🔶 ضمان قتل ناشی از جماع در فقه و حقوق کیفری ایران جماع و رابطه جنسی عموماً از اسباب و طرق قتل دیگری نیست. با این وجود، ابتلای احد شرکا به بیماری آمیزشی واگیردار مهلک و نیز عنف در امر جماع می‌تواند موجب قتل گردد. در خصوص مورد نخست، آگاهی فرد از وضعیت ابتلاء به بیماری، طرق انتقال و کشنده بودن آن، شرط تلقی عمد از جماع منجر به فوت است و در فرض عدم آگاهی به هریک از این مؤلفه‌ها و نیز اتخاذ تدابیر پیشگیری از انتقال، دیه ثابت خواهد شد که حسب مورد توسط خود فرد یا عاقله پرداخت می‌گردد. اگر فوت به‌دلیل عنف و صعوبت در امر جماع بوده باشد، نظر مشهور فقها بر ضمان مستوجب دیه بر عهده جانی است هرچند برخی به استناد «عدم ترتب ضمان بر انجام فعل مجاز» مخالف این دیدگاه هستند. برخی نیز قایل به تفصیل شده و ثبوت دیه را تنها در جایی دانسته‌اند که تهمت اختلاف زوجین وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد در صورت احراز تهمت، ولی دم می‌تواند تقاضای اجرای قسامه نماید و در غیر این صورت، اصل بر عدم ضمان است. در حقوق موضوعه ایران، صراحتی بر این حکم یافت نمی‌شود؛ لیکن از خلال سرفصل‌های مختلف قانونی قابل استنتاج است. ✍ مدیحه هاشم پور گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ✍ دکتر هادی عظیمی  استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ✍ دکتر سیدرضا احسان پور  استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران #استادیار @AssistantProfessor

✅ کنفرانس بین المللی «رهیافت معنویت خداسو در مواجهه با کرونا» ✔️ مهلت ارسال چکیده مقالات ▫️ 30 بهمن 1399 ✔️ مهلت ارسال اصل مقالات ▫️20 فروردین 1400 ✔️زمان برگزاری کنفرانس ▫️ 29 و 30 اردیبهشت 1400 ✔️ سایت کنفرانس ▫️http://manaviat.rihu.ac.ir/fa #فراخوان_مقاله #استادیار @AssistantProfessor

🔶 نقدی بر نگره محرومیت فرزند طبیعی از تصدی امر قضاء مطابق با اصل 163 قانون اساسی صفات و شرایط قاضی طبق موازین فقهی به وسیله قانون معین می‌شود. در میراث مکتوب فقهی برای تصدی امر قضا، احراز شرایطی از جمله «طهارت مولد» لازم دانسته شده و این امر در آیین‌نامه جذب و استخدام قضات(مصوّب 1392) بازتاب و انعکاس یافته است. مدلول این سخن جز این نیست که اشخاصِ متولد از رابطه­ خارج از نکاح مشروع(اولاد طبیعی) از این حق اجتماعی محروم بوده و نمی­توانند در این جایگاه قرار گیرند. ناگفته پیداست که چنین نگرشی، از تعمیم رفتار خطای والدین طبیعی به فرد نشأت گرفته است؛ امری که ظاهراً با اصول عدلیه همخوانی و ملائمت ندارد. ... یافته­ های پژوهش نشان می­دهد ادله و مستندات ارائه شده توسط مشهور فقیهان کافی برای اثبات مدعای ایشان نبوده و در نتیجه اعتبار چنین قیدی فاقد وجاهت لازم شرعی است. ✍ دکتر علی محمدیان عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه بزرگمهر قائنات #استادیار @AssistantProfessor

🔶 وتوی رئیس جمهور در حقوق ایالات متحده آمریکا قانون اساسی آمریکا وظیفه امضای طرح‌های مصوب کنگره را به رئیس جمهور واگذار کرده است. رئیس جمهور می‌تواند ظرف مهلت ده روز طرح مصوب کنگره را امضا نماید که در نتیجه آن، مصوبه به قانون تبدیل می‌شود. اگر رئیس جمهور ظرف این مدت مصوبه را به هر دلیل رد کند و به مجلس منشآ برگرداند به این اقدام رئیس جمهوری وتوی عادی می‌گویند. مجلسین می‌توانند پس از بررسی مجدد با دو سوم آرای اعضا بر مصوبه قبلی خود اصرار کنند که در این صورت وتوی رئیس جمهور بی‌اثر شده و مصوبه کنگره بدون نیاز به امضای رئیس جمهور، قانون می‌شود. اگر مهلت ده روزه رئیس جمهور بگذرد و رئیس جمهور امضا یا وتوی خویش را اعلام نکند و حال آنکه کنگره در اجلاسیه است، مصوبه به قانون تبدیل می‌شود ولی اگر کنگره در اجلاسیه نباشد، مصوبه به قانون تبدیل نمی‌شود که به آن وتوی جیبی می‌گویند. لذا وتوی جیبی در زمان تعطیلی‌های بین اجلاسیه‌ای و نهایی کنگره امکان‌پذیر است ولی در زمان تعطیلی‌های درون اجلاسیه‌ای کنگره امکان-پذیر نیست و مغایر قانون اساسی است. دیوان عالی به صراحت وتوی جزیی مصوبات کنگره را مغایر قانون اساسی اعلام کرده است. ✍ دکتر جواد تقی زاده دانشیار گروه حقوق دانشگاه مازندران ✍ دکتر مرتضی نجابت خواه دانشیار گروه حقوق دانشگاه مازندران ✍ الیاس کلکلی کارشناس ارشد حقوق دانشگاه مازندران #استادیار @AssistantProfessor

✅ تولید علم یا تولید مقاله؟ 👤 دکتر عبدالحسین خسروپناه استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی #مقاله #علم #پژوهش #علم_نافع #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: بازپژوهی نقش توبه در حقوق کیفری اسلامی از منظر فقهی و کلامی ✍ جعفر ناصری ✍ دکتر محمدحسین ناظمی اشنی ✍ دکتر علیرضا سلیمی ✍ دکتر سید علیرضا حسینی #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: وکالت معلق به رشد وکیل ✍ لطیف عبادپور ✍ دکتر سید محمد صادق موسوی #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: نگرشی فقهی به نقش ازدواج سفید و جایگاه ازدواج موقت در تحول قوانین نظام خانواده در جامعه اسلامی ✍ آزاده زینلی ✍ دکتر مسعود راعی ✍ دکتر محمد باقر عامری نیا #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: تحلیل تطبیقی نظریه برگشت ناپذیری حق ساقط شده ✍ سید سجاد محمدی ✍ دکتر سید ابوالفضل موسویان ✍ دکتر احمد مرتاضی #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: سوگند قضایی غیرمسلمان در فقه امامیه و اهل سنت ✍ دکتر میثم خزایی استادیار گروه حقوق دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد ✍ دکتر مهدی چگنی استادیار گروه حقوق دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد ✍ صدیقه کاظمی کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد ✍ حجت الاسلام دکتر بهروز سراقی استادیار گروه حقوق دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: بازپژوهی در حکم روزه عاشورا ✍ دکتر حمید کوه پیما ✍ دکتر پرویز رستگارجزی #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: بررسی اهمیت، شروط و آثار کاربردی قاعده سوق المسلمین از منظر فقه ✍ هوشنگ عبادی ✍ دکتر محمود قیوم زاده ✍ دکتر عباسعلی حیدری #استادیار @AssistantProfessor

🔶 بررسی فقهی نقش رشوه در تحقّق جرم رانت‌خواری از منظر فقه امامیه با توجه به تعریف رشوه و صدق اطلاق آن در غیر مورد حکم و قضاوت، آن‌چه که رانت‌خوار به دیگری اعطا می‌کند تا از یک سری امتیازات که نسبت به آن استحقاق ندارد، برخوردار گردد، رشوه بوده و بنا بر اجماع فقها، حرام است. ضمن این که با تتبّع در کلام فقهاء روشن می‌گردد که صدق رشوه علاوه بر مال، بر قول و فعل نیز صحیح است؛ در نتیجه هرآن چه که شخص رانت‌خوار نسبت به مقام مسئول انجام می‌دهد تا از برخی از امتیازات بهره‌مند گردد، در حکم رشوه می‌باشد. همچنین شخص رانت‌ساز که همان مرتشی است، ملزم به بازگرداندن مال الرشوه است و در نتیجه نسبت بدان ضامن است و راه تخلّص از آن، عودت آن به مالکش می‌باشد. ✍ دکتر سید محمد تقی قبولی درافشان #استادیار @AssistantProfessor

🔹 تبیین حکم ارشادی با محوریت درک عقل و بناء عقلا یکی از اصطلاحات پرکاربرد در دانش فقه و اصول و در خصوص اعتبارهای شرعی مولوی یا ارشادی بودن حکم است. با وجود کاربردهای وسیع اصطلاح حکم ارشادی در متون اصولی و فقهی لیکن بحث مستقلی پیرامون معانی و مفاهیم چندگانه این مصطلح مطرح نشده است و همین زمینه را برای خلط مبحث‌ها و عدم وضوح مطالب مربوط پدید آورده است. در راستای تبیین معانی حکم ارشادی و با جستجو در مباحث و زمینه­ های مختلف کتب فقهی و اصولی انجام شده، اصطلاح مولوی یا ارشادی بین چند معنا و مفهوم اشتراک لفظی یافته است: 1. ارشاد به حکم وضعی نه حکم تکلیفی مولوی2. ارشاد به حکم شرعی الهی در مقابل حکم مولوی حکومتی3. خیرخواهی دنیوی بدون تاثیر اخروی 4. ارشاد به درک عقل در کشف حکم شرعی 5. ارشاد به بنا عقلا در فرض استقلال آن در کشف حکم شرعی 6. بیان حکم متقدم یا متاخر از ثبوت حکم شرعی( سلسله معالیل) . محوریت این پژوهش بر تبیین حکم ارشادی ناظر بر درک عقل و بناء عقلاست. بجز اشتراک در مدلول لغوی، وجه مشترک بین این معانی منتفی است و هر یک از احکام شرعی ممکن است با توجه به یک معنا ارشادی و با توجه به معنای دیگری مولوی باشد. ✍ دکتر محمدتقی فخلعی #استادیار @AssistantProfessor

🔶 چالش های فقهی محدودیت حق استمتاع زن به چهار ماه حق استمتاع جنسی زن از شوهر و بالعکس، حق طبیعی و شرعی هردو است. اما این حق در لسان مشهور فقهاء، از جانب زوجه، محدود به اراده مثبت شوهر شده است. البته شوهر نمیتواند بیش از 4ماه، درخواست همسرش را نادیده بگیرد و پس از آن بر او واجب است به خواسته‌ی او تن دهد. ... [تحقیقات انجام شده] نشان می­دهد که ادلّه­ و مستندات قول مشهور، ناتمام است. زیرا اولاً: اجماع ادّعایی مشهور محقق نشده و علاوه بر این به جهت مدرکی بودن نیز فاقد حجّیت است. ثانیاً: روایات مورد استناد آنان نیز یا از جهت سند، ضعیف­اند و یا از باب دلالت، مثبِت ادّعا نمی­باشند. ثالثاً: نه تنها کشف مناط از ادلّه ممکن نیست، بلکه علاوه بر این روایت ابی الصّبّاح الکنانی و اقتضای ذاتی و اطلاقی عقد نکاح؛ و ملاکات نفس الامری احکام و قاعده­ی لاضرر و فهم عقلی وعرفی بر خلاف قول مشهور است. در نتیجه به نظر می­رسد حق استمتاع زن محدودیت زمانی ندارد و لزوم توجّه شوهر در جهت رفع نیاز همسرش در کمتر از ۴ ماه اقرب به واقع باشد. ✍ دکتر محمدرضا کیخا دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان #استادیار @AssistantProfessor

💠 علم سنجی چیست؟ 🔶 علم‌سنجی (Scientometrics)، علمِ سنجش و تحلیل علم است. 🔻علم‌سنجی در عمل، بیشتر با استفاده از روش‌های کتاب ‌سنجی انجام می‌شود و مبتنی بر تحلیل استنادی است. 🔻علم سنجی یكی از متداول ترین روش های ارزیابی فعالیت های علمی و مدیریت پژوهش است. 🔻 بررسی كمّی تولیدات علمی،‌ سیاستگزاری علمی،‌ارتباطات علمی دانش پژوهان و ترسیم نقشه علم، برخی از موضوعات این حوزه اند. 🔻 در علم سنجی، ارتباطات علمی و شیوه های تولید، اشاعه و بهره گیری از اطلاعات علمی به روش غیر مستقیم و با بررسی منابع و مآخذ آنها ارزیابی می شود. 🔻نمایه های استنادی معتبر بین المللی همچون ISI، Scopus، ISCاز ابزارهای علم سنجی محسوب می شوند. #استادیار @AssistantProfessor

🔶 الگوی راهبردی نفوذ آمریکا علیه ج.ا.ایران از منظر امام خامنه ای «مدظله العالی» آمریکا در راستای تحقق راهبرد «فروپاشی از درون و فشار از بیرن» پروژه نفوذ جریانی را علیه ج.ا.ایران طبق چهار اولویت انجام میدهد: 1- نفوذ فرهنگی از طریق «شبیخون فرهنگی» 2- نفوذ سیاسی از طریق «ناتوی سیاسی» 3- نفوذ اقتصادی از طریق «تروریسم اقتصادی» است. این سه مرحله همان فروپاشی از درون است. 4- نفوذ امنیتی از طریق «تهدید امنیتی» یا فشار از بیرون است.این راهبرد بهطور مستقیم یا غیرمستقیم باعث تغییر باور و رفتار میگردد. آمریکا از طریق نفوذ به دنبال براندازی نظام، استحاله انقلاب و استفاده از عناصر نفوذپذیر برای تأثیر در ادراک مردم و مسئولین است. نفوذ موردی مثل جاسوسی از طریق تصمیم گیران، تصمیم سازان و خواص و یا نفوذ جریانی مثل شبکه سازی باعث تغییر آرمانها، ارزش ها، باورها، نگاه ها، خواسته ها و سبک زندگی میشود. آمریکا طی فرآیند سه مرحله ای به دنبال نفوذ در حاکمیت و نظام ج.ا.ایران است. مرحله اول؛ نفوذ و بازگشت آمریکابه ایران است که شامل چهار گام است. مرحله دوم؛ اشتباه محاسباتی است که این مرحله شامل سه گام است. مرحله سوم؛ راهبرد مهار و محدود سازی از طریق تحذیر با اقناع است. #استادیار @AssistantProfessor

🔹 تحلیل حقوق اسیران جنگی از منظر اسلام و فقهای مسلمان اسلام یگانه دین مترقی در بین ادیان عالم است که برای اولین بار اوضاع جنگ را سامان بخشید و برای آن نظام بشردوستانه وضع کرد و برای اسیران جنگی حقوقی قائل شد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نیز در دنیا نخستین شخصیتی است که قوانین عادلانه جنگ را به طور جامع بیان و در نبردهای صدر اسلام رعایت کردند و برای اسیران حق حیات و زندگی را به رسمیت شناختند. اسیران جنگی، در نظام جهاد اسلامی دارای حقوق شناخته شده ای هستند که فراتر از حقوقی است که در کنوانسیون های ژنو مقرر شده است.به اسارت گرفتن نیروهای رزمنده دشمن اگر برای مقاصد تجاری و سوء استفاده از اسرای دشمن باشد، در قرآن به عنوان امری مخالف شئونات دین و رسالت انبیاء تلقی شده است و اگر به منظور ناتوان کردن دشمن و وادار کردن طرف متخاصم به دست کشیدن از جنگ باشد، بی گمان مجاز بوده و در راستای اهداف بشردوستانه جهاد قرار دارد. احترام به دشمن در ارزشهای اسلامی یک التزام است؛ دین مبین اسلام مبانی احکام خود را بر کرامت و اصالت انسانیت نهاده و صیانت از آزادی و حقوق مشروع انسان را به عنوان یک اصل مورد تایید قرار داده و بر این اساس انسان چه آزاد و چه اسیر از حقوق مشروعی برخوردار است که لازم الرعایه است. ✍ دکتر خیرالله پروین استاد گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران #استادیار @AssistantProfessor

🔹 بررسی پارامترهای سیاسی-اقتصادی افول ایالات متحده آمریکا به همان اندازه که برآمدن و ظهور قدرت ها در عرصه جهانی امری طبیعی است، افول و فرود آن‌ها نیز امری طبیعی است. عوامل متعددی بسته به نوع قدرت برتری در این صعود و افول نقش دارند؛ جنگ، اقتصاد، هزینه‌های ناشی از ابرقدرت بودن، سیاست‌های جهانی، افول ایدئولوژی ها و مواردی از این دست از مهمترین دلایل این افول هستند. ایالات متحده آمریکا که دوران صعود در عرصه جهانی را از قرن نوزدهم آغاز کرده بود، پس از پایان جنگ سرد و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به عنوان یک قدرت هژمون در عرصه بین‌الملل شناخته شد. با این وجود از همان زمان نشانه هایی مبنی بر افول این قدرت نیز قابل مشاهده بود. مطالعات نشان داده که ایالات متحده از نظر شاخص‌های سیاسی همانند دمکراسی، حقوق بشر، قدرت نرم (آموزش، تحصیلات تکمیلی و تعداد دانشجویان خارجی،کمک به کشورهای کمتر برخوردار و...)، قدرت نظامی(بودجه نظامی و هزینه‌های نظامی قدرت‌های رقیب) ، قدرت اقتصادی و سایر شاخص های برتری هژمونیک، فاصله اش با سایر رقبای جهانی در حال کاهش است.  #استادیار @AssistantProfessor

🔹 کژکارکردهای وهابیسم و تعمیق شکاف بن سلمان با وهابیون عربستان سعودی حضور محمد بن سلمان در مقام ولیعهدی و اصلاحات وسیع وی، نظام سعودی را با تحولات عمیقی مواجه نموده و جایگاه علمای اعظم وهابی را با تهدیدات عمده ای مواجه نمود ... [حال] سوال [آن است] که جایگاه وهابیسم سنتی در عربستان سعودی از زمان به روی کارآمدن محمد بن سلمان در مقام ولایتعهدی چه تغییراتی کرده است؟ فرضیه [مفروض] تاکیدی است بر این مسئله که از زمان تصدی ولایتعهدی بن سلمان، شکاف ها میان او و وهابیون تعمیق یافته است. ... یافته ها نشان دهنده چهار مرحله کلان است. در مرحله نخست؛ وهابیسم سنتی و ایدئولوگ های محافظه کار آن مشکل بزرگ عربستان برای توسعه و الگوبرداری از غرب هستند. در مرحله دوم بن سلمان معتقد است که دامنه اختیارات گسترده علمای وهابی، بافت مذهبی و فقدان حضور طبقات روشنفکر و حامی تفکرات اصلاحات، علل و عوامل این مشکلات می باشد. در مرحله ترسیم ذهنی آرمانشهر بن سلمان معتقد است بایستی به تحقق سکولاریسم و شخصی سازی مذهب در عربستان، توقف تدریجی صدور ایدئولوژی وهابیسم و بنیادگرایی به کشورهای منطقه و الگو سازی سکولاریسم سعودی برای اعراب خاورمیانه اقدام نماید و در نهایت در مرحله چهارم یا ارائه درمان بن سلمان عقیده دارد بایستی به کاهش چشمگیر دامنه اختیارات علمای اعظم وهابی، احیای حقوق زنان، کمرنگ شدن ارزش های دینی و اسلامی، شکلگیری طبقه جدید روشنفکران حامی غرب و حذف تدریجی آموزه های وهابیسم از نظام آموزشی عربستان سعودی مبادرت نماید. #استادیار @AssistantProfessor

🔶 اثبات وجود خدا با روشی ساده و آسان نیوتن، منجم و ریاضی دان مشهور به یک مکانیک ماهر دستور داد که ماکت کوچکی از منظومه شمسی بسازد سیارات این منظومه توپهای کوچکی بودند که با تسمه به یکدیگر پیوسته بودند و برای آن هندل کوچکی قرار داده که با حرکت آن تمام توپها به طرز بسیار جالبی در مدار خود حرکت می کردند و دور هسته مرکزی به گردش در می آمدند. یکروز نیوتن کنار میز مطالعه خود نشسته بود و این ماکت هم در مقابلش قرار داشت در این هنگام دوست او که یک دانشمند ماتریالیست(بی خدا) بود وارد شد هنگامیکه چشمش به آن ماکت زیبا افتاد تعجب کرد و زمانیکه نیوتن هندل ماکت را حرکت داد و آن سیارات با سبکی جالب به دور هسته مرکزی حرکت کرد تعجب آن دانشمند بیشتر شد و فریاد زد: وه! چه چیز جالبی چه کسی این را ساخته است؟! نیوتن جواب داد هیچکس، خودش تصادفا بوجود آمده است. دانشمند مادی گفت آقای نیوتن فکر کردید من احمقم چگونه ممکن است این ماکت با این سبک جالب خودش تصادفا بوجود آمده باشد نه تنها سازنده دارد بلکه سازنده اش نابغه بوده است، اینجا بود که نیوتن به آرامی برخاست و دست روی شانه آن مادی گذاشت و گفت دوست من آنچه شما می بینید جز یک ماکت کوچک نیست که از روی سیستم واقعی عظیم منظومه شمسی ساخته شده است با این حال شما حاضر نیستید بپذیرید که تصادفا و خودبخود بوجود آمده باشد پس چگونه اعتقاد دارید خود منظومه شمسی با همه وسعت و پیچیدگی که دارد آفریننده ای عاقل و قادر نداشته و بدون سازنده است اینجا بود که دانشمند مادی شرمنده شد و جوابی برای گفتن نداشت آری این همان برهان نظم برای وجود آفریدگار قادر و تواناست. #استادیار @AssistantProfessor

📚 مقاله علمی: استفاضه مبنای اماره تحقیق محلی ✍ شادی حسنی ✍ دکتر منصور امیرزاده جیرکلی ✍ دکتر جواد محمد علیزاده #استادیار @AssistantProfessor

🔶 تاملی بر حکم ابطال روزه با فرو بردن سر در آب روزه، یکی از واجبات شرعی و از فروع دین است که لوازم و موانع آن را شارع مقدس، بیان می‌کند. فرو بردن سر در آب توسط فرد روزه دار از جمله مباحثی است که اختلاف دیدگاه در مورد مفطر بودن یا نبودن آن، بسیار است. مشهور فقها این عمل را حرام و یکی از مفطرات روزه می دانند که قضا و کفاره را در پی خواهد داشت، امابرخی دیگر فقط قائل به حرمت این عمل بوده ولی آن را مبطل ندانسته اند، و گروهی دیگر از فقها حتی حرمتی نیز برای آن قائل نشده و صرفا حکم به کراهت داده اند. ... [نتایج حاصل از تحقیق] نشان می دهد ادله قول مشهور قابل مناقشه بوده و اثبات حرمت ، قضا و کفاره برای این عمل جای تامل جدی دارد. لذا قول به کراهت که برگزیده فقیه معاصر ایه الله سیستانی می باشد از قوت بیشتری برخوردار بوده و دیدگاه مختار است. ✍ دکتر محمدرضا کیخا دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان #استادیار @AssistantProfessor

🔶 تأثیر حدوث عذر عام بر عقد مزارعه از منظر فقه و حقوق عذر عام به عنوان عاملی خارج از اراده متعهد، به نحوی که توان پیش بینی و دفع آن وجود ندارد، باعث برداشته شدن تکلیف متعهد در پایبندی به مفاد تعهدات در عقود لازم می شود. از جمله این عقود لازم که می تواند تعهدات ناشی از آن، تحت تاثیر عذر عام قرار گیرد، عقد مزارعه است. مباحث عذرعام در منابع حقوقی بیشتر تحت عنوان قوه قاهره یا فورس ماژور مطرح شده است. اما در منابع فقهی با عنوان «عذر عام» مورد توجه واقع شده است. این موضوع در برخی از ابواب فقهی به ویژه در عقد مزارعه - به دلیل کثرت ابتلا- مورد توجه خاص فقیهان قرار گرفته و ابعاد و احکام مختلف آن هر چند به صورت پراکنده؛ مورد بحث واقع شده است. در مزارعه، عذر عام ممکن است در هنگام انعقاد عقد وجود داشته یا در اثناء مدت مزارعه حادث شود. وجود عذر عام در زمان انعقاد عقد مزارعه، موجب باطل بودن عقد از اساس است؛ چرا که عذر عام باعث می شود انتفاع از زمین به عنوان یکی از ارکان اساسی عقد مزارعه، منتفی گردد. اما در مورد حدوث عذر عام در اثناء مدت مزارعه و تاثیر آن بر عقد،اختلاف نظر وجود دارد. برخی پیدایش عذر عام را اگر چه برای متعهدله موجب ایجاد حق فسخ می دانند اما صحت عقد را استصحاب می نمایند. در مقابل برخی بر این عقیده اند که در این فرض عقد مزارعه منفسخ می شود. نظر اخیر که در ماده 527 قانون مدنی ایران نیز مورد توجه واقع شده از مبانی قوی تری برخوردار است؛ چرا که عذر عام باعث از بین رفتن قابلیت انتفاع از زمین می شود و قابلیت انتفاع از زمین به عنوان یکی از ارکان عقد مزارعه، نه تنها در تاسیس عقد مزارعه شرط است بلکه در تداوم آن نیز شرط و از ارکان وجودی عقد مزارعه است. ✍ دکتر جعفر زنگنه شهرکی عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی #استادیار @AssistantProfessor

🔹چالش های فقهی و حقوقی پیوند بیضه و تخمدان و آثار مترتب بر آن درمان ناباروری مسأله‌ای است که موجب بازشدن دریچه‌های جدیدی در علوم پزشکی و غیر پزشکی شده است. از آنجا که روش‌های مرسوم درمان ناباروری، مانند لقاح داخل‌ رحمی، لقاح خارج‌ رحمی، اهدای جنین، اهدای گامت‌ و رحم جایگزین و... از دیدگاه فقها دارای برخی اشکالاتی است، به نظر می‌رسد باید برای ادامه کار درمان ناباروری، به راه‌کارهای دیگری اندیشید. سیر پیشرفت در حوزه علوم پزشکی و مسائل مبتلا به آن در حوزه فقه، چنان است که باید روش‌های جدید و ابداعات درمانی را مورد نقد و بررسی قرار داد تا بتوان راه‌کارهای علمی مبتنی بر رعایت اصول و قواعد فقهی برای آن پیدا کرد. از دیدگاه فقهی و حقوقی موضوع پیوند دستگاه‌های مولد تولید مثل با توجه به نقش آن در درمان ناباروری، درخور نگاه جدی است. این روش درمانی از نظر تجربی در مراکز پزشکی حتی در غرب، مراحل مقدماتی خود را در حال گذراندن است. اهمیت توجه به این موضوع، از آن رو است که حفظ نسل برای انسان‌های نابارور و نیز بهبود و سلامت زندگی آنان، دستاوردی است که پیوند بیضه و تخمدان می‌تواند برای این‌گونه افراد داشته باشد، زیرا ناباروری در موارد بسیاری سبب ایجاد صدمات شدید روحی و روانی برای زوجه، زوج یا هر دو می‌شود و چه بسا گاهی منجر به طلاق ـ که خود یک آسیب بزرگ اجتماعی و مکروه‌ترین حلال شرع مقدس است ـ می‌شود. ضرورت انجام پیوند بیضه و تخمدان، بررسی و تبیین مبانی فقهی و حقوقی جواز و عدم جواز و آثار و دستاورد این نوع پیوند برای زوجین، برخورداری از بیضه و تخمدان پیوندی به منزله عضو اصلی بدن، در نتیجه منجر می‌شود فرزند تولدیافته، فرزند مشروع محسوب شود و بر اساس آن، تمام حقوق و تکالیف شرعی و قانونی پدر و مادر نسبت به فرزند و فرزند نسبت به والدین، مانند نسب کودک، صحت وصیت برای این نوع حمل، مسؤولیت والدین در برابر اعمال و رفتار ضمان‌آور فرزندان و برخورداری فرزندان از منافع، نفقه، نام خانوادگی، حق اقامتگاه، حق تابعیت و... رخ بنماید. ✍ دکتر سید محسن آزیز ✍ دکتر محمد خانی ✍ دکتر محمد اردمه #استادیار @AssistantProfessor