🔹در تعریف عملیاتی، مشارکت سیاسی درگیر شدن فرد در سطوح مختلف نظام سیاسی را شامل می‌شود. از اقسام مشارکت سیاسی، حضور در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی (مجلس شورا و ...)، شرکت در انتخابات و برگزیدن افراد در بخش‌های فوق و نیز حضور در تشکل‌ها و احزاب را می‌توان نام برد. مشارکت سیاسی سلسله‌مراتبی دارد که از عدم درگیری تا گرفتن مقام رسمی یا عضویت فعال حزبی متغیر است. 🔹پایین‌ترین سطح مشارکت واقعی، رأی دادن در انتخابات است. در بالای این سلسله‌مراتب کسانی هستند که انواع گوناگون مقامات رسمی را در نظام سیاسی دارند. در سیر جریان‌شناسی مشارکت سیاسی در ادوار مختلف مجلس‌شورای‌اسلامی، زنان از همان ابتدا حضور داشتند؛ اگرچه این حضور از همان زمان در مقایسه با حضور مردان چشمگیر نبود اما درواقع شروع سختی بود برای راه‌یابی به سطوح دیگر که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. 🔹قریب به یک سال پس از پیروزی شگرف انقلاب‌اسلامی، نخستین دوره انتخابات مجلس بعد از همه‌پرسی جمهوری‌اسلامی، انتخاب خبرگان قانون اساسی و نیز تائید قانون اساسی برگزار شد. این دوره از مجلس با مشارکت 52 درصدی و حضور طیف وسیعی از چهره‌های شاخص و اصیل انقلابی که بعدها بسیاری از آنان دچار سقوط و صعود شدند، شکل گرفت. شهید آیت، شهید چمران، شهید رجایی، شهید باهنر، هاشمی رفسنجانی، مقام معظم رهبری، ابراهیم یزدی، عزت‌الله سحابی و... مریم بهروزی، گوهر‌الشریعه دستغیب، عاتقه صدیقی و اعظم طالقانی ازجمله افرادی بودند که در این دوره از مجلس حضور داشتند. 🔹کثرت طیف‌ها و گروه‌ها، اختلاف‌سلیقه و نیز حجم زیاد ثبت‌نام‌کنندگان در کنار نقصان شکل‌گیری شورای نگهبان که به بیانی مؤید عدم نظارت قوی بود، همه و همه از عوامل کاهش مشارکت در چهارمین دور انتخابات بود. لذا پیشینه‌ی مبارزاتی، روابط نسبی و نیز نوپا بودن انقلاب تأثیر به‌سزایی درانتخاب افراد در این نهاد داشت. 🔹لازم به ذکر است هر دستگاه کار ویژه‌ خود _یعنی مجموعه‌ای از وظایف و کارکردها_ را دارد، که مبتنی بر آن کار ویژه عملکردها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بدیهی آن‌که مأموریت مجلس‌شورای‌اسلامی نظارت بر حُسن اجرای قوانین و نیز قانون‌گذاری است. لذا در این میان درواقع مجلس اول نمی‌تواند پاسخی در چارچوب عملکرد قوه مقننه باشد. به دلیل آن‌که اولاً مجلس به‌تازگی شکل‌گرفته بود و تا پیداکردن قاعده و اصول خود در راستای عمل به کارکرد، زمان قابل‌تأملی را می‌بُرد؛ پس بدیهی بود که مصوبه و به بیانی عملکردی درخور و گسترده نداشته باشد. 🔹اما سهم زنان از مبارزاتی که به بیان گُهربار امام در یک رده و صف برابر با مردان قرار داشتند، تنها چهار نماینده بود؛ که آن چهار نماینده نیز جدای از مرحوم ‌بهروزی، عاتقه صدیقی (همسر شهید رجایی) و یا دختر مرحوم طالقانی و... بودند که توانستند در این عرصه حاضر شوند. ‌مرحوم بهروزی در بخشی از خاطرات خود از چگونگی ورود زنان به مجلس می‌گوید: «در دوره اول مجلس‌شورای‌اسلامی، آیت‌الله‌ بهشتی از من و خانم _گوهرالشریعه_ دستغیب و فرشته هاشمی و... دعوت کردند برای انتخابات مجلس آماده شویم و گفتند می‌خواهیم شما را در لیست کاندیدا‌های انتخابات مجلس قرار دهیم. من این دعوت را عادی می‌دانستم، اما خانم دستغیب به دکتر بهشتی گفتند آیا واقعاً لازم است ما به مجلس وارد شویم؟ دکتر بهشتی فرمود بله، حتماً. چون شاید اگر این دوره و در زمان امام عزیز خانم‌ها به مجلس نروند، دیگر هرگز نتوانند وارد مجلس شوند». وی در ادامه بیان می‌کند: «در آخر دوره اول مجلس، من و خانم دستغیب از کریدور مجلس عبور می‌کردیم. یکی از آقایان گفت این روز‌ها، روز‌های آخر حضور شما در مجلس است. من فکر کردم منظور روز‌های آخر دوره است. گفتم خب برای شما هم روز‌های آخر است. گفتند نه! برای خانم‌ها روز‌های آخر است، چون قرار است برویم خدمت حضرت امام و از ایشان بخواهیم مانع ورود نمایندگان خانم به مجلس شوند، چون وکالت نوعی قضاوت است و زن نباید قاضی شود چراکه ممکن است در یک رأی‌گیری، با یک رأی که ممکن است رأی یک زن باشد، قانونی تصویب شود یا تصویب نشود! ازنظر این عده از آقایان، این خلاف شرع بود و قرار بود خدمت امام بروند و بگویند نماینده شدن خانم‌ها خلاف شرع است. این کار را کردند و امام در جواب فرمودند: چه کسی گفته نماینده شدن زن‌ها خلاف شرع است؟ این حرفی که شما می‌زنید، خلاف شرع است! امام در آن موقع، با این دیدگاه‌ها مقابله می‌کردند». ادامه دارد... ✍️الف. دال #یادداشت #یادداشت_روز #انتخابات #انتخابات_مجلس #زنان_در_مجلس #زنان_نماینده_مجلس 💠مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران 🔗وبسایت | ایتا | بله 💠@andishevarzizanan

🔹در تحلیلی بسیط‌تر باید گفت ارزش‌ها آیاتی از مبانی خود هستند. در گفتمانی سهمیه‌بندی ارزش تلقی می‌گردد که عقبه‌ی آن بر برابری جنسیتی استوار باشد. درحالی‌که اعتبار ارزش شایسته‌سالاری از عدالت است. به همین فراخور سهمیه‌بندی در مَصاف ارزش‌ها، ناگزیر از تضاد دیدگاهی در لایه‌های مختلف دو گفتمان است. 🔹لازم به ذکر است که با عبور از روبنای مسئله که منتهی به تفاوت درون‌مایه‌های مبنایی در اصالت نگاه می‌شود با تأکید بر عدم تفاخر به حضور کَمّی زنان در پست‌های سیاسی، زیربنای این مهم حاکی از ارائه‌ی مدلی در مقابل مدل غربی است. 🔹شفاف‌تر آن‌که نمونه‌های عینی امام بزرگوار، زنان صدر اسلام هستند؛ حال آن‌که با شکل‌گیری ج.ا و دفاع مقدس، انقلاب از زنان کنش‌گری در ساحت‌های مختلف همچون دا و... که دستاورد بی‌بدیل خود است، رونمایی می‌کند. 🔹درواقع در این الگو علاوه بر رد صِرف تجویزهای عَبث، بر داده‌های درونی خود که خالق آن ج.ا است پافشاری کرده و به زن نه به‌مثابه جنسیت پُست می‌دهد و نه به‌مثابه جنسیت او را حذف می‌کند، بلکه مبتنی بر شاخص شایسته‌سالاری که به عدالت نزدیک‌تر است، مسئله را می‌بیند و هضم می‌کند. آنچه در این چارچوب اهمیت دارد آن‌که وجوهی مایه‌ی مباهات قرارگیری که خاستگاهی مبتنی بر مبانی داشته باشد تا به این وسیله علاوه بر تحقق دیگر شقوق و ارائه نمونه، فراتر از مرزها را نیز پوشش دهد. بگذریم که زمانی برخی به تعداد حضور زنان در مجلس همسایه رَشک‌ها می‌بردند، حال آن‌که زنان آن جامعه از بدیهیات محروم بودند. 🔹در اولین دوره مجلس، زنان نماینده با تشکیل کمیته حقوق خانواده، فعالیت خود را در این حوزه متمرکز کردند. نمایندگان با بررسی و هم‌اندیشی مجموعه‌ای از آرا و نظرات کارشناسی دستگاه‌های قضایی و مسئولان دولتی و... جمعاً به تصویب سه لایحه در مورد خانواده رسیدند: ۱. تصویب قانون واگذاری حضانت فرزندان صغیر یا محجور به مادران ۲. تصویب قانون تأمین زندگی زنان و کودکان بی‌سرپرست ۳. تصویب قانون نیمه‌وقت بانوان در ادارات دولتی 🔹به بیانی دوره اول و دوم مجلس به تلاش برای تبیین نگرشی متفاوت و گسترده به فعالیت زنان نه لزوماً در میان جامعه که در میان نمایندگان مرد گذشت. با ایجاد کمیته حقوق خانواده و تصویب لوایح ذکرشده و پیگیری اجرایی سازی آن‌ها، درواقع زنان با حضور خود در مجلس نقشی جامع در حمایت از زنان و خانواده ایفا کردند. ادامه دارد... ✍️الف.دال #یادداشت #یادداشت_روز #انتخابات #انتخابات_مجلس #زنان_در_مجلس #زنان_نماینده_مجلس 💠مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران 🔗وبسایت | ایتا | بله 💠@andishevarzizanan

🔸برای لایحه قضاوتِ تحقیق زنان نیز در مجلس بسیار فعالیت کردم تک‌تک نمایندگان را بر اینکه لازم است در دستگاه قضایی، قاضی زن یا حداقل قاضیِ تحقیق ‌ِزن داشته باشیم توجیه کردم خوشبختانه با کمک آقای ناطق نوری و تلاش و فعالیت آقای هاشمی رفسنجانی که لایحه را به مجلس فرستاد و از طرف دولت با نمایندگان صحبت شد، الحمدلله این لایحه رأی آورد. 🔸بلافاصله نماینده‌ها تشکیک کردند که لایحه رأی نیاورده و بحث‌های زیادی انجام شد. از ساعات اولیه‌ی کار مجلس تا زنگ تنفس بر روی این لایحه بحث شده بود. و رأی گرفته‌شده بود ولی آقایان تشکیک کردند. در زنگ تنفس به اتاق آقای ناطق نوری رفتم و گفتم: «نمایندگان تشکیک کرده‌اند و اگر دوباره بخواهد رأی‌گیری شود معلوم نیست این لایحه رأی بیاورد. آقای ناطق گفتند: بعد از تنفس به مجلس نمی‌آیم و نایب‌رئیس را می‌فرستم و وقتی رئیس عوض شود، تشکیک پذیرفته نمی‌شود. الحمدلله ایشان نایب‌رئیس را فرستادند و آن روز گذشت. 🔸فردا صبح که آقای ناطق آمدند، نمایندگان تشکیک کردند ولی بر طبق آیین‌نامه‌ی مجلس، تشکیک هیچ جایی نداشت چون معلوم نبود نمایندگانی که دیروز تشکیک کرده بودند امروز حاضر باشند و بحمدالله قانون نیز مطرح شد و زن‌ها قاضیِ تحقیق ‌شده و این هم طرح من بود که بحمدالله الان هم مورداستفاده و بسیار مفید است". 🔹از دیگر موارد، اصلاح قانون طلاق بود تا این امکان فراهم شود که زوج‌هايي كه قصد جـدايي از يكـديگر را دارنـد، بايـد جهـت رسيدگي و رفع اختلاف خود به دادگاه مدني خـانواده مراجعـه و اقامـه‌ی دعـوا كننـد. چنـان‌كـه جهت رسيدگي و رفع اختلاف في‌مابين از طريق دادگاه و حكميـت از دو طـرف، كـه برگزيـده‌ی دادگاه‌ هستند حل‌وفصل نشد، دادگـاه گـواهي عدم امكان سازش براي دفاتر رسمي طلاق را صادر می‌کند. 🔹ازدواج موقت از دیگر موارد بحث‌برانگیز در این دوره بود. "خـانم صدیقی(رجـايي) مـدعي بـود اگرچـه ازدواج موقت ممكن است تأثيري زودگذر داشته باشد، در درازمدت مشكلات زيادي براي فـرد و جامعه به وجود مي‌آورد و دلايل آن را تجملات، كـم‌تـوجهي بـه ارزش‌هـاي اسـلامي، اخلاقـي، روحيه‌ی انقلابي، ترويج فرهنگ غرب و فعاليت‌هاي رسانه‌هاي معاند انقلاب عنوان كـرد. او ازدواج موقت را منطقي ندانسته و معتقد است بايد موقعيتي فراهم شود كـه جوانـان بـه سـمت ازدواج دائمي تشويق و ترغيب شوند. 🔹اما در این زمينه، خانم دستغيب مدعي بـود براي ازدواج دائمي بايد فرهنگ‌سازي كرد. چنانچه خواسته‌هاي طرفين معقول و منطقـي باشـد، ديگر نيازي به ازدواج موقت نيست و تصويب چنين قوانيني بازتاب منفي خواهد داشت و احيانـاً مورد سوءاستفاده افراد غير متعهد از موازين شرعي قرار مـي‌گيـرد و به‌صورت لـذت‌جـويي و تنوع‌طلبي رواج داده مي‌شود. ضمن اينكه طرح اين موارد باعـث سسـت‌شـدن بنيـاد خـانواده و افزايش طلاق مي‌شود". ادامه دارد... ✍️الف.دال #یادداشت #یادداشت_روز #انتخابات #انتخابات_مجلس #زنان_در_مجلس #زنان_نماینده_مجلس 💠مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران 🔗وبسایت | ایتا | بله 💠@andishevarzizanan

1️⃣ماده (۱) به پیروی از تعالیم عالیه اسلام در جهت حفظ شئون و حقوق اجتماعی زن و کودک بی‌سرپرست و زدودن آثار فقر از جامعه اسلامی و به‌منظور اجرای قسمتی از اصل بیست و یکم قانون اساسی ج.ا.ا، زنان و کودکان بی‌سرپرستی که تحت پوشش قوانین حمایتی دیگری ‌نیستند از حمایت‌های مقرر در این قانون بهره‌مند خواهند شد. ‌2️⃣ماده (۲) مشمولان این قانون عبارت‌اند از: ۱- زنان بیوه ۲- زنان پیر و سالخورده ۳- سایر زنان و دختران بی‌سرپرست ۴- کودکان بی‌سرپرست. 3️⃣ماده (۳) زنان و کودکان بی‌سرپرست که به هر نحو از مستمری‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی و بازماندگان بهره‌مند می‌شوند و یا از تمکن مالی برخوردار باشند از شمول مقررات این قانون خارج هستند. ‌ 4️⃣ماده (۴ ) حمایت‌های موضوع این قانون عبارت‌اند از: ۱– حمایت‌های مالی ۲– حمایت‌های فرهنگی، اجتماعی ۳- نگهداری روزانه یا شبانه‌روزی کودکان و زنان سالمند بی‌سرپرست. 🔹به بیان یکی از قانون‌گذاران زن مجلس، جنسیت در خدمت تأثیر ندارد. این مفهوم را زمانی می‌توان هضم و درک نمود که به‌زعم ما با خاطرات مرحوم دکتر فاطمه همایون مقدم (مادر شهید ناصر عبدالی) نماینده منتخب دوره چهارم مجلس از حوزه انتخابیه تبریز همراه شویم. 🔹 بدون اغراق نگارش و مطالعه یادداشت عَبث بود اگر نامی از نماینده تراز ج.ا به میان نمی‌آمد. او برای خدمت شأنی قائل نبود جز درک درد مردم و کمک به حل مشکلاتشان. برخی از کنش‌گری‌های مرحوم مقدم در کسوت نمایندگی را در ادامه به روایت کتاب خاطرات او از نظر می‌گذرانیم: 🔸«شنیده بود استاندار تبریز خوب کار نمی‌کند. خودش راه افتاد سمت دفتر استاندار، وقتی دید مردمی که برای کارهایشان مراجعه کرده‌اند ساعت‌ها در صف ایستاده‌اند خودش هم توی صف منتظر ماند. هرازچندگاه مسئول دفتر استاندار بیرون می‌آمد و می‌گفت ایشان جلسه دارند. بعد از یک ساعت استاندار تنها از اتاقش بیرون آمد. گفتند می‌خواهد برود نماز! فاطمه پشت سرش راه افتاد. سلام کرد و پرسید: کجا تشریف می‌برین؟ استاندار که جواب داد برای نماز می‌روم فاطمه با عصبانیت گفت: چند ساعته مردم و معطل کردین میگین جلسه دارم درحالی‌که کسی تو اتاقتون نبوده، حالا هم به بهانه نماز دارین تشریف می‌برین؟ تکلیف این مردم چیه که کارشون افتاده دست شما؟» 🔸«فاطمه با ناراحتی گفت: یه مشکلی پیش اومده و خانمی که باردار بوده فوت شد. رضا گفت: خب تو این منطقه و حوزه انتخابی با این وسعت این اتفاق زیاد می‌افتد. فاطمه جواب داد: نه اینجا. من برای اون روستا، هم بودجه راهش رو گرفته بودم هم بودجه مرکزش بهداشتی رو. داده بودم به منطقه. حالا نه جاده رو درست کردن نه مرکز بهداشتی رو تأسیس کردن. این خانم رو تا اومدن برسونن به شهر تو راه فوت شده. الان این مسئولان مقصرن. 🔸در مجلس عزای آن زن باردار شرکت کرد و با بازماندگانش همدردی کرد. وقتی فهمید زن چهار تا بچه دیگر هم داشته و آن‌ها یتیم شده‌اند دلش بیشتر سوخت. به سراغ مسئولین تبریز رفت. آن‌ها زیر بار نمی‌رفتند. درگیری شدیدی اتفاق افتاد. با ناراحتی و عصبانیت رو به مسئولین گفت: مجلس این بودجه رو تصویب کرده و شما دریافت کردین، خون این خانم باردار گردن شماست. حق نداشتید آن‌قدر کوتاهی کنید که این اتفاق بیفتد. 🔸کسی نبود یک جواب قانع‌کننده بدهد هرکدام طفره می‌رفتند تا این اتفاق را گردن دیگری بیندازند. برای این موضوع در صحن علنی مجلس از وزیر جهاد سازندگی سوال کرد. وزیر هم در پاسخگویی این را هم گفت که بیشترین مکاتباتش از بین نماینده‌ها با خانم مقدم بوده.» 🔸زنی از آذرشهر پرسان پرسان تا در خانه آمده بود. می‌گفت مشکل مالی دارد. فاطمه نگذاشت زن از تعریف کردن اوضاع زندگی‌اش شرمنده شود. همان لحظه قالیچه را از توی اتاق جمع کرد. داد دستش و گفت، این رو بفروش فعلاً کمی از مشکلت حل بشه. 🔸از این اتفاقات زیاد می‌افتاد. در طول سال‌ها، زیاد می‌شد که فاطمه همان لحظه لباس تنش را بخشیده باشد یا انگشتری که توی دستش بود. نمی‌گذاشت کسی از خانه‌اش دست‌خالی برود. 🔸باربر انقلاب (به تعبیر خود ایشان) را بسیار تهدید می‌کردند که اگر یک‌بار دیگر کاندیدای مجلس شود سرش را زیرآب می‌کنند اما او گوش شنوایی برای چنین سخنانی نداشت تا اینکه در جاده شاهین‌دژ-تکاب، روزی که برای بردن آذوقه ماه رمضان حوزه علمیه درحرکت بودند؛ ماشین کف جاده سُر می‌خورد، از ماشینی دیگر چند مرد پیاده شده و به اصرار فاطمه را که پایش آسیب‌دیده همراه خود می‌برند... اعضای گروهک کومله به زندگی باربر پایانی تلخ می‌دهند... ادامه دارد... ✍️الف.دال #یادداشت #یادداشت_روز #انتخابات #انتخابات_مجلس #زنان_در_مجلس #زنان_نماینده_مجلس 💠مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران 🔗وبسایت | ایتا | بله 💠@andishevarzizanan