💠 مفاتیح الحیات
#شماره 313
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 وقت خواب
امام باقر (علیه السلام) می فرماید: خواب در ابتدای روز مایه نادانی و کودنی و خواب قیلوله (خواب كوتاه نیمروز) نعمت و خواب پس از عصر مایه حماقت و ابلهی و خواب میان مغرب و عشاء مایه محرومیت از روزی است.[1]
امیرمؤمنان (علیه السلام) می فرماید: خواب میان مغرب و عشاء و پیش از طلوع خورشید مایه فقر است.[2]
[1] . النَّوْمُ أَوَّلَ النَّهَارِ خُرْقٌ وَ الْقَائِلَةُ نِعْمَةٌ وَ النَّوْمُ بَعْدَ الْعَصْرِ حُمْقٌ وَ النَّوْمُ بَینَ الْعِشَاءَینِ یحْرِمُ الرِّزْقَ (الفقیه، ج1، ص502).
[2] . النَّوْمُ بَینَ الْعِشَاءَینِ یورِثُ الْفَقْرَ وَ النَّوْمُ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ یورِثُ الْفَقْرَ (كتاب الخصال، ص505).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 214
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 314
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 میانه روی در خواب
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: خدا سه چیز را دوست دارد: كم گویی، كم خوابی و كم خوری[1] و نیز می فرماید: یكی از بدترین چیزهایی كه درباره امتم هراس دارم پرخوابی است.[2]
امیرمؤمنان (علیه السلام) می فرماید: اهل دنیا كسی است كه خوابش بسیار باشد[3]؛ همچنین می فرماید: پرخوری و پرخوابی جان را فاسد می كنند و زیانبارند.[4]
[1] . ثَلاثَةٌ یحِبُّهَا اللَّهُ: قِلَّةُ الْكَلامِ وَ قِلَّةُ الْمَنَامِ وَ قِلَّةُ الطَّعَامِ (تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، ج2، 121).
[2] . أخْشَیٰ مَا خَشیتُ عَلیٰ أُمَّتى... مُدَاوَمَةُ النَّوْم... (الجامع الصغیر، ج1، ص49)
[3] . أَهْلُ الدُّنْیا مَنْ كَثُرَ ... نَوْمُه (ارشاد القلوب، ج1، ص201).
[4] . كَثْرَةُ الأَكْلِ وَ النَّوْمِ تُفْسِدَانِ النَّفْسَ وَ تَجْلِبَانِ الْمَضَرَّةَ (غرر الحكم، ص360).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 214
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 314
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 میانه روی در خواب
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: خدا سه چیز را دوست دارد: كم گویی، كم خوابی و كم خوری[1] و نیز می فرماید: یكی از بدترین چیزهایی كه درباره امتم هراس دارم پرخوابی است.[2]
امیرمؤمنان (علیه السلام) می فرماید: اهل دنیا كسی است كه خوابش بسیار باشد[3]؛ همچنین می فرماید: پرخوری و پرخوابی جان را فاسد می كنند و زیانبارند.[4]
[1] . ثَلاثَةٌ یحِبُّهَا اللَّهُ: قِلَّةُ الْكَلامِ وَ قِلَّةُ الْمَنَامِ وَ قِلَّةُ الطَّعَامِ (تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، ج2، 121).
[2] . أخْشَیٰ مَا خَشیتُ عَلیٰ أُمَّتى... مُدَاوَمَةُ النَّوْم... (الجامع الصغیر، ج1، ص49)
[3] . أَهْلُ الدُّنْیا مَنْ كَثُرَ ... نَوْمُه (ارشاد القلوب، ج1، ص201).
[4] . كَثْرَةُ الأَكْلِ وَ النَّوْمِ تُفْسِدَانِ النَّفْسَ وَ تَجْلِبَانِ الْمَضَرَّةَ (غرر الحكم، ص360).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 214
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 316
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 خواب پریشان
امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر گاه كسی خوابی پریشان و ناخوشایند دید [و از خواب بیدار شد] پهلو به پهلو شود و این آیه را بخواند ﴿إِنَّمَا النَّجْوىٰ مِنَ الشَّیطانِ لِیحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَیسَ بِضارِّهِمْ شَیئاً إِلَّا بِإِذْنِ اللهِ﴾[1] سپس بگوید: عُذْتُ بِمَا عَاذَتْ بِهِ مَلائِكَةُ اللَّهِ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِیاؤُهُ الْمُرْسَلُونَ وَ عِبَادُهُ الصَّالِحُونَ مِنْ شَرِّ مَا رَأَیتُ وَ مِنْ شَرِّ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ[2]؛ به آنچه فرشتگان مقرب الهی و پیامبران مرسل و بندگان شایسته خدا پناه بردهاند، پناه می برم از شر خوابی كه دیده ام و از شر شیطان رجیم.
[1] . جز این نیست كه نجوای [منافقان و بیمار دلان] برخاسته از وسوسههای شیطان است [او آنان را به نجوای وامیدارد] تا كسانی كه ایمان آوردهاند را اندوهگین و پریشان سازد؛ ولی دسیسههای شیطان زیانی به آنان نمیرساند مگر آنكه خدا رخصت دهد (سورهٴ مجادله، آیهٴ 10).
[2] . إِذَا رَأَی الرَّجُلُ مَا یكْرَهُ فِى مَنَامِهِ فَلْیتَحَوَّلْ عَنْ شِقِّهِ الَّذِى كَانَ عَلَیهِ نَائِماً وَ لْیقُلْ: ... ثُمَّ لْیقُلْ: ... (الكافی، ج8، ص142).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 215
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 318
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 استفاده از فرصت
امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمود: فرصت مانند ابر از افق زندگی می گذرد، هرگاه فرصت های خیری پیش می آید غنیمت بشمارید و از آنها بهره بگیرید.[1] و نیز فرموده است: فرصت [مناسب] زود می گذرد و دیر بر می گردد.[2]
به فرموده امام باقر (علیه السلام): خواسته هایت را با پیش آمدن فرصت، به دست آر و هیچ فرصتی همچون دوران فراغت و تندرستی نیست.[3] همچنین فرمود: از كوتاهی كردن به هنگام فراهم بودن فرصت بپرهیز؛ زیرا این عرصه نوسانی را دربر دارد كه برای صاحبانش زیانبار است.[4]
[1] . الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیرِ (نهج البلاغة، حکمت 21).
[2] . الْفُرْصَةُ سَرِیعَةُ الْفَوْتِ وَ بَطِیئَةُ الْعَوْدِ (غرر الحکم، ص473).
[3] . (تحف العقول، ص286).
[4] . (تحف العقول، ص286).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 216
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 320
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 استفاده از فرصت
فرصت جوانی: امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمود: جوانی که اهل تن پروری بوده و در دوران سلامتی، سرمایه ای مهیا نكرده و در اوّلین فرصتهای زندگی و نیرومندی درس عبرتی نگرفته و درخشنده ترین دوران عمر را به رایگان از كف داده، آیا می تواند در پیری جز شكستگی و ذلّت انتظاری داشته باشد؟[1] و نیز فرمود: كسی كه خویشتن را به كارهای غیر ضروری سرگرم كند با این عمل، كارهای ضروری خود را تباه کرده است.[2]
[1] . ... لَمْ یمْهَدُوا فِى سَلامَةِ الأَبْدَانِ وَ لَمْ یعْتَبِرُوا فِى أُنُفِ الأَوَانِ فَهَلْ ینْتَظِرُ أَهْلُ بَضَاضَةِ الشَّبَابِ إِلاَّ حَوَانِىَ الْهَرَم (نهج البلاغة، خطبه 83).
[2] . مَنْ شَغَلَ نَفْسَهُ بِمَا لا یجِبُ [وَ مَا یحِبُ] ضَیعَ مِنْ أَمْرِهِ مَا یجِبُ [وَ مَا یحِبُ] (غرر الحکم، ص235).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 217
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 321
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 استفاده از فرصت
... همچنين در رواياتي می فرمايد: فرصت را در وقت خود غافلگير كن، كه چون فوت شود ديگر به آن دسترسي نخواهي داشت.[1] و هر كه فرصت را از زمان (بهرهگيري)اش به تأخير اندازد، مطمئن باشد كه از دستش خواهد رفت.[2] از دست دادن فرصت، مايه اندوه است.[3] [پس] فرصت را به وقتش درياب، تا مايه غصه نگردد.[4]
تا رسد دستت به خود، شَو کـارگر چون فتی از کار، خواهی زد به سر
[1] . غَافِصِ [عافص] الْفُرْصَةَ عِنْدَ إِمْكَانِهَا فَإِنَّكَ غَيْرُ مُدْرِكِهَا بَعْدَ فَوْتِهَا (غرر الحکم، ص473 ).
[2] . مَنْ أَخَّرَ الْفُرْصَةَ عَنْ وَقْتِهَا فَلْيَكُنْ عَلَي ثِقَةٍ مِنْ فَوْتِهَا (غرر الحكم، ص474).
[3] . إِضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّة (نهج البلاغة، حكمت 118).
[4] . بَادِرِ الْفُرْصَةَ قَبْلَ أَنْ تَكُونَ غُصَّةً (نهج البلاغة، نامه 31).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 217
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 322
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 رهایی از فکر گناه
هرگاه فکرگناه برکسی هجوم برد، نباید آن را انجام دهد، بلکه با پناه بردن به خدا و توکل بر او از دام شیطان رهایی یابد. امام صادق (علیه السلام) فرمود: کسیکه به فکر گناه افتاد، انجام ندهد؛ زیرا چه بسا بنده ای درحضور خدا مرتکب گناهی می شود و خدای بزرگ می فرماید: به عزت و جلالم قسم، از این پس تو را نمی آمرزم.[1]
[1] . وَ مَنْ هَمَّ بِسَیئَة فَلَا یعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّیئَةَ فَیرَاهُ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی فَیقُولُ لَا وَ عِزَّتِى وَ جَلَالِى لاَ أَغْفِرُ لَكَ بَعْدَهَا أَبَداً (الكافی، ج2، ص272).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 218
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 323
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 رهایی از فکر گناه
ذکر خدا راه رهایی از گناه: كسی كه از خود غافل شود، شیطان از او غافل نیست. پس انسان باید حسابگر خویش باشد و از سرمایه خود به خوبی بهره گیرد.
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: شیطان توان وسوسه کردن بنده ای را ندارد، جز آنکه او از یاد خدا اعراض کند و فرمانش را سبک شمرد و به نافرمانیش روی آورد و آگاهی خدا از اسرارش را فراموش کند،[1] و نیز فرمود: هرگاه شیطان وسوسهات می کند تا از راه حق گمراهت کند و خدا را از یادت ببرد، پس از او به خدا پناه ببر [و بر خدا توکل کن]، که او به کمک حق بر باطل آید و مظلوم را یاری رساند؛ چرا که خود فرمود: شیطان بر مؤمنان و بر کسانی که بر خدا توکل کنند سلطه ای ندارد.[2]
[1] . (مصباح الشریعه ، ص79؛ بحار الانوار ، ج69، ص124).
[2] . (مصباح الشریعه ، ص79 ـ 80؛ بحار الانوار ، ج69، ص125).
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 219
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 324
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 رهایی از فکر گناه
به فرموده امیرمؤمنان (علیه السلام) مطمئنترین فرصت برای تهاجم شیطان، زمانی است كه كسی گرفتار وسوسه گناهانی مانند عُجب و خودپسندی و خودبسندی [و...] شده و مدح و ثناگویی و تملق دیگران را درباره خود دوست بدارد [و از این حالت ها به خدا پناه نبرد].[1]
نکته: یاد خدا و پناهندگی به او بهترین راهکارِ رهایی از دام شیطان است؛ چون هیچ زمان و زمینی خالی از حضور خدا نیست، هیچ زبانی هم نباید ساكت و خاموش از یاد خدا باشد؛ زیرا نیاز بشر دائمی است و بهترین عامل رفع نیاز، یاد خدای بینیازی است كه همواره در صدد رفع حاجت نیازمندان است، از اینرو اگر در زمان یا مكان یا با زبانی از این فرصت استفاده نشد جز حسرت محصولی نخواهد داشت.[2]
[1] . وَ إِیاكَ وَ الإِعْجَابَ بِنَفْسِكَ وَ الثِّقَةَ بِمَا یعْجِبُكَ مِنْهَا وَ حُبَّ الإِطْرَاءِ؛ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ أَوْثَقِ فُرَصِ الشَّیطَانِ فِى نَفْسِهِ لِیمْحَقَ مَا یكُونُ مِنْ إِحْسَانِ الْمُحْسِنین (نهج البلاغه، نامه 53، بند 145).
[2] . ر.ك: تسنیم، ج7، ص554.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 219
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 325
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 رهایی از فکر گناه
مصداق ذکر: امام صادق (علیه السلام) می فرماید: ذکر خدا، تنها گفتن «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ» نیست، بلکه ذکر خدا، به این است، هرگاه به چیزی فرمان دهد پیروی کنی و از چیزی نهی کند ترکش کنی.[1]
همان طور كه اصل ذكر در اسلام توصیه شده است، كیفیت آن نیز بیان شده است كه ذاكر باید از ذکر مأثورِ از شارع مقدس بهره گیرد و هرگز به دنبال ذكر اختراعی نرود، چنان كه سفارش بزرگان اهل معرفت نیز همین است. ذكر مأثور هرچند با زبان یا قلم باشد، عملی صالح است؛ ولی هرگز سید اعمال صالح نخواهد بود، بلكه ذكر قلبی ـ كه بر همه اعضا اشراف دارد و ذاکر بدون رضای الهی، قبض و بسط، اخذ و اعطا و بطش و نشط ندارد ـ سیادت همه كارهای صالح حتی ذکر زبان یا قلم را عهده دار خواهد بود؛ یعنی در سیرت و روش خود انصاف و مواسات دارد و حیثیتی غیر از حیثیت دینی ندارد، پس ذكر آنها ذكر خداست.[2]
[1] . ذِكْرُ اللَّهِ عَلَی كُلِّ حَالٍ، لَیسَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ، فَقَطْ، وَ لَكِنْ إِذَا وَرَدَ عَلَیكَ شَىْءٌ أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ، أَخَذْتَ بِهِ، أَوْ إِذَا وَرَدَ عَلَیكَ شَىْءٌ نَهَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهُ، تَرَكْتَهُ (الكافی، ج2، ص144).
[2] . ر.ك: تسنیم، ج7، ص555.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 219
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره 326
#فصل_یازدهم
#خواب_و_بیداری
#آداب_خوابیدن
🔸 رهایی از فکر گناه
مصداق ذکر: ... امام صادق (علیه السلام) می فرماید: کسی که زیاد به یاد خدا باشد، خدا او را در سایه بهشتش جای دهد.[1]
نکته: كثرت ذكر خدا، دشمن او را دفع و منع می کند؛ زیرا ابلیس با همه سپاه و ستاد داخلی و خارجی خود در صدد وسوسه و نفوذ در حریم دل است که با ذكرِ مدام می توان او را رجم كرد و مانع نفوذ او شد، چنانکه از آسیبهای او نیز رافع است؛ زیرا اگر در اثر سستی شخص، شیطان در او نفوذ كرد می توان اثر تلخ پدید آمده را با کثرت ذکر رفع كرد، همچنین وسیله جذب است؛ زیرا جذب یاد خدا نسبت به بنده، مرهون یاد خدا بودن است، بنابراین باید دائماً به یاد پروردگار بود، تا از این بركات فراوان بهرهمند شد.[2] اگر چنین شد، خوف الهی سراسر وجودش را فرا گیرد و دلش نرم و درونش آرام گردد و اشک شوقش از دیده فرو ریزد.
هركه دریاهای اشكش حاصل است گو بیا كو در خور این منزل است
وانكه او را دیده خونبار نیست گو برو كو را بَرِ ما كار نیست[3]
[1] . مَنْ أَكْثَرَ ذِكْرَ اللَّهِ أَظَلَّهُ اللَّهُ فِى جَنَّتهِ (الكافی، ج2، ص500).
[2] . ر.ك: تسنیم، ج7، ص555.
[3] . منطق الطیر، ص256.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 221
🆔 @a_javadiamoli_esra