♦️ کشورداری به کوشش و بخشش
آموزۀ سیاسی ایرانشهری
✍🏻 دکتر محمود فتوحی
✅در تدبیر مُلک و سیاست مُدُن، برای کشورداری دو زمان متناظر را بسیار یاد کردهاند: روز کوشش و روز بخشش. امیر معزی نیشابوری در ستایش ملکشاه سلجوقی میسراید که:
روز بخشش نیکخواهان پیشِ جاهت جانفشان
روز کوشش بدســــگالان پیش تیغت جانســپار
(امیر معزی نیشابوری)
روز کوشش و روز بخشش دو روز متناظرند با دو سیاست متضاد. کوشش، زمان نبرد و برای جهانگیری و کشورستانی است؛ زمانی که فرمانروا بر پشت زین باید شمشیر بزند و دلاوری کند. اما روز بخشش، همان سلطان تندخویِ تیغ زن، بار عام میدهد و در جشن با مردم خود مهربان، بخشنده، دادرس و انباز و یاور است.
✅شاهان با کوشش، کشورگشایی میکردند و با بخشش کشورداری. گفتهاند که کشور ستاندن آسان است اما کشورداشتن دشوار.
فرمانروا با دو چیز میتواند کشورداری کند: با دادگری و بخشش. به زبان فردوسی«با داد و دهش».
او اگر عدالت را پایدار نکند، نظم و امنیت فرو میریزد و فتنه برمیخیزد. و خرابی جای آبادانی را میگیرد. فتور در شهر و سستی در مرز پدید میآید. فرمانروا با بخشش و بخشایش میتواند دل مردمان را با خود همراه کند که بزرگترین پشتوانه برای نظام و خود اوست. و خوش گفت نظامی گنجوی که «دادگری شرط جهانداری است».
اینها ابتدائیترین آموزهای کشورداری در اندیشۀ سیاسی ایرانشهری بوده و سیاستنامهنویس و قصیدهسُرای و حکیم، همواره در گوش پادشاه نجوا میکردند.
شاعران نامبردار درباری - که اغلب ایشان حکیم لقب داشتند - به ترغیب وزیران و دیگر نخبگان سیاسی برای جشنهای ششگانه (نوروز، تیرگان، مهرگان، سده، فطر، قربان) و دیگر مناسبتهای درباری، مدایح خسروانی میسرودند و آموزههای سیاسی را با زبان زیبا و اسلوب فاخر به پادشاه گوشزد میکردند.
آنگاه که شاه را به دادگری، آبادانی ایران، ایجاد امنیت و آسایش و بخشش مال و بخشایش جان مردم میستودند در واقع یک مطالبۀ جمهور را از نظام سیاسی یادآور میشدند.
✅دو اصطلاح روز کوشیدن و روز بخشیدن از قصاید مدحی رودکی تا ایرج میرزا در روزگار نزدیک به ما دیده میشود.
روز کوشیدن چو تیغت شیر جان اَوبار نیست
روز بخشیدن چو کفَّات ابر گوهر بار نیست
(قطران تبریزی)
سایه او روز کوشش خاره گرداند چو موم
همت او روز بخشش صبح بخشد شام را
(حکیم سنایی غزنوی)
روز بخشش آفتابی جام زرین بر یسار
وقت کوشش آسمانی تیغ هندی بر یمین
(حکیم انوری)
روز کوشش هست پیل عرصه ی جنگ و جدل
گاه بخشش هست شیر بیشه جود و کرم
(خواجوی کرمانی)
روز بخشش راستگوی و روز کوشش راستکار
(قطران)
به روز بخشش گویی من و توایم انباز
(کمال اسماعیل)
کفِ رادش تو گویی روز بخشش
زبان پنــــــــــج دارد پنــج ناخن
(ایرج میرزا در مدح ناصر الدین شاه)
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
♦️فیرحی و خوانش دموکراتیک از اسلام
✍️ دکتر علی میرموسوی
♦️انسان ها را از نظر نسبت حیات آنها با عمر طبیعیشان میتوان به سه دسته تقسیم کرد:۱. با حیاتی کوتاه تر از عمر طبیعی ۲. با حیاتی همسان با عمر طبیعی ۳. با حیاتی ماندگار تر از عمر طبیعی. زنده یاد دکتر داود فیرحی از دسته اخیر بود و رمز ماندگاری او افزون بر اخلاق و سیره والای وی، خدماتی است که در زندگی نسبتاً کوتاهش به ایران و پیشرفت آگاهی و دانش ایرانیان کرد.
🔹فیرحی از اندک اندیشمندانی بود که در زندگی علمی و سیاسی خویش پروژه مشخصی را دنبال میکرد. پروژه فکری او در مجموع ارائه خوانشی دموکراتیک از اسلام با تمرکز بر فقه بود. دغدغه او بیش از آن که دینی باشد، ملی بود و او نجات و توسعه ایران را در گرو تقویت چنین برداشتی میدانست. باور فیرحی به این خوانش به طور خلاصه بر مقدمات و پیش فرض های زیر استوار بود:
۱. گذار به تجدد و دموکراسی در ایران از مسیر خوانشی دموکراتیک از اسلام و فقه میگذرد، همان گونه که تجدد غربی نیز ریشه های الهیاتی داشت.
۲. نصوص و آموزههای دینی و شریعت اسلام ظرفیت چنین خوانشی را دارد.
۳.اسلام تاریخی و سنت اسلامی در سایه ساختار اقتدار گرایانه قدرت و تعامل با آن، بیشتر به خوانش اقتدارگرایانه و غیر دموکراتیک از این نصوص مجال و فرصت ظهور دادهاند، ولی این تنها خوانش ممکن نیست.
۴. خوانش دموکراتیک از اسلام نیز سنتی نوپا دارد که از عصر مشروطه و در پرتو تلاش مجتهدان مشروطه خواه همچون آخوند خراسانی و نایینی شکل گرفته و در این راستا باید آن را بازخوانی و تقویت کرد.
۵. این خوانش در ایدئولوژی انقلاب اسلامی نیز جایگاهی با اهمیت داشت و اندیشه رهبر فقید آن را نیز میتوان بر این اساس تفسیر کرد.
🔹فیرحی بر این اساس با دیدگاه ها و جریانهای دیگر مرز بندی میکرد. او نخست در برابر جریانی قرار داشت که خوانشی اقتدارگرایانه از دین ارائه می کردند و به تعبیر وی جریان قدرت را یک سویه و از بالا به پایین میدانستند. او استبداد دینی را محصول این جریان می دانست و تمام تلاش خود را برای رد و مبارزه با آن به کار گرفت. دومین جریان مقابل وی مخالفان سازگاری اسلام و دموکراسی بودند؛ کسانی که به تنش ذاتی بین دین و دموکراسی باور داشتند و تلاش برای جمع و سازگار کردن آن ها را بیهوده و پوچ میپنداشتند. در نهایت او با جریانی که چنین خوانشی را برای گذار به دموکراسی در ایران لازم نمی دانست، نیز مخالف بود.
🔹موضوع رابطه و نسبت اسلام و دموکراسی از مسائل محوری اندیشه سیاسی معاصر ایران است. این مسئله از هنگام رویارویی و آشنایی با تجدد و شناسایی استبداد به عنوان یکی از عوامل اصلی انحطاط و عقب ماندگی ایران، همواره مورد توجه و بحث بوده است. در این مدت ایده سازگاری اسلام با دموکراسی از سوی بسیاری اندیشمندان با دیدگاه های گوناگون طرح و تقویت شده است. اما این تلاش ها کمتر در چارچوب فقه و نگرش فقهی بود. ویژگی ممتاز فیرحی این بود که کوشید بیشتر از این دیدگاه به بررسی موضوع بپردازد.
🔹بی تردید برخی از پیش فرض ها و مقدماتی که اندیشه استاد فیرحی بر آن استوار بود، جای نقد و تشکیک دارد. برای مثال در سومین سالگرد درگذشت وی، پیش فرض اول را مورد نقد قرار دادم و بر خلاف وی استدلال کردم که گذار به دموکراسی در ایران از مسیر فقه عبور نمیکند و دموکراتیک شدن فقه بیش از آن که علت این گذار باشد، معلول آن خواهد بود. با وجود این نمی توان اهمیت خوانش دموکراتیک از اسلام را برای گذار از وضعیت کنونی انکار کرد. به ویژه به این دلیل که اقتدار گرایی دینی عامل اصلی این وضعیت است و چنین خوانشی بی تردید می تواند در تضعیف و به حاشیه راندن آن موثر باشد.
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
🔴 بیعدالتی معرفتی
(درباره انکار نسلکشی اسرائیل در غزه)
✍️ یاسر میردامادی
✅ سکوت در برابر نسلکشی نیز بخشی حیاتی از روند انکار نسلکشی اسرائیل در غزه است و انکار نسلکشی اسرائیل در غزه بخشی حیاتی از استمرار، تعمیق و تکرار نسلکشی است؛ نسلکشیای که اکثریت «وجدانهای بیدار» در باب آن سکوت معنادار پیشه کنند، گویی هیچگاه رخ نداده است. هیچ تردید موجهی در این داوری نیست که نسلکشی اسرائیل در غزه مصداق بسا انواع بیعدالتی است، چه بیعدالتی معرفتی و چه بیعدالتی غیرمعرفتی. دستکم چهار نوع بیعدالتی غیرمعرفتی را میتوان در نسلکشی اسرائیل در غزه برشمرد:
۱ـ بیعدالتی حقوقی ۲ـ بیعدالتی سیاسی ۳ـ بیعدالتی اخلاقی و ۴ـ بیعدالتی قضایی. گرچه تمرکز بحث من در این نوشته بر بیعدالتی غیرمعرفتی نیست بلکه بر بیعدالتی معرفتیِ حاصل از نسلکشی اسرائیل در غزه است، از باب مقدمهچینی، این چهار قسم بیعدالتی غیرمعرفتی را به اختصار تمام توضیح خواهم داد.
1️⃣ بیعدالتی حقوقی:
نسلکشی اسرائیل در غزه نقض فاحش و نظاممند حقوق بشردوستانه بینالملل است؛ نقض حقوقی که دستکم شامل این موارد میشود: کشتار غیرنظامیان، حمله عامدانه و وسیع به مراکز درمانی و امدادی و تخریب عامدانه و نظاممند زیرساختهای غیرنظامی. حق حیات بهمنزله اساسیترین حق بشری بهشکل وسیعی از سوی اسرائیل نادیده گرفته شده و مردم غیرنظامی غزه در معرض کشتار گسترده اسرائیل قرار گرفتهاند.
2️⃣ بیعدالتی سیاسی:
شورای حقوق بشر با گذشت بیش از یکسال از نسلکشی اسرائیل در غزه حتی از برگزاری یک نشست ویژه برای بررسی وضعیت حقوق بشر در غزه ناتوان مانده است. اسرائیل شش دستور موقت دیوان بینالمللی دادگستری مبنی بر جلوگیری از نسلکشی و فراهم کردن دسترسی مردم غزه به کمکهای بشردوستانه را نادیده گرفته است.
3️⃣ بیعدالتی اخلاقی:
سکوت و بیتفاوتی در برابر نسلکشی اسرائیل در غزه، از نظر اخلاقی خود نوعی مشارکت منفعلانه در این جنایت محسوب میشود. کشتار کودکان، زنان و افراد بیگناه و محروم کردن مردم از نیازهای اولیه زندگی نقض آشکار اصول اخلاقی و انسانی است.
4️⃣ بیعدالتی قضایی:
بهرغم وجود سازوکارهای لازم برای تعقیب و محاکمه افراد دخیل در جنایات جنگی اسرائیل، اقدام مؤثری در این زمینه صورت نگرفته است. دیوان بینالمللی دادگستری بهرغم شواهد کافی، حکم قاطعی برای توقف عملیات نظامی نسلکشانه از سوی اسرائیل در غزه صادر نکرده است.
✅ اما از همه اینها گذشته، ادعای من در این نوشته آن است که نسلکشی اسرائیل در غزه، علاوه بر آنکه مصداق بسا انواع بیعدالتی غیرمعرفتیای است که به برخی از آنها گذرا اشاره شد، از مصادیق نوع خاص دیگری از بیعدالتی است که بسیار کمتر به آن پرداخته شده است: «بیعدالتی معرفتی» (epistemic injustice). در یک کلام، ادعای من در این نوشته آن است که انکار نسلکشی اسرائیل در غزه مصداق بیعدالتی معرفتی است.
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
♦️انتظار از سیاست
✍🏻جواد کاشی
✅در دهه هفتاد سوال «انتظار از دین» در ذهنیت اهل فکر و نظر محوریت پیدا کرد. کاش قبل از آن سوال «انتظار از سیاست» را طرح کرده بودیم و به آن میاندیشیدیم. هر پاسخی به پرسش «انتظار از سیاست» پیامدهای تلخ و شیرین خود را در همه عرصهها به بار میآورد منجمله بر دین.
تجربه جنگ هشت ساله با عراق، پاسخی به پرسش انتظار از سیاست ساخت و پیش روی ما قرار داد: اقتدار، عزت و شکوه. نظام سیاسی با این پاسخ سامان یافت و مسیر خود را پی گرفت. ما در انتخاب میان دو گزینه «عزت و ذلت» قرار گرفتیم. پیداست که نباید تن به ذلت میدادیم و همیشه در جهت عزت و اقتدار و شکوه ملی حرکت میکردیم.
✅این امکان وجود داشت که به پرسش انتظار از سیاست، پاسخ دیگری میدادیم و در مقابل دوگانههای دیگر قرار میگرفتیم. «فضیلت» یک پاسخ دیگر به سوال انتظار از سیاست بود. آن را رها کردیم. فضیلت در ادبیات سیاسی به معنای اولویت بخشی به خیر عمومی در مقابل خیر یا نفع خصوصی است. اگر انتخابش کرده بودیم در میان دوگانه آنچه خیر عموم مردم را تامین میکند و آنچه نفع یک گروه خاص را قرار داشتیم.
✅رفاه و خوشی یک پاسخ دیگر به پرسش ما بود. آنگاه میتوانستیم در دوگانه هر آنچه موجبات رفاه و شادی اکثر مردم است و آنچه سبب رفاه و خوشی اقلی از مردم قرار داشتیم.
آزادی یک پاسخ دیگر بود. آنگاه میتوانستیم در دوگانه کاستی یا افزونی هستی آزاد تک تک شهروندان قرار داشته باشیم.
✅گسترش میدان رقابت یک پاسخ دیگر بود. اگر آن را اختیار کرده بودیم میتوانستیم به عرصه سیاسی به مثابه میدان بازی بیاندیشیم تا خود را در دوگانه برد و باخت بیابیم. آنگاه از یکی دو باخت، خود را نمیباختیم و آماده بازیهای بعد میشدیم.
✅اختیار هر پاسخی به سوال انتظار از سیاست، پیامدهای خود را به بار خواهد آورد. میتوانستیم انتخابهای دیگر کنیم و اینک در موضع پاسخگویی به پرسشهای دیگر باشیم. سخت است، اما میتوانستیم به توازن میان این همه بیاندیشیم. متاسفانه مثل کشتی بانانی عمل شد که همه چیز را هیزم سوخت حرکت کشتی میکنند منجمله بدنه خود کشتی را. اگر هم فر و شکوه و عزت نصیب ایران شده، باید پاسخ دهیم چقدر یک جامعه و حکومت فضیلتمند داریم به طوری که دلمشغول خیر عمومی مردم باشیم؟ رفاه و خوشی مردم را تا کجا افزون کردهایم؟ چقدر مردم احساس آزادی در انتخاب و مشارکت و زندگی میکنند، چقدر آموختهایم با قواعد یک بازی منصفانه در داخل، منطقه و عرصه بینالملل بازی کنیم؟
✅اقتدار و عزت را نمیتوان از دایره حیات سیاسی حذف کرد. اما امروز بیش از هر وقت نیازمند آن هستیم که پنجرههای دیگر را هم به پرسش انتظار از سیاست بگشائیم. نباید آنچه تاریخ پیش روی ما قرار داده، به تقدیر و زندان ما تبدیل شود. برخیزیم پنجرهها را بگشائیم.
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت مرحوم دکتر داود فیرحی، از دو کتاب «پیامبری و قرارداد» و «عاشورا، فساد و اصلاح» رونمایی شد.
🔴 محمدی: دکتر فیرحی در آثار خود به بررسی دولت نبوی پرداخته و قرائت قراردادگرایانه از سیره سیاسی پیامبر، یکی از مهمترین دستاوردهای فکری فیرحی است. او همچنین به این موضوع پرداخت که پیامبر ظرف ده سال از هجرت، اکثریت قبایل حجاز را به عضویت جامعه اسلامی درآورد و ۱۳۲ قرارداد با قبایل بست.
🔴 دکتر فیرحی معتقد است که اگر پیامبر(ص) دو معجزه داشته باشد، یکی قرآن و دیگری قرارداد مدینه است.
🔴 تاریخ دولت و فکر اسلامی معمولاً از سقیفه به بعد مورد توجه قرار میگیرد و دولت پیامبر علیرغم اهمیت آن مورد غفلت سیستماتیک قرار گرفته است.
🔴 دکتر حقیقت : گفتمان نواندیشی دینی در برابر دیگر گفتمانهای موجود در تشیع تعریف میشود که سه گفتمان اصلی وجود دارد:
۱. گفتمان سنتی (فقهای سنتی)
۲. گفتمان اسلام سیاسی (که در ایران حاکم است)
۳. گفتمان اسلام سیاسی رادیکال که به خشونت برای تحقق دولت اسلامی اعتقاد دارد و به نقش مردم توجهی ندارد.
🔴 گفتمان نواندیشی دینی که دکتر فیرحی در ذیل آن قرار میگیرد، بهطور خاص در تقابل با گفتمان اقتدارگرا و رادیکالیسم اسلامی قرار دارد.
🔴 فیرحی جوان بیشتر تحت تأثیر گفتمان اسلام سیاسی بوده است.
🔴 استاد محمد اسفندیاری:فیرحی برای بررسی قیام امام حسین(ع)، زمانه حضرت و سالهای قبل، به ویژه ۶۰ سال هجرت را مورد بررسی قرار داده و علل بعیده را در کنار علل واقعه عاشورا واکاوی کرده است.
🔴 حرکت امام حسین(ع) یک قیام بوده و نه یک حرکت اصلاحی، برخلاف نظریات برخی تحلیلگران معاصر. او تأکید کرد که نمیتوان قیام امام حسین(ع) را تنها با دو کلمه امر به معروف و نهی از منکر تفسیر کرد. همچنین به باور او، پرده آخر قیام امام حسین نه دوراهی بیعت و عدم بیعت با حاکم، بلکه دوراهی قتال و تسلیم بود و ایشان هرگز حاضر به تسلیم و خفت نشد.....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/9632
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
🔻 درمراسم گرامیداشت مرحوم فیرحی مطرح شد:
❇️ عباس آخوندی: مرحوم فیرحی یک اندیشمند مدرن بود
✳️ میرموسوی: دکتر فیرحی پروژه فکری مشخصی را دنبال می کرد
🔴 عباس آخوندی:مرحوم فیرحی از جمله کسانی است که از دو مدرسه مختلف یعنی «مدرسه دینی» و «مدرسه مدرن» بهره مند بوده و در واقع محل تلاقی واقعی این دو مدرسه است. شاید کسانی دیگر نیز پیش از انقلاب مشهور به این بحث بودند، اما عمق و یکپارچگی ذهنی مرحوم فیرحی بسیار بیش از گذشتگان خود حتی در پیش از انقلاب بوده است لذا حتماً مرحوم فیرحی یک نگاه مدرن داشتند و دنبال این بودند که با نگاه مدرن مساله سیاست و ایران را نگاه کنند.
🔴 دکتر فیرحی به فهم مدرن ما از متن دینی خدمت بسیار بزرگی کرد و تلاش ایشان این بود که دین را در چارچوب نظریه مدرن فهم کند و هیچ اصراری به دین امانی نداشت و می خواست یک بحث مستقل اصیل را مطرح کند. دکتر فیرحی با نگاهی مدرن به قرارداد اجتماعی اشاره کرد و به حکومت به شدت پایبند و علاقه مند بود، ولی مشکل اصلی دکتر فیرحی در این بحث این بود که نگاه تاریخی به قرارداد و متن نداشت لذا موضوع «ملت» همچنان مساله گمشده ای در منظومه فکری مرحوم فیرحی است.
🔴 سید علی میر موسوی : دکتر فیرحی از جمله استادان و اندیشمندانی بود که پروژه فکری مشخصی را دنبال می کرد و آن را «ارائه یک خوانش دموکراتیک از اسلام با تمرکز بر فقه» نامید و این صرفا دغدغه دینی نبود بلکه دغدغه ایران هم داشت و چه بسا دغدغه ایران در نزد او بیشتر از دغدغه دینی بود چون تصور می کرد، نجات و توسعه ایران در گرو چنین خوانشی از اسلام است.
🔴 دکتر محمودی جانکی:دکتر فیرحی می گویند که متفکران شیعه در عصر مشروطه در دو عرصه، وضع قانون را مهم می دانستند، یکی اعمال حقوق عمومی یعنی حق عمومی مشترک ملی که از باب تعهد به وفای به عهد است که بحث قرارداد را اشاره می کند و دیگری اجرای احکام شرع است که عنوان می کند تفرع است یعنی ظاهر آن قانون است اما محتوای آن شرع است. در امور جزایی و مقررات مدنی بخش مهمی از قوانین ما از این دست هستند یعنی ظاهر قانون دارد، اما محتوا را از شریعت گرفته است.
🔴 دکتر رضا تاران،به سه دوره فکری دکتر فیرحی اشاره نموده و اظهار داشت: دوره اول فکری، از سال ۷۸ تا اواسط سال ۸۰ است. در این دوره کتاب «قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام» تألیف می شود. استاد فیرحی در این کتاب بررسی می کند که فقه اقتدارگرا در چه زمینه و بافتی شکل گرفته است. کتاب دوم «نظام سیاسی و دولت در اسلام» است که دکتر فیرحی در این کتاب تلاش می کند آرای سیاسی اهل سنت و شیعه را بررسی کند و ببیند که چه مقداری توانستند وارد تفکرات جدید شوند، اما در نهایت باز توضیح و تفصیل فقه اقتدارگراست. کتاب سوم «تاریخ تحول دولت در اسلام» است. چون دکتر فیرحی رویکرد فوکویی داشت، دوره های گسست یعنی صدر اسلام و دوره مشروطه را بررسی می کرد و در حال رفت و برگشت میان این دو دوره بود ....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/amdishmand-modern
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
♦️ممیزی کتاب: مهمترین مانع «وفاق» در حوزهی فرهنگ
✍️ محسنحسام مظاهری
✅صفحهآرایی کتاب جدیدم تمام شده. مجموعه مقالات و تأملاتم است دربارهی نسبت مناسک با سیاست هویت و دین عامه؛ مباحثی که تصور میکنم اگر منتشر شود، مورد توجه علاقهمندان این حوزه خواهد بود و زمینهای برای گفتگوهای تازه ایجاد خواهد کرد. اما دستم به نمونهخوانی کتاب نمیرود.
چراکه کتاب قبلیام (تورم مناسک) ـ که پشتوانهی این کتاب است و برای تألیفش سه سال وقت صرف کردم و زحمت فراوانی کشیدم ـ از اسفند سال گذشته تا امروز کماکان پشت دیوار ممیزی ارشاد گیر افتاده و بلاتکلیف است. تماسها و پیگیریهای مکررم از کانالهای مختلف بیفایده بوده و مسئولان اداره کتاب، با رفتار آزاردهنده و غیرمسئولانهی همیشگی خود، حاضر به پاسخگویی نیستند.
خبر دارم که در بین اهالی قلم و نشر، بسیاری دیگر نیز وضعیت مشابهی دارند.
✅یکی دو روز تا پایان اولین هفتهی کتاب در دولت جدید باقی مانده است. کاش متولیان وزارت فرهنگ بهجای دیدارها و برنامههای نمایشی در این هفته برای وضعیت فاجعهبار و آسیبزنندهی ممیزی و سانسور تدبیری میاندیشیدند. این بهترین هدیهای بود/هست که دولت نوپا میتوانست/میتواند به بدنهی خسته و دلسرد اهالی قلم و نشر کتاب اهدا کند و امیدی بیافریند.
✅من از دولت نخست احمدینژاد تا امروز، هم بهعنوان نویسنده و هم ناشر، با وزارت فرهنگ و ممیزی سروکار داشتهام و میتوانم شهادت دهم که مدیریت حوزهی کتاب و مشخصاً ممیزی، در دولت قبل به سیاهترین و مبتذلترین سطح خود رسیده بود. نادانی و تنگنظری و برخوردهای سلیقهای و بیضابطه، در کنار رویههای غیرشفاف و عدم پاسخگویی سبب نارضایتی و خشم بسیاری از نویسندگان و مترجمان و ناشران از طیفهای فکری مختلف شده که فریاد اعتراضشان به جایی نرسید.
✅امید داشتیم که با استقرار دولت جدید گشایشی حاصل شود. اما عجبا است که بهرغم مطالبه و انتظار گستردهی فعالان حوزهی کتاب، تا امروز کوچکترین تغییری در بدنهی بیکفایت ادارهی کتاب داده نشده و کماکان شاهد استمرار همان رویهها و سیاستهای مخرب دولت قبل و سیطرهی همان تفکر هستیم.
✅به گمان من، مصداق روشن شعار «وفاق» که مورد تأکید رییسجمهور است، در حوزهی کتاب، ایجاد تحول بنیادین در سیاستها و ساختار و رویههای ممیزی کتاب است و باید دید در بدنهی مدیریتی جدید وزارت فرهنگ اراده و همت و جسارت ایجاد چنین وفاقی هست یا خیر.
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ در هیچ آیه و روایتی ندیدهام که بی حجاب، بیمار معرفی شده باشد.
🎙 استاد هادی سروش
🔴 در رابطه با حجاب تعبیر “کلینیک” نشان از بی اطلاعی مسئول یا مسئولینی است که این برنامهها را تنظیم میکنند و به جامعه ارائه میکنند. به نظر من این یک اهانت است.
🔴 ما در اینجا از سه زاویه بحث میتوانیم داشته باشیم که کارشناس خودش را دارد.
🔴 زاویهی اول این است که بیحجابی را متهم به بیماری از نظر جسمی کنیم! خب اینکه خیلی روشن است که حرف باطلی است و بسیار حرف غلطی است.
🔴 زاویه دوم این است که ما بیحجابی را متهم به بیماری روانی کنیم! خب در اینجا کارشناسان روانی و روانپزشکان در مورد بی حجاب ارائه نظر علمی کرده اند که اگر کسی پوشش طبق معیار دینی یا معیارهای قومی یا معیارهای منطقهای نداشت، واقعاً از نظر روانی بیمار است؟! یعنی آزمایشگاهها و اطبای روانپزشک و اساتید روانشناس آیا چنین فردی را به عنوان بیمار روانی معرفی میکنند که باید با دارو درمان و یا بستری شدن مداوا بشود؟!
من فکر نمیکنم یک روانشناس و یا روانپزشکی را پیدا کنید که چنین نظری دهد!
🔴 و اما زاویهی سوم در این اتهام به بیماری و کلینیک ترک بیحجابی مسئله مربوط به دین و فقه است. بنده به عنوان کسی که نزدیک به چهار دهه فقه خوانده ام و آن را تدریس کرده ام و الان هم هم در حوزه قم مشغول هستم اعلام میکنم؛ در هیچ آیه و روایتی و یا سخنِ فقیهی ندیده ام که فرد بی حجاب به عنوان یک بیمار معرفی شده باشد.
🔴 نگاه دین نسبت به کسانی که به بخشی از شریعت و یا اصلا احکام را بطور کلی عمل نمیکنند، یک نگاه خیرخواهانه توام با کرامت و حفظ شخصیت است.هیچگاه دین و شریعت به انسانی که مرزهای فقهی را رعایت نکرده تعبیر به بیمار نمیکند .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/bihejabi-va-bimari
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ کشور در شرایط کنونی بیش از همیشه به فلسفه نیاز دارد.
🎙 دکتر داوری اردکانی
🔴 ایران گرچه در طی تاریخ دگرگونیهای بسیار داشته، همواره ایران بوده و ایران مانده است. از ایران سه درک و شناخت میتوان داشت: اول، درک جغرافیایی -سیاسی، دوم، درک فرهنگی- تاریخی و بالاخره سوم، درک و دریافت ایران به عنوان وطن. از نظر جغرافیایی- سیاسی ایران کشوری است دارای حدود و مرزهای جغرافیایی و دارای حکومتی که نامش جمهوری اسلامی است.
🔴 اینکه ما از این تاریخ چه آموخته و میتوانیم بیاموزیم و اکنون در چه وضعی از دانایی و خرد قرار داریم مطلب بسیار مهمی است. اشاره شد که معنی ایران با وصف جغرافیایی-سیاسی تمام نمیشود، بلکه ایران را با توجه و تذکر به عظمت دیرینش میتوان شناخت. این شناخت مخصوصاً از آن جهت لازم است که ما را متوجه آینده میکند. برای اینکه وضع و موقع کنونی ایران را درک کنیم لازم است بدانیم که با فرارسیدن دوران تجدد ما هم مثل همه اقوام دیگر جهان، دچار انقطاع و گسست تاریخی شدیم.
🔴 تجدد صرفاً سودای تسخیر سرزمینها و غلبه سیاسی-اقتصادی نبود، بلکه تفکر و نظمی تازه از زندگی بود که بر اساس اصول و مبانی خاص و تلقی تازه از عالم و آدم قوام یافت.
🔴 علمای دین تجدد را نپذیرفتند و با بعضی اصول آن و مخصوصاً با اصل استقلال سیاست از دین مخالفت کردند. در سرزمین ما از هزاران سال پیش میان حکومت و دین جدایی نبوده و دین و دولت با یک قرارداد نانوشته کار حکومت و اداره جامعه و مناسبات و معاملات را میان خود تقسیم کرده بودند.
🔴 اکنون وظیفه ما این است که به وضع ایران بیاندیشیم. تاریخ ما هم مثل تاریخ همه اقوام و مردمان و سرزمینها شکست و پیروزی و غم و شادی و رکود و رونق داشته و متأسفانه در دو قرن اخیر سهم پیروزی و رونق و نشاط علمی-فرهنگی و شادی رو به کاهش بوده است.
🔴 ما نباید از این نکته غافل باشیم که گره کار فروبسته کشور جز با آگاهی به حدود دانایی و نادانی و توانایی و ناتوانی و خردمندی و بی خردی گشوده نمیشود. این است که کشور در شرایط کنونی بیش از همیشه به فلسفه نیاز دارد و برای اینکه پایدار بماند باید بتواند به وضع کنونی و امکانات آینده آن بیندیشد. ما هم بهتر است کمتر غم روزگار بخوریم و بیشتر غمخوار ایران باشیم.» .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/niyaz-be-falsafe
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
📖 معرفی کتاب: الاهیات سیاسی در یهودیت
🖋 مولف: مهدی فدایی مهربانی
🏢 ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
⌛️ سال انتشار: ۱۴۰۳
🔴 ما بهعنوان افرادی مسلمان برای یهودیان باورمند به شریعت حضرت موسی (ع) احترام قائلیم. باید دلیل اندیشیدن به اسرائیل را در نسبتی که او با ما برقرار کرده است، جستوجو کرد.
🔴 از نگاه یک صهیونیست، خشونت نسبت به غیریهودیانی که در سرزمین مقدس هستند، نهتنها امری اخلاقی، بلکه یک امر الاهیاتی و ضروری برای تحقق وعدههای خداوند است. دلیل همبستگی غرب و حمایت از اسرائیل نیز –تا جاییکه هفتاد کشور در یک سال گذشته برایش سلاح فرستادند- ذیل الاهیات مکاشفه و جایگاه آخرالزمانی اسرائیل آشکار میشود.
🔴 با مقایسۀ میان صهیونیسم و داعش از سویی و مقایسۀ میان صهیونیسم و نازیسم از سوی دیگر، میتوان دلیل رفتارهای اسرائیل را بیشتر فهمید. این هر سه خشونتهای زیادی بهبار آوردهاند. داعش و صهیونیسم هر دو پشتوانهای از نوعی الاهیات خشونت دارند، با این تفاوت که داعش کماکان به امر ایمانی پایبند است اما ملاک و مشخصۀ ایمان را خود میداند. نازیسم هیچ امر ایمانیای ندارد اما بهشدت قومیتگرا است و همین موضوع باعث خشونت نسبت به دیگران میشود. از این منظر صهیونیسم بیشتر منطبق بر نازیسم است.
🔴 چگونه اندیشیدن ما دربارۀ اسرائیل، نسبتهای جدیدی را مشخص میکند که طبیعتاً جهتگیریهای متفاوتی را رقم میزند.
🔴 در متن کتاب میخوانیم: «موضوع فرجام ویژهگرایانۀ جهان، نقطۀ مشترک یهودیت بنیادگرا و مسیحیت صهیونیستی است. موعودگرایان مسیحیت صهیونسیتی و یهودیانِ بنیادگرا، فرجام جهان را با مفهومی مانند انتظار پیوند نمیزنند؛ بهزعم آنها، تنها از طریق یک کنش مستقیم و خشونتآمیز میتوان فرجام و وعدۀ الهی را محقق کرد».
🔺 جهت مطالعه کامل این معرفی کتاب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/elahiyat-siyasi2
🌐 تهیه شده توسط اندیشهما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ نظریه اعتباریات علامه طباطبایی گذر از فلسفه غربی و اسلامی بود
🎙 حجتالاسلام و المسلمین علیرضا قائمینیا
🔴 برخی گفتهاند مهمترین تجلی هوش مصنوعی رباتیک است. البته سابقه رباتیک محدود به قرن بیستم نیست و به دوره یونان باستان برمیگردد؛ در کتاب خدایان و رباتها به ظهور رباتها در اساطیر یونانی اشاره شده است ولی رباتیک در قرن بیستم ظهور خاصی پیدا کرده است طراحی دستگاهی که فکر میکند و میاندیشد به فلاسفه دوره مدرن برمیگردد و از زمان دکارت به این طرف تئوریپردازی شده است؛ رباتیک در قرن بیستم از توابع هوش مصنوعی است.
🔴 یکی از حوزههای مهم دیگر تعامل انسانها با رباتها است؛ همچنین در فلسفه رباتیک نگرشهای متفاوتی نسبت به رباتها وجود دارد که با آیندهپژوهی رباتیک هم مرتبط میشود.
🔴 بخشی از الهیات جدید مسیحی معتقد است که رباتها از صورت انسانیدادن به هوش ایجاد میشود؛ طبق کتاب مقدس خداوند انسان را بر صورت خود آفریده است که میتواند تفسیرهای مختلفی داشته باشد؛ در عرفان اسلامی هم به تجلی انسان نسبت به خدا اشاره شده است.
🔴 یکی از مباحث مهم بحث استقلال رباتها و هویت استقلالی آنان است؛ دیدگاه دیگر این است که رباتها خادم انسان هستند و برای خدمت به او تولید شده و در این راستا هم در آینده باقی خواهند ماند. برخی هم گفتهاند انسان چون محدودیت بدنی و شناختی و فکری دارد این رباتها میتوانند این ضعفها را جبران کنند. دیدگاه سوم این است که انسان، خادم آنها خواهند شد و این ابزار انسان را به تسخیر و خدمت خود در خواهند آورد. دیدگاه چهارم معتقد است که رباتها در آینده دشمنان انسانها خواهند بود و به مرحلهای از ادراک میرسند که خواهند فهمید انسان آنها را خلق کرده است تا به بردگی بکشاند لذا انسان را خواهند کشت.
🔴 علامه طباطبایی معرفتشناسی موجود را آسیبشناسی کرد و همین آسیبشناسی دامان فلاسفه اسلامی را گرفت یعنی نه تنها معرفتشناسی غربی دچار اشکال است بلکه معرفتشناسی فلاسفه اسلامی هم که فقط مشغول حقیقت بودند اشکال دارد؛ لذا فرمود ما با ساحاتی از ادراکات روبرو هستیم که در برخی موارد بر ادراکات حقیقی ما غلبه دارد و فلسفه باید در اینجا هم بیاندیشد.
🔴 علامه، اعتباریات را در سیاق نقد تجربهگرایی غربی و مارکسیستی مطرح کرد زیرا آنها میگفتند ادراکات حقیقی است و از بیرون میآید. هیوم میگفت ذهن وقتی با خارج روبرو میشود ذهنیاتی برای او ایجاد میشود؛ علامه گفت ما به معرفتشناسی دیگری نیاز داریم یعنی ادراکاتی داریم که از مواجهه با خارج ایجاد نمیشود بلکه از اینکه حق چیزی را به چیزی بدهیم پیدا میشود یعنی اعتباریات است .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/allame-tabatabaii
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ مایکل گیلسپی و پرسش از الهیات و تجدد
❇️ پدیدارشناسی مدرنیته
🎙 احمد بستانی
🔴 سنت الهیات سیاسی مسیحی عموماً در چارچوبی اشمیتی و متاثر از مباحث مسیح شناسی، توحید و تجسد درکی کمابیش همگن و یکپارچه از الهیات داشت و نسبت آن را با اندیشه سیاسی مدرن برمی رسید.
🔴 در مباحثه ی میان اشمیت و پترسون هم که بیشتر جبه ی الهیاتی داشت تا فلسفی، بحث عموماً حول مفاهیم اساسی اندیشه و ایمان مسیحی است و حتی اشارات تاریخی هم بیشتر به سرآغازهای الهیات مسیحی ناظر است و نه تکوین تاریخی آن.
🔴 تحلیل اشمیت عموماً در چارچوب نظریه دولت و نظامهای حقوقی مدرن بود. اما برخلاف نگرش اشمیت و سنت الهیات سیاسی که به جزئیات تاریخی کم توجه بوده اند، نگاه گیلسپی بسیار دقیق و مبتنی بر جزئیات تاریخی و متون متنوع اصلی تفاسیر آنهاست.
🔴 وی تحلیل خود از تکوین مدرنیته را به نظریه دولت محدود نمی کند بلکه کمابیش می کوشد پایه های نگرش جدید به انسان و جهان را، که به مدرنیته انجامید، در سنت الهیاتی نشان دهد. این نگرش مدرن عموماً مبتنی بر دو اصل بنیادین است: نخست این ایده که انسان حاکم بر طبیعت و جهان است (اومانیسم) و دوم ایده آزادی و خودمختاری انسان (فردگرایی).
🔴 آنچه در بحث او اهمیت کلیدی دارد این است که برخلاف سنت الهیات سیاسی اشمیتی، او الهیات کاتولیک را درمعنایی همگن و یکدست درنظر نمی گیرد بلکه به تنوع درونی و ناپیوستگی های الهیات قرون وسطی تاکید دارد و این تعارض ها و منازعات درونی را موتور محرک شکل گیری مدرنیته تلقی می-کند......
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/elahiyat-va-tajadod
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ «بُردن مردم به بهشت» ارتباطی به دانش فقه ندارد!
🎙 دکتر عبدالوهاب فراتی
🔴 باید پرسید که آیا جمهوری اسلامی برنامهای درباره امربهمعروف و نهیازمنکر دارد یا نه؟ پاسخ روشن است و اصل هشتم قانون اساسی، «امربهمعروف و نهیازمنکر» را بهعنوان وظیفه و تکلیفی همگانی مورد توجه قرار داده است.
🔴 مسئله بالاتر و مهمتری که مطرح میشود آن است که آیا از نظر فقهی، حاکم اسلامی میتواند اذن عام دهد و مردم را نسبت به انجام همه مراحل امربهمعروف و نهیازمنکر مأذون بدارد؟ یعنی اینکه مردم را علاوه بر تذکر گفتاری، مجاز به ضربوجرح نیز بدارد؟ در فرض دیگر، آیا حاکم اسلامی میتواند جهت انجام همه مراحل امربهمعروف و نهیازمنکر به افراد یا نهادهایی اذن خاصی بدهد؟ و دست آنها را در انجام همه مراحل امربهمعروف و نهی باز بگذارد؟ بررسی اولیه نشان میدهد که چنین اذنهای عام و خاصی وجود ندارد و حاکم اسلامی نمیتواند چنین وظیفهای را به دیگران تنفیذ کند. بااینهمه، پاسخ به این سؤال نیز نیازمند بررسیهای اجتهادیتری است.
🔴 به نظر من، «بهشت بردن» گزاره فقهی نیست و نمیتوان از ادله، چنین وظیفهای را استنباط کرد. فقه همانند حقوق، بر اساس ضوابط حرف میزند و بهشت بردن، سخنی منبری است و طرحش نیز از منظر فقه خطرناک است و آبروی فقه را میبرد؛ چرا که فقه در صدد برقراری یک انضباط دینی در جامعه مؤمنان است و هوای اقامه عدالت و نظم دینی دارد. اینکه سارق باید مجازات شود بحثی نظری و فلسفی است. اینکه دست سارق باید دستش قطع شود بحث فقهی است؛ اما اینکه این ضوابط برای کمال انسان است یا نه؟ آیا انجام این تکالیف مؤمن را به بهشت میبرد یا نه؟ از حیطه تأملات فقه خارج است.
🔴 در نظریه ولایت، انواعی از تفسیرها وجود دارد که بر این بحث تأثیر میگذارند. بهعنوانمثال، نظریههای ولایتفقیه قبل از انقلاب، مداخلات کمتری را در زندگی مؤمنان روا میداشتند؛ اما نظریههای ولایی بعد از تصویب قانون اساسی که اندکی رادیکالتر شدند، پذیرای گسترهای از مصلحت شده و میتوانند خیلی از پرسشهای بیجواب را پاسخ دهند.
🔴 طبق این نظریات،حاکم بنا به مصالحی که تشخیص میدهد میتواند به آمرین معروف و ناهین از منکر، اذن عام یا خاص دهد. ضمن اینکه روحیات فقیه حاکم نیز در تحلیل این پاسخ هم تأثیرگذار است و میزان مدارای مذهبی او بر رواداری با تخلفات اجتماعی و دینی تأثیر میگذارد. ازاینرو، باید تحقیقی مستقل در این باره صورت گیرد و ظرفیت هر یک از این نظریهها در این باب مورد توجه قرار گیرد.
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/bordan-mardom-be-behesht
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅آیا تغییر جنسیت اشکال دارد؟
🔹حضرت آیت الله العظمی سیستانی به پرسشی درباره تغییر جنسیت پاسخ داده اند.
پرسش: آیا تغییر جنسیت اشکال دارد ؟
پاسخ: اگر مقصود از تغییر جنسیت این باشد که با عمل جراحی آلت تناسلی مرد را قطع کنند و به جای آن برای او مجرای ادرار و آلت تناسلی مصنوعی بسازند و با تزریق هورمون علامات زنانگی از قبیل ریختن موهای صورت و برآمدگی سینه در او ایجاد کنند ، یا در مورد زنی که تغییر جنسیت می دهد مقصود این باشد که برای او آلت تناسلی مردانه مصنوعی قرار دهند و با تزریق هورمون علامات مردی از قبیل کوچک شدن سینه و روییدن موی صورت ایجاد کنند ، این امر موجب تغییر واقعی جنسیت نیست و احکام شرعی او تغییر نمی کند و از جهتی چون مستلزم کشف عورت و لمس آن است جایز نیست.
📌شفقنا
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ انتقاد استاد رسول جعفریان، به سختگیریها، نبود قانون دسترسی آزاد به اسناد و خودخواهی مدیران
🔴 برخی از کشورها بر اساس قانون، اسناد را به آسانی در اختیار مراجعین قرار می دهند. در برخی از زمینه ها، اسناد یا تصاویر و نسخ خطی خود را به آسانی و بدون پول روی وبسایت های خود قرار داده اند. برخی از کشورها مانند هند نیز که اتفاقا هم به اسناد و هم نسخ آنها نیاز داریم، سختگیر هستند و از ما بدترند. در روسیه هم همین مشکلات وجود دارد.
🔴 آنچه ممکن است محرمانه تلقی شود، تابع قوانین یک کشور است، و شاید هم اگر قانونی نباشد، برخی از عمومات از نصوص شرعی یا اخلاقی، برای حفظ حرمت افراد یا گروهها، احتیاط در عدم انتشار را توصیه کند، اما به طور کلی چنین امری محرمانه نیست.
🔴 مراکز اسناد دولتی، بویژه سازمان اسناد ملی باید تصاویر اسناد خود را فهرست کرده روی وبسایت های خود قرار دهند. لزوما باید هزینه های آن را هم دولت تقبل کند. به نظر می رسد هرچه قوانین ما در این باره شفاف تر باشد و نظارت بر اجرا هم در آنها باشد شرایط بهتر خواهد شد. مدیران این کتابخانه ها، هم خودشان باید دیدشان بازتر شود، و هم نظارت بر مدیران پایین دستی داشته باشند
🔴 جالب است که در باره برخی از نسخ خطی توهم بدتری هم هست، این که کسانی فکر می کنند این ها علوم ماست که نباید به آسانی در اختیار دیگران قرار گیرد. گاهی هم تعبیر نامحرمان را به کار می برند. تجربه این سالها نشان داده است که انتشار اسناد برای یک ملت و برای روشن کردن تاریخش، بسیار سودمند است و قانون باید به صراحت از آن حمایت کند و دست افرادی را که در این باره مشکل درست می کند، از تسلط بر آنها قطع کند.
🔴 به نظر شما دلایل این سختگیریها و مانع تراشیها برای دسترسی پژوهشگران به تصاویر آثار و اسناد تاریخی چیست؟
به نظرم نوعی حس مالکیت شخصی در اذهان آنها وجود دارد، حالا یا به عنوان عضوی از یک اداره، یا حس شخصی، چون فعلا مسئولیت دارند. این حس، یعنی حس مالکیت، حس غریبی نیست، به هر حال در موارد دیگر هم دیده می شود. عامل دیگر، ذهن بسته است، یعنی شخصی که اختیاردار این اسناد است، درک درستی از علم و دانش ندارد، و متوجه نیست که اسناد چه نقش مهمی در روشن کردن حقایق تاریخی یک جامعه دارد و می تواند در فهم و درک عمومی جامعه و در کل تربیت فکری آن موثر باشد
🔴 ستایش کردن بی جهت یا تحقیر کردن، هیچ کدام به صلاح ما نیست. ما در این زمینه در سطحی متوسط قرار داریم و باید تلاش کنیم .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/asnad-sazmani-va-dastrasi-azad
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ ناترازی در عقلانیت و ایدهی کلینیک ترک بیحجابی
🎙 فریبا نظری
🔴 کسانی به حجاب باور دارند که این نوع پوشش نزدشان در مرتبهی حقیقت باشد و از این روست که همهی کسانی که بدان بهعنوان یک حقیقت باور داریم، #سوژهی پوشش و حجاب هستیم و نه دیگرانی که آنرا باور ندارند.
این نهتنها گزارهای منطقی و معرفت شناختی است که از قضا عبارتی شرعی و دینی است و بر تفسیر بسیاری از دینپژوهان از آیات قرآن دلالت دارد.
🔴 واقعیت آن است که تغییر قواعد زندگی اجتماعی در ایران وارد مرحله جدیدی شده و جامعه به عنوان یک ارگانیسم زنده راه خودش را در سازگاری با این مرحله جدید پیدا خواهد کرد.
🔴 مردم در گروههای مختلف سنی و جنسی یعنی زن و مرد و پیر و جوان با باورهای مختلف دینی و غیردینی، تصمیم گرفتهاند که این تغییر قواعد زندگی اجتماعی را بپذیرند و حق انتخاب افراد در تحولات هنجاری زندگی اجتماعی را محترم بشمارند.
🔴 گروهی که این موضوع را به عنوان خط قرمز جمهوری اسلامی میدانند و اصرار بر اجرای آن به هر قیمتی دارند، قدرت درک تحولات هنجاری قواعد زندگی اجتماعی بخش زیادی از جامعه را ندارند و با پیشنهادهایی اینچنین ، ناترازی بیش از پیش در عقلانیت و تدبیر اداره نهادهای سیاسی و اجتماعی جامعه را به نمایش میگذارند.
🔴 در صورتی که موافقان این لایحه قدرتشان بیشتر باشد و در نهایت تصمیم به تصویب و اجرای آن با هر شیوه و ابزاری گرفته شود، به نظر میرسد با توجه به ورود دوران جدید تغییر قواعد زندگی اجتماعی در ایران؛ جامعه به شکل عمومی با آن همراهی نخواهد داشت و متأسفانه شاهد گسترش ناآرامی و قطبیسازی عمیق تر میان مردم خواهیم بود .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/kelinik-bi-hejabi
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ تعارف را کنار بگذارید! بی پروا موضع خود را مشخص کنید:" انتظار بشر از دین یا اضطرار بشر به دین؟"
🎙 احسان توکلیان فرد
🔴 رویکرد ما در مواجهه با دین چگونه میباشد؟ آیا ما با انتظاراتی با دین مواجه میشویم یا اینکه با اضطرار هایی با دین مواجه میگردیم؟
کسی که مواجهه با دین را انتظار مدارانه مد نظر میگیرد، دنیایی متفاوت با اضطرارانه دارد.
🔴 رویکرد انتظاری، رویکرد انسان مدارانه است. رویکرد عقل خود بنیاد مدارانه است. رویکرد کسی است که گویی خودش را، دنیایش را، مصالح و مفاسدش را شناخته است. و اکنون از دین میخواهد که در مسیر شناخت های او، وی را راهبری کند. نصحیت نماید و توصیه هایی داشته باشد.
او به دین میگوید : من انسان مدرن، چنین تقاضایی را از تو دارم که در افق اندیشه ای و عملی ای که من برایت تصویر میکنم، به من توصیه ارائه بدهی. مباد که پارادایم و افق فکری من را نفی نمایی. بلکه تو باید در زمینی که من برایت طراحی میکنم بازی کنی.
🔴 رویکرد اضطرار مدارانه، رویکردی است که انسان را عین فقر و عین تعلق وجودی به پروردگارش میبیند. او میداند که هیچ شناخت قابل اعتنایی از حقیقت خود، سعادت خود، راه رسیدن به سعادت، موانع و… ندارد. او هر چه به خود نگاه میکند دست خود را از راهی مطمئن و قابل تکیه، خالی میبیند. او وقتی به تاریخ جامعه بشری نگاه میکند میبیند که این جامعه، دائما در حال تردید در برنامه ها و حرکت هاست. چه شاهدی بهتر از اینکه قانون ها مدام عوض میشوند. راه ها مورد تردید قرار میگیرند. “ایسم” ها در پی هم می آیند و میروند.
🔴 دغدغه ها و سوالات مطرح شده توسط دکتر سروش همگی در چهارچوب انتظار بشر از دین مطرح میگردید. حال آنکه اصل این چهار چوب مورد سوال است. اصل این چهار چوب مبتنی بر اصول و قواعدی است که باید اثبات گردد. چیزی که شایسته بود صراحتا مورد اشاره قرار میگرفت و سپس نقد و بررسی میشد. طبعا سایربحث ها نیز، همگی، به طفیلی این پرسش ها، تعیین تکلیف میشدند .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/tarof-ra-kenar-begozarid
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ «در جهان بودن» و ضرورت سیاستِ سکولار
🎙 استاد محمدرضا تاجیک
🔴 سکولار شدن بهمعنای استعلازدایی و سکولاریزاسیون چیزی چونان نوعی از سیالیتبخشی به واقعیت در معنای متافیزیکال کلمه است: فرایندی که با نقاببرداشتن از قدسیت همۀ حقایق مطلق و غایی، سیاست متافیزیکی را از استعلاییبودن خویش تهی کرده و آن را بر زمین واقعیتها مینشاند. از این منظر، سکولاریزاسیون همانا تحقق تدریجی تخفیف امر استعلایی در سیاست بهواسطۀ خود سیاست است.
🔴 شاید اصحاب سیاست و قدرت امروز ما، نیازمند آن باشند که همچون جانی واتیمو که درصدد آن بود تا از رهگذر نوعی صورتبندی از مسیحیت که بههیچرو الهیاتی متافیزیکال در معنای کلاسیک آن نباشد، شکلی از «مسیحیت غیرمذهبی» را ارائه نماید، تلاش نمایند شکلی از سیاستِ سکولار را تئوریزه کنند تا بدانان امکان کنشگری در عرصۀ سیاستِ جهانی را بدهد.
🔴 ایران امروز، چه بخواهد و چه نخواهد، هستی و امنیت هستیشناختی یا وجودیاش ربط وثیق و تنگاتنگ با بودناش در جهان دارد. پرتابشدن ایران به این جهان، با اراده و میل خویش صورت نگرفته است، لذا ناگزیر و ناگریز از زیستن در این جهان با تمامی زشتیها و پلشتیهای آن است.
🔴 نبض این جهان، سکولار میتپد، ذائقۀ آن، سکولار است، منطق مناسبات و روابط در آن، سکولار است، قانون و اخلاق (اتیک) حاکم بر این روابط و مناسبات، سکولار است، سیاست و قدرت جاری در آن، سکولار است، و در یک کلام، حتی دین و ایدئولوژی این جهان، سکولار است. زیستن در این جهان نیز، لاجرم سکولار است– حتی اگر بر این فرض باشیم که یک «واحد ملی» زیستجهانی کاملاً دینی دارد.
نمونۀ چنین واحدی، ایران پساانقلاب است که اگرچه برآمده از انقلابی به نام دین در عصر سکولاریسم بود، اما دیری نپایید که بر تئوری «دارالاسلام و دارالکفر» ورنم نهاد (بهمعنای کشتن و در خاک نهادن و بر روی خاکاش گل و ریاحین کاشتن)، و با کشورهای آتئیستی و ماتریالیستی و سکولاریستی عقد اخوت بست، و دیری نپایید که «رژیم مصلحت» را جایگزین «رژیم حقیقت»، و «تئوری بقا خویش» را جایگزین «تئوری تغییر جهان» کرد. اما در فرآیند این سکولاریزهشدن، یک عامل بهطور برجستهتر و موثرتری نسبت به سایر عوامل، در نقش مانع ظاهر شد: ایدئولوژی سیاسی .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/dar-jahan-bodan
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ نکاتی درباره روششناسی، جریانشناسی و ایرانشناسی
✳️ جریانشناسی اندیشه سیاسی در ایران
🎙 روحالله اسلامی
🔴 نسل اول و اولین جریان روشی در ایران کسانی هستند که به دفاع از عقلانیت مدرن پرداختند. این گروه با تمدن مکانیکی جدید آشنا بودند و به لحاظ روشی علمی فکر می کردند. باور به اندیشه متفکرانی چون دکارت و منتسکیو باعث شده بود که فهم کنند که کشورهای پیشرفته سیصد سال جلو هستند و ایران باید گام های ساختن کشوری مدرن را به سرعت در قرن بیستم طی کند. متفکرانی چون محمد علی فروغی، پیرنیا، دهخدا، مستشارالدوله، نائینی، بهار و … در این دسته جای دارند. نسل اول سنت ایران و زبان فارسی را پاس می داشتند و می دانستند دنبال چه مقصدی هستند.
🔴 جریان دوم اندیشمندانی هستند که نسبت به مدرنیته و عقلانیت علمی اعتراض داشتند. آنها برای نقد کردن فرایند توسعه به سراغ روش شناسی انتقادی و چپ گرا حرکت کردند. عینک مارکس و انواع مختلف آن از گرامشی تا آلتوسر از سارتر تا فانون را به چشم زدند و از شیشه کبود ایدئولوژی ایران را نگریستند. در روش شناسی جریان دوم جهان به دو گروه طبقه پایین و بالا تقسیم گردید و با هجوم به جهان سرمایه داری به دنبال خلق آرمانشهری بر اساس عدالت بودند. جریان دوم تهاجمی و زبانی تند داشت و به معنای کامل ایدئولوژی را به جای اندیشه قرار داد. متفکرانی چون جلال آل احمد، علی شریعتی، احسان طبری در این گروه قرار می گیرند.
🔴 پدیدارشناسان: روش شناسی دیگری که در ایران دهه چهل و پنجاه رواج پیدا کرد پدیدارشناسی بود. پدیدارشناسان به خصوص تحت تاثیر اندیشه های هایدگر و هوسرل بودند و عملکرد ایدئولوژی و اتوپیایی ایفا کردند. از یکسو حکومت پهلوی برای پاسخگویی به غرب در مقابل حملات دموکراسی خواهی و حقوق بشری نیاز به ایدئولوژی ضد مدرنیته در ابعاد سیاسی و فرهنگی داشت و از سوی دیگر جامعه برای نقد وابستگی اقتصادی و سیاست خارجی غربی پهلوی از سنت پدیدارشناسی با محوریت بازگشت به خویشتن اتوپیا ساخته بود. پدیدارشناسی منتقد و حتی نافی غرب، علم و مدرنیته است و با برداشتی فلسفی تکنولوژی را نقد می کند.
🔴 جریان چهارم که به مثابه ایدئولوژی روش های هرمنوتیک، تبارشناسی، گفتمان، پساساختارگرایی را وارد ایران ساخت پست مدرنیسم نام دارد. به خصوص بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران کتاب های گادامر، فوکو، لیوتار، لکان و بودریار ترجمه گردید. مجموعه افکار آشفته که همه روایت های اندیشه را ارتباط قدرت و دانش فرض می کنند. پست مدرن ها برای اینکه بتوانند در برابر بنیادگرایان بایستند به سمت پست مدرنیسم رفتند و هر گونه حقیقت، اصالت، واقعیت و عقلانیت را مشکوک فرض کردند. به باور پست مدرن ها اول و آخری نیست و همه کلان روایت ها مرده هستند .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/jaryan-shenasi-va-iran-shenasi
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
♦️ضرورت نگاهي جامع به بحران انرژي
✍🏻دکتر محمدرضا يوسفی
🔹 این روزها بحث انرژی اعم از گاز، برق و بنزين به طور جدی مطرح است. شکاف رو به گسترش میان عرضه و تقاضای انرژی در سهحوزه گاز، برق و بنزین نمایان است. به نظر مي رسد با روند موجود، اين شكاف عميق تر خواهد شد. بنابر برخي گزارشها اختلاف عرضه و تقاضا در ساعات اوج مصرف، برای گاز بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب در روز، برای بنزین بیش از ۱۰میلیون لیتر و برای برق ۱۲هزار مگاوات در روز است كه البته به زودي مازاد تقاضاي گازوئيل را نيز به اين فهرست بايد اضافه كرد. مرکز پژوهشهای مجلس از کسری روزانه ۱۰میلیون لیتری بنزین و برآورد واردات بنزین و گازوئیل به میزان ۵ میلیارد دلار خبر داد. این در حالی است که سال ۱۳۹۹ ایران صادرکننده ۳ میلیارد دلار بنزین به کشورهای منطقه بود.
🔹 ادامه این روند به ویژه با توجه به تنش های خارجی ميچی تواند بر امنیت و توسعه پایدار و اقتصاد کشور تاثیرات منفی جدی داشته باشد. تداوم این وضعیت به زودي به كاهش توان توليدی و توليد ناخالص داخلی، نرخ اشتغال، صادرات و افزایش واردات و مانند آن در روندی بحران زا خواهد انجامید.
🔹دلایل وقوع این بحران رو به گسترش متعدد است. فقدان راهبرد انرژی در كشور و نگاه كوته نگری بر متغیر حياتی انرژی، وزن بزرگی از این دلایل را به خود اختصاص می دهد. متخصصان انرژی چگونگی شبكه گازرسانی به همه كشور را با توجه به تفاوت موقعیت جغرافیایی و متوسط دمای شهرها یك اشتباه مهم دانسته اند به نظر آنان، انرژی برق و خورشيدی مي توانست در برخی مناطق، جایگزين مناسبی باشد. اما این راهبرد موجب شكاف تولید و مصرف گاز، آسيب به بخش توليد و همچنين ارزآوري شده است.
🔹 یكي دیگر از عوامل، قیمت گذاری دستوری بوده است. مجلس هفتم با رشد متناسب قیمت حامل های انرژی با نرخ تورم مخالفت كرده و در نتيجه سرمايه گذاري در اين حوزه كاهش يافته و همچنين قيمت نسبي اين حامل ها نيز كاهش يافته و از اين مسير تقاضا براي آنها افزايش يافت.
عامل مهم ديگر، فقدان جايگاه تعريف شده اي براي بخش خصوصي واقعي در امر حامل هاي انرژي بوده است.
🔹 عامل مهم ديگر، ناتواني در مديريت طرح هاي عمراني مرتبط است. به دليل ساختار مديريتي، اقتصاد سياسي و منابع مالي، طرح های عمرانی با تاخير زياد به سرانجام رسيده و یا در نیمه راه متوقف می شود.
🔹 يكي ديگر از دلايل مهم وضعيت رو به بحران انرژي، تحریم است. تحريم موانع بزرگي در تجارت خارجی و مبادلات مالی با جهان، عدمامکان بهروزرساني تکنولوژی ايجاد كرده و موجب فرسودگی زیرساختها و تجهیزات، كاهش درآمدهاي ارزي كشور در جهت سرمایهگذاری جدید و عدمدسترسی به سرمایه خارجی شده است. اين فرسودگي علاوه بر كاهش توان توليد به اتلاف منابع نيز افزوده است. در نتيجه شدت انرژي در ايران بالاتر از ميانگين جهاني است.
🔹 دولتها در برابر اين عوامل اساسي در بحران انرژي، به سياستگذاري هاي كم اثر مانند تخفيف به كم مصرفها؛ جریمه كردن پرمصرفها برنامهریزی قطع برق صنایع در دولت سيزدهم آن هم در سال جهش تولید، تغییر ساعات اداری و ... روي آوردند. در واقع خانوارها و بنگاه ها جريمه اشتباهات نظام تصميم گيري كشور و راهبرد تقدم ايدئولوژي بر توسعه را پرداخت مي كنند.
🔹 دولت نيازمند به بازنگري در سياستهاي راهبردي خويش است. بايد توجه داشت راه حل هاي يكسو نگرانه دولت كوتاه بينانه است. افزايش قيمت بنزين با هر منطقي بدون مهار تورم، راهكار عملي موفقي نبوده و نيست. تكرار سياست شكست خورده نشانه ناتواني در درس آموزي از تجارب گذشته، استيصال و نگاه دم غنيمتي دولتها است. حركت از اين ستون به آن ستون بدون داشتن نگاه راهبردي، منجر به تشديد بي اعتمادي عمومي شده و باز هم خواهد شد. راه حل قيمتي پس از تغيير رويكرد و به عنوان حلقه آخر سياست هاي اصلاح حامل هاي انرژي قابل پذيرش است.
🔹 آزادسازي قيمتي انرژي بدون نگاهي جامع، راهحلی پایدار نیست.
از سوي ديگر معضلات به يكديگر پیوند خورده اند و نگاه جزيره اي به آنها مي تواند منجر به ايجاد مشكلات جديدي شود. شكاف عرضه و تقاضاي انرژي بر توان توليدي صنايع، اشتغال و به تعويق افتادن حقوق كاركنان بخش خصوصي، كاهش درآمدهاي مالياتي دولت و افزايش كسري بودجه، استقراض مستقيم و غيرمستقيم دولت از بانك مركزي و بانكها و در نتيجه رشد نقدينگي و تورم و .. خواهد شد.
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ هویت زن امروز در میانه سنت و مدرنیته گرفتار است
🎙 زینب باقیات اصفهانی
🔴 زن امروز با تعارضات و فشارهای زیادی روبرو است. از یک طرف میخواهد یک زن نمونه باشد و به تعبیری ابرزن باشد؛ کسی که هم بیرون از خانه کار میکند و در اجتماع فعال و کنشگر است و از طرف دیگر در منزل در جایگاه مادری، همسری و گاهی فرزندی ایفای نقش میکند؛ در عرصههای تصمیمگیری خانواده نقش مهم دارد و در مدیریت مالی هم تاثیرگذار است.
🔴 زن امروز در میانه سنت و مدرنیته گیر کرده است؛ همچنان نقشهای سنتی را دارد و نقشهای مدرن هم برای او تعریف شده است به همین دلیل زن امروز خیلی با فضای زندگی حضرت زهرا(س) انس ندارد و خیلی وظیفهمحور و تکلیفمحور و خدامحور نیست.
🔴 ارتباط موثر زن با افراد خانواده، در تعامل با فرزندان، همسر، پدر، ارتباط درست زنان و مردان با همسایگان و همشهریان موضوعاتی است که میتوان از سیره آن حضرت نکاتی استخراج کرد و میتوانند الگوبخشی داشته باشند. در مورد حفظ حریم خانواده و دوستان و ایجاد صمیمیت در فضای زندگی.
🔴 مشغول شدن بانوان در پستهای اجرایی با مخالفتهایی روبرو است، حرف درست و واقعیتی است ولی این مسئله را باید از منظر چند گروه فکری تحلیل کنیم؛
🔴 گروه اول، افراد متدین پیشکسوت که در ظاهر روحانی یا افراد دینداری هم هستند که با حضور بانوان به این شکل مخالفند چون اولویت زنان را خانه و تشکیل خانواده و رسیدگی به امور آن میدانند
🔴 گروه دوم برخی بانوان هستند که ورود به این عرصهها را برای خود خطرناک یا ناشایست میدانند که با روح زنانگی آنان مخالفت دارد.
🔴 گروه سوم مردانی هستند که زنان ماهر را رقیب خود میدانند و در این مرحله زنان فعال توانمند و آماده برای حضور در این عرصه با سقف شیشهای مواجه میشوند؛ خود بانوان هم بعضا از خطرکردن بیمناک هستند و از سویی زنان در عرصه اتهام و رصد بیشتری نسبت به مردان قرار دارند ....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/zann-emroz
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ ضرورت بازشناسی اسلام علوی از اسلام اموی
🎙 آیتالله محمد سروش محلاتی
🔴 باید بررسی و تحلیل شود که بنیامیه در کجای زندگی امروز ما هستند؟ یعنی آیا بنیامیه در زندگی امروز؛ آداب و فرهنگ، دینداری و دین شناسی، سیاستورزی و شعائر زندگی حضور دارند یا خیر؟ اگر حضور دارند در کجای زندگی امروز ما حضور دارند و میزان حضور آنها چه مقدار است؟ با اینکه در این نگاه، تاریخ اصالتی ندارد ولی برای مطالعه روی شکلگیری ریشههای فرهنگی خود، چارهای جز مراجعه به تاریخ نداریم. این نگاه دوم در واقع تاریخ نیست، بلکه قرار است با مطالعه تاریخ متوجه شویم که چه عناصری از تفکر اموی، داخل ذهن و فکر ما شده و امروز به عنوان اسلام! شناخته میشود
🔴 اگر متفکر و دردمندی مانند استاد مطهری واکاوی نماید که بعضی افرادی که خود را شیعه میدانند و مدعی هستند که نماد تشیع در آنها وجود دارد، از نظر فکری و اندیشهای به بنیامیه متصل هستند، اگرچه در ظاهر نسبت به بنی امیه برائت داشته باشد و آنها را مورد لعن و نفرین قرار دهد؛ ولی روح و تفکر او همان است که بنی امیه میگفتند و حمایت میکردند، بیان چنین مطالبی آسان نیست. این مباحث مربوط به گذشته و دیروز نیست، بلکه مربوط به امروز و نوع دینداری امروز است. سخن شهید مطهری این است:مىگویند اساس سعادت و نیکبختى، ایمان و اعتقاد است. گاهى برخى از این گروه، افراط کرده و صرف ادعاى ایمان و در حقیقت انتساب محض را ملاک قضاوت قرار مىدهند؛ مثلا مرجئه در زمان بنى امیه همین فکر را تبلیغ مىکردند، و خوشبختانه با انقراض بنى امیه منقرض شدند. در آن عصر، فکر شیعى که از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) الهام مىگرفت نقطه مقابل فکر «مرجئه» بود ولى بدبختانه در اعصار اخیر فکر مرجئه در لباس دیگر در میان عوام شیعه نفوذ کرده است؛ گروهى از عوام شیعه صرفا انتساب ظاهرى به امیر المؤمنین (ع) را براى نجات کافى مىشمارند و این فکر عامل اساسى بیچارگى شیعه در عصر اخیر بشمار میرود.
🔴 مقصود از ارائه این مباحث این است که به کلام امیرالمؤمنین(ع) در نهجالبلاغه مراجعه و بررسی شود که آیا این دو خط فکری در بیانات حضرت قابل تشخیص است؟ یعنی در گذشته، چه تقابلی بین تفکر علوی و اندیشه اموی وجود داشته و این تقابل، بعد در طول تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی چه تغییراتی پیدا کرده است؟ در بعضی از این تقابلها، شیعه موضع خود را حفظ نموده و نیازی به بحث و بررسی ندارد و مسئله خیلی روشن است، اما در برخی موارد، سر نخهای آن نیز گم شده و تشخیص آن مشکل شده است.
🔴 در برخی موارد چنین اتفاقی مخفیانه، آرام رخ داده است و در موارد دیگری، این حرکت آشکار و سریع و علنی بوده است، اما آنچه در این موضوع اهمیت دارد کشف ریشههای این تغییرات است. در اینجا نیز باید از کلام استاد مطهری استفاده نمود؛ گو اینکه چنین مطالب و چنین ژرفاندیشیای در مطالب هر کسی یافت نمیشود، ممکن است که نگاشتن اصول فلسفه و یا نقد مارکسیسم یا ماتریالیسم از عهده هر کسی بر آید، ولی قلم زدن و سخن راندن درباره این موارد و موضوعات از هر عالِمی بر نمیآید، شاید در هر قرن یک نفر یافت شود که از چنین هوش و فراست و فهمی برخوردار باشد. ایشان میفرماید.
🔴 براى ما تحقیق در امر حادثه حکومت اموى تنها جنبه تعجب آمیز ندارد. این یک امر سطحى نبوده که فقط مربوط به سیزده قرن پیش باشد که بگوییم آمد و رفت. این، خطرى بود براى اسلام از آن روز تا روزى که خدا مىداند. حتماً اگر ما بخواهیم به تاریخ روحیه خودمان رسیدگى کنیم، باید به تاریخ اموى رسیدگى [کنیم.] فکر اموى در زیر پرده و لفّافه، با فکر اسلامى مبارزه مىکرد. عنصر فکر اموى داخل عناصر فکر اسلامى شد. اى بسا که در فکر همانهایى که هر صبح و شام بنى امیه را لعنت مىکنند، عنصرى از فکر اموى موجود باشد و خودشان خیال کنند فکر اسلامى است، و قطعاً اینطور است .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/zarorat-bazneshani-eslam
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ زندگی به مثابه سیاست چگونه امکانپذیر است؟
🎙 آصف بیات
🔴 نویسنده کتاب زندگی به مثابه سیاست با ذکر ویژگیهای سیاستورزی در خاورمیانه کوشیده است تا از امکانات نهفته در زندگی شهروندان این منطقه برای تاثیرگذاری بر سیاستهای حکومتهایشان اشاره کند. وی سه شرط لازم برای زیستن سیاسی را؛ شاد بودن، مسئولیتپذیری و سیاسی فکر کردن میداند.
🔴 در زندگی به مثابه سیاست بسیاری از کنشهای تکراری و بیاهمیت رنگ و طعم مقاومت پیدا میکنند و برای دیگران هم الهامبخش میشوند. آنچنان که به یک زبان مشترک و نمادین در میان مردم تبدیل میشوند. البته جامعه برای ورود به میدان این مبارزه نمادین نیازمند آمادگیهایی است که آصف بیات برخی از الزامات آن را بیان کرده است.
🔴 شاد بودن: برای جامعهای که در آن غمناکی روند مشارکت اجتماعی را به حاشیه برده، و ناامیدی شهروندان را از پیگیری مطالبات خود بازداشته است، شادی امری سیاسی، و از جلوههای مقاومت در برابر نظم مسلط محسوب میشود. در چنین وضعیتی شادی وجهی اجتماعی یافته و به افزایش اعتماد عمومی می انجامد. شاد بودن همچنین مبداء هر گونه فعالیت تحولخواهانه محسوب میشود زیرا هیچ جامعهای با شهروندان افسرده و غمگین روی توسعهیافتگی را ندیده است.
🔴مسئولیت پذیری: برخلاف این باور رایج که با انجام ندادن وظایف روزمره اداری میتوان به حاکمیت ضربه زد واقعیت ایناست که انجام مسئولانه و منتقدانه وظایف شهروندی اساس تحولخواهی محسوب میشود. از همینرو کسانی که با بیمبالاتی به دنبال مسولیتگریزی و منفعتطلبی هستند نمیتوانند راهبر خوبی برای تغییر شرایط موجود باشند. در روزگار به بنبست رسیدن بسیاری از آرزوها تنها میتوان به کسانی امید بست که با درک مسئولیتهای خطیر شهروندی میکوشند تا جامعه را حتی اندکی به سمتوسوی وضعیت بهتر هدایت کنند .....
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/zendegi-be-masabeh-siyasat
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
✅ فقه فقط عبادات نیست
(نقدی بر نکات دکتر سروش در مناظره با آیتالله علیدوست)
🎙 سعید کریمی
🔴 استنباط قبض فقه با استناد به یک آیه از قرآن، بدون توجه به آیات دیگر درست نیست و باید مجموع آیات مرتبط را در نظر داشت و نظر داد.
🔴 با توجه به اصول استنباط و قانونگذاری در اصول فقه اسلامی و نظرات مقاصدیین بزرگی از جمله غزالی و شاطبی اصل در باب احکام غیر تعبدی بودن و قابل فهم بودن آنهاست و مقصود از اصل در اینجا نیز غالب مد نظر است؛ یعنی غالب احکام دین غیرتعبدی است و عقول انسانی توانایی درک و کشف مقاصد آنها را دارد.
🔴 اشکال آقای سروش در اینجاست که تمام دین یا تمام فقه و احکام دین را در یک ترازو قرار میدهد و آن هم ترازوی باب عبادات و توجه به ظاهر و غفلت از واقعیت عمل و تأثیر آن است؛ در حالی که غالب احکام غیر تعبدی و معقول است و از طرف دیگر روح و واقعیت آن مد نظر است و باید واقعیت خارجی پیدا کند تا صحیح باشد.
🔴 همچنین آقای سروش در نظر دارد بر دوش فقه تکلیفی را قرار دهد که علم دیگری متکفل آن است و آن مبحث اخلاق است. اخلاق یک علم عملی دیگری است که تعریف، روش و هدف آن متفاوت با فقه است و آگر بخواهیم انتظار اخلاق از فقه داشته باشیم، از جهاتی درست نیست. بله درست است که در فقه نباید استنباط غیر اخلاقی و گزاره های غیر اخلاقی داشته باشیم؛ اما این امر متفاوت است با این بیان که تکلیف اخلاق را بر گردن فقه بیندازیم
🔻 جهت مطالعه این مطلب در سایت به لینک زیر مراجعه فرمایید:
andishehma.com/98632
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034
🔴 چه با فیلترینگ چه بدون آن کار تمام است
✍️ مرضیه حاجی هاشمی
🗒 همیشه برای من سوال بوده و هست که آیا در بین تصمیم سازان حوزه ارتباطات و رسانه و آنهایی که سیاست فیلترینگ را برای اولین بار اتخاذ کردند، متخصص حوزه رسانه، اطلاعات و اطلاعات وجود دارد که اگر چنین باشد، باید از «نظریه اطلاعات»، «انفجار اطلاعات» و «دموکراتیک شدن اطلاعات» به طور حتم آگاه باشد.
⬅️ ۱۵ سال پیش که دانشجو و پژوهشگر حوزه ارتباطات بودم، از انفجار اطلاعات و چرایی آن بسیار میگفتیم و میخواندیم، زمانی که هنوز «انقلابهای فیسبوکی» و «بهار عربی»، پیامدهای سیاسی - اجتماعی این انفجار را به تصویر نکشیده بود. آنچه که آن روزها ما را حیرت زده میکرد، مرور این آمار بود که فقط در سال ۲۰۰۱ میزان اطلاعاتی که تولید شده بود، بیشتر از مجموعه اطلاعاتی بود که بشر در کل ادوار زیست خود بر روی کره زمین تولید کرده بود؛ به گونهای که میزان اطلاعات تولیدی در این سال دو برابر میزان قبل بود.
⬅️ حال شما مقایسه کنید، اکنون که در پایان سال ۲۰۲۴ هستیم، چه وضعیتی به لحاظ میزان اطلاعات تولید شده و گردش اطلاعات داریم؛ آنچه که میتوان آن را تعبیر به «سونامی اطلاعات» کرد و انگشت بر دهان به سلامت روانی آنان که در مواجهه با این سونامی، گزینه فیلترینگ را برگزیدند، تردید جدی روا داشت؛ چونان تلاش برای ایجاد یک سیل بند محلی در مقابله با یک سونامی جهانی! تلاشی ساده لوحانه که فقط منجر به نابودی خودشان میشود.
⬅️ مطابق با نظریه اطلاعات که اطلاعات را تنها آنچه میانگارد که نوعی انحراف و تفاوت نسبت به چیزهای معمول و رایج باشد و آنچه احتمال رویدادش زیاد باشد را اصلاً دارای ارزش خبری نمیداند و بالعکس، در یک ساختار دیکتاتوری از آنجا که تمامی رسانهها به طور مداوم در مورد اینکه چگونه «تمام تصمیمات دیکتاتور درست و از روی درایت هستند، صحبت میکنند، بعد از مدتی مردم به صورت غریزی میآموزند که ارزش اطلاعاتی رسانههای آن ساختار دیکتاتوری در حد صفر است؛ چون عملاً اجازه گفتن خلافش وجود ندارد»؛ لذا برای دریافت اطلاعات به سراغ منابعی میروند که مطابق این نظریه دارای ارزش خبری باشد.
⬅️ بنابراین مطابق آنچه «آرنولد کلینگ» در پیشگفتار کتاب «خیزش عموم» «مارتین گوری» مینویسد، کتابی که مطالعه آن را به همگان توصیه میکند، هم به مردم و هم به نخبگان سیاسی، امروزه ما شاهدیم که اطلاعات دموکراتیک شده است و این «اطلاعات دموکراتیک شده، جامعه مدرن را بر سر دوراهی قرار دادهاند»؛ لذا در مواجهه با این اطلاعات هرگز نمیتوان با سیاست فیلترینگ برخورد کرد و در مقابل آن سرسختی و مقاومت نشان داد؛ چون هرچه بیشتر مردم را به سوی منابعی که قبلاً اشاره شد، سوق میدهد و انشقاق بین مردم و حکومت را افزایش و موجب خیزشهایی میشود که در ادامه سیاست فیلترینگ، راهی جز سرکوب، برایشان باقی نمیگذارد و این چرخه معیوب و خطرناک ادامه مییابد.
⬅️ کلینگ یک راه را پیش روی جامعه و نخبگان سیاسی در چنین دنیایی قرار میدهد و آن این است که برای اجتناب از چنین وضعیتی، «نخبگان باید اختیاراتشان را واگذار کنند و اجازه تغییر و تجربه محلی بیشتری را بدهند، مردم نیز باید بردبارتر باشند و سوء عملکردها و نتایج بد را نباید دلیلی بر وجود توطئه یا نیات شرورانه بدانند»؛ آنچه که به واسطه ماهیت اطلاعات به صورت لحظهای از آن آگاه شده و حکومتها را دیگر یارای نهان ساختن آن نیست؛ اما وای به روزی که با بستن گوشها بر روی توصیههای مشفقانه، بیتدبیری و اتخاذ سیاستهای خسارت بار، کار از این مرحله عبور کند که چه با فیلترینگ چه بدون آن کار تمام است.
🌐 اندیشه ما
eitaa.com/joinchat/3881369777C45aea07034