۲۰ مهر؛ یادروز حافظ ▪️عبدالرضا مدرس‌زاده در این که رمز و راز ماندگاری حافظ و تاب‌آوری شعر او در روزگاران دراز پس از او چیست، دیدگاه‌ها و سخنانی گفته‌شده‌است که شایان خوانش و درنگ است. اکنون برای مساهمت در ارج‌داشت تقویمی او جا دارد که چند نکته‌ای به دوستداران خواجه پیشکش شود. یک نکته این است که خواجه (که چون هر کسی هنگام زادن خویش را به دست ندارد) توانست هنگامه زندگی هنری خود را مدیریت کند از این رو دیوان‌های شعر پیش از خود از رودکی تا خواجو را خواند و پس از ارزیایی دقیق، کار خود را عرضه کرد. یکی از دلایل کم بودن شماره غزل‌های حافظ (به نسبت دیگران) نتیجه‌ای است که او از مرور شعر پیش از خود داشته‌است. نکته دیگر این است که شوربختانه آنچه از ناراستی و کاستی‌های فردی و اجتماعی در دیوان خواجه فهرست شده‌است، در سده‌های پس از او نه تنها از میان نرفته که بر آن فزوده‌شده‌است؛ پس مردمان نگرانِ چنین رفتار و ساختارهایی هرجا مجال آه نداشته‌اند، به خواجه پناه برده‌اند. نکته دیگر این است که شاعران پس از خواجه با وجود پرشمار بودن(به نسبت سده‌های پیش از حافظ) آن گونه که بایست از عطش خواستاران اثر ناب هنری رفع نیاز نکرده‌اند و با رفتن دنبال تفنن‌های ادبی بخشی از سرمایه گرانبهای هنر خویش را اگر نه هدر دادند، کم بازده ساختند. دیگر این که بهره‌وری حافظ از قرآن و موسیقی و دیگر شگردهای ادبی و هنری، سخن او را همه‌پسند و دوست‌داشتنی ساخته‌است. این سخن بدان معنی نیست که دیگر شاعران؛ چنین رویکردی به قرآن و موسیقی ندارند؛ بلکه منظور آن است که حسن ترکیب این عناصر در شعر خواجه آن گونه‌است که ذوق و طبع سلیم و پسند همگانی برآمده از پشتوانه تاریخی مردم ایران بیشتر سمت حافظ رفته‌است تا دیگر شاعران. با این همه روشن است که وجود پاره‌ای دیگر از عناصر مانند راستی و پاکی نیت و گفتار و... که بی آنها هنر رنگ اصالت و ماندگاری نمی‌گیرد در شعر حافظ کار او را دیگرگون ساخته است چیزهایی که بسیار کسان به صرف غوطه‌ورشدن در وادی وزن و قافیه کمتر به آن اندیشیده‌اند. #بزرگداشت_حافظ #لسان_الغیب #حافظ_شیرازی #انجمن_ادبیات_پژوهشسرای_برقعی