به نـام خــــداوند شعــــر و ادب
که با واژه بخشیده جانها به لب
سلام و درود بر اعضای محترم
✅ بنابه درخواست عده‌ی کثیری از دوستان شاعر و علاقه‌مند به مبانی کاربردی شعر، عروض و قافیه و... این کانال پس از گذر از ویچت و لاین، در سال 1394 در تلگرام به صورت کاملا رایگان ایجاد شد و اکنون در ایتا نیز در خدمت علاقه‌مندان خواهد بود.
لذا ورود برای همگان آزاد است و می‌توانید لینک مربوط را در اختیار دوست‌داران شعر قرار دهید.
بنابراین سعی شده تا درسنامه‌ها کاملاً به صورت ساده بیان شود تا مورد استفاده‌ی اغلب افراد قرار گیرد.
توجه داشته باشید که جهت یادگیری مبانی حتما درسنامه‌ها را دقیق مطالعه فرمایید و تمرینات را انجام دهید.
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
(آموزش مبانی شعر)
#به_نام_خدا
#نظم
نظم: در لغت به معنی ترتیب دادن است و در اصطلاح «نظم» سخنی است که دارای وزن و قافیه باشد.
ارکان شعر عبارتند از:
۱- #مصراع :
کوتاه ترین پاره‌ی سخن موزون را (مصراع) گویند. که نصف (بیت) را تشکیل می‌دهد.
خداوند مایی و ما بنده‌ایم
۲- #بیت :
کوچکترین واحد شعر را «بیت» گویند و مرکب از دو مصراع است.
به بیت زیر توجه کنید:
خداوند مایی و ما بنده‌ایم
به نیروی تو یک به یک زنده‌ایم
۳- #قافیه :
به کلمات هماهنگ گفته می‌شود که آخر همه‌ی اشعار می آید و حرف اصلی آخر آن‌ها یکسان است.
«قافیه» معمولاً در پایان مصراع ها می آید.
در بیت بالا دو کلمه «بنده‌ایم» و «زنده‌ایم» قافیه هستند.
۴- #ردیف :
اگر یک کلمه عینا در آخر همه‌ی ابیات تکرارشود، آن را «ردیف» گویند. به عبارت دیگر کلمه یا کلماتی که بعد از قافیه عیناً تکرار می‌شود «ردیف» است
مثال: قافیه/ ردیف
توانا بود هر که دانا بود
به دانش دل پیر برنا بود
دانا و برنا : حروف (نا) در هر دو کلمه یکسان است پس هم‌قافیه هستند. بود و بود = ردیف
در درس بعدی به انواع قالب‌های شعری می‌پردازیم.
ضمناً برای آغاز، مثنوی‌سرایی را با توجه به درس 7 پیشنهاد می‌کنم زیرا در هر بیتی قافیه‌ی مجزایی دارد و راحت‌تر می‌توانید پیشرفت کنید.
#آموزش_مبانی_یک
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
آموزش مبانی شعر (2)
#انواع_قالب_شعر :
دوبيتی، رباعی، غزل، قصیده، مثنوی، قطعه ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط و …
كوچکترین واحد شعر، (بیت) که از دو مصراع متحدالوزن تشکیل شده است.
#دوبیتی :
شعری است دارای چهار مصراع هم وزن كه رعايت قافيه در مصراع های اول ، دوم و چهارم الزامی است.
دوبيتی بر وزن: (بحر هزج) است.
(مفاعيلن، مفاعيلن، مفاعيل)
مانند دوبیتی‌های باباطاهر:
به صحرا بنگرم صحرا ته وینم
به دریا بنگرم دریا ته وینم
به هرجا بنگرم کوه و در و دشت
نشان از قامت رعنا ته وینم
واژه‌های:
صحرا، دریا، رعنا (قافیه) و ته وینم (ردیف) است.
دلم گر قصه گوید، اینک آن گوش
لبم گر بوسه خواهد، این لب نوش
اگر شب زنده دارم، این سر زلف
چو خوابم در رباید، اینک آغوش
در دوبیتی فوق فقط قافیه وجود دارد که واژه‌های: (گوش، نوش، آغوش) قافیه هستند.
#توضیح: البته راجع به اصطلاحات وزن عروضی که معیار اندازه‌گیری و شناخت وزن در شعر است را مفصل پی خواهیم گرفت که در بالا به آن اشاره شده است.
ادامه در جلسه‌ی بعد...
#آموزش_مبانی_دو
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie