژرف در چشمه‌ زلال شریعت می‌طلبد؛ جایی که قواعد دین و روح احکام، با واقعیات زمانه پیوند می‌خورند. 🔴 اجتهاد، حرکتی زنده و پویشی ماندگار است که از مجتهد دانشی عمیق در ذات متون تشریعی دین و فهم اسرار و منطق آنها می‌طلبد. 🔴 اجتهاد، فعالیتی عقلانی محض نیست و به تحلیل‌های سرد و بی‌روح محدود نمی‌شود؛ بلکه پرتوی فروزان از عواطف انسانی بر آن می‌تابد: از رحمتی که احکام را لطیف و نرم می‌سازد، از عدالتی که پناه مظلومان می‌شود و از تقوایی که مسیر تصمیم را روشن می‌کند. این احساسات بلند، راهی برای اجتهاد می‌گشایند و نتایجی متوازن می‌آفرینند که نه از حقیقت دور می‌شوند و نه از خیر فاصله می‌گیرند 🔴 اما هوش مصنوعی، هر چند در تحلیل دقیق و استنتاج سریع شگفت‌آور است، از جایگاه مسئولانه بی‌بهره است؛ چراکه فاقد آن جوهر انسانی برخوردار از ارتباط ویژه و مسئولانه در پیشگاه خداوند است که توانایی درک پیچیدگی‌های اخلاقی و حس‌های زنده فطری را به انسان می‌بخشد .... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/hosh-masnoii-va-fighh 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅فیرحی یک دموکرات بود 🎙ابوالفضل دلاوری قسمت اول ♦️امروز دموکراسی صرفا در قالب ساز و کارهای حکمرانی نیست و مثلا در عرصه جنبش های اجتماعی هم محقق می شود. در جامعه خودمان هم در این عرصه ها دموکراسی در حال محقق شدن است. دموکراسی اصالت وجودی دارد. دموکراسی بر فقه تقدم دارد. تا الان این طور نبوده که دموکراسی یا اقتدارگرایی را از فقه بیرون بکشیم. حکومت دینی صرفا استنادی به شکلی از دولت است که گویا ما شکلی از ظهورش و تجربه اش نداشته ایم. فقه دموکراسی، معنای خودش را در بحران تئوکراسی می بیند. ♦️فقیه سیاسی امروز، می تواند به مسئله دموکراسی بیندیشد و نه بیش از این. مرحوم فیرحی، عملا کسی بود که داشت به دموکراسی می اندیشید به عنوان یک فقیه نه به عنوان کسی که دموکراسی را از فقه استخراج بکند. قبلا گفته ام که فیرحی یک مصلح بود و دنبال اصلاح می گشت و امروز می خواهم اضافه کنم که او یک دموکرات هم بود. ادامه در فرسته بعدی 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ فیرحی سه دوره اندیشه ای و فکری دارد 🎙سید محمدعلی حسینی زاده قسمت دوم فیرحی سه دوره اندیشه ای و فکری دارد. این سه دوره را باید زیر سایه تحولات اسلام سیاسی در ایران بررسی کرد. در دوره اول، یک پژوهشگر تازه کار را می بینیم و زمانی بود که بحث تاریخ اندیشه اسلام داغ شده بود. دوره دوم که به فقه دموکراتیک بر می خوریم، با متفکری روبرو هستیم که عمیق تر فکر می کند. در دوره سوم، با متفکری مواجه هستیم که پاسخی برای چالش ها ندارد مثلا در کتاب قانون، نمی تواند یک راه حل ارائه بدهد. وی افزود: در کتاب آخر فیرحی، نشانه هایی از یک تحول عمیق در اندیشه او را می توان دید. در اینجا او از فقه فراتر می رود و از بازسازی اساسی مذهب سخن می گوید و به اسلام سیاسی انتقاد وارد می کند. ادامه در فرسته بعدی 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅پروژه فیرحی، ذیل نو اندیشی دینی بود 🎙دکتر سید صادق حقیقت قسمت سوم سید صادق حقیقت از اساتید دانشگاه، ابراز داشت: پروژه فیرحی ذیل نو اندیشی دینی است یعنی ارتباط فقه و دموکراسی. او معتقد بود که ما در درون فقه، ظرفیت هایی داریم که در حالت بالقوه باقی مانده است و ظرفیت های اقتدارگرای فقه برجسته شده و ظرفیت های دموکراسی فقه مانده است. وی در تلاش برای برجسته کردن ظرفیت های دموکراسی فقه بود و از روش فوکویی یعنی دیرینه شناسی و تبارشناسی استفاده می کرد. فیرحی در کتاب "قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام" با استفاده از روش فوکویی به دنبال این پروژه خود بود. او تک نفره توانست کار بزرگی انجام دهد و این پروژه را تا حد زیادی پیش ببرد. پس از او، متفکران زیادی ندیدیم که این پروژه را ادامه بدهند و این پروژه به جهات مختلف، ناقص ماند. عنوان نشست از این جهت ابهام دارد که بین «فقه» و «دموکراسی» کاما هست یا مضاف و مضاف الیه هستند. این ابهام را در چهار حالت بررسی می کنیم: 1- رویکرد حداکثری به دین: در حوزه انتظار از دین، برخی به فقه تربیت و یا حتی فقه فیزیک، فقه نفت و فقه متاورس(!) نیز معتقدند. بر اساس این مبنا، می توان از «فقه دموکراسی» نیز سخن گفت. در کتاب «همروی فلسفه سیاسی و فقه سیاسی» این مبنا مورد نقد واقع شده است. 2- رویکرد حداقلی: روشنفکران دینی از دین انتظار مبدأ و معاد دارند، و بنابرین فقه سیاسی را معتبر نمی دانند. بدیهی است، بر این اساس، فقه دموکراسی نیز معنای محصلی نخواهد داشت. این مبنا نیز در همان کتاب مورد نقد قرار گرفته است. 3- پروژه دکتر فیرحی: از نظر ایشان، امکان زدودن وجوه اقتدارگرایانه از دین و فقه، و احیای وجوه دموکراتیک از آنها، وجود دارد. پروژه ایشان ذیل گفتمان نواندیشی دینی قرار می گیرد. این گفتمان، برخلاف گفتمان روشنفکری دینی، سکولار نیست و فقه سیاسی را دانشی معتبر تلقی می کند. بر اساس این دیدگاه، «فقه دموکراسی» اصطلاح صحیحی نیست، هرچند می توان از نسبت فقه و دموکراسی سخن گفت. 4- نظریه همروی: این نظریه نیز همانند مورد قبل ذیل گفتمان نواندیشی دینی قرار می گیرد. بر اساس این نظریه، فقه سیاسی اعتبار محدودی دارد؛ و نمی توان از فقه انتظار پرداختن به دولت و مانند آن را داشت. هرچند «فقه دموکراسی» معنای محصلی ندارد، ولی می توان از «ظرفیت سنجی» فقه در برابر شاخص های دموکراسی (و دیگر مفاهیم مدرن) بحث کرد. 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

♦️سفرهای استانی: بازنگري و توصيه ✍🏻دکترمحمدرضا يوسفی 🔹 سفرهای استانی با هدف آشنایی مقامات با زندگی مردم مناطق مختلف، ایجاد حس پیوند دولت و مردم و کمک به رشد متوازن کشور با ابتکار دولت نهم شکل گرفت. اما این سفرها در این دوره با مشكلاتی مواجه شد. اهداف سفرهای استانی در دولت سیزدهم بازنگری شد. آقای رئیسی دو هدف تلاش برای راه اندازی مجدد طرح های نیمه تمام و تعطیل شده جهت اتمام آنها و دیدار مردمی را برای اين سفرها بیان کردند. 🔹اما بر حسب گزارشها و در عمل، بر خلاف سخن ایشان، صدها طرح جديد با اعتبارات بالاتر از صد همت به تصویب رسید. این در حالی است كه اين طرح ها نيازمند كارشناسي مورد تاييد در سازمان مديريت هستند. از سوی دیگر اعتبارات عمرانی بودجه های سنواتی امكان تحقق اين حجم از پروژه را نداشته است. افزابش بودجه رئیس جمهور در سال های اخير می تواند زمينه ساز عدم شفافيت، رانت و فساد شود و امكان نظارت ناپذيري را افزايش داده است. این در حالی است كه برای تخصیص بودجه خاص به رئیس جمهور جهت سفرهای استانی منطق قابل دفاعی وجود ندارد. به ویژه اینكه كسری های رو به گسترش بودجه كشور و همچنين افزايش واگذاري اوراق مالي موجب شده است تا در لايحه بودجه سال 1404، تنها 500 همت فروش اوراق به پرداخت اوراق سر رسيد شده و بهره آنان اختصاص يابد. بر اساس داده هاي اين لايحه، كسري تراز عملياتي بالغ بر 1850 همت بوده و كسري واقعي حداقل 300 همت خواهد بود. از اين جهت انتظار اين است كه در لايحه بودجه 1404 به اين انحراف و بستر رانت و فساد توجه شود. 🔹 در یادداشت «سخنی با رئیس‌جمهور » ( شرق، 15 آبان 1403) به برخي نتايج منفي اين سفرها اشاره شد. از اين گذشته، اگر هدف ارزيابي وضعيت طرح هاي نيمه تمام است، بدون سفر و بدون مشاهده عینی، نيز مي توان متوجه وضعيت آنها شد. زيرا رئيس جمهور با مشاهده عيني، وضعيت فيزيكي طرح را مشاهده مي كند اما چرايي آن را بدون مشاهدات عيني هم مي تواند از كارشناسان دريافت كند. اين نوع بررسي وضعيت طرح هاي عمراني، از ساختار معيوب مديريتي كشور اعم از فقدان شايسته سالاري و ضعف نظارت موثر و بستري فسادزا حكايت مي كند. 🔹 بنابر برخي گزارشها اكنون ميانگين عمر طرح هاي نيمه تمام كشور، 16 سال است كه عدد بسيار بالايي است و نشان از اتلاف منابع دارد. اين امر به ويژه در دوران تحريم و ضرورت مديريت كارآمد منابع محدود از اهميت بيشتري برخوردار است. 🔹 اگر دغدغه دولتمردان رسيدگي به مناطق محروم و كم برخوردار باشد، در اين صورت باید به آمایش سرزمین در برنامه هفتم با اتکاء بر ظرفیت های استانی توجه شود. بر فضاسازي جهت رشد متوازن، امکان رشد بدون تورم، بر اصلاح ساختار بودجه، بر بحران های زیست محیطی و بر شایسته سالاری تمرکز شود. در غير اين صورت این سفرها جنبه پوپولیستی داشته، بر تعهدات دولت افزوده و موجب تشدید ناقوارگی ساختار دولت خواهد شد. 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅در ستایش مؤلف نواندیش حوزوی 🎙دکتر سید صادق حقیقت ✅«شکاف نسلی» در جامعه امروز ما به یک مسأله بدل شده، و متعاقب آن بین نسل جدید با نسل‌ قدیم تفاوت‌های اساسی بوجود آمده است؛ چنانکه شاهد هستیم که زبان مشترک چندانی با هم ندارند. به بیان دیگر، نسل جدید که شامل نسل دهه‌های 70 و 80 به بعد می‌شود دغدغه‌ها و مسايلی دارد که برای نسل پدران و مادرانشان ناشناخته و گاه حتی غیر قابل درک است. علت شکاف نسلی به لحاظ هویتی و فرهنگی این است که در بین جوانان ما چند عنصر تقویت شده است: ✅نخست عنصر «تعقل» است به این معنا که هرکسی بدون دلیل مطلبی را نمی‌پذیرد. اگر شما به یک جوانان امروزه بگویید که «الف، ب است» به این دلیل که باید تعبدا بپذیرید؛ معمولا استنکاف می‌کنند و قبول نمی‌کنند و علت آن را می‌پرسند که چرا «الف، ب است؟». بنابراین ویژگی نخست نسل Z تعقل در مقابل تعبد است. اما می‌دانیم که بخشی از مسائل دینی- حتی بخشی از مسايل سنتی- تعبدی است؛ در حالی که نسل جدید از چرایی این تعبد می‌پرسد و برای او سؤال است که چرا باید اساساً تعبد داشته باشد. ✅مسأله دوم بحث «آزادی» است. گویا برای نسل قبل به شکل پیشینی راه حق مشخص است و مطابق همان از جوانان هم توقع دارند که در همین راه قدم بردارند. در حالی که نسل جدید می‌خواهد با «آزادی» خود راهش را انتخاب کند. بنابراین خود را از هر نوع اجبار به دور نگاه می‌دارد و هرگاه ببیند اجباری برایش وجود دارد، حتی مطلب حق را هم پس می‌زند. نمونه بارز آن در جامعه امروز ما بحث حجاب است. ممکن است حجاب برای یک فرد امری پسندیده باشد و آن را کاری خوب و منطقی و دینی بداند، اما چون بر او اجبار می‌شود آن را پس بزند و به مقابله با آن بپردازد. متأسفانه حجاب که امری فرهنگی است امروزه به مسئله ای سیاسی، و شاید امنیتی، درآمده است. مسائل فرهنگی اساساً اجبارناپذیرند. ✅مسأله سوم نسبت نسل جدید با دین است. نسل قبل بویژه قبل از دهه 60 عمدتاً دین‌مدار بودند و امروزه در واکنش به وضع موجود در سطوحی از نسل جدید نوعی دین‌گزیزی را شاهد هستیم، بطوری که می‌توان گفت در نسل دهه 80 به بعد تعلقات دینی رنگ کمتری دارد. البته، این حرف به هیچ وجه به این معنا نیست که نسل z ضرورتاً از خدا و دین بریده است. مسئله این است که نسبت به دین رسمی موجود تعلقات کمتری از خود نشان می‌دهد. شاید بحث آنان این باشد که دین نباید شکل رسمی پیدا کند و نباید حکومتی شود که نتیجه‌اش اجبار و اکراه در دین می‌شود؛ و واکنش آنان را ما ذیل عنوان دین‌گریزی درک و فهم می‌کنیم. ✅حال در مقابل این شکاف نسلی و ویژگی‌هایی که نسل جدید اعم از نسل z دارد چند قرائت از اسلام و فرهنگ به چشم می‌خورد: ✅قرائت نخست «قرائت سنتی» است که عمدتا در علمای سنتی ما دیده می‌شود. بسیاری از علمای سنتی ما اساساً دغدغه ارتباط با مدرنیته را ندارند. نه اینکه تجددستیز باشند، بلکه تجددگریز هستند. در حالی که یکی از ویژگی‌های نسل جدید این است که روی خوش به تجدد و مدرنیته نشان می‌دهد؛ بنابراین پاسخ سنتی به نسل جدید کفایت نمی‌کند. ✅قرائت دوم «قرائت اسلام رادیکال» است؛ اسلامی که افراطی و تندرو است و معتقد به بکاربردن خشونت برای تحمیل دین است. این قرائت از قرائت سنتی ناموفق‌تر است؛ چرا که جوان امروزی نه خشونت را می‌پذیرد و نه تحمیل دین یا تحمیل هر عقیده‌ای را تاب می‌آورد. ✅اما در مقابل این دو قرائت، یک قرائت دیگری هم وجود دارد که مرحوم دکتر فیرحی به آن گفتمان تعلق دارد و آن «قرائت نواندیشی دینی» یا «گفتمان نواندیشی حوزوی» است. این گفتمان در عین اینکه به اصل دین رجوع می‌کند قرائتی عقلانی، رحمانی، حقوق بشری و دموکراتیک است. یکی از ویژگی‌های برجسته این گفتمان این است که بر عنصر «تعقل» بجای «تعبد» تأکید می‌کند؛ بر حقوق بشر و حقوق انسان به ما هو انسان تأکید می‌کند؛ اسلام او، اسلام رحمانی است؛ اسلامی دموکراتیک است که بر اراده آزاد انسان‌ها در حوزه عمومی مبتنی است. گفتمان نو اندیشی دینی یا نواندیشی حوزوی همان راهی که مرحوم دکتر داود فیرحی در اندیشه و عمل خود پیگیری کرد. به همین دلیل موفق‌تر از دو گفتمان «سنتی» و «اسلام رادیکال» ظاهر شد. ✅به نظر می‌رسد این روایت که هنگامی که یک فرد عالِم فوت می‌کند جای او با هیچ چیزی پر نمی‌شود در اینجا صادق باشد؛ بعد از چند سال ما شاهد جاگزینی اشخاصی مانند دکتر فیرحی در جذب جوانان و معرفی اسلام همراه با قرائت تعقلی، حقوق بشری، دموکراتیک و رحمانی نیستیم. ادامه در فرسته بعدی 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

فیرحی هم در آثار و هم در عمل خود مأمن و محل آرامش جوانان بود و جوانان احساس می‌کردند که با نزدیک شدن به شخصیت او که شخصیت بسیار متواضعی بود و همچنین با نزدیک شدن به فکر او در قالب کتب و مقالات می‌توانند هم قرائت دینی از اسلام را درک کنند و هم به قرائت عقلانی، رحمانی، حقوق بشری و دموکراتیک اسلام نزدیک شوند. راه او پر نور و پر رهرو باد 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ "حكم شناسي" در انديشه سياسي استاد فقید حجه الاسلام دكتر فيرحي 🎙 دکترمحمود شفیعی 🔴 در یک نگاه کلی، همه گزاره­ های فقهی از دو عنصر اساسی “حکم “و “موضوع” تشکیل شده ­­اند. منظور از حکم در ادبیات فقهی، مجموعه حق ­ها و تکلیف­ هایی است که خداوند متعال برای تنظیم همه­ جانبه زندگی انسان در شکل فردی و اجتماعی، خصوصی و عمومی، دنیوی و اخروی، در مقام اعتبار، قانون­گذاری کرده است. 🔴 از آنجا که درون صناعت فقه کلاسیک، عموم فقیهان به بسط حوزه عبادات پرداخته ­اند و اکثر احکام آن حوزه مولوی و تعبدی هستند، در عرصه استنباط و استخراج احکام الهی از قرآن و روایات، در روش شناسی فقه سنتی، نگاه تعبدی بر نگاه توسلی غلبه کرده است. 🔴 کوشش نافرجام مسلمانان برای احیای خلافت، بعد از فروپاشی آن در آغازین دهه ­های قرن بیستم، ۱۹۲۳، که سر از جریان نامبارک داعش درآورد و انحرافی گسترده در دینداری و مفاسدی بزرگ در زندگانی همگانی در پی داشت، تنها یک نمونه از آخرین آنها در جهان اسلام سنی است. بخشی از تقابل­ های ناروای علمای شیعه در دوره مشروطه را نیز می­توان از همین زاویه­ ی فتوا بر سبیل تعبد، در حوزه امور ذاتا توسلی تحلیل کرد. 🔴 احکامی که در قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام درباره مشورت، بیعت، امر به معروف و نهی از منکر، دوستی یا مقابله با کفار، نصیحت حاکمان اسلامی، حقوق مردم و حکم­رانان، صلح و جنگ، امانت­داری و اطاعت و مسائل گوناگون سیاسی دیگر وارد شده­ اند، از جمله مهم­ترین مسائل حوزه معاملات به­ شمار می­روند که در درک و فهم این قبیل آموزه ­های دینی نمی­ توان بدون در نظر گرفتن شرایط تاریخی-اجتماعی حاکم بر آنها و استخراج اصول عام و خاص عرفی و عقلی، به درستی، چنین دستورات ذاتا عرفی و عقلی را مورد فهم قرار داد و آن رهنمودهای عقل و عرف پسند الهی را برای پاسخ به نیازهای امروزین دوباره به شکل مناسب و برای حل مسائل کنونی به کار بست. 🔴 در کل نگاه عقلانی-تاریخی حاکم بر کتاب­های استاد در حوزه فقه سیاسی در دیگر آثار او نیز، از قبیل کتاب فقه و سیاست، تاریخ تحول دولت در اسلام، نظام سیاسی و دولت در اسلام، قابل ردیابی است..... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/hokm-shenasi 🌐 اندیشه ما @andishemaa

✅‍ عدالت اجتماعی آرمان دیرین همکاری علم و فلسفه 🎙 موسی اکرمی 🔴 علاقه‌مندم از هایکیان بپرسم آیا می‌پذیرند که اولاً و بالذات همۀ انسانها در آفرینش و در بهره گیری از کرۀ زمین و ثانیاً و بالتبع در برخورداری از همۀ امکانات یک کشور برابراند و در زیست جمعی باید ارادۀ خود را، در چارچوب حق برابر، از طریق مشارکت دموکراتیک در تصمیم گری به نمایش گذارند؟ 🔴 راه برون رفت از مشکلات کنونی به سخره گرفتن دموکراسی نیست. هایک از دوست خود، کارل پوپر، نشنید که اگر معیار را امکان تعویض حکومت نالایق با کمترین هزینه بدانیم دموکراسی بهترین حکومت است. 🔴 بی‌گمان در جوامعی که انسان‌ها بنا بر تعلقات سنّی، جنسیتی، نژادی، قومی، دینی، سیاسی، و اقتصادی در طبقات و اقشار گوناگونی دسته‌بندی می‌شوند آن گونه که تعلق به دستۀ خاص ممکن است موجب پیشرفت یا باعث پسرفت شود نمی‌توان سخن از دموکراسی راستین به میان آورد ...... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/edalat-ejtemaii 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

🔹مطالعات شیعه‌شناسی، یکی از موضوعاتی است که در دانشگاه‌های مختلف سراسر جهان از جمله در دانشگاه‌های رژیم صهیونیستی موضوع بحث‌های علمی بوده و ظاهراً چنانچه انتظار هم می‌رود در خدمت سیاست‌های این رژیم قرار گرفته است. دانشگاه‌های «تل‌آویو»، «اورشلیم»، «حیفا»، «هبرو»، «نگو» و «بارایلان» از سالیان گذشته تاکنون، به برگزاری کلاس‌های درس در رشته‌ شیعه‌شناسی مبادرت کرده و درحال تربیت نیروی انسانی متخصص در گرایش‌های مرتبط با ایران‌ و شیعه‌پژوهی هستند. 🔹دانشگاه تل‌آویو دارای بخش اسلام‌شناسی، مطالعات شیعه‌شناختی و دوره‌های آموزشی است. بخش آموزش آن در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا فعالیت می‌کند. در اسرائیل سالانه حدود به ۲۵۰ نفر در مقطع دکترا رشته شیعه‌شناسی فارغ‌التحصیل می‌شوند و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های شیعی در اسرائیل مستقر است. 🔹در رژیم صهیونیستی سالانه حدود ۲۵۰ نفر در مقطع دکترا رشته شیعه‌شناسی فارغ‌التحصیل می‌شوند و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های شیعی در [اسرائیل](فلسطین اشغالی) مستقر است. بزرگترین دانشگاه شیعه‌شناسی در دنیا در اراضی اشغالی است. سالانه تعداد زیادی شیعه‌شناس از دانشگاه‌های اسرائیل فارغ‌التحصیل می‌شوند! بنابر برخی گزارش‌ها در این دانشگاه و از دانشگاه دیگر اسرائیل سالانه حدود ۲۵۰ دانشجو در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل می‌شوند و قوی‌ترین، معتبرترین و متبحرترین مراكز شیعه‌شناسی جهان مستقیم یا غیرمستقیم با اسرائیل در ارتباطند. 🔹دانشگاه تل‌آویو دارای بخش اسلام‌شناسی، مطالعات‌ شیعه‌شناختی و دوره‌های آموزشی است؛ بخش آموزش آن، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا فعالیت می‌کند. این دانشگاه دارای اتاق شیعه‌پژوهشی است که یکی از مهمترین رشته‌های تحصیلی است و دارای اساتید برجسته‌ای همچون؛ رابین اوری، میر لیتواک، دیوید مناشری، اوزی رابی، میری شفر، لی کینبرگ، اسرائیل گرشونی، لئون شلف و ... است. 🔹در حقیقت رژیم صهیونیستی طرح‌های مطالعاتی خود در حوزه مطالعات اسلامی را به دو بخش عمده تقسیم کرده است، یکی احیای کلام شیعی اعتزالی که منظور آنان از شیعی اعتزالی، کلامی است که به دوره قرن نهم تا سیزدهم میلادی برمی‌گردد و کلام شیعی از فلسفه بیشتر از دیگر دوره‌ها متأثر بوده است. 🔹بخش دوم مطالعات شیعه‌شناسی به شناسایی و ترویج تفکرات ابن‌قیم جوزیه و ابن‌تیمیه برای تغذیه فکری افراط‌گرایان سلفی همچون داعش جهت درگیر کردن مناطق مختلف اسلامی با یکدیگر و برانگیختن جنگ شیعی و سنی و ایجاد نقاط امن برای رژیم صهیونیستی است. 🔹برخی از مهم‌ترین دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهان غرب که دارای کرسی تخصصی شیعه‌شناسی هستند و یا دروس مربوط به تشیع، از جایگاه و اهمیت خاصی در آنها برخوردارند، از این دانشگاه‌ها عبارتند از: 🔹۱_ دانشگاه عبری اورشلیم (بیت‌المقدس/ رژیم اشغالگر قدس). دانشگاه عبری اورشلیم دارای کرسی تخصصی شیعه‌شناسی است. «تشیع(ساختار سنتی دنیای اسلام)» و «اندیشمند مسلمان مؤثر سده‌های میانه: ابن طاووس و کتابخانه‌اش» و «کلام و فقه در شیعه امامیه» به قلم «اتان کولبرگ» و «کتاب مقدس و تفاسیر آن در شیعه امامیه اولیه» به قلم براشر، از جمله آثار منتشر شده توسط انتشارات این دانشگاه است. 🔹۲_ دانشگاه حیفا (قدس ـ فلسطین اشغالی) توجه این دانشگاه بیشتر بر زبان و ادبیات عرب است و در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد. یکی از دروس آن «ابوالفرج اصفهانی» (صاحب الاغانی) است. جهت گیری مقالات و اخبار این دانشگاه به سمت ایران، عراق، لبنان و شیعیان این مناطق است که عناوین بعضی از آنها عبارتند از: حزب الله کیست؟، قبایل عراقی و نظام پس از صدام. 🔹۳_ دانشگاه بار ایلان (قدس ـ فلسطین اشغالی) تمرکز تحقیقات بخش مطالعات عربی ـ اسلامی این دانشگاه و دانشکده زبان عربی، بر مسائل مربوط به ایران به عنوان مدل عینی حکومت شیعه است. در این دانشگاه مجله «مریا» در حوزه مذهب، فلسفه، کلام و عرفان منتشر می‌شود. از جمله طرح‌های مطالعاتی این دانشگاه عبارتند از: انتخابات سال ۲۰۰۰م (۲ خرداد ۱۳۷۶) ایران؛ انتقال نظام سیاسی ایران به سمت مدلی جدید؛ تلاش برای ایجاد دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران؛ ارزیابی نیروهای مسلح و نظامی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه بر عکس‌العمل ایران نسبت به تحریم اقتصادی؛ ایران حل معما(نیکی کدی). 🌐 اندیشه ما @andishemaa

⚡️فقدان محققان عبری‌دان در عرصه تقابل با شیعه‌پژوهی هدفمند اسرائیل ✔️بخشی از یادداشت علی معروفی آرانی در ایکنا🔻 🔹مطالعات شیعه‌شناسی، یکی از موضوعاتی است که در دانشگاه‌های مختلف سراسر جهان از جمله در دانشگاه‌های رژیم صهیونیستی موضوع بحث‌های علمی بوده و ظاهراً چنانچه انتظار هم می‌رود در خدمت سیاست‌های این رژیم قرار گرفته است. دانشگاه‌های «تل‌آویو»، «اورشلیم»، «حیفا»، «هبرو»، «نگو» و «بارایلان» از سالیان گذشته تاکنون، به برگزاری کلاس‌های درس در رشته‌ شیعه‌شناسی مبادرت کرده و درحال تربیت نیروی انسانی متخصص در گرایش‌های مرتبط با ایران‌ و شیعه‌پژوهی هستند. 🔹دانشگاه تل‌آویو دارای بخش اسلام‌شناسی، مطالعات شیعه‌شناختی و دوره‌های آموزشی است. بخش آموزش آن در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا فعالیت می‌کند. در اسرائیل سالانه حدود به ۲۵۰ نفر در مقطع دکترا رشته شیعه‌شناسی فارغ‌التحصیل می‌شوند و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های شیعی در اسرائیل مستقر است. 🔹در رژیم صهیونیستی سالانه حدود ۲۵۰ نفر در مقطع دکترا رشته شیعه‌شناسی فارغ‌التحصیل می‌شوند و یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های شیعی در [اسرائیل](فلسطین اشغالی) مستقر است. بزرگترین دانشگاه شیعه‌شناسی در دنیا در اراضی اشغالی است. سالانه تعداد زیادی شیعه‌شناس از دانشگاه‌های اسرائیل فارغ‌التحصیل می‌شوند! بنابر برخی گزارش‌ها در این دانشگاه و از دانشگاه دیگر اسرائیل سالانه حدود ۲۵۰ دانشجو در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل می‌شوند و قوی‌ترین، معتبرترین و متبحرترین مراكز شیعه‌شناسی جهان مستقیم یا غیرمستقیم با اسرائیل در ارتباطند. 🔹دانشگاه تل‌آویو دارای بخش اسلام‌شناسی، مطالعات‌ شیعه‌شناختی و دوره‌های آموزشی است؛ بخش آموزش آن، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا فعالیت می‌کند. این دانشگاه دارای اتاق شیعه‌پژوهشی است که یکی از مهمترین رشته‌های تحصیلی است و دارای اساتید برجسته‌ای همچون؛ رابین اوری، میر لیتواک، دیوید مناشری، اوزی رابی، میری شفر، لی کینبرگ، اسرائیل گرشونی، لئون شلف و ... است. 🔹در حقیقت رژیم صهیونیستی طرح‌های مطالعاتی خود در حوزه مطالعات اسلامی را به دو بخش عمده تقسیم کرده است، یکی احیای کلام شیعی اعتزالی که منظور آنان از شیعی اعتزالی، کلامی است که به دوره قرن نهم تا سیزدهم میلادی برمی‌گردد و کلام شیعی از فلسفه بیشتر از دیگر دوره‌ها متأثر بوده است. 🔹بخش دوم مطالعات شیعه‌شناسی به شناسایی و ترویج تفکرات ابن‌قیم جوزیه و ابن‌تیمیه برای تغذیه فکری افراط‌گرایان سلفی همچون داعش جهت درگیر کردن مناطق مختلف اسلامی با یکدیگر و برانگیختن جنگ شیعی و سنی و ایجاد نقاط امن برای رژیم صهیونیستی است. 🔹برخی از مهم‌ترین دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهان غرب که دارای کرسی تخصصی شیعه‌شناسی هستند و یا دروس مربوط به تشیع، از جایگاه و اهمیت خاصی در آنها برخوردارند، از این دانشگاه‌ها عبارتند از: 🔹۱_ دانشگاه عبری اورشلیم (بیت‌المقدس/ رژیم اشغالگر قدس). دانشگاه عبری اورشلیم دارای کرسی تخصصی شیعه‌شناسی است. «تشیع(ساختار سنتی دنیای اسلام)» و «اندیشمند مسلمان مؤثر سده‌های میانه: ابن طاووس و کتابخانه‌اش» و «کلام و فقه در شیعه امامیه» به قلم «اتان کولبرگ» و «کتاب مقدس و تفاسیر آن در شیعه امامیه اولیه» به قلم براشر، از جمله آثار منتشر شده توسط انتشارات این دانشگاه است. 🔹۲_ دانشگاه حیفا (قدس ـ فلسطین اشغالی) توجه این دانشگاه بیشتر بر زبان و ادبیات عرب است و در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد. یکی از دروس آن «ابوالفرج اصفهانی» (صاحب الاغانی) است. جهت گیری مقالات و اخبار این دانشگاه به سمت ایران، عراق، لبنان و شیعیان این مناطق است که عناوین بعضی از آنها عبارتند از: حزب الله کیست؟، قبایل عراقی و نظام پس از صدام. 🔹۳_ دانشگاه بار ایلان (قدس ـ فلسطین اشغالی) تمرکز تحقیقات بخش مطالعات عربی ـ اسلامی این دانشگاه و دانشکده زبان عربی، بر مسائل مربوط به ایران به عنوان مدل عینی حکومت شیعه است. در این دانشگاه مجله «مریا» در حوزه مذهب، فلسفه، کلام و عرفان منتشر می‌شود. از جمله طرح‌های مطالعاتی این دانشگاه عبارتند از: انتخابات سال ۲۰۰۰م (۲ خرداد ۱۳۷۶) ایران؛ انتقال نظام سیاسی ایران به سمت مدلی جدید؛ تلاش برای ایجاد دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران؛ ارزیابی نیروهای مسلح و نظامی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه بر عکس‌العمل ایران نسبت به تحریم اقتصادی؛ ایران حل معما(نیکی کدی). 🌐 اندیشه ما @andishemaa @namehayehawzavi⚡️فقدان محققان عبری‌دان در عرصه تقابل با شیعه‌پژوهی هدفمند اسرائیل ✔️بخشی از یادداشت علی معروفی آرانی در ایکنا🔻

✅ فقه و استفاده ابزاری از عقل 🎙 استاد محمدتقی سهرابی فر 🔴 مشهور آنست که فقیهانِ نواندیش از نقش کم رنگ عقل در فقه گله مند هستند و بهای بیشتر به عقل را یکی از راههای خروج از بن بستِ فقهِ معاصر می‌دانند و فقیهانِ سنتی در زبان و عمل بهای چندانی به عقل نمی‌دهند. 🔴 «عقل» در فقهِ موجود از جایگاهِ مورد نظر یعنی عقلِ قطعی تنزّل یافته و عقلِ بر اساسِ حدس و گمان جایِ آن را گرفته است. 🔴 عقل، وسیله‌ای برای رسیدن به اهدافی از پیش تعیین شده بوده و به همین دلیل بطور گزینشی مورد استفاده قرار گرفته است. چه بسا عقلِ صریح که کنار نهاده شد و چه بسا عقلِ کم رَمَق که معتبر شمرده شد. آنجا که فقیه راههایِ اطمینان بخشِ دستیابیِ به حکمِ فقهی را مسدود می‌بیند، سریعاً دست بکار شده و با استفاده از عقل (مقدماتِ انسداد) راهی برای یافتنِ حکم فقهی باز می‌کند. در اینجا نیز عقل زمینه ورودِ هزاران فرعِ فقهی به زندگیِ دیندارانِ معاصر را فراهم می‌کند. 🔴 نگارنده با جستجویی مختصر در این باره که چرا فقها، عقلِ قطعیِ مُجمَعٌ علیها را به عقل ظنی تنزل دادند و چرا در بکار گیریِ عقل، گزینشی عمل کردند، به این نکته رسیدم که دلیل اصلی، این تصور است که حفظِ دین موقوف به حفظِ این اخبارِ مجهول الاعتبار است و نیز جهت جلوگیریِ از هرج و مرج، باید به این ظنون عمل کرد. به عنوان نمونه دو عبارت از آیت الله شبیری زنجانی می‌بینیم: «بعد از پذیرش دین اسلام هیچ اختلافی در وجود علم اجمالی به تکالیف وجود ندارد؛ هم‌چنین هیچ اختلافی نیست که انسان باید این تکالیف را امتثال کند و الّا چیزی از دین باقی نمی‌ماند.» «درست است که تبعیت از ظن ذاتاً حرام است، اما زمانی که مقدمات انسداد تمام باشد، برای همین ظنی که به عنوان اولی تبعیت از آن حرام بود، عنوان ثانوی پیدا شده و گفته می‌شود که به دلیل ممانعت از تحقق هرج و مرج و اختلال نظام باید به مراتبی از آن اخذ نمود پس ما به انسداد کبیر بی‌میل نیستیم.» 🔴 نتیجه اینکه عقلی که به بقایِ دینِ مُتصوَّر کمک کند، بکار گرفته می‌شود و عقلی که در این راستا نباشد، بکار گرفته نمی‌شود ..... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/28532-2 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ تاملی پیرامون ساختار قدرت در شاهنامه فردوسی ، علیه اقتدارگرایی 🎙 محمدابراهیم انصاری‌لاری 🔴 سلطنت مشروط به دادگری و خردورزی است و خواهیم گفت که تشخیص این معنا نیز در وهله اول با انجمن بخردان و موبدان و پهلوانان است و در نهایت نیز این مردم هستند که اگر پادشاه ستم آغاز کند و بی‌خردی پیشه کند و از آسایش مردم غفلت کند، با اعتقاد به این که دیگر فر ایزدی و فر کیانی از او جدا شده است و روزگار عزت او به پایان رسیده است، او را با قیام و شورش عمومی برکنار می‌کنند. 🔴 از نظر شاهنامه و در منطق سیاسی فردوسی، ساختار قدرت به گونه‌ای ترسیم شده است که سه نهاد قدرت یعنی پادشاه، موبد و پهلوان هر کدام پایگاه و جایگاه جداگانه‌ای دارند. 🔴 در منطق شاهنامه، پادشاهی به لیاقت و شایستگی است. گاهی البته این لیاقت و شایستگی با وراثت هم منطبق می‌شود و اغلب هم نمی‌شود و در مقام تعارض میان این دو فردوسی صریحا اصالت را به لیاقت و شایستگی می‌دهد. همچنین این نکته شایان توجه است که در یک نظر کلی به شاهنامه، به ندرت می‌توان شاه دادگر و موفقی پیدا کرد که پادشاهی را مستقیما از پدر به ارث برده و بی‌دردسر به جای پدر نشسته باشد. 🔴 گفتیم که در بینش سیاسی فردوسی سلطنت لزوما موروثی نیست و گفتیم که همه قدرت در شخص شاه متمرکز نیست. اکنون نوبت آن است که بگوییم همان میزان قدرت شاه یعنی اعلام جنگ و صلح و عمران و آبادانی و تامین راه و معیشت و… باز هم مقید است و مشروط است به دادگری و خردورزی و هرچند پهلوانان علی‌الاصول در جنگ و صلح فرمانبردار شاه هستند، اما فرمانبر چشم و گوش بسته او نیستند. پهلوانان از آنجایی که در عین وفاداری به نهاد پادشاهی و شهریاری نماد وجدان ملی و مظهر آزادگی و گردن‌فرازی هستند، اگر پادشاه از مرز خرد و داد، پا را فراتر نهد، در برابر او بی‌درنگ و مردانه می‌ایستند .... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/sakhta-ghodrat-dar-shahname 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ عقلانیت، توسعه و آزادی 🎙 وحید اسلام زاده 🔴 آزادی با عقلانیت، عقلانیت با آزادی. ضلع سوم این مثلث، قانون است. رأس مثلث عقلانیت است چون قانون و آزادی از عقلانیت زاده می‌شود. بدین‌معناکه آزادی و قانون بر پایه‌های عقلانیت ایستاده است. منظور از آزادی و قانون پدیده‌های روبنایی جامعه هستند که زیربنای آن عقلانیت است. 🔴 بدون عقلانیت نه قانونی ایجاد می‌شود و نه در ادامه آزادی به‌وجود می‌آید. آزادی با عقلانیت یعنی نبود بی‌بندوباری و هرج‌ومرج. عقلانیت یعنی نبود خرافات و جزم‌گرایی. 🔴 پس اگر عقلانیتی نباشد آزادی در چنگ خرافات و جزم‌گرایی خواهد مُرد. هم‌چنین آزادی بدون قانون نمی‌تواند ادامه یابد و قانون بدون‌عقلانیت نمی‌تواند در جامعه تشخص یابد. 🔴 قانون بدون عقلانیت امری خشک و بی‌روح است و آزادی بدون قانون امری بسته و محدود و شخصی و قانون بدون آزادی چارچوبی تنگ و بی‌مصرف. 🔴 توسعه بدون عقلانیت به‌وجود نمی‌آید. توسعه بخشی از عقلانیت، قانون و آزادی است. به‌عبارت‌دیگر نبود و عدم‌تعادل این سه، توسعه را به افسانه و توهم تبدیل می‌کند. 🔴 نبود ابزار قانونی برای اصلاح حکومت، از ویژگی‌های مهم استبداد به‌شمار می‌آید. هرگاه چنین ابزاری در دسترس نباشد، جامعه با انسداد مواجه شده، ناخرسند و نومید یا به کنج عزلت و اعتیاد و انواع ناهنجاری می خزد، یا اجازه نمی دهد قدرت مرکزی دارای کارکرد اجتماعی بوده آن را فشل می کنند. در نهایت علیه آن می شورند. 🔴 فیلسوفان سیاسی همانند جان لاک حق شورش را تنها زمانی مشروع می دانند، که حاکمیت سیاسی، نمایندگی مردم و منافع ملی را نداشته، علیه آن با غارت منابع، اقدام می کنند. در برابر چنین حکومتی، حکومت‌های نظارت‌شده (دمکراتیک یا اشرافی) قرار دارند. آنها نظامیان و نظم حاکم بر آنان را اداره می‌کنند. این کار برای یک دورۀ به‌نسبت طولانی و بدون توسل به‌الگوهای خودکامۀ فرمانروایی انجام می‌دهند. 🔴 توسعه، به معنای مشارکت همه جانبه، محدودیت ها را در می نوردد، و اشکال محدود کننده آزادی را به چالش جدی می کشد. به این معنا که ساختار اقتصادی، برای بقا و رشد و توسعه خود از گسترش آزادی و عقلانیت حمایت می کند ..... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/aghlaniyat-tose-va-azadi/ 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ تجدید نظرهای مهم دکتر زرین‌کوب در پله سی ام 📚 کتاب «کارنامه اسلام» تألیف عبدالحسین زرین‌کوب، تجدید نظر استاد نسبت به کتاب دو قرن سکوت بود که حالا به چاپ سی‌ام رسیده است. 🔴 چاپ سی‌ام کتاب «کارنامه اسلام» به قلم عبدالحسین زرین‌کوب نیمه پائیز ۱۴۰۳ توسط انتشارات امیرکبیر منتشر و روانه بازار نشر شده است. 🔴 «کارنامه اسلام» نام کتابی از عبدالحسین زرین‌کوب است. موضوع این کتاب فرهنگ و تمدن اسلامی است. کارنامه اسلام، یک فصل درخشان تاریخ انسانی است، نه فقط از جهت توفیقی که مسلمین در ایجاد یک فرهنگ تازه جهانی یافته‌اند بلکه به سبب فتوحاتی که آنها را موفق کرد به ایجاد یک دنیای تازه، ورای شرق و غرب قلمرو اسلام که در واقع نه شرق بود نه غرب. 🔴 فتح اسلام البته با جنگ حاصل شد، اما نشر اسلام در بین مردم کشورهای فتح شده به زور جنگ نبود. مخصوصا اهل کتاب (یهود، نصارا، مجوس و صابئین)، حتی بت‌پرستان اروپا، هند و تبت هم با پرداخت جزیه در قلمرو اسلامی در صلح و آرامش به سر برند. 🔴 نویسنده در این کتاب خواسته با همان چشمی به فرهنگ گذشته اسلام بنگرد که خود مسلمانان گذشته بدان می‌نگریسته‌اند؛ خود در مقدمه کتاب در این مورد می‌آورد: «طرز بیانی که من در این کتاب به کار برده‌ام شاید در نظر اول در نزد برخی از خوانندگان تا اندازه‌ای حماسه آمیز جلوه کند. اما این پندار درست نیست. نویسنده فقط خواسته است با همان چشمی به فرهنگ گذشته اسلام بنگرد که خود مسلمین گذشته بدان می‌نگریسته‌اند. 🔴 شیوه بیانی عاری از هیجان و خالی از همدردی که محققان اروپایی دراین مسائل دارند به آنها هرگز امکان آن را نخواهد داد تا در ارزیابی آنچه مسلمانان به فرهنگ دنیا داده اند به درستی داوری کنند. کدام مورخ می‌تواند بدون همدلی واقعی، با آنچه موضوع تحقیق اوست ارتباط و تفاهم درست بیابد؟ بدون شک دنیای اسلام در تمدن و فرهنگ امروزی جهان که شاید بیش از آنکه غربی باشد بورژوایی است آن اندازه سهم و تاثیر واقعی داشته است که بر شمردن آن نیازی به حماسه‌سرایی نداشته باشد.» 🔻 در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم‌: «تمدن اسلامی که لااقل از پایان فتوح مسلمین تا ظهور مغول قلمرواسلام را از لحاظ نظم و انضباط اخلاقی، برتری سطح زندگی، سعه صدر واجتناب نسبی از تعصب، توسعه و ترقی علم و ادب، طی قرن‌های دراز پیشاهنگ تمام دنیای متمدن و مربی فرهنگ عالم انسانیت قرار داد، بی‌شک یک دوره درخشان از تمدن انسانی است و آنچه فرهنگ و تمدن جهان امروز بدان مدیون است اگر از دینی که به یونان دارد بیشتر نباشد کمتر نیست، با این تفاوت که فرهنگ اسلامی هنوز در دنیای حاضر تاثیرمعنوی دارد و به جذبه و معنویت آن نقصان راه ندارد ..... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/karname-eslam 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

♦️علامه طباطبائی و حکمت بیدار ✍🏻 علی اصغر مصلح 🔹 علامه محمد حسین طباطبائی را شاید بتوان آزاده‌ترین و بلندقدترین متفکر معاصر ایران خواند. 🔸 علامه اهمیت سیر در دیگر فرهنگها و هم‌سخنی و همدلی با "دیگری" را دریافته بود. لذا در حدّ امکاناتِ اطرافش و ملاحظات زیِّ خود، جستجوگر و طالب بود. او برای دریافت صورتهای مختلفِ جلوه گریِ حکمتهایِ حقّ، همواره گشوده بود. 🔹 علامه طباطبایی در باره ماهیت غرب سخنی نگفته است. اما از مجموع نوشته‌های وی برمی‌آید که او غرب را مجموعه اموری مذموم نمی دانست. کلماتی از وی نقل شده که می توان آنها را دلیل خوش‌بینی او نسبت به زمانه دانست. عارف نمی تواند نسبت به زمانه بدبین باشد. 🔸 قدرت علامه برای سیر در مبادی و مبانی و فاصله گرفتن از داشته خویش، در زمان ما بین متفکران دینی بی‌نظیر و در تاریخ تفکر اسلامی کم‌نظیر است. نظریه "ادراکات اعتباری" او نشانِ قدرت بی‌نظیر آن حکیم برای فاصله گرفتن از پیش‌داشته‌ها و پیش‌فرضهای موجود در سنّت است. 🔹 علامه تنها متفکر معاصر برخاسته از حوزه های شیعی بود که می توانست با برکندن جامه فرهنگ و اعتقاد خویش، بر اساس مبانی مشترک انسانی وارد گفتگو با دیگران شود. تقریر علامه طباطبایی از ادراکات اعتباری نشانِ کوشش او برای ایستادن در نقطه‌ای فراتر از فرهنگ و سنت خویش، و تمهید مبانی مشترکی برای گفتگو با "غیرِ خارج از فرهنگ خویش" است. 🔸 در وجود علامه حقیقتی پنهان بود که باعثِ وسعتِ‌نظر و زلالیِ در معاشرت، و نفوذ عمیق در مخاطب و متانت در عمل می‌شد. روزنامه اطلاعات، ۱۴۰۳.۰۸.۲۴ 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

🔴 علامه ✍️ رضا بابایی 1️⃣ حوزه و حتی بیشتر شاگردان علامه طباطبایی، راه ایشان را ادامه ندادند و اکنون صدایی که از حوزه به گوش‌ها می‌رسد، صدای ایشان نیست. فوت ایشان و سیاسی شدن اکثر شاگردانشان، حوزه را چند گام به دوران اخباری‌گری(با نام‌های جدید و بهانه‌هایی همچون خالص‌سازی علوم دینی) نزدیک‌تر کرد. اکنون نیز قوی‌ترین جریان‌ها و گرایش‌های داخلی حوزه، عملا تعلق خاطری به ایشان و حتی به استاد مطهری ندارند. 2️⃣ در تاریخ حوزه به‌ویژه در دورۀ معاصر، کمتر عالمی را می‌توان یافت که برای استفاده از دانشمندی که فرهنگ و دینی دیگر دارد، رنج سفر را بر خود هموار کند و به شهری دیگری برود؛ اما مرحوم علامه، به‌رغم استوارترین پیوندهایی که با سنت داشت، همواره مشتاق گفت‌وگو با هانری کربن و دیگر استادان پایتخت‌نشین بود. علامه در خانه نمی‌نشست که دیگران به سراغ او بیایند و سخنانش را بشنوند؛ بلکه بیشتر گوش بود تا زبان. 3️⃣ اگر «روحانی» کسی است که دیدار و گفتارش انسان را به یاد خدا و معنا می‌اندازد، مرحوم علامه طباطبایی، یکی از روحانی‌ترین شخصیت‌های علمی در صد سال گذشته بود. اما اگر «روحانی» کسی است که هر هنر و مهارتی دارد جز این، او روحانی موفقی نبود. 4️⃣ سیاست‌گریزی مرحوم علامه که امروزه به آن اسلام سکولار می‌گویند، سلیقۀ شخصی یا به دلیل ناتوانی در این عرصه نبود. طبق مبنای ایشان و مرحوم آیة الله بروجردی، اگر تأثیرگذاری حوزه‌ها بر سیاست از راه‌های مستقیم باشد، سرانجام سیاست بر حوزه حاکم می‌شود. 5️⃣ به گمان من، مهم‌ترین تألیف علامه طباطبایی، پس از المیزان، تعلیقات ایشان بر کتاب بحارالانوار است که در زمان حیاتشان از ادامه و چاپ آن جلوگیری شد. آیة الله حسینی طهرانی از شاگردان ایشان دربارۀ این تعلیقات می‌نویسد: «علامه تا جلد ششم بر بحارالانوار تعلیقه نگاشتند، اما در یکی دو تعلیقه صریحاً نظر علامه مجلسی را رد کردند. این امر برای طبقه‌ای که تا این اندازه حاضر نبودند نظرات مجلسی مورد ایراد واقع شود، خوشایند نشد و متصدی و مباشر طبع، بنا به الزامات خارجیه، از ایشان تقاضا کرد که در بعضی مواضع، قدری کوتاه‌تر بنویسند و از بعضی ایرادات صرف نظر کنند. علامه حاضر نشدند و فرمودند: در مکتب شیعه، ارزش جعفر بن محمد صادق(ع) از علامه مجلسی بیشتر است و زمانی که امر دایر شود به جهت بیانات و شروح علامه مجلسی و ایراد عقلی و علمی بر حضرات معصومین(ع)، ما حاضر نیستیم آن حضرات را به مجلسی بفروشیم. و من از آنچه به نظر خود در موضع مقرر لازم می‌دانم بنویسم، یک کلمه کم نخواهم کرد.»(مهر تابان، ص۳۵) 6️⃣ چند غزل و مقداری مثنوی از علامه باقی مانده است که گویا بسیار بیش از این بوده است؛ اما به گواهی اهل فن، همین چند غزل و یکی‌دو مثنوی، از ذوقی سرشار و مهارتی کم‌نظیر در غزل‌سرایی سنتی با محتوای عرفانی خبر می‌دهند. 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

◾️سالگرد ارتحال علامه طباطبائی◾️ ⭕️ موضوع : علامه و نظریه حق حکمرانی 🔸پنج شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۳ 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

🔴 با گراميداشت ياد مرحوم علامه طباطبایی مفسر بزرگ معاصر : 🔻🔻 مفاسد تباه‌کننده حکومت استبدادی بیش از هزینه‌های مبارزه برای رهایی از آن است. ✅ نباید تردید داشت که: اسلام پیکری است که روح آن زنده کردن حق و نابودکردن باطل است و هرگز چنین آئینی اجازه نمی‌دهد که ستمگران بر مردم ولایت و سلطه پیدا کرده و بر مردم ظلم کنند. و در حالی که راهی برای تغییر و اصلاح امور وجود دارد، اسلام اجازه سکوت در برابر اهل طغیان و تجاوز و ستم پذیری از آنان را نمی‌دهد. و نباید از عوارض مقاومت در برابر حاکمان مستبد نگران بود زیرا امروزه در علوم اجتماعی به اثبات رسیده است که: آثار ویرانگر دیکتاتوری حاکمان و زورگویی آنان، بسیار خطرناک تر از آثار مخرب بی نظمی ها و درگیری‌هایی است که در مسیر وادار کردن آنها به عدالت و احیای حقوق مردم اتفاق می‌افتد. 📚(تفسیر المیزان. ج ۱۵. ص۱۵۸) ✅ حفظ ظاهر حكومت ديني مستبد تحت عنوان مصحلت حفظ وحدت، نابودي حقيقت دين است. ضروری است ساحت شرع را از تایید دیکتاتوری به نام دين، منزه نمود. ✅ امروزه در علوم اجتماعی تبیین شده است: هیچ ملت رشید و خردمندی حاضر به قبول و تایید حکومت استبدادی- که قوانین جامعه را زیر پا می‌گذارد- نیست و ضروری است که ساحت شرع مقدس را از چنین پیرایه ای منزه دانسته و تایید دیکتاتوری را به او نسبت ندهیم. و این نظر که چنین حکومتی را برای مصلحت حفظ وحدت درجامعه و جلوگیری از اختلاف و تشتت داخلی باید حفظ کرد و این مصلحت مهم تر از احکام و حقوق دیگری است که تضییع می‌شود و می‌توان از آنها چشم پوشی کرد، در واقع به معنای آن است که برای حفظ ظاهر و پوسته دین و برای نگهداشتن نام حکومت دینی، مجاز باشیم حقیقت دین را نابود کنیم! 📚(تفسیر المیزان. ج۱۵. ص۳۹۲) 🌐 اندیشه ما منبع: کانالِ قرآن‌پویان eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ خطبه حضرت زهرا(س)منشوری جامع برای ارزش‌های انسانی و اسلامی 🎙 استاد محمد رضا حکیمی 🔴 نخستین انقلاب داخلی، در اسلام، پس از انحراف جریان رهبری پیش آمد. اوج این انقلاب با سخنرانی (خطبه) معروف بانوی اکرم، حضرت فاطمه زهرا (ع) توأم بود. محتوای این سخنرانی، که با شور تمام در اجتماع بزرگ مسجد پیامبر ادا شد، از جمله اینها بود. 🔴 پس از درگذشت پیامبر اکرم (ص) و خاموش گشتن نغمات وحی آسمانی، نخستین کسی که وصیت مؤکد پیام آور خدا را – با شوری خروشان و تحرکی بس گران – فریاد کرد، و پیام جاودانه را درباره قرآن و اهل بیت «ع» – با بلیغ ترین سخن و عمیق ترین تبیین – به امت یادآوری نمود، و مسجد مدینه را با خروش خروش گستر ابلاغ – به لرزه در آورد. 🔴 به منظور تداوم یابی هدایت تام قرآنی بپا خاست، بانوی اطهر، صدیقه کبری، فاطمه زهرا «س» بود. و اینهمه در «خطب فاطمیه» منعکس است، که بر الواح فجر و شفق ثبت….این بخشی از تحرک و رسالت، که پروردۀ دامان وحی و پیوسته به حضور مشعشع وحی است، باید در جای خود تشریح شود، و ابعاد عجیب آن، در اهداف والای قرآنی، به هدف ساختن جامعه و انسان و انسان و جامعه، با کمالی آگاهی شناسانده گردد. 🔴 اینجانب مدتی است به این امر می‌اندیشد، که «خطبۀ فاطمیّه» را از حوزۀ این نامگذاری نامناسب(فدکیه) نجات دهد، و شأن الهی و انبیایی این خطبه را – تا حدی -روشن سازد، و تجلّی ثانی محمد (ص) -پیامبر آخر الزمان- را، در کلمه به کلمه، و سطر به سطر خطبۀ فاطمیّه (یا منشور ابدیت ارزش ها)، نشان دهد و اصولی را که بانوی بزرگ در این سخنرانیِ منحصر به فرد در تاریخ، برای بشریت –با تلخیص بیّنات قرآنی- باز گفته است فرا آورد» 🔴 باید اهداف الهی ، انسانی ، اقتصادی، معیشتی، اجتماعی، تربیتی و حماسی این خطبه را درک کرد. تأکیدی که این خطبه بر ضرورت حکومت عادل می کند و بصراحت می گوید که در غیر حکومت عدل، مردمان، بردگان زرخرید اقلیتی مستکبر و سرمایه دار خواهند بود، و فاصلۀ معیشتی مردم به بیش از حد تحمل وجدان انسانی و روح قرآنی خواهد رسید، باید فهمیده شود» 🔴 در واقع، پس از برگشت پیامبر (ص) و تزلزل جامعه اسلامی و تغییر جوهر رهبری در اسلام و پشت کردن به سیاست قرآنی غدیر و حکومت معصوم، نخستین کسی که به آهنگ اصلاح مسیر و تصحیح خطای جامعه به پا خاست، بانوی اکرم حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) بود. درگیری ایشان با قدرت مسلط و سخنرانی شورآفرینی در جامعه مدینه و تهییج صحابه و بسیج نیروی جوان یثرب و بنیانگذاری فلسفه انقلاب در امت به وسیله ایشان از درخشان ترین فصل های تنفس تاریخ است و سرفصل حماسه جاوید 🔴 در آن روزها که علی «ع» نبایست دست به شمشیر ببرد، فاطمه (س) از سخن، شمشیری ساخت – آتش بیان و حق نشان – که هم خونی ریخته نشد، و هم حقیقت را تا ابد بر لوح زمانها و پیکره آبادیها و مکان ها ثبت کرد ...... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/khotbe-hazrat-zahra 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ «تفسیر المیزان» نقطه عطف و نقطه اوج تاریخی در تفسیر اجتهادی است 🎙 آیت‌الله سید محمد علی ایازی 🔴 از مهم‌ترین ویژگی‌های تفسیر قرآن علامه طباطبایی می‌توان به پنج مورد شاخص اشاره کرد. نخست اینکه، «تفسیر المیزان» به‌ روش تفسیر قرآن به قرآن انجام شده، به این‌صورت که فهم آیه قرآن را به استناد خود قرآن انجام داده و نه روایات و به این دلیل، متفاوت از تفاسیر گذشته و برخی از تفسیر معاصر است. 🔴 عقل‌گرایی دومین ویژگی این تفسیر قرآن کریم است. «تفسیر المیزان» عقلی – فلسفی با روش تحلیل عقلانی برای فهم متن است. این روش به دنبال این است که فهم قرآن چگونه می‌تواند مبنای عقلی داشته باشد. 🔴 سومین ویژگی تفسیر علامه طباطبایی، رویکرد اجتماعی آن به مفاهیم قرآنی است. 🔴 این تفسیر یک نگاه تقریبی نیز دارد. خیلی از تفاسیر گذشته یا براساس حمایت از اعتقادات اهل سنت یا دفاع از اعتقادات شیعه و به تعبیری با رویکرد کلامی تدوین شده‌اند. اما این کتاب، ضمن نگاه محوری به مکتب اهل‌بیت (ع)، هوشمندانه به جنبه‌های تقریبی هم توجه داشته است. نگاه علامه طباطبایی در «تفسیر المیزان» نگاه یک عالم اسلامی است و نه یک عالم شیعه. البته مفهوم این کلام این نیست که پیش ذهنیت‌های شیعی نداشته باشد که هر تفسیری از جایگاه و موضع فکری خود سخن می‌گوید. 🔴 از سه جهت می‌توان درباره یک تفسیر قرآن صحبت کرد؛ مبانی تفسیری، روش تفسیری و رویکرد و جهت‌گیری تفسیری. «تفسیر المیزان» از هر سه جهت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در تفاسیر بعد از خود تأثیرگذار بوده است ..... 🔻 جهت مطالعه کامل این مطلب کلیک کنید. 🌐 اندیشه‌ ما

◾️ به مناسبت ایام شهادت حضرت فاطمه (س) و سالگرد استاد داود فیرحی 🔸 زن و حکمرانی در صدر اسلام بخش اول 🎙 استاد داود فیرحی ⏱ زمان مورد نیاز برای مشاهده این ویدیو: ۲۹ دقیقه 🔖 منبع: موسسه پژوهشی فرهنگی فهیم 🖇 آیدی اندیشه‌ما در شبکه‌های اجتماعی: eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034

✅ درآمدی بر تأثیر تحولات‌ اجتماعی بر فقه‌ سیاسی شیخ‌ انصاری 🎙 حجت‌الاسلام علی آقاجانی 🔴 حضور قوی علما در صحنه جهاد با روس و سپس متهم کردن آنها تاثیر بسیاری بر علمای‌ معاصر آن‌ دوران و شیخ‌ انصاری داشته است به‌گونه‌ای که باید گفت که شیخ در سیاست‌ عملی مرجعیت تغییر به‌وجود آورد و سعی بر جلوگیری از اختلاط آن با مسایل‌ حکومتی دربار نمود. همچنین به‌نظر می‌آید در بعد فکری و نظری هم بی‌تاثیر نبوده باشد. 🔴 شیخ انصاری با بررسی ادله و روایات و با استناد و نقد ۱۰ مورد از روایات،نتیجه می‌گیرد که فقیه به‌مانند پیامبر و امام معصوم مستقل از تصرف در اموال و انفس نیست. وی دو دلیل را بر می شمارد. ۱- با ملاحظه صدر و ذیل روایات مشخص می‌شود که این روایات در مقام بیان وظیفه فقها از جنبه رسالت بیان احکام شرعیه و تبلیغ آنهاست. ۲- بر فرض این که عموم ادله شامل چنین تصرفات مستقلی هم بشود و فقیه را در جایگاه پیامبر(ص) و امام معصوم قرار دهد ناگزیریم از چنین ظهور و دلالتی صرف‌نظر کنیم. چون موجب تخصیص اکثر می‌شود که قبیح است. زیرا موارد تصرف‌فقیه بر اموال و جانهای مردم اندک است(انصاری، ۱۴۱۵، ج ۳: ۵۵۳). 🔴 این پژوهش بر آن‌ است تا نشان‌ دهد جنگ‌های ایران‌ و‌ روس فی‌الجمله متغیر‌ ثابتی در بررسی اندیشه‌ فقها در دوره خود می‌تواند باشد. چنان‌که بر اندیشه و عمل شیخ‌ انصاری بی‌تأثیر نبوده است و به‌ همراه شخصیت‌ محتاط شیخ چندگانگی و اضطراب را در نگاه ایشان به ولایت‌ فقیه رقم زده است، به‌گونه‌ای که شیخ حداقل دارای دو دیدگاه متفاوت در مکاسب و کتاب‌ القضاء است. 🔴 در هرحال این قرینه‌قوی نشان از آن دارد که جنگ ایران و روس تا حدودی موجب اضطراب‌ نظری در آرای شیخ حداقل تا مدت‌زمان خاصی بوده است. چنان‌که امروز نیز در دریافت‌ نظر ایشان همین‌ اضطراب موجود است. گرچه از نظر عملی شیخ هیچ‌گاه رویه خود مبنی بر عدم‌ دخالت در امور دولتی را ترک ننمود. شاهد آن نیز عدم فتوای‌ جهاد علیه‌ انگلیسی‌ها در قضیه‌ هرات و عدم‌ پذیرش عواید منطقه‌ اوَد هند بوده است. 🔴 بدون آن‌که در دام نسبیت‌اندیشی‌ معرفت‌ شناختی‌ مطلق گرفتار آییم و همه‌اندیشه را به پس‌ زمینه‌ اجتماعی و محیطی و سیاسی و یا شخصیت‌ روان‌ شناختی احاله و تقلیل دهیم می‌باید به‌ صورت‌ منطقی وضعیت‌ زمانه شیخ، محمل‌ها و بسترهای‌ موجود و رفتار شخصیتی شیخ را واکاویم. بر این‌ اساس جنگ‌های ایران و روس که جنگی‌ بزرگ در صحنه‌ سیاسی‌ایران محسوب می‌شود و جنگ‌های بزرگ همواره تأثیرات‌ علمی و نظری برجای گذاشته‌اند به‌طور حتم بر اذهان‌ علما تأثیر داشته است. 🔴 پس از جنگ ایران و روس دو رهیافت‌کلی در میان عالمان‌دینی در تحلیل علل شکست‌ ایران به‌وقوع پیوست. رهیافت‌ اول به‌لحاظ نظری به‌صراحت بر عدم‌ کارایی تئوری سلطنت‌ مأذون و لزوم مبسوط‌الید بودن فقها تأکید داشت که در آثار محمدحسن نجفی صاحب‌ جواهر و ملااحمد نراقی تجلی یافت. در واقع این‌ مرحله، مرحله گذار از سلطنت‌ مأذون به ولایت‌ عامه‌ فقیه است. رهیافت‌ دوم ظاهراً در طول‌ زمان در ترد میان سلطنت‌ مأذون و ولایت‌ عامه‌ فقها است. از منظر عملی نیز تمایلی به دخالت در امور حکومتی به‌ شکل خاص نشان نمی‌دهد. این‌رویکرد در آثار شیخ‌ انصاری و در رویه علمی ایشان قابل‌ مشاهده است ..... 🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید: andishehma.com/tasir-tahavolat-ejtemaii-bar-fegh 🌐 اندیشه ما eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034