در بیت پنجم از اینکه هم پیاله شده و با او شراب می نوشد افتخار می کند و در بیت ششم پیش بینی می کند که از این پس چون شاه را با خود دارم طرب سرای من آباد مي شود و در بیت هفتم اشاره رندانه یی به شاه شجاع دارد و به او خطاب می کندکه رطوبت و تری شراب را از لبانت پاک کن که فکر ارتکاب گناه بوسیدن لبهایت من را وسوسه نکند.
بالاخره از اینکه اشعارش مورد پسند شاه شجاع قرار می گیرد خوشحال است.
در پایان همانطور که گفته شد به حکم زنجیر قافیه که دست و پاگیر شعرای کلاسیک است و به کار گرفتن کلمه ( مفلس ) در قافیه که در این غزل قافیه تنگ است و شاعر مجبور به استعمال آن بوده ، شاعر ، مجبور مي شود مضمونی بیافریند که به کلمه ( مفلس شد) ختم شود و به ناچار مضمون مقطع غزل ساخته و پرداخته می شود.
بنابراین نباید در خلق مضامین غزلها که به قید قافیه وردیف محدود ومقیّد است چندان به مسائل و دلایل منطقی روی آورده بلکه باید دستی در شعر داشت تا پا در جای پای اندیشه شاعر نهاده و با او همراه شد و تا حدّی به مسیر فکری او پی برد و همین شرح برای بیت دوم این غزل نیز موجّه است .
@arayehha
4_5890716773686183342.mp3
204.1K
فایل صوتی غزل شماره ۱۶۷
با صدای استاد موسوی گرما رودی
@arayehha
4_5890716773686183345.mp3
10M
فایل صوتی غزل شماره ۱۶۷
با صدای مهربانو مدرس زاده
@arayehha
پانزدهم دی ماه
زادروز «بهرام صادقی» نویسنده
از وی یک مجموعه داستان کوتاه به نام سنگر و قمقمههای خالی و همچنین یک داستان بلند به نام ملکوت باقی مانده است
@arayehha
۱۵ دی زادروز بهرام صادقی
(زاده ۱۵ دی ۱۳۱۵ نجف آباد -- درگذشته ۱۲ آذر ۱۳۶۳ تهران) نویسنده
او نویسنده داستان کوتاه و از مهمترین چهرههای جُنگ اصفهان بود. از وی یک مجموعه داستان کوتاه بهنام سنگر و قمقمههای خالی و همچنین یک داستان بلند بهنام ملکوت باقیمانده است. اغلب داستانهای وی نمایانگر فروپاشی و بیهودگی زندگی شهری است. وی دوران ابتدایی را در دبستان دهقان نجفآباد گذراند و سپس به همراه خانواده به اصفهان نقل مکان کرد و در دبیرستان ادب اصفهان مشغول به تحصیل شد. در آنجا بود که با افرادی چون منوچهر بدیعی، محمد حقوقی و رامین فرزاد و ایرج باقرپور آشنا شد و به تدریج توانست برخی از اشعارش را در مجلات بهچاپ برساند. در سال ۱۳۳۴ و پس از قبولی در رشته پزشکی دانشگاه تهران، اصفهان را ترک کرد و مقیم تهران شد.
او از ۲۰ سالگی همزمان با تحصیل در رشته پزشکی، داستانهایش را در مجلات ادبی بهچاپ رساند. وی پس از سی سالگی کمتر مینوشت. اولین داستان کوتاهش وقتی ۲۰ ساله بود منتشر شد و «ملکوت» تنها داستان بلندش، را در ۲۵ سالگی منتشر کرد. برخی منتقدان ملکوت را با رمان بوفکور صادق هدایت مقایسه میکنند. مجموعه داستان «سنگر و قمقمههای خالی»، داستان بلند «ملکوت» و چند داستان کوتاه پراکنده، کل آثار او را تشکیل میدهند. همین دو کتاب چاپ شده آنقدر بود که او را از بزرگترین داستان نویسان معاصر ایران و صاحب سبکی پیشرو بدانند.
از نگاه دیگران:
گلشیری در مراسم درگذشت بهرام صادقی، مرگ او را یکی دیگر از بازیهای عجیب و شوخیهای متفاوت صادقی میخواند و میگوید: او همچنان دارد با ما شوخی میکند. من میدانم که این هم یکی از شوخیهای اوست.
خسرو گلسرخی میگفت: «نوشتههای بهرام صادقی کارنامه دو دهه از تاریخ زندگی اجتماعی ما است.
کتابشناسی:
سنگر و قمقمههای خالی ناشر کتاب زمان (۱۳۴۹)
ملکوت - تنها داستان بلند بهرام صادقی
@arayehha
آرایه های ادبی
۱۵ دی زادروز صالح حسینی
(زاده ۱۵ دی ۱۳۲۵ سنقرِ کرمانشاه) مترجم و منتقد
او مدرک کارشناسی و ارشد از دانشگاه شیراز گرفت و دکترای زبان انگلیسی را از دانشگاه جورج واشینگتن دریافت کرد و در سال ۱۳۵۸ به ایران بازگشت و در سال ۱۳۷۶ بهعنوان مترجم و منتقد نمونه کشور از سوی وزارت ارشاد برگزیده شد.
از جمله کارهای مشهور او ترجمه کتاب ۱۹۸۴ اثر جرج اورول و مقدمه دنیای قشنگنو ترجمه سعید حمیدیان و ترجمه رمان دل تاریکی اثر جوزف کنراد یکی دیگر از ترجمههای معروف او در حوزه ادبیات است. وی همچنین کتابی با نام نظری به ترجمه، درباره فنون و هنر ترجمه نوشته است.
او در دانشگاه شهید چمران اهواز و موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان تدریس میکند.
آثار:
بررسی تطبیقی خشم و هیاهو و شازده احتجاب
کاشیگری کاخ کاتبان
گلشیری کاتب و خانه روشنان
گلهای نیایش
نظری به ترجمه
نیلوفر خاموش: نظری به شعر سهراب سپهری
فرهنگ برابرهای ادبی
تحریر کارگاه خیال: مقالههای ادبی و نقد ادبی
ترجمهها
به سوی فانوس دریایی اثر ویرجینیا وولف
خشم و هیاهو اثر ویلیام فاکنر
برخیز ای موسی اثر ویلیام فاکنر
ابشالوم، ابشالوم! اثر ویلیام فاکنر
برادران کارامازوف اثر فیودور داستایفسکی
مرگ ایوان ایلیچ اثر لئو تولستوی
آخرین وسوسه مسیح اثر نیکوس کازانتزاکیس
گزارش بهخاک یونان اثر نیکوس کازانتزاکیس
قمارباز اثر فیودور داستایفسکی
دل تاریکی اثر جوزف کنراد
لرد جیم اثر جوزف کنراد
زیر کوه آتشفشان اثر مالکولم لاوری
رمز کل: کتاب مقدس و ادبیات اثر نورتروپ فرای
تحلیل نقد اثر نورتروپ فرای
۱۹۸۴ اثر جورج اورول
مزرعه حیوانات اثر جورج اورول
موبی دیک یا نهنگ بحر اثر هرمان ملویل
مكبت، اثر شكسپير
کتاب سیاه اثر اورهان پاموک
روشنایی در اوت اثر ویلیام فاکنر
فهرستِ مقالات در چند سال گذشته
از مقالاتِ ادبیِ وی گزینههای زیر است:
«ماجرای من و دل تاریکی» مجموعه مقالات نخستین همایش ترجمه ادبی در ایران، انتشارات دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۷۹.
«نکتههای قابل آموزش در ترجمه» مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز، پاییز ۱۳۷۹.
«درد جاودانگی و ترجمه پهناور» مجله بخارا، سال ۱۳۷۹.
«مماثلههای آینه درخشم و هیاهو» مجله کارنامه، سال ۱۳۸۱.
«بکت و مسئله حضور تئاتر» مجله سمرقند، سال اول، شماره اول، بهار ۱۳۸۳
@arayehha
آرایه های ادبی
۱۵ دی زادروز خسرو فرشیدورد
(زاده ۱۵ دی ۱۳۰۸ ملایر -- درگذشته ۹ دی ۱۳۸۸ تهران) استاد زبان و ادبیات فارسی
او برای تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه تهران رفت.
در سال ۱۳۴۲ با ارائه پایاننامه دکتری باعنوان «قید در زبان فارسی و مقایسه آن با قیود عربی و فرانسه و انگلیسی» (با استاد راهنمایی محمد معین) درجه دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت. از سال ۱۳۴۳ به تدریس در دانشگاه اصفهان مشغول شد. از سال ۱۳۴۷ در دانشگاه تهران به تدریس در رشته دستور زبان فارسی و نقد شعر و متون فارسی پرداخت و تا هنگام بازنشستگی استاد دانشگاه تهران بود.
ِاو به زبانهای عربی و فرانسوی تسلط داشت و با زبانهای انگلیسی، پهلوی، اوستایی و فارسی باستان آشنایی کافی داشت. تخصص اصلی او، دستور زبان و نگارش فارسی و نقد ادبی و سبکشناسی بود. همچنین سالها عضو گروه پژوهشی لغتنامه دهخدا بود. او شعر نیز میسرود. قالبِ اغلب شعرهای وی غزل "با مضامین عاشقانه و اجتماعی" بود.
فرشیدورد در طول زندگی زناشویی هرگز صاحب فرزندی نشد و بعد از جدا شدن از همسر خود، دیگر ازدواج نکرد. او بیپروا بود و گاهی به کارهایی که در نظام جمهوری اسلامی انجام میشد معترض بود و به همین دلیل از تدریس در مقطع کارشناسی منع شد. پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران، مدتی را با بستگانش زندگی کرد و پس از آن به سرای سالمندان نیکان منتقل شد.
آرامگاه وی در قطعه ۲۵۶ بهشتزهرا است.
تألیفات:
فرشیدورد علاوه بر بیش از ۲۰۰ مقاله ۱۶ عنوان کتاب منتشر کرد و همچنین دو مجموعه شعر با عنوانهای حماسه انقلاب و صلای عشق "با مقدمهای در معرفی شعر فارسی امروز" برجای گذاشتهاست. مشهورترین کتابهای او:
جمله و تحول آن در زبان فارسی
دستور مختصر تاریخی زبان فارسی
دستور مفصل امروز برپایه زبانشناسی جدید
دستوری برای واژهسازی: ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی، ترکیب و تحول آن در زبان فارسی
تاریخ مختصر زبان فارسی از آغاز تاکنون
عربی در فارسی
مسئله درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان فارسی
فعل و گروه فعلی و تحول آن در زبان فارسی (پژوهشی در دستور تاریخی زبان فارسی)
نمونه شعر:
این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست
این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست
آن کشور نو، آن وطن دانش و صنعت
هرگز به دلانگیزی ایران کهن نیست
در مشهد و یزد و قم و سمنان و لرستان
لطفیست که در کلگری و نیس و پکن نیست
در دامن بحر خزر و ساحل گیلان
موجیست که در ساحل دریای عدن نیست
در پیکر گُلهای دلاویز شمیران
عطریست که در نافه آهوی ختن نیست
آوارهام و خسته و سرگشته و حیران
هرجا که روم هیچکجا خانه من نیست
آوارگی و خانهبهدوشی چه بلاییست
دردیست که همتاش در این دیر کهن نیست
من بهر که خوانم غزل سعدی و حافظ
در شهر غریبی که در او فهمِ سخن نیست؟
هرکس که زند طعنه به ایرانی و ایران
بیشبهه که مغزش به سر و روح به تن نیست
پاریس قشنگ است ولی نیست چو تهران
لندن به دلاویزی شیراز کهن نیست
هرچند که سرسبز بُوَد دامنه آلپ
چون دامن البرز پُر از چینوشکن نیست
این کوه بلند است ولی نیست دماوند
این رود چه زیباست ولی رود تجن نیست
این شهر عظیم است ولی شهرِ غریب است
این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست
@arayehha
آرایه های ادبی
۱۵ دی زادروز محمدجواد شریعت طالخونچه
(زاده ۱۵ دی ۱۳۱۵ طالخونچه مبارکه اصفهان -- درگذشته ۴ آبان ۱۳۹۱ اصفهان) نویسنده، مترجم، فرهنگنویس، قرآنپژوه، مولویپژوه، حافظشناس
او در سال ۱۳۳۴ در دانشگاه تهران در رشته زبان و ادبیات فارسی به تحصیل مشغول شد و در همان زمان به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در سال ۱۳۳۷ با لیسانس فارغالتحصیل شد و به زادگاهش بازگشت.
وی مدت ۱۰ سال دبیر دبیرستان بود و در سال ۱۳۳۹ اولین اثرش به نام املای صحیح را با مقدمه دکتر محمد معین منتشر کرد. دومین اثر او کتاب دستور زبان تطبیقی فارسی و انگلیسی بود که شامل قواعد هردو زبان و مقایسه آنها است. از دیگر کارهای او در این دوره، تألیف دوجلد کتاب املا برای دانش آموزان دبیرستان و دو فرهنگ کوچک لغت فارسی و کتاب تجزیه و ترکیب اشعار گلستان بود.
او در سال ۱۳۳۹ در دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در خرداد ۱۳۴۷ از رسالهاش باعنوان مطالعه در ترجمه تفسیر طبری به راهنمایی محمدتقی مدرس رضوی دفاع کرد و در سمت استادیار در دانشگاه اصفهان مشغول به کار شد. وی در دوران تحصیل از دو کس فایده بسیار برد: بدیعالزمان فروزانفر و محمد معین. معین کسی بود که او را با تحقیق آشنا کرد و روز اول ورود او به دانشگاه با درس معین آغاز شد و در همان روز اول درس، رسالهای درباره خواجه نظامالملک بر عهدهاش گذاشت و منابعی هم معرفی کرد. فروزانفر نیز تأثیر بسزایی بر او داشت. از دیگر استادان او میتوان به استاد همایی، مدرس رضوی و بدیع الزمانی اشاره کرد.
فعالیتهای علمی شریعت با ورود به دانشگاه بیشتر شد و غیر از نگارش مقالات علمی با تألیف و ترجمه برخی کتب، نیاز دانشجویان رشته ادبیات را مرتفع ساخت. از جمله این آثار میتوان به ترجمه جلد اول تا چهارم مبادیالعربیه به همراه پاسخ تمرینها، دستور زبان فارسی و آیینه عبرت "شرح قصیده ایوان مدائن خاقانی" اشاره کرد.
او از سال ۱۳۵۰ بهعنوان مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان بهکارش ادامه داد و در بیشتر سمینارها و همایشهای علمی و ادبی، سخنرانیها و مقالات ارزندهای را عرضه کرد. وی در کنار فعالیتهای تخصصی دستور زبان، تحقیقاتی مطابق ذوق و سلیقه خود انجام میداد که حاصل آنها آثاری چون: سخنان پیر هرات، پروین ستاره آسمان ادب ایران بود.
شریعت درسال ۱۳۵۲ به انگلستان رفت و در آنجا تدریس ادبیات فارسی در دانشگاه دورهام را بهعهده گرفت و در سال ۱۳۵۶ به همراه غلامرضا ستوده به چین سفر کرد و در آنجا برای تألیف فرهنگ فارسی - چینی به استادان دانشگاه پکن یاری رساند که این اثر در سال ۱۹۸۰ برنده جایزه یونسکو شد. همچنین حاصل جستجوی او در میان نسخ خطی کتابخانه مسجد دون شی در پکن، تصحیح و چاپ کتاب منهاج الطلب بود.
آثار:
تصحیح شرح مثنوی خوارزمی بهنام جواهر الاسرار و زواهر الانوار که بهعنوان کتاب سال برنده جایزه شد.
تصحیح شرح دیگری در باب مثنوی با عنوان اسرارالغیوب نوشته خواجه ایوب.
کشفالابیات مثنوی بر اساس چاپ نیکلسون که از آثار مرجع درر ادبیات فارسی است.
در باب قرآن پژوهی فهرست تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار که از تفاسیر قرآن و منبعی در احادیث و اقوال صوفیان بهشمار میرود و چهارده روایت قرآن نیز از دیگر پژوهشهایی قرآنی او محسوب میشود.
در زمینه حافظ افزون بر مقالات متعدد، اثری با عنوان دیوان حافظ با معانی اشعار و لغات ابیات و شرح زیباییهای ابیات نگاشته است، که بهگفته هروی میتوان آن را دائرةالمعارف حافظ نامید.
شریعت درسال ۱۳۶۰ پس از ۲۵ سال خدمت بازنشسته شد و همچنان راه تدریس و تحقیق را ادامه داد و در سال ۱۳۶۵ از سوی دانشگاه آزاد نجف آباد دعوت به همکاری شد.
@arayehha