نتایج بسیار مهم علم و اعتقاد به عمومیت علم خداوندی:
🔸تنفر از معصیت؛ زیرا کسی که معتقد است خدا میبیند و میداند، تا بتواند، مرتکب معصیت نمیشود و اگر از روی ناتوانی در اختیار، مرتکب معصیت شد، احساس ناراحتی و رنج میکند و در موقع ارتکاب گناه، شادی فوق لذت طبیعی آن معصیت که به زودی به اندوه یا گرفتگی روحی مبدل خواهد شد، برای او احساس نخواهد شد و ممکن است کسانی که عواقب وخیم معصیت را میدانند یا حداقل احتمال منطقی میدهند، در موقع ارتکاب معصیت، نوعی گرفتگی ضمنی در پشت سطح آگاهی روان نیز در خود میبینند.
🔸آرامش و اطمینان خاطر در برابر حوادث و پیشامدهای ناگوار و سخت روزگار که در گذرگاه حیات همۀ آدمیان، کم و بیش و با کیفیتهای گوناگون گسترده شده است. آدمی در موقع رویارویی با آن حوادث، خواه قدرت دفاع از حیات خویشتن را داشته باشد یا نه، در دو حال، تشویش و اضطراب و سردرگمی را به منطقۀ روح راه نمیدهد، زیرا میداند که جریان پیشآمده، در نتیجۀ جریان قوانین عالم هستی تحقق یافته است، بدون اینکه با او شوخی داشته باشد، مگر اینکه خود او مثلاً با انداختن اختیاری کبریت شعلهور به انبار بنزین، با قانون عالم هستی شوخی کند! به هر حال، جریان در صحنهای به وجود آمده است که تبلوری از قوانین وابسته به مشیت خداوند سبحان است، و یکی از همان قوانینی که در صحنۀ هستی حاکمیت دارد، لزوم دفاع او از حيات مطلوب خویشتن است که شوخی با آن، هیچ تفاوتی با شوخی با اساس پایدار قوانین حاکم بر عالم هستی ندارد. چنین شخصی اگر با داشتن قدرت و امکان دفاع از حیات خویشتن با هر وسیلۀ ممکن اقدام به حراست حیات و دفع عوامل مزاحم آن نکند، با مشیت خداوندی مبارزه کرده است، و در صورت ناتوانی از دفع عوامل مزاحم حیات، تکلیفی متوجه او نیست، زیرا قدرت از شرایط عقلی تکلیف است. لذا، با کمال آرامش خاطر تسليم قانون میشود که:
به حلاوت بخورم زهر که شاهد ساقی است
به ارادت بکشم درد که درمان هم از اوست
غم و شادی بر عارف چه تفاوت دارد
ساقیا باده بده، شادی آن کاین غم از اوست
جعفری، محمدتقی. ترجمه و تفسیر نهجالبلاغه. ج ۶، ص ۲۵۰ و ۲۵۱. ویراست جدید، سال ۱۳۹۸
#علامه_جعفری #استاد_جعفری
#محمدتقی_جعفری