مَقتَلنویسی
از روزگار دور، مقتلنویسی با هدف احیای قیام و خاطرهی شهیدان، به تخصیص شهیدان واقعهی عاشورا، صورت میگرفته است. آن چه بیش از همه در مضمون مَقاتل آمده، وقایع حاضر در صحنهی نبرد و چگونگی رویارویی دو سپاه میباشد.
از علل دیگر پرداختن به مقتلنویسی، تجلی صحیح، سالم و دور از خرافهی رویدادهای قیام عاشوراست؛ چرا که افراد کماطلاع و گاه مُغرض، پیرامون حوادث جاری در واقعهی عاشورا، قضاوتهای نادرستی داشتهاند.
ابومِخنَف، متوفّای ۱۵۶ هجری، نخستین کسی است که مقتل امام حسین(ع) را مکتوب کرد. تا قبل از آن، مقتل الحسین، عبارت بود از اطلاعات شفاهی و پراکندهای که در اذهان وجود داشت و احتمالاً سینه به سینه نقل میشد.
ابومخنف، حوادث را توسط شاهدان عینی و یا معاصرین واقعهی کربلا همچون امام سجّاد(ع) و ... ذکر مینماید و در اکثر موارد، وقایع را توسط دو یا سه واسطه روایت میکند. البته زمانی که او شروع به نگارش مقتل الحسین کرده بود، هنوز تعداد انگشتشماری از شاهدین مورد اعتماد واقعهی کربلا، در قید حیات بودند.
ابوالفرج اصفهانی، خلاصهی مقتل الحسین ابومخنف را با استفاده از کتاب المدائنی در مقتل معروف خود، مقاتل الطالبین آورده است. برخی از مقاتل دیگر، عبارتند از: مقتل الحسین عبدالرزّاق مُقَرَّم، مقتل الخوارزمی، مقتل بحرالعلوم و... که غالباً با بهرهمندی از مقتل الحسین ابومخنف تدوین شدهاند.
با تلخیص از شعر آیینی و تاثیر انقلاب اسلامی بر آن، زهرا محدثی خراسانی، مجتمع فرهنگی عاشورا، چاپ دوم، ۱۳۸۹، ص ۳۵ - ۳۸.
#مقتلنویسی
#مقتل_الحسین
@ashke_del