✔️ ضرورت استخراج #نظام_های_اجتماعی از منابع دینی (بخش دوم) 🔹گفت‌وگو با استاد ارسطا درباره #فقه_اجتماعی ✅خلأ دیگر در فقه موجود، موضوع نظام‌سازی است. ما یک نظام حکومتی دینی در ایران تشکیل دادیم. ولی آیا تمام اجزای حکومت و رابطه این اجزا با یکدیگر را از منابع دینی خود استخراج کردیم یا اینکه در موارد متعددی از کشورهای دیگر اقتباس کردیم؟ مثلاً دیدیم که دیگران مجلس دارند. بعد بررسی کردیم که آیا مجلس از نظر اسلامی قابل قبول است یا نه، وقتی پاسخ مثبت شد مجلس شورا را در نظام خود هم برقرار کردیم. درباره ساختارهای اقتصادی مثل بانک هم این قضیه صادق است. آیا اسلامی که احکام بسیار جزئی مانند وارد شدن و خارج شدن از دستشویی را بیان کرده، می‌تواند نسبت به نظامات کلان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ساکت باشد؟ پس خلأ دیگر فقه موجود این است که نتوانسته این نظامات را از منابع دینی استخراج کند. خلأ سوم در فقه موجود این است که تمرکز اصلی آن بر حقوق و تکالیف اشخاص حقیقی است. در حالی که غیر از انسان، حداقل 2 موجودیت دیگر نیز دارای حق و تکلیف هستند: دولت و جامعه. بسیاری از نیازهای انسان برای زندگی توسط دولت پاسخ داده می‌شود. بعضی از حقوق و تکالیف نیز متوجه جامعه دینی است نه افراد. در منابع دینی دستوراتی خطاب به جامعه مسلمانان صادر شده است. مثلاً امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در وصیت‌نامه خود در نهج البلاغه می‌فرمایند: «الله الله فی الایتام فلا تغبوا افواههم» خدا را خدا را درباره یتیمان، مبادا یک روز سیر باشند و روزی گرسنه. معنای این سخن این است که جامعه اسلامی باید یتیمان را تحت تکلف خود قرار دهد. این یک واجب اجتماعی است. این سه خلأ در فقه موجود ما وجود دارد در حالی که روایات و آیات آنها را پوشش داده است. مثلاً در فقه موجود وفای به وعده -نه عهد و پیمان- واجب نیست و مستحب است. در حالی که آیات ما با مستحب بودن وفای به وعده سازگار نیست: «من کان یومن بالله و الیوم الاخر فلیف اذا وعد» هرکس ایمان به خدا و آخرت دارد، پس هرگاه وعده می‌دهد باید وفا کند. «ل» امر دارد، یعنی «باید» وفا کند. مثال دیگر درباره همسایگان. تصور رایج این است که حق همسایگی این است که صرفاً به همسایه آزار نرسانیم، ولی روایات خیلی بالاتر از این را بیان می‌کند. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در روزهای آخر عمر وصیت می‌کنند: حق همسایگان را رعایت کنید زیرا من از جد شما 2 نفر [امام حسن و امام حسین (علیهما‌السلام)] شنیدم که آنقدر درباره این حق سفارش می‌کرد که ما تصور کردیم نزدیک است همسایه را وارث همسایه قرار دهد! آیا می‌توانیم بگوییم معصوم امر واجب را کنار گذاشته و به مستحبات پرداخته؟ قطعاً خیر. پس معصوم می‌خواهد ما را به اهمیت حقوق همسایگان التفات دهد. چون اسلام دنبال جامعه‌سازی است و جامعه‌سازی وقتی اتفاق می‌افتد که مردم با یکدیگر تعامل مطلوب و مثبتی داشته باشند. تعامل مطلوب وقتی اتفاق می‌افتد که مردم فقط در چارچوب حق و تکلیف رابطه‌شان را با هم تنظیم نکنند. مثلاً فرد می‌بیند که همسایه‌اش گرسنه است و بگوید به من ربطی ندارد چون خمس و زکات خود را داده‌ام و بیش از این وظیفه‌ای ندارم! آیا جامعه‌ای که روابطش صرفاً بر پایه حق و تکلیف است می‌تواند به عمر خود ادامه دهد؟ خیر. چون پیوندهای اخلاقی است که مردم یک جامعه را به هم پیوند می‌دهد. فقه یعنی دستاوردهای علمی فقیهان. دستاوردهای علمی فقیهان در حال تکامل است و کامل نیست. آنچه کامل است «منابع» فقه یعنی کتاب، سنت و عقل است. لذا اینکه فقه موجود دارای خلأ است به معنای نارسایی فقه شیعه نیست. باید بین «فقه» و «منابع فقه» تفکیک کرد. ما باید از این فقه موجود که خلأهایش را بیان کردیم به سمت فقه مطلوب حرکت کنیم. مسامحتا می‌توان از این فقه به «فقه اجتماعی» تعبیر کرد. فقهی که به جنبه‌های اجتماعی احکام شرع توجه می‌کند و به حقوق و تکالیف اشخاص حقوقی و همچنین به آثار اجتماعی احکام توجه می‌کند. به سیاست‌گذاری‌ها و نظام‌سازی‌ها به عنوان 2 پایه اساسی در فقه اجتماعی هم توجه می‌کند. سخن حضرت امام رحمه الله علیه درباره فقه ناظر به فقه مطلوب است نه فقه موجود. این خلأ چطور قرار است پر شود؟ آیا باید تعریف فقه را تغییر دهیم؟ یا اینکه فقه و اخلاق را تلفیق کنیم؟ یا اینکه اساساً تقسیم‌بندی‌های فقهی، اخلاقی و اعتقادی را تغییر دهیم؟ دقیقاً چه اتفاقی باید بیفتد؟ برای رسیدن به فقه مطلوب باید تعمق بیشتری در آیات و روایات داشته باشیم. باید منابع دینی را بازخوانی کنیم. من دارم توجه می‌دهم به این مطلب که وقتی ما به آیات و روایات مثلاً درباره وعده مراجعه می‌کنیم متوجه می‌شویم که آن تلقی رایجی که درباره مستحب دانستن وفای به وعده داشته‌ایم با آیات و روایات ناسازگار است و باید وفای به وعده را واجب بدانیم. #دیدگاه_استاد 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 @arasta_fiqh

✔️ ضرورت استخراج #نظام_های_اجتماعی از منابع دینی (بخش سوم) 🔹گفت‌وگو با حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد ارسطا درباره #فقه_اجتماعی ❓یعنی اصول فقه که منشأ استنباطات فقهی است، باید تغییر کند؟ ✅اصول فقه هم در این تغییر سهیم خواهد بود. مساله دیگر توجه به مباحث مبنایی در فقه است که امروزه تحت عنوان فلسفه فقه مطرح می‌شود. فلسفه فقه از اصول فقه وسیع‌تر است. مثلاً انسان‌شناسی فقیه در فلسفه فقه بحث می‌شود نه اصول فقه. ما می‌گوییم اگر منابع دینی را بازخوانی کنیم متوجه می‌شویم که معصومان ما را به نکاتی التفات داده‌اند که اگر به آنها توجه دقیق بکنیم و آنها را داخل در استنباط فقهی بکنیم، به نتایج و استنباطات جدیدی می‌رسیم. ❓بهتر نیست اینطور طرح بحث بشود که «احکام» دین باید در راستای «اهداف» دین باشد؟ اینکه ما از فقه گزاره‌ای عبور کنیم و احکام فقهی ما در نسبت با مقاصد شریعت تبیین شود. ✅بله، درست است. در بعضی از موارد به صورت ناخودآگاه دخالت دادن اهداف دین را در استنباطات فقهی ملاحظه می‌کنیم و در بسیاری از موارد دخالت اهداف را مشاهده نمی‌کنیم. مثلاً یکی از مقاصد شریعت این است که انسان‌ها با یکدیگر رابطه مسالمت‌آمیز داشته باشند. نه فقط رابطه مسالمت‌آمیز که رابطه برادرانه داشته باشند و برای هم دل بسوزانند. چون در این صورت است که فضا برای انتقال افکار و گسترش حق فراهم می‌شود، وگرنه دشمن که به حرف دشمن گوش نمی‌دهد. هدایت زمانی اتفاق می‌افتد که افراد حاضر به تعامل با هم باشند. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به مالک اشتر می‌فرماید: ای مالک در قلب خودت محبت ورزیدن نسبت به مردم را وارد کن، نه فقط نسبت به مسلمانان که برادر دینی تو هستند بلکه غیرمسلمانان که برادر نوعی تو هستند. یکی دیگر از مقاصد شریعت رعایت اصول اخلاقی است. اگر در احکام فقهی مانند احکام ازدواج و طلاق که به آن اشاره کردیم اصول اخلاقی رعایت نشد، باید در استنباطات فقهی تجدید نظر کنیم. حضرت امیر در عهدنامه مالک اشتر نظاماتی را که جامعه بدان نیاز دارد تبیین می‌کند: نظام تجارت، نظام نیروهای نظامی، نظام حقوق و آزادی‌های عمومی و... . ما غفلت کردیم از اینکه نظامات حکومت اسلامی را از منابع دینی استخراج کنیم. علامه نایینی می‌گوید ما باید افسوس بخوریم که چرا فقها و اصولیونی که از 6 روایت، بحث طولانی استصحاب را استخراج کرده‌اند که تدریس آن در حوزه‌های علمیه حدود یک سال طول می‌کشد، متأسفانه به آیات و روایات فراوانی که در باب مسائل اجتماعی اسلام داریم، چنین توجهی نداشته‌اند. درباره استصحاب 6 روایت داریم ولی مثلاً درباره شورا بیش از 200 روایت داریم. در حالی که حجم مطالبی که فقهای ما درباره شورا استخراج کرده‌اند نسبت به مطالبی که درباره استصحاب استخراج کرده‌اند یک سی‌ام هم نیست! #دیدگاه_استاد #فقه_اجتماعی 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 @arasta_fiqh

🔻متن تقریر جلسه سوم فقه سیاسی زمان جلسه: 1 مهر 1398 ✅ استاد ارسطا 🔹 موضوع: ویژگی ها و #ضوابط_فقه_اجتماعی #تقریر_درس 🌐 دسترسی به صوت و متن دروس در: 👇 @arasta_fiqh

✅ هشتک_های_ردیابی_محتوای_کانال 🔸دسترسی به تقریرات دروس با هشتک: #تقریر_درس 🔸دسترسی به صوت دروس با هشتک: #صوت_دروس 🔸دسترسی به دیدگاه های استاد با هشتک: #دیدگاه_استاد 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه چهارم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ماهیت و ویژگی های فقه اجتماعی تاریخ جلسه: 98/7/6 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

🔻متن تقریر جلسه چهارم فقه سیاسی زمان جلسه: 6 مهر 1398 ✅ استاد ارسطا 🔹 موضوع: ویژگی ها و #ضوابط_فقه_اجتماعی #تقریر_درس 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه پنجم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: امر به معروف و محورهای بحث از آن تاریخ جلسه: 98/7/7 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #امربه_معروف_ونهی_ازمنکر #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه ششم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف و نهی از منکر (آیه 104 آل عمران) تاریخ جلسه: 98/7/8 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #امربه_معروف_ونهی_ازمنکر #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

🔻متن تقریر جلسه پنجم فقه سیاسی (بخش اول) زمان جلسه: 7مهر 1398 ✅ استاد ارسطا 🔹 موضوع: امر به معروف- ادله قرآنی #تقریر_درس 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

🔻متن تقریر جلسه پنجم فقه سیاسی (بخش دوم) زمان جلسه: 7مهر 1398 ✅ استاد ارسطا 🔹 موضوع: امر به معروف- ادله قرآنی #تقریر_درس 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه اول 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: تبیین فقه اجتماعی تاریخ جلسه: 98/6/30 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه دوم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: تبیین و تعریف فقه اجتماعی تاریخ جلسه: 98/6/31 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه سوم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ضوابط و ویژگی های فقه اجتماعی تاریخ جلسه: 98/7/1 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

🔻ریاست‌جمهوری از سنخ ولایت است! ✔️حجتالاسلام دکتر ارسطا 🔹ریاست جمهوری قطعاً از سنخ ولایت است و دلیل بر این مسأله نیز تعریفی است که از ولایت در کتب بزرگان مطرح شده است؛ مرحوم سید محمد بحرالعلوم در کتاب «بلغه الفقیه» و سید محمد موسوی خلخالی که هم‌اکنون در قید حیات هستند در کتاب «حاکمیت در اسلام» و دیگران ولایت را تعریف کرده‌اند به این‌که «ولایت یعنی اختیار اداره امور یک یا چند نفر توسط شخص دیگر به‌گونه‌ای که مصالح آنها را تأمین کند» که قطعاً بر فعل رییس‌جمهور منطبق است. 🔹در اصل 113 قانون اساسی هم می‌خوانیم که پس از مقام رهبری، عالی‌ترین مقام رسمی کشور رییس‌جمهور است که همین مسأله نیز دلیل بر ولایت داشتن او است؛ در مورد تنفیذ رییس‌جمهور هم از سوی ولی‌فقیه باید بگوییم که این تنفیذ به این معنا نیست که رییس‌جمهور دارد ولایت رهبر را اجرا می‌کند، بلکه تنفیذ اِعمال ولایت او است تا با ولایت رهبری تزاحم پیدا نکند. 🔹 رهبر معظم انقلاب در سال 90 در جمع مردم کرمانشاه تأکید کردند که «رهبری در کار قوای سه‌گانه نه دخالت می‌کند و نه می‌تواند که دخالت بکند» که همین سخن به‌ویژه اینکه «نمی‌تواند دخالت کند» نیز دلیلی مستحکم بر ولایت داشتن رییس‌جمهور است. 🔹 شما در اصل 121 قانون اساسی هم اگر نگاه کنید به این مسأله می‌رسید؛ این اصل در مورد نحوه سوگند خوردن رییس‌جمهور است که در پایان آن تأکید می‌شود «سوگند می‌خوردم امانتی را که مردم به من سپرده‌اند را همچون امینی پارسا حفظ کنم» که می‌بینیم رییس‌جمهور ولایت خود را از مردم گرفته است. 🔴پ.ن. آیا واقعاً ریاست جمهوری، یک منصب ولائی است؟! پاسخ فقه دولت به این گمانه چیست؟ ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_سازی اسلامی بپیوندید👇 🇮🇷 @feqhedolat

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه دهم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف تاریخ جلسه: 98/8/11 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه یازدهم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف تاریخ جلسه: 98/8/12 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه دوازدهم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف تاریخ جلسه: 98/8/13 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

🔻متن تقریر جلسه ششم فقه سیاسی (بخش اول) زمان جلسه:8مهر 1398 ✅ استاد ارسطا 🔹 موضوع: امر به معروف- ادله قرآنی #تقریر_درس 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه سیزدهم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف (آیه 41 سوره یونس) تاریخ جلسه: 98/8/18 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه چهاردهم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف (آیه 110 آل عمران) تاریخ جلسه: 98/8/19 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💠 #خارج_فقه_سیاسی-امربه معروف- جلسه پانزدهم 98 💢 استاد ارسطا 💠💠💠💠💠 موضوع: ادله قرآنی امر به معروف تاریخ جلسه: 98/8/20 #استاد_ارسطا #خارج_فقه_سیاسی #فقه_اجتماعی #صوت_جلسات 🌐 کانال دروس استاد ارسطا 👈 📚 @arasta_fiqh

💢 متن ورد درس فقه سیاسی استاد ارسطا👇