🔹سه تصویر به ذهنم خطور کرد؛ 1️⃣تصویر اول کلیپ کوتاه و اثرگذاری(!) بود که مدتی قبل در فضای مجازی دست به دست می‌چرخید و زنی که سگ خود را گم کرده بود با پیدا کردنش او را در آغوش گرفته، خود را مادر توله سگ خطاب کرده و برای پیدا شدن فرزندش اشک شوق می‌ریخت. 2️⃣تصویر دوم صحنه‌ی فیلمی سینمایی بود که سال‌ها پیش دیده بودم و شوهر در برابر تمایل همسرش به داشتن فرزند، آوردن طفلی بی‌گناه به این دنیای کثیف را دور از عقل و وجدان می‌دانست. 3️⃣و تصویر سوم، پیرزن و پیرمردی که دوران کهنسالی را در تنهایی و سکوت می‌گذرانند و هر روز با این ترس چشم به روزگار نو می‌گشایند که شاید فردا با رفتن دیگری بیش از پیش تنها و بی‌کس شوند. 🔹در پس ذهنم سیاست‌های جمعیتی دهه‌های شصت و هفتاد رژه می‌رود که در شکل افراطی خود و در نسل‌های پس از انقلاب با کاهش مسئولیت‌پذیری نسبت به خانواده و تمایل به بی‌فرزندی مواجه شد و جامعه را به سویی سوق داد که علی رغم صعوبت نگهداری حیوان خانگی، تمام دردسرهای ناشی از تیمارش را به جان خریده و به جای قبول مسئولیت فرزندآوری، جانوری زبان بسته را از چرخه‌ی حیات طبیعی خارج کرده و به خیال خود به او محبت می‌کنند. 🔹چندی پیش در کتاب "موقعیت زن از نظر اسلام" از شهید بهشتی خواندم که ازدواج دو هدف را دنبال می‌کند یا برای تشکیل خانواده است و یا "نه برای تشکیل خانواده". 🔹در شکل دوم به ازدواج موقت و شرایط و حتی امتیازاتی(!) اشاره شده بود که شکلی کاملا مساوی به جایگاه زن و مرد در این نهاد تازه تاسیس می‌داد. اما شکل اول که با هدف تشکیل خانواده و به شکل دائم ایجاد شده است می‌بایست حسب وظیفه و کارکرد، قرارگاه و پناهگاه فرزندانی باشد که خانواده مسئولیت تربیت و پرورش آنان را پذیرا شده بود. 🔹تصور می‌کنم درنگی جامعه شناسانه قادر باشد کاهش مسئولیت پذیری نسل‌های پس از انقلاب را یکی از دلایل تصمیم برای بی فرزندی برشمارد. 🔹شاید یکی دیگر از علل این امر افزایش بیش از پیش "اصالت لذت" در جامعه و رویکردهای اومانیستی است که سبب شده هرکسی خواست و لذت خود را بر هر مصلحت دیگری و بالاخص جامعه ارجح بداند و به نوعی به استفاده مادی بهینه از دوران کوتاه عمر در جهت رسیدن به خواسته‌های دل اعتبار ویژه بخشد. 🔹هرچند پرواضح است این دگردیسی فرهنگی اجتماعی نیازمند عوامل متعددی است... ✍️سعیده صفایی (دکترای مطالعات زنان) #یادداشت #یادداشت_روز #روز_جهانی_بدون_فرزند #۱۰مرداد 💠مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران 🔗وبسایت | ایتا | بله 💠@andishevarzizanan