هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا» و هنگامی که به آنان گفته شود: «برای خداوند رحمان سجده کنید!» می‌گویند: «رحمان چیست؟! (ما اصلاً رحمان را نمی‌شناسیم!) آیا برای چیزی سجده کنیم که تو به ما دستور می‌دهی؟!» (این سخن را می‌گویند) و بر نفرتشان افزوده می‌شود! (سوره مبارکه فرقان، آیه ۶۰) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: از آنجا که در آیات پیشین، سخن از عظمت و قدرت خدا بود و هم وسعت رحمت او، در آیه مورد بحث، مى افزاید: هنگامى که به آنها گفته شود براى خداوند رحمان ـ که سراسر وجود شما غرق رحمت او است ـ سجده کنید آنها از روى کبر و غرور، و یا از سر استهزاء، مى گویند: رحمان چیست؟! (وَ إِذا قِیلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمنِ قالُوا وَ مَا الرَّحْمنُ). ما اصلاً رحمان را نمى شناسیم، و این کلمه براى ما مفهوم روشنى ندارد. آیا ما براى چیزى سجده کنیم که تو به ما دستور مى دهى؟! (أَ نَسْجُدُ لِما تَأْمُرُنا). ما زیر بار هیچ کس نمى رویم، و تابع فرمان این و آن نخواهیم شد! این سخن را مى گویند و بر نفرت و دوریشان از خدا افزوده مى شود (وَ زادَهُمْ نُفُوراً). 🌺🌺🌺 بدون شک، مناسب‌ترین نام از نامهاى خدا براى دعوت به خضوع و سجده در برابر او، همان نام پر جاذبه رحمان، با مفهوم رحمت گسترده اش مى باشد، ولى آنها به خاطر کوردلى و لجاجت، نه تنها انعطافى در برابر این دعوت نشان ندادند، بلکه به سخریه و استهزاء پرداخته و از روى تحقیر گفتند: رحمان چیست؟ همان گونه که فرعون در برابر دعوت موسى(علیه السلام) گفت: وَ ما رَبُّ الْعالَمِیْنَ: پروردگار جهانیان چیست؟( آنها حتى حاضر نبودند بگویند کیست؟! جمله بعد، نیز گواه این حقیقت است; زیرا آنها مى گویند: آیا ما مطیع فرمان تو شویم و به دستور تو سجده کنیم (أَ نَسْجُدُ لِما تَأْمُرُنا). اما به حکم آن که تبلیغات رهبران الهى تنها در دلهاى آماده اثر مى گذارد کوردلان لجوج نه تنها بهره اى نمى گیرند، بلکه بر نفرتشان افزوده مى شود; چرا که آیات قرآن، همچون دانه هاى حیات بخش باران است که در باغ، سبزه و گل مى رویاند و در شوره زار خس! لذا جاى تعجب نیست که بگوید: وَ زادُهُمْ نُفُوراً . (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۰ سوره‌ مبارکه فرقان)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُّنِيرًا» جاودان و پربرکت است آن (خدایی) که در آسمان منزلگاه‌هائی برای ستارگان قرار داد؛ و در میان آن، چراغ روشن و ماه تابانی آفرید! (سوره مبارکه فرقان، آیه ۶۱) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: آیه بعد، در حقیقت پاسخى است به سؤال آنها که مى گفتند: رحمان چیست؟ ـ هر چند آنها این سخن را از روى سخریه مى گفتند اما قرآن پاسخ جدى به آنها مى گوید ـ مى فرماید: پر برکت و با عظمت است آن خدائى که در آسمان برج هائى قرار داد (تَبارَکَ الَّذِی جَعَلَ فِی السَّماءِ بُرُوجاً). بروج جمع برج در اصل، به معنى ظهور است، و لذا آن قسمت از دیوار اطراف شهر، یا محل اجتماع لشگر را که بلندتر و آشکارتر است برج مى نامند، و نیز به همین دلیل، هنگامى که زن زینت خود را آشکار سازد تَبَرَّجَتِ الْمَرْئَةُ مى گویند. این کلمه، به قصرهاى بلند نیز اطلاق مى شود. به هر حال، برج هاى آسمانى اشاره به صورت هاى مخصوص فلکى است که خورشید و ماه در هر فصل و هر موقعى از سال، در برابر یکى از آنان قرار مى گیرند مثلاً مى گویند: خورشید در برج حَمَل قرار گرفته، یعنى محاذى صورت فلکى حمل مى باشد، و یا قمر در عقرب است، یعنى کره ماه برابر صورت فلکى عقرب واقع شده (صور فلکى به مجموعه اى از ستارگان گفته مى شود که شکل خاصى در نظر ما دارند). 🌺🌺🌺 به این ترتیب، آیه، اشاره به منزلگاه هاى آسمانى خورشید و ماه کرده، و به دنبال آن اضافه مى کند: و در این برجها چراغ روشن و ماه نور بخشى قرار داد (وَ جَعَلَ فِیها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِیراً). در حقیقت، این آیه بیانگر نظم دقیق سیر خورشید و ماه در آسمان و نظام فوق العاده دقیقى است که میلیون ها سال بى کم و کاست، بر آنها حکم فرما است به گونه اى که منجمان آگاه مى توانند از صدها سال قبل وضع حرکت خورشید و ماه را در روز و ساعت معین نسبت به صدها سال بعد پیش بینى کنند. این نظامى که حاکم بر این کرات عظیم آسمانى است، شاهد گویائى بر وجود پروردگارى است که مدبر و اداره کننده عالم بزرگ هستى مى باشد. آیا با این همه نشانه هاى روشن، با این منازل بدیع و دقیق خورشید و ماه باز او را نمى شناسید و مى گوئید: مَا الرَّحْمانُ؟! اما این که چرا خورشید را سراج نامیده؟ و ماه را با صفت منیر همراه نموده؟ ممکن است دلیلش این باشد که سراج به معنى چراغ است که نور از درون خودش سرچشمه مى گیرد، و این متناسب با وضع خورشید است که طبق تحقیقات مسلّم علمى، نورش از خود او است. بر خلاف ماه، که نورش از پرتو خورشید است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۱ سوره‌ مبارکه فرقان)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا» و او همان کسی است که شب و روز را جانشین یکدیگر قرار داد برای کسی که بخواهد متذکّر شود یا شکرگزاری کند (و آنچه را در روز کوتاهی کرده در شب انجام دهد و به عکس). (سوره مبارکه فرقان، آیه ۶۲) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: آیه مورد بحث، باز به معرفى پروردگار عالم ادامه داده و بخش دیگرى از نظام هستى را بازگو مى کند، مى گوید: او کسى است که شب و روز را جانشین یکدیگر قرار داد، براى آنها که بخواهند متذکر شوند و یا شکرگزارى کنند (وَ هُوَ الَّذِی جَعَلَ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرادَ أَنْ یَذَّکَّرَ أَوْ أَرادَ شُکُوراً). این نظام بدیع، که بر شب و روز حاکم است، و متناوباً جانشین یکدیگر مى شوند، و میلیونها سال این نظم ادامه دارد، ـ نظمى که اگر نبود زندگى انسان بر اثر شدت نور و حرارت یا تاریکى و ظلمت به تباهى مى کشید ـ براى آنها که مى خواهند خدا را بشناسند، دلیل جالبى است. اگر کره زمین در حرکت دورانى تندتر و یا کندتر از امروز مى چرخید، در یک صورت شبها آن قدر طولانى مى شد که همه چیز منجمد مى گشت، و روزها آن قدر طولانى که نور آفتاب همه چیز را مى سوزاند. و در صورت دیگر، فاصله کوتاه شب و روز، تأثیر آنها را خنثى مى کرد، به علاوه قوّه گریز از مرکز، آن قدر بالا مى رفت که موجودات زمینى را به خارج از کره زمین پرتاب مى نمود! خلاصه، مطالعه این نظام از یکسو، فطرت خداشناسى را در انسان بیدار مى سازد (و شاید تعبیر به تذکر و یاد آورى اشاره به همین حقیقت است) و از سوى دیگر، روح شکر گزارى را در او زنده مى کند، که با جمله أَوْ أَرادَ شُکُوراً به آن اشاره شده است. 🌺🌺🌺 قابل توجه این که در بعضى از روایات که از پیامبر(صلى الله علیه وآله) و یا ائمه معصومین(علیهم السلام) در تفسیر آیه، نقل شده، چنین مى خوانیم: جانشین شدن شب و روز نسبت به یکدیگر براى آن است که اگر انسان در یکى از وظائف خویشتن در عبادت پروردگار کوتاهى کرده، در دیگرى جبران یا قضا کند . این معنى ممکن است تفسیر دومى براى آیه باشد، و از آنجا که آیات قرآن داراى بطون است، منافات با معنى اول نیز ندارد. در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: هر عبادت و اطاعتى که در شب از تو فوت شد، در روز قضا کن، خداوند تبارک و تعالى مى فرماید: وَ هُوَ الَّذِی جَعَلَ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرادَ أَنْ یَذَّکَّرَ أَوْ أَرادَ شُکُوراً: (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۲ سوره‌ مبارکه فرقان)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه فرقان آیه: ۶۰_۶۲ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی‌تکبّر بر زمین راه می‌روند؛ و هنگامی که جاهلان آن‌ها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آن‌ها سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند)؛ (سوره مبارکه فرقان، آیه ۶۳) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: از این آیات به بعد، بحث جامع و جالبى پیرامون صفات ویژه بندگان خاص پروردگار که تحت عنوان عباد الرحمان آمده، مطرح مى شود و در حقیقت تکمیلى است براى آیات گذشته که مشرکان لجوج، هنگامى که نام خداوند رحمان برده مى شد، از سر استهزاء و غرور مى گفتند: رحمان چیست؟ و دیدیم قرآن ضمن دو آیه، خداوند رحمان را به آنها معرفى کرد. اکنون نوبت این رسیده که بندگان خاص این خداوند رحمان را معرفى کند، جائى که بندگان او این قدر عالى مقام و با شخصیت اند، عظمت خداى رحمان را بهتر مى توان درک کرد. این آیات سیزده صفت از صفات ویژه آنان را بیان مى کند که بعضى به جنبه هاى اعتقادى ارتباط دارند، و برخى اخلاقى، و پاره اى اجتماعى، قسمتى جنبه فردى دارد و بخش دیگرى جمعى است، و روى هم رفته مجموعه اى است از والاترین ارزشهاى انسانى. 🌺🌺 نخست مى گوید: بندگان خاص خداوند رحمان، کسانى هستند که با آرامش و بى تکبر بر روى زمین راه مى روند (وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الأَرْضِ هَوْناً). در واقع، نخستین توصیفى که از عباد الرحمان شده است، نفى کبر، غرور و خودخواهى است که در تمام اعمال انسان و حتى در کیفیت راه رفتن او آشکار مى شود; زیرا ملکات اخلاقى، همیشه خود را در لابلاى اعمال، گفتار و حرکات انسان نشان مى دهند، تا آنجا که از چگونگى راه رفتن یک انسان، مى توان با دقت و موشکافى به قسمت قابل توجهى از اخلاق او پى برد. آرى، آنها متواضعند، و تواضع کلید ایمان است، در حالى که غرور و کبر کلید کفر محسوب مى شود. در زندگى روزمره، با چشم خود دیده ایم و در آیات قرآن نیز کراراً خوانده ایم: متکبران مغرور، حتى حاضر نبودند به سخنان رهبران الهى گوش فرا دهند، حقایق را به باد مسخره مى گرفتند، و دید آنها فراتر از نوک بینى آنها نبود، آیا با این حالت کبر، ایمان آوردن امکان پذیر است؟! آرى، این مؤمنان، بنده خداوند رحمانند، و نخستین نشانه بندگى، همان تواضع است. دومین وصف آنها حلم و بردبارى است.چنان که قرآن در ادامه همین آیه مى گوید: و هنگامى که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار مى دهند و به جهل و جدال و سخنان زشت مى پردازند، در پاسخ آنها سلام مى گویند (وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً). سلامى که نشانه بى اعتنائى، توأم با بزرگوارى است، نه ناشى از ضعف... (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۳ سوره‌ مبارکه فرقان)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا» کسانی که شبانگاه برای پروردگارشان سجده و قیام می‌کنند. (سوره مبارکه فرقان، آیه ۶۴) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: این آیه، به سومین ویژگى آن‌ها که عبادت خالصانه پروردگار است پرداخته، مى گوید: آن‌ها کسانى هستند که شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قیام مى کنند (وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً). 🌺🌺🌺 در ظلمت شب، که چشم غافلان در خواب است و جائى براى تظاهر و ریا وجود ندارد، خواب خوش را بر خود حرام کرده، و به خوش تر از آن که ذکر خدا و قیام و سجود در پیشگاه با عظمت او است، مى پردازند، پاسى از شب را به مناجات با محبوب مى گذرانند، و قلب و جان خود را با یاد و نام او روشن مى کنند. 🌺🌺🌺 گرچه جمله یَبِیْتُون دلیل بر این است که آن‌ها شب را با سجود و قیام به صبح مى آورند، ولى معلوم است، منظور بخش قابل ملاحظه اى از شب است، و یا اگر تمام شب باشد، در بعضى از مواقع چنین است. ضمناً، تقدیم سجود بر قیام به خاطر اهمیت آن است، هر چند در موقع نماز عملاً قیام مقدم بر سجود است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۴ سوره‌ مبارکه فرقان)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه فرقان آیه: ۶۳_۶۴ @ayehsobh