#حد_تقصیر که در حدیث کافی آمده است، یعنی چه؟ ✅پاسخ :مفهوم این عبارت در همان حدیث کافی و در روایات دیگر آمده است : عَنِ الْفَضْلِ بْنِ یُونُسَ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ قَالَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِی مِنَ الْمُعَارِینَ وَ لَا تُخْرِجْنِی مِنَ التَّقْصِیرِ قَالَ قُلْتُ أَمَّا الْمُعَارُونَ فَقَدْ عَرَفْتُ أَنَّ الرَّجُلَ یُعَارُ الدِّینَ ثُمَّ یَخْرُجُ مِنْهُ فَمَا مَعْنَی لَا تُخْرِجْنِی مِنَ التَّقْصِیرِ فَقَالَ کُلُّ عَمَلٍ تُرِیدُ بِهِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَکُنْ فِیهِ مُقَصِّراً عِنْدَ نَفْسِکَ فَإِنَّ النَّاسَ کُلَّهُمْ فِی أَعْمَالِهِمْ فِیمَا بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ اللَّهِ مُقَصِّرُونَ إِلَّا مَنْ عَصَمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ 📚کافی ج ٢ص ٧٣ ترجمه :امام کاظم علیه السلام فرمود :زیاد بگو : اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِی مِنَ الْمُعَارِینَ وَ لَا تُخْرِجْنِی مِنَ التَّقْصِیرِ یعنی:"یا الله مرا از کسانی که ایمان آنها عاریتی و موقت است قرار مده و مرا از «تقصیر» بیرون مبر فضل گوید :به امام گفتم :من «دارندگان ایمان عاریتی را می‌شناسم که همانا به شخصی دین به صورت عاریت داده می شود ولی بعد از آن خارج می شود، ولی معنی «مرا از تقصیر بیرون مبر» چیست؟ امام فرمود:هر عملی که از آن اراده «رضایت» الهی داری (و انجام می دهی) باید خود را در آن عمل مقصر و کوتاهی کننده بدانی زیرا همه مردم در اعمالشان در بین خود و پروردگار مقصر و کوتاهی کننده هستند مگر کسی که الله عزوجل او را در عصمت قرار دهد. ✅یعنی هر عمل نیکی که انجام می دهیم نباید خود را بالغ و کامل در آن عمل بدانیم و در وجود خود در هر حال خودمان را نسبت به به آن عمل حقیقتا مقصر بدانیم. احادیث زیادی در تأیید و توضیح این مطلب رسیده است که چند مورد اشاره مي شود : سَمَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ یَقُولُ لَا تَسْتَکْثِرُوا کَثِیرَ الْخَیْرِ وَ لَا تَسْتَقِلُّوا قَلِیلَ الذُّنُوبِ 📚کافی ج ٢ص ٢٨٧ امام کاظم علیه السلام فرمود :خیر زیاد (خود را) زیاد نشمارید و گناهان کم را کم نشمارید.. ✅یعنی اگر چه کار خیر زیاد انجام داده باشی ولی نباید آن را زیاد به حساب آوری. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ إِبْلِیسُ إِذَا اسْتَمْکَنْتُ مِنِ ابْنِ آدَمَ فِی ثَلَاثٍ لَمْ أُبَالِ مَا عَمِلَ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَقْبُولٍ مِنْهُ إِذَا اسْتَکْثَرَ عَمَلَهُ وَ نَسِیَ ذَنْبَهُ وَ دَخَلَهُ الْعُجْبُ 📚خصال ح١ص١١٢ ترجمه :امام صادق علیه السلام فرمود :ابلیس لعنة الله علیه به لشکریانش می گوید : اگر در سه مورد بر پسر آدم قدرت پیدا کنم دیگر هر عملی انجام دهد باکی ندارم زیرا از او قبول نمی شود :وقتی عمل خود را زیاد به حساب آورد و گناهش را فراموش کند و عجب بر او داخل شود. ✅مشاهده می شود که زیاد شمردن عمل و خروج از مقصر دانستن خود چه خطر عظیمی می باشد و لازم است این دستور امام که فرمودند این دعا را زیاد بخوانید، حتما مراعات کنیم تا مبادا در وجودمان این تفکر شکل بگیرد که ما در مورد اعمال مختلف وظیفه خود را کامل انجام داده‌ایم و همواره و در هر صورت باید خود را در کلیه اعمال مقصر بدانیم. اما اینکه علت این وظیفه چیست و کار صحیح چه می باشد به روایت زیر دقت کنید : عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَا یَتَّکِلِ الْعَامِلُونَ لِی عَلَی أَعْمَالِهِمُ الَّتِی یَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِی فَإِنَّهُمْ لَوِ اجْتَهَدُوا وَ أَتْعَبُوا أَنْفُسَهُمْ أَعْمَارَهُمْ فِی عِبَادَتِی کَانُوا مُقَصِّرِینَ غَیْرَ بَالِغِینَ فِی عِبَادَتِهِمْ کُنْهَ عِبَادَتِی فِیمَا یَطْلُبُونَ عِنْدِی مِنْ کَرَامَتِی وَ النَّعِیمِ فِی جِنَانِی وَ رَفِیعِ الدَّرَجَاتِ الْعُلَی فِی جِوَارِی وَ لَکِنْ بِرَحْمَتِی فَلْیَثِقُوا وَ فَضْلِی فَلْیَرْجُوا وَ إِلَی حُسْنِ الظَّنِّ بِی فَلْیَطْمَئِنُّوا 📚کافی ج ٢ص ٧١ ترجمه :رسول الله صلی الله علیه و آله فرمودند :الله عزوجل می فرماید:کسانی که برای من عمل انجام می دهند بر اعمالی که به خاطر ثواب من انجام می دهند، تکیه نکنند زیرا آنها اگر سخت کوشش کنند و در تمام عمر در عبادت من خود را به رنج بیاندازند (باز هم) مقصر و کوتاهی کننده هستند و در عبادتشان در آنچه از کرامت و نعمت من در بهشت و درجات بلند مرتبه در جوار من طالب آن هستند، به کنه و پایان عبادت من نرسیده اند ولی باید اطمینان و تکیه آنها رحمت من باشد و به فضل و بخشش من امید ببرند و به خوش گمانی به من اطمینان نمایند. ✅پس مشخص شد که ما نباید به اعمالمان تکیه کنیم بلکه در کنار انجام اعمال و وظائف به رحمت الهی و فضل او اطمینان و تکیه داشته باشیم. ✅احادیث و دعاهای زیادی در این باره وجود دارد ولی إن شاءالله از خواندن دعای در حدیث اول غفلت نکنیم.