⭕️ دروغ پردازی باستانگرایان و نواصب درباره ی کشتار مردم فارس و خراسان در دوره ی امام علی(ع)
🔺امام علی(ع) آن مظهر #عدل و بخشندگی در حالی از سوی دشمنان حق و عدالت به بی رحمی و ستمگری متهم می شود که به تصریح تاریخ، آن حضرت در موقعیت های مختلف، به دلیل حق طلبی و مظلومیت #ایرانیان از هیچ کوششی در حمایت از آنان دریغ نکرده و همواره در برابر تحقیر #عجم از سوی اعراب متعصب مقاومت کرده است.
#نواصب و #باستانگرایان اسلام ستیز به خیال خام خود، اسنادی ارائه داده اند که اثبات کنند مولای متقیان علی (ع) در برابر شورش ها و مقاومت مردم ایران در برابر استیلای مسلمانان به مقابله و سرکوب ایشان برخاسته و امر به کشتارشان داده است.
ما منابع تاریخی و اسناد ارائه شده را مو به مو بررسی و بر دروغ پردازی این جماعت کوردل، خط بطلان کشیده ایم.
(لازم به یادآوری است پیش از این نیز، بسیاری از اساتید و پژوهشگران، پاسخ های کوبنده به این نوع اکاذیب داده اند.)
🔺متن شبهه:
پس از عثمان نوبت سلطنت علی رسيد که بسيار لرزان و کوتاه بود. اختلافات معاويه و علی بر سر قدرت بالا گرفت و سبب ساز جنگهای طولانی گرديد. علی جهت تامين مخارج اين جنگها مجبور بود که باج و خراج بيشتری از ايرانيان اخذ کند. اين فشارها موجب قيامها و مقاومتهای دليرانه از سوی شهرهای مختلف ايران شد بطوری که امام علی بی رحم ترين سرداران خود ، از جمله « زياد ابن ابيه » و « خليد بن طويف » را بسوی خراسان، فارس، ری ، آذربايجان و ساير شهرها و بلاد اعزام داشت.
در زمان علی ابن ابی طالب، مردم استخر چندين بار قيام کردند. علی ابن ابی طالب در يکی از آن موارد « عبدالله بن عباس » را در راس لشکری به آنجا گسيل داشت و شورش توده ها را در سيل خون فرونشاند (فارسنامه ابن بلخی، ص 136 ). در مورد ديگر که مردم استخر شوروش کردند، علی ابن ابی طالب « زياد بن ابيه » را به آنجا گسيل داشت تا به سرکوبی اين قيام بپردازند.
در مورد جنايات و کشتار مردم استخر توسط زياد بن ابيه کتابها و روايت زيادی نوشته و نقل شده است (رجوع کنيد به کتاب مروج الذهب،. جلد دوم ص 29)
در سال 39 هجری مردم فارس و کرمان نيز سر به شورش گذاشتند و حکام ستمگر علی ابن ابی طالب را از شهر خود بيرون کردند. امام علی مجددا زياد بن ابيه را به آنجا گسيل داشت و لشکريان وی از هيچ جنايتی فروگذاری نکردند. (تاريخ طبری، جلد 6، صفحه 2657 و يا فارسنامه، ص136)
مردم خراسان نيز در زمان علی ابن ابی طالب برای چندين بار قيام کردند و چون چيزی نداشتند بعنوان باج و خراج بپردازند، از دين اسلام برگشته و به مقاومت سخت و جانانه ای دست زدند. علی ابن ابی طالب « جعده بن هبيره » را بسوی خراسان فرستاد. او مردم نيشاپور را محاصره کرد تا مجبور به صلح شدند. ( تاريخ طبری، جلد 6، ص 2586 و فتوح البلدان ص292)
به روزگار خلافت علی بن ابی طالب، چون پايان سال 38 و آغاز سال 39 بود، حارث بن سره عبدی، به فرمان علی لشکر به خراسان کشيد و پيروز شد، غنيمت بسيار و بردۀ بی شمار بدست آورد. تنها در يک روز، هزار برده ميان يارانش تقسيم کرد ولی سرانجام خود و يارانش، جز گروهی اندک، در سرزمين قيقان (سرحد خراسان) کشته شد. (فتوح البلدان، بلاذری).
پاسخ شبهه:
1⃣ هیچ یک از مورخان، #شورش و خودداری مردم #فارس، کرمان و خراسان از ادامه ی پرداخت خراج را در زمان خلافت #امام_علی (ع)، به سبب اخذ باج و خراج بیشتر ذکر نکرده اند.
دوست و دشمن به جدیت آن حضرت نسبت به اجرای #عدالت اذعان دارند و همانطور که از نامه های ایشان به والیان و فرمانداران نواحی مختلف پیداست، دقت و نظارت کاملی در دریافت عادلانه ی خراج از نواحی مختلف قلمرو اسلامی داشته اند.(۱)
2⃣ زمینه ی این شورش ها به دلیل فاصله ی زمانی با جنگ #صفین (یکی پیش از جنگ صفین و دیگری دو سال پس از آن) هرگز اخذ خراج سنگین برای هزینه در #جنگ نبوده است.
ریشه ی اصلی شورش فارس و کرمان به دلیل مخالفت هایی بوده که از سوی دشمنان امام و فتنه گران در بصره و اهواز رخ داده بود(۲) و شورش خراسان هم به دلیل تحریک اهالی از سوی بازماندگان حکومت #ساسانی بوده است.(۳)
3⃣ در گزارشات تاریخی مربوط به شورش های برخی نواحی در زمان خلافت امام علی (ع)، سخنی از سختگیری و بیرحمی عاملان وی مشاهده نمی شود.
ستمگری و جنایات زیاد بن ابیه هم مربوط به دوران حکومت #معاویه و نسبت به عموم #شیعیان بوده و او تا پیش از شهادت امیرالمومنین(ع) به ایشان وفادار بوده است.(۴)
❗️استناد شبهه کنندگان به کتاب مروج الذهب مبنی بر جنایت پیشگی زیاد در فارس از آنجا باطل است که طبق همین منبع تاریخی، این جنایت ها در دوره ی حکومت معاویه و فرمانداری زیاد بر کوفه و بصره اتفاق افتاده است.(۵)
4⃣ در زمان خلافت امام علی (ع) فارس و خصوصاً شهر #استخر تنها یک بار شوریده که آن هم با سیاست، نرمش و مدارای زیاد بن ابیه سامان یافته و مردم را به پرداخ
متن شبهه:
امام علی در زمان خلافت، سپاه به ایران فرستاد و مردم ایران را قتل عام کرد.
(فارسنامه ابن بلخی برگ 116و117 و تاریخ ایران، زرینکوب برگ 350-351)
پاسخ شبهه :
🔸عبدالحسین زرینکوب در بخشی از کتاب "تاریخ ایران بعد از اسلام" می نویسد:
«بعد از کشته شدن عثمان باز اهل #استخر سر به شورش برآوردند و عبدالله بن عباس به فرمان #علی (ع) عصیان آن ها را در سیل خون فروشست.»(۱)
❗️ زرینکوب برای این سخن خود به #فارسنامه ی #ابن_بلخی استناد کرده است.
🔸اما آنچه ابن بلخی آورده چنین است:
«پس حادثه ی (مرگ) امیرالمومنین عثمان افتاد و نوبت خلافت به امیرالمومنین علی(ع) آمد. ولایت عراق و #پارس جمله به عبدالله بن عباس (رض) سپرد و در آن فور مردم #اصطخر دیگر باره سر برآوردند و غدر کردند. عبدالله بن عباس لشکر آنجا کشید و اصطخر به قهر بگشاد و خلایق بی اندازه بکشت...»(۲)
می دانیم که ابن بلخی کتاب خود را در سال ۵۱۰ یا ۵۲۰ هجری نوشته و یکی از مهم ترین منابع او نیز تاریخ طبری بوده است.(۳) پس باید سراغ اصل این روایت را از طبری پی بگیریم.
❗️طبری درباره ی شورش ناحیه ی #فارس در زمان خلافت #امام_علی (ع)، چند روایت ذکر کرده است. از جمله:
🔸وقتى مردم فارس از دادن خراج ابا ورزيدند على (ع) درباره ی كسى كه ولايتدار فارس شود با كسان مشورت كرد، جاريه بن قدامه گفت: اى امير مؤمنان! مى خواهى مردى سخت سر و سياستدان و با كفايت را به تو نشان دهم؟ گفت: كى؟ گفت: زياد. گفت: اين كار از او ساخته است. و او را ولايتدار فارس و كرمان كرد و با چهار هزار كس آنجا فرستاد كه بر ولايت تسلط يافت و به استقامت آمدند.
🔸وقتى مردم جبال بشوريدند و خراج دهان طمع آوردند كه خراج را بشكنند و سهل بن حنيف را كه عامل على(ع) بود از فارس برون كردند، ابن عباس بدو گفت: كار فارس را كفايت مى كنم. آنگاه سوى بصره رفت و زياد را با گروهى بسيار سوى فارس فرستاد كه به كمك آنها بر فارس تسلط يافت و خراج دادند.
🔸پيرى از مردم استخر گويد: پدرم مى گفت: زياد را ديدم كه سالار فارس بود و ولايت يك پارچه آتش بود، زياد چندان مدارا كرد كه مانند پيش به اطاعت و استقامت آمدند و به جنگ نپرداخت.
طبری، پیش از این روایات، یادآوری می کند که: در همین سال (۳۹ هجری) ابن عباس پس از بازگشت به بصره، به دستور امام علی(ع)، زیاد را به سوی فارس و کرمان فرستاد.(۴)
🔺 با توجه به مطالب پیشین، روشن شد زرینکوب مطلبی به استناد فارسنامه آورده و درباره ی صحت و سقم آن اظهارنظری نکرده است.
ابن بلخی نیز مدعی شده است در زمان امام علی (ع)، شورش مجدد مردم استخر به شدت توسط ابن عباس سرکوب شده و بسیاری کشته شده اند.
اما گزارش ابن بلخی دارای اشکالات جدی است، زیرا :
1⃣ عبدالله بن عباس از سوی امام (ع) مدتی والی بصره بوده است و خود هرگز به فارس نرفته است. آنکه به آنجا لشکر کشیده تا به اوضاع آن سامان سر و سامان دهد، #زیاد_بن_ابیه بوده است.
2⃣ زیاد با وجود آنکه پس از شهادت امام علی (ع) و پیوستن به #معاویه، جنایات بسیاری در حق پیروان آن حضرت مرتکب شد، اما در مدت امارت بر فارس و در ایام شورش استخر، به جنگ و خشونت متوسل نشد و با سیاست کارها را پیش برد.
3⃣ طبق تاریخ طبری، پس از آنکه عبدالله بن عامر از سوی عثمان والی بصره شد، مردم فارس سر به شورش برداشته و حاکم آنجا عبیدالله بن معمر را کشتند. ابن عامر نیز به تلافی آن، به استخر حمله کرد "و بسیار کس از آنها بکشت که هنوز از آن به ذلّت درند."(۵)
👈پس کسی که در شورش نخست مردم فارس دست به کشتار زده "عبدالله بن عامر" بوده و ظاهراً ابن بلخی وی را با "عبدالله بن عباس" که در رفع ناآرامی بعدی در زمان امام علی(ع) نقش نظارتی داشته، اشتباه گرفته است.
❗️بنابرین برخلاف ادعای اسلام ستیزان، آن حضرت هیچ فرمانی برای کشتار مردم فارس صادر نکرده است و شورش مجدّد آن دیار، بدون خشونت پایان یافته است.
🔺ناگفته نماند بلاذری نیز در کنار روایاتی که به فتح استخر و کشتار شورشیان به دست ابن عامر دلالت دارند، روایتی آورده که طبق آن پیمان شکنی اهل استخر در زمان امارت ابن عباس بر عراق رخ داده و او بوده که آنجا را مجدداً گشوده است.(۶) اما در این روایت هم (با فرض صحت آن) هیچ اشاره ای به قتل عام شورشیان توسط ابن عباس نشده است!
📚 پی نوشت ها:
۱.تاریخ ایران بعد از اسلام، چاپ ۱۳۸۳، ص ۳۵۰ و ۳۵۱
۲.فارسنامه، چاپ ۱۳۸۵، ص ۱۱۶ و ۱۱۷
۳.مصطفی ندیم، ارزش تاریخی کتاب فارسنامه، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، اسفند ۱۳۸۰، ص ۳۳ _ لیلی محمدی، فارسنامه و ابن بلخی، همان، مهر ۱۳۸۲، ص ۵۴
۴.ترجمه ی تاریخ طبری، ج ۶، ص ۳۲۵
۵.تاریخ طبری، ج ۳، ص ۳۲۰ و ترجمه ی تاریخ طبری، ج ۵، ص ۲۹۳
۶.رک به ترجمه ی فتوح البلدان، ص ۵۴۳ و ۵۴۴
✍ اکبر عزیزیان
کانال بصیرت،پاسخ به شبهات و شایعات جهت عضویت
@Antishobhe 👈👈👈