6- برنامه اسلام برای لغو برده داری: اسلام برنامه دقیق و زمان بندى شده ای براى آزادى بردگان ارائه داد ،بى آنکه این آزادى، عکس العمل نامطلوبى در جامعه به وجود آورد .به بعضی از موارد این "برنامه تدریجی" در زیر اشاره خواهیم کرد: 🍀 اختصاص یکى از مصارف هشتگانه زکات در اسلام ، جهت خریدن بردگان و آزاد کردن آنها از برنامه های اسلام برای 👈حذف تدریجی برده داری است ؛ که با این ترتیب یک بودجه دائمى براى این امر ، در بیت المال اسلامى در نظر گرفته شده تا آزادى کامل بردگان ، حاصل شود (سوره توبه آیه 60) . 🍀وضع مقرراتى در اسلام که بر اساس آن بردگان طبق قراردادى که با مالک خود مى بندند ، بتوانند از دسترنج خود آزاد شوند و در فقه اسلامى فصلى در این زمینه تحت عنوان مکاتبه آمده است.(تفسیر نمونه ص 459 و 467). 🍀فرهنگسازی این موضوع که آزاد کردن بردگان ، از مهم ترین عبادات و اعمال خیر در اسلام است و پیشوایان اسلام نیز در این مسأله ، پیش قدم بوده و توصیه های فراوانی داشته اند . 🍀تعریف قوانینی برای آزادی بردگان بطوریکه در بعضى از روایات اسلامى آمده است : بردگان بعد از هفت سال، خود به خود، آزاد مى شوند. چنان که از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم :"کسى که ایمان داشته باشد، بعد از هفت سال آزاد مى شود، صاحبش بخواهد یا نخواهد، و به خدمت گرفتن کسى که ایمان داشته باشد بعد از هفت سال حلال نیست." (وسائل الشیعه ج16 ص36) . در همین باب ، حدیثى از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده که : "پیوسته جبرئیل سفارش بردگان را به من مى کرد، تا آنجا که گمان کردم به زودى، ضرب الاجلى براى آنها مى شود، که به هنگام رسیدن آن آزاد شوند." (وسائل الشیعه ج16 ص60). 🍀تعیین آزادی بردگان بعنوان کفاره بسیارى از تخلفات در اسلام : مانند کفاره قتل خطا ، کفاره ترک عمدى روزه و کفاره قسم . 🍀 تعیین آزادی بردگان بعنوان بخشی از مجازاتهاى صاحبان برده : زمانی که نسبت به برده اش سختگیری و شدت عمل نشان دهد (وسائل الشیعه ج16 ص 26). 🍀احیای شخصیت انسانى بردگان : تا آنجا که از نظر حقوق انسانی هیچ تفاوتى میان بردگان و افراد آزاد قائل نبوده و معیار ارزش را همان تقوا قرار میدهد . لذا به بردگان اجازه داده شد تا پست هاى مهم اجتماعى را عهده دار شوند ؛ در عصر پیامبر نیز، مقامات برجسته اى، از فرماندهى لشکر گرفته تا پست هاى حساس دیگر به بردگان یا بردگان آزاد شده سپرده شد. جناب #سلمان فارسی و #بلال_حبشی و عمار یاسر و #قنبر ، را در این گروه مى توان نام برد . 〰〰〰〰〰〰〰 نکته ای که مجدد تاکید کنیم اینست که به اسارت گرفتن مسلمان ، چه زن و چه مرد مسلمان ، جایز نیست. لذا امیر مؤمنان علیه السلام در جنگ های متعدد خود با پیمان شکنان جمل، با یاغیان صفین و با خوارج نهروان احدی را به اسارت نگرفتند. کافی بود سلاح خود را به زمین بگذارند و آزادانه به خانه های خود برگردند. پس کنیز بردۀ زن است. همان قوانین برده بر کنیز نیز جاری است. یکی از قوانین ازدواج با کنیز است. اسلام این ازدواج را به رسمیت می شناسد. مادران چند امام ما و تعدادی از پیامبران کنیز بوده اند. از قبیل حضرت هاجر مادر حضرت اسماعیل علیه السلام ، حضرت شهر بانو والدۀ امام سجاد علیه السلام و والدۀ ماجدۀ امام عصر علیهما السلام.