ئـ یا یـ
پاییز را با همزه بنویسیم یا با ی؟ پاییز یا پائیز؟ پایین یا پائین؟
این دو کلمه فارسیاند. نباید برایشان همزه بهکار ببرید: پس پاییز، پایین درست است.
حالا برعکسش: رئیس و ارائه.
رئیس و ارائه حتماً باید با همزه بیایند. دستور خط فرهنگستان هم همین را گفته: رئیس نه رییس و ارائه، نه ارایه.
https://eitaa.com/avayvazhegan
اهمیت کهنخوانی
آقای خرمشاهی یک مقاله دارد در کتاب ترجمهکاوی به نام «فایدۀ خواندن متون کهن برای مترجمان».
در خاطره جالبی میگوید: مرحوم حسن حبیبی، رئیس وقت فرهنگستان زبان و ادب فارسی که همان زمان معاون اول رئیسجمهور بود، یکبار پیش من گفت: «دولت میخواهد سوبسیدها را هدفمند کند. کاش ما به جای سوبسید واژهای داشتیم که دیگر این کلمه انگلیسی در دهان مردم جا نمیافتاد!» آقای خرمشاهی میگوید: «کاری ندارد. بگذارید یارانه.» آقای حبیبی میگوید: «این را از کجا آوردهای؟!» میگوید: «از شعری از مولانا.» و بعد آن بیت را میخواند و در آن کتاب نوشته.
هرکه زین رنج مرا باز یکی یارانه
بکند در عوض آن بکنم من صد بار
https://eitaa.com/avayvazhegan
هر متنی به ویرایش نیاز دارد
ویراستار در یک قدمی شماست. فقط کافی است اراده کنید.
در کمترین زمان ممکن، نوشتههایتان به آثاری فاخر تبدیل میشوند.
"مؤسسه ویراستاری آوای واژگان" جایی برای ویرایش، جایی برای آموزش
https://eitaa.com/avayvazhegan
دستورات یا دستورها؟
واژه دستور فارسی و جمع آن دستورها است. معرب این کلمه دستور به ضم اول و جمع آن در عربی دساتیر است.
بنابر این دستورات در عربی کاربردی ندارد و در فارسی نادرست است.
https://eitaa.com/avayvazhegan
مبارک باد / مبارکباد
این دو را نباید به جای هم به کار برد. مبارک باد مرکب از صفت و فعل است و در دو کلمه جدا نوشته میشوند.
ولادت حضرت مهدی(عج) بر ملت ایران مبارک باد.
اما اگر سر هم نوشته شود اسم مرکب است به معنای "تهنیت، تبریک"
تا شدم حلقهبهگوش در میخانه عشق
هر دم آید غمی از تو به مبارکبادم
https://eitaa.com/avayvazhegan
آتش گشودن
این ترکیب جعلی ترجمه لفظ به لفظ ouvrir le feu فرانسوی و to open fire انگلیسی است. خبرگزاریها و نظامیها بیشتر آن را به کار میبرند.
سربازان به روی جمعیت آتش گشودند.
به جای آتش گشودن میتوان اصطلاحات به آتش بستن، تیراندازی کردن، شلیک کردن و آتش کردن را به کار برد.
تعدادی واژه بیهوده مانند: ترابری، تک، پاتک، آفند، پدافند و آماد نیز ساخته شدهاند که غلط هستند.
https://eitaa.com/avayvazhegan
اثاثیه
در عربی اثاثیه نیامده است. به جای آن اثاث به معنی لوازم خانه گفته میشود و واحد آن اثاثه است.
در فارسی به جای اثاثیه بهتر است اثاث به کار برود.
https://eitaa.com/avayvazhegan
❌ ننویسیم >>> آنها
✅ بنویسیم >>> آنها
❌ ننویسیم >>> اینها
✅ بنویسیم >>> اینها
https://eitaa.com/avayvazhegan
نویسنده کیست؟
از میان پاسخهایی که به پرسش بالا دادهاند، شاید بهترین پاسخ این باشد نویسنده کسی است که نوشتن برای او آسان است، اگرچه محصول کارش میانه باشد؛ زیرا اصل نویسندگی، بر سادگی و روانی و آسانی لفظ است؛ مگر در جایی که نویسنده قصدش اظهار ذوق و هنر و پیداکردن شگفتی و حیرت در خواننده باشد.
پس نویسنده کسی است که از نوشتن نمیهراسد؛ بلکه آن را دوست دارد و از آن لذت میبرد. این گمان که نویسنده باید با هر نوشتهٔ خود خوانندهاش را شگفتزده کند و به تحسین و اعجاب وادارد، دور از آبادی است. اگر کسی به همان راحتی که میگوید بنویسد، نویسنده است؛ اگرچه دیگران با سختی و رنج فراوان، بهتر از او بنویسند. نویسنده خطاطی است که اگر خوش یا ممتاز نمیتواند بنویسد، خوانا میتواند بنویسد.
رضا بابایی، بهتر بنویسیم، چ۳، قم: ادیان، ۱۳۹۵
https://eitaa.com/avayvazhegan
نکته
هرگاه شناسۀ فعلهای اسنادی (ام، ای، است، ایم، اید، اند)، پس از کلمهای بیاید که به مصوت (او) پایان ختم شود «ی» میانجی میگیرد.
مثال:
بیشتر افراد شرکت کننده در این همایش دانشجویند.
https://eitaa.com/avayvazhegan
نه فارسی را پاس داشتیم و نه عربی را
مظیف یا مضیف؟
هر متنی به ویراستاری نیاز دارد.
https://eitaa.com/avayvazhegan