❇ تفســــــیر ❇
در آیات گذشته دو ایراد از ناحیه مخالفان به پیامبر(صلى الله علیه وآله) شد که یکى از آنها باطل بودنش واضح بوده، لذا قرآن به پاسخ آن نپرداخته، و آن این که گفتند: ما اگر بخواهیم مى توانیم مثل قرآن را بیاوریم. مسلماً این یک ادعاى کاذب و تو خالى بود و اگر مى توانستند حتماً آورده بودند، بنابراین نیازى به پاسخ نداشته است.
ایراد دوم آنها این بود که اگر این آیات حق است و از طرف خدا است پس ما را مجازات کند و بلا بر ما فرود آورد. قرآن در سومین آیه مورد بحث به آنها چنین پاسخ مى دهد:
هیچ گاه خداوند آنها را مجازات نخواهد کرد در حالى که تو در میان آنها هستى (وَ ما کانَ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ).
در حقیقت وجود پر برکت تو که رحمة للعالمین است، مانع از آن خواهد بود که بر این گناهکاران بلا نازل گردد، و همانند اقوام گذشته که به طور دسته جمعى و یا انفرادى با وسائل مختلف از میان رفتند، نابود گردند.
پس از آن اضافه مى کند: همچنین خداوند آنها را مجازات نخواهد کرد در حالى که استغفار کنند (و از او تقاضاى عفو نمایند) (وَ ما کانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ).
🌼🌼🌼
در تفسیر این جمله، مفسران احتمالاتى داده اند:
بعضى گفته اند: منظور این است که بعضى از مشرکان بعد از گفتن جمله آیه قبل از گفتار خود پشیمان شده اند و عرضه داشته اند: غُفْرانَکَ رَبَّنا: خدایا ما را بر این گفتار ببخش! و همین سبب شد که حتى بعد از خروج پیامبر از مکّه گرفتار بلا و نابودى نشوند.
جمع دیگرى گفته اند: این جمله اشاره به باقیمانده مؤمنان در مکّه است; زیرا پس از هجرت پیامبر جمعى که قادر بر هجرت نبودند همچنان در مکّه باقى ماندند و وجود آنها که پرتوى از وجود پیامبر(صلى الله علیه وآله) بود مانع از نزول عذاب بر مشرکان مکّه شد.
این احتمال نیز وجود دارد که این جمله، مفهوم یک جمله شرطیه را دارد، یعنى اگر آنها از کردار خود پشیمان شوند و به درگاه خدا روى آرند و استغفار کنند مجازات الهى از آنها برداشته خواهد شد.
در عین حال جمع میان این احتمالات در تفسیر آیه نیز بعید نیست، یعنى ممکن است آیه اشاره به همه اینها باشد.
در هر حال، مفهوم آیه اختصاص به مردم عصر پیامبر ندارد، بلکه یک قانون کلى درباره همه مردم است. از این جهت در حدیث معروفى که در منابع شیعه از حضرت على(علیه السلام) و در منابع اهل تسنن از شاگرد على(علیه السلام)، ابن عباس نقل شده مى خوانیم:
در روى زمین دو وسیله امنیت از عذاب الهى بود: یکى از آنها (که وجود پیامبر بود) برداشته شد. هم اکنون به دومى (یعنى استغفار) تمسک جوئید... سپس آیه فوق را تلاوت فرمود.
از آیه فوق و این حدیث، روشن مى شود وجود پیامبران وسیله مؤثرى براى امنیت مردم در برابر بلاهاى سخت و سنگین، و پس از آن استغفار و توبه و روى آوردن به درگاه حق، عامل دیگرى است.
اما اگر عامل دوم نیز بر چیده شود جوامع بشرى هیچ گونه مصونیتى در برابر مجازات هاى دردناکى که به خاطر گناهانشان در انتظار آنهاست نخواهند داشت.
این تعبیر نشان مى دهد اگر استغفار نباشد بسیارى از گناهان مى توانند سرچشمه نزول بلاها شوند.
ذکر این نکته نیز لازم است که منظور از استغفار، گفتن و تکرار جمله خدایا مرا ببخش یا أَللّهُمَّ اغْفِرْ لِى نیست، بلکه روح استغفار یک حالت بازگشت به سوى حق و آمادگى براى جبران گذشته است.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۳، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
#اطعام_روز_غدیر
با سلام
گرچه داغدار غم از دست دادن ناگهانی پدرم هستم؛ اما از عید غدیر نمی توان غافل شد.
♦️ تصمیم گرفتیم إن شاءالله به مناسبت عید غدیر، اطعام برای نیازمندان داشته باشیم و ثواب آن را هدیه کنیم به روح همه پدران و مادرانی که ما را با معارف #اهلبیت_علیهم_السلام پرورش دادند.
لذا درخواست می‌شود کمک های نقدی خود به منظور تهیه و توزیع #اطعام بین نیازمندان در روز #عید_غدیر را تا ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ به شماره کارت زیر واریز فرمایید:
۶۰۳۷ ۹۹۷۴ ۵۲۸۸ ۲۰۶۲
(بانک ملی/ امیری)
با تشکر و التماس دعا🤲
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«وَ مَا لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَا كَانُوا أَوْلِيَاءَهُ ۚ إِنْ أَوْلِيَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»
چرا خدا آنها را مجازات نکند، با این که آنان از (عبادت موحّدان در کنار) مسجدالحرام جلوگیرى مى کنند در حالى که سرپرست (و متولى) آن نیستند؟! سرپرست آن، فقط پرهیزگارانند؛ ولى بیشتر آنها نمى دانند.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۳۴)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
در آیه بعد، مى گوید: اینها استحقاق عذاب الهى را دارند. چرا خداوند آنها را عذاب نکند و حال آن که مانع از رفتن مؤمنان به مسجدالحرام مى شوند (وَ ما لَهُمْ أَلاّ یُعَذِّبَهُمُ اللّهُ وَ هُمْ یَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ).
و این اشاره به زمانى است که مسلمانان در مکّه بودند و حق نداشتند آزادانه در کنار خانه خدا اقامه نماز جماعت کنند و با انواع مزاحمت ها و شکنجه ها رو به رو مى شدند.
و یا اشاره به ممانعت هائى است که بعد از انجام مراسم حج و عمره نسبت به مؤمنان به عمل مى آوردند.
عجیب این که این مشرکان آلوده، خود را صاحب اختیار و سرپرست این کانون بزرگ عبادت مى پنداشتند، ولى قرآن اضافه مى کند: آنها هرگز سرپرستان این مرکز مقدس نبودند (وَ ما کانُوا أَوْلِیاءَهُ).
هر چند خود را متولیان و صاحبان اختیار خانه خدا مى پنداشتند، تنها کسانى حق این سرپرستى را دارند که موحد و پرهیزکار باشند (إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلاَّ الْمُتَّقُونَ).
ولى غالب آنها از این واقعیت بى خبرند (وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ).
🌼🌼🌼
گر چه این حکم درباره مسجدالحرام گفته شده است، ولى در واقع شامل همه کانون هاى دینى، مساجد و مراکز مذهبى مى شود. متولیان و متصدیان آنها باید از پاک ترین، پرهیزکارترین و فعال ترین مردم باشند که این کانون ها را پاک، زنده، مرکز تعلیم، تربیت، بیدارى و آگاهى قرار دهند، نه مشتى افراد کثیف، وابسته، خود فروخته و آلوده، که این مراکز را تبدیل به دکه تجارتى و مرکز تخدیر افکار و بیگانگى از حق نسازند.
به عقیده ما اگر مسلمانان همین دستور اسلامى را درباره مساجد و کانون هاى مذهبى اجرا مى کردند امروز جوامع اسلامى شکل دیگرى داشت.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۴، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«وَ مَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلَّا مُكَاءً وَتَصْدِيَةً ۚ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ»
(آنها که مدّعى بودند ما هم نماز داریم،) نمازشان نزد خانه کعبه، چیزى جز سوت کشیدن و کف زدن نبود. پس بچشید عذاب (الهى) را به سبب آنچه انکار مى کردید!
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۳۵)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
عجیب تر این که آنها مدعى بودند نماز و عبادتى دارند و به کارهاى احمقانه خود، نعره زدن ها و کف زدن هاى در اطراف خانه خدا، نام نماز مى گذاشتند. به همین دلیل، قرآن اضافه مى کند: نماز آنها در کنار خانه کعبه، چیزى جز سوت کشیدن و کف زدن نبود (وَ ما کانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَیْتِ إِلاّ مُکاءً وَ تَصْدِیَةً).
🌼🌼🌼
در تاریخ مى خوانیم گروهى از اعراب در زمان جاهلیت به هنگام طواف خانه کعبه لخت مادرزاد مى شدند، سوت مى کشیدند و کف مى زدند و نام آن را عبادت مى گذاشتند.
و نیز نقل شده هنگامى که پیامبر (ص) در کنار حجرالاسود (رو به سوى شمال مى ایستاد که هم مقابل کعبه باشد و هم بیت المقدس! و) مشغول نماز مى شد، دو نفر از طایفه بنى سهم در طرف راست و چپ آن حضرت مى ایستادند یکى صیحه مى کشید و دیگرى کف مى زد، تا نماز پیامبر را مشوش کنند.
در ادامه این جمله مى گوید: اکنون که همه کارهاى شما حتى نماز و عبادتتان این چنین ابلهانه و زشت و شرم آور است مستحق مجازاتید پس بچشید عذاب الهى را به خاطر این کفرتان (فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۵، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
💠 امـام عـلـی علـیـه الـسـلام :
تـاریــخ گـذشـتگـان و آینـدگـان و
بـرنامه زنـدگی شمـا در قـرآن است.
✍ بحارالأنوار ، ج92 ، ص32
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
#اطعام_روز_غدیر
با سلام
گرچه داغدار غم از دست دادن ناگهانی پدرم هستم؛ اما از #روز_غدیر نمی توان غافل شد.
♦️ تصمیم گرفتیم إن شاءالله به مناسبت عید غدیر، اطعام برای نیازمندان داشته باشیم و ثواب آن را هدیه کنیم به روح همه پدران و مادرانی که ما را با معارف #اهلبیت_علیهم_السلام پرورش دادند.
لذا درخواست می‌شود کمک های نقدی خود به منظور تهیه و توزیع #اطعام بین نیازمندان در روز #عید_غدیر را تا ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ به شماره کارت زیر واریز فرمایید:
۶۰۳۷ ۹۹۷۴ ۵۲۸۸ ۲۰۶۲
(بانک ملی/ امیری)
با تشکر و التماس دعا🤲
ارتباط با مدیر کانال: @shahed
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ ۚ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ ۗ وَالَّذِينَ كَفَرُوا إِلَىٰ جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ»
کسانى که کافر شدند، اموالشان را براى بازداشتن (مردم) از راه خدا خرج مى کنند. آنان این اموال را (در این راه) صرف مى کنند، امّا مایه حسرت و اندوهشان خواهد شد. سپس شکست خواهند خورد. و (در جهان دیگر) کافران به سوى دوزخ گردآورى خواهند شد.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۳۶)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
شأن نزول:
در تفسیر على بن ابراهیم و بسیارى دیگر از تفاسیر چنین آمده است: آیه فوق در مورد جنگ بدر و کمک هاى مالى مردم مکّه نازل شده است; زیرا هنگامى که مشرکان مکّه به وسیله قاصد ابوسفیان از جریان آگاه شدند، اموال فراوانى جمع و جور کردند تا به جنگجویان خود کمک کنند، اما سرانجام شکست خورده، کشته شدند و به سوى آتش دوزخ شتافتند و آنچه را در این راه مصرف کرده بودند مایه حسرت و اندوهشان شد.
البته در آیه نخست اشاره به سایر کمک هاى آنها در مبارزاتشان بر ضد اسلام نیز هست و مسأله به طور کلى مطرح شده است.
بعضى نیز گفته اند: آیه درباره کمک هاى ابوسفیان براى استخدام دو هزار مزدور در جنگ اُحد نازل شده است.
ولى از آنجا که آیات در ردیف آیات مربوط به جنگ بدر قرار گرفته شأن نزول اول صحیح تر به نظر مى رسد.
🌼🌼🌼
تفسیر:
انفاق براى بازداشتن از راه خدا
شأن نزول آیه هر چه باشد، مفهوم آیه، یک مفهوم جامع است که تمام کمک هاى مالى دشمنان حق و عدالت براى پیشرفت مقاصد شومشان را در بر مى گیرد.
نخست مى گوید: کافران و دشمنان حق اموالشان را انفاق مى کنند تا مردم را از راه خدا باز دارند (إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ لِیَصُدُّوا عَنْ سَبیلِ اللّهِ).
اما این صرف اموال، هیچ گاه پیروزى براى آنها نمى آفریند به زودى این اموال را انفاق مى کنند اما سرانجام مایه حسرت و اندوهشان خواهد بود (فَسَیُنْفِقُونَها ثُمَّ تَکُونُ عَلَیْهِمْ حَسْرَةً).
سپس مغلوب طرفداران حق مى شوند (ثُمَّ یُغْلَبُونَ).
نه تنها در زندگى این جهان گرفتار حسرت و شکست مى شوند; که در سراى دیگر این کافران دسته جمعى به سوى دوزخ مى روند (وَ الَّذینَ کَفَرُوا إِلى جَهَنَّمَ یُحْشَرُونَ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۶، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَيَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلَىٰ بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعًا فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ»
(اینها همه) بخاطر آن است که خداوند (مى خواهد) ناپاک را از پاک جدا سازد، و ناپاکها را روى یکدیگر بگذارد، و همه را متراکم سازد، و (یکجا) در دوزخ قرار دهد. اینها همان زیانکارانند.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۳۷)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
پس از آن که در آیه گذشته سه نتیجه شوم انفاق هاى مالى دشمنان حق بازگو شد در آیه بعد مى فرماید: این حسرت و شکست و بدبختى براى آن است که خداوند مى خواهد ناپاک را از پاک در این جهان و جهان دیگر جدا سازد (لِیَمیزَ اللّهُ الْخَبیثَ مِنَ الطَّیِّبِ).
این یک سنت الهى است که براى همیشه، پاک و ناپاک، مخلص و ریاکار، مجاهد راستین و دروغین، کارهاى الهى و شیطانى ، برنامه هاى انسانى و ضد انسانى ناشناخته نمى مانند.
بلکه سرانجام صفوف از یکدیگر مشخص مى گردد، و حق جلوه خود را نشان خواهد داد، و البته این در صورتى است که طرفدارانش همانند مسلمانان راستین بدر از آگاهى و فداکارى کافى برخوردار باشند.
🌼🌼🌼
سپس اضافه مى کند: و براى آن است که خداوند ناپاک ها را به یکدیگر ضمیمه کند و همه را متراکم سازد، و در جهنم قرار دهد (وَ یَجْعَلَ الْخَبیثَ بَعْضَهُ عَلى بَعْضفَیَرْکُمَهُ جَمیعاً فَیَجْعَلَهُ فی جَهَنَّمَ).
خبیث و ناپاک از هر گروه و در هر شکل و لباس سرانجام شکل واحدى خواهند داشت، و پایان کار همه آنها زیان و خسران خواهد بود چنان که قرآن مى گوید: آنها زیانکارانند (أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۷، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَنتَهُوا يُغْفَرْ لَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ وَإِن يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ»
به کسانى که کافر شدند بگو: «چنانچه از مخالفت باز ایستند (و ایمان آورند،) گذشته آنها بخشوده خواهد شد.و اگر (به اعمال سابق) بازگردند، سنّت (خداوند در مورد) گذشتگان، (درباره آنها) جارى مى شود.» (و مجازات شدیدى خواهند شد).
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۳۸)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
غفران اعمال گذشته
مى دانیم روش قرآن این است که بشارت و انذار را با هم توأم مى کند; یعنى همان گونه که دشمنان حق را تهدید به مجازات هاى سخت و دردناک مى نماید، راه بازگشت را نیز به روى آنها باز مى گذارد.
آیه نخست از آیات مورد بحث، همین روش را دنبال مى کند و به پیامبر دستور مى دهد: به افرادى که کافر شده اند بگو: اگر از مخالفت و لجاجت و طغیان و سرکشى بازایستند و به سوى آئین حق باز گردند گذشته آنها بخشوده خواهد شد (قُلْ لِلَّذینَ کَفَرُوا إِنْ یَنْتَهُوا یُغْفَرْ لَهُمْ ما قَدْ سَلَفَ).
🌼🌼🌼
از این آیه استفاده مى شود با قبول اسلام، گذشته هر چه باشد مورد عفو قرار مى گیرد، و این همان چیزى است که در روایات اسلامى به عنوان یک قانون کلى آمده است.
منظور این است: اعمال و کارهاى خلاف، و حتى ترک فرائض و واجبات قبل از اسلام، به خاطر پذیرش اسلام، مورد عفو قرار خواهد گرفت و مجازات آنها از میان خواهد رفت و این قانون عطف به گذشته نمى شود. از این جهت در کتب فقه اسلامى مى خوانیم: بر شخصى که مسلمان مى شود حتى قضاء عبادات گذشته لازم نیست.
آنگاه اضافه مى کند: اما اگر از روش نادرست خود باز نایستند و به اعمال سابق باز گردند سنت خداوند در پیشینیان درباره آنها انجام مى شود (وَ إِنْ یَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الأَوَّلینَ).
منظور از این سنت، همان سرنوشتى است که دشمنان حق در برابر انبیاء، و حتى خود مشرکان مکّه در برابر پیامبر در جنگ بدر به آن گرفتار شدند.
همچنین در سوره اسراء آیه ۷۷ پس از ذکر در هم پیچیده شدن زندگى دشمنان اسلام مى خوانیم: سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا وَ لاتَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْویلاً:
این سنت ما درباره پیامبران پیشین است و این سنت هرگز دگرگون نمى شود .
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۸، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«وَ قَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ ۚ فَإِنِ انتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ»
و با آنها پیکار کنید، تا فتنه (و بت پرستى و سلب آزادى) برچیده شود، و دین (و پرستش) همه مخصوص خدا گردد. و اگر آنها (از اعمال نادرست خود) دست بردارند، (خداوند آنها را مى پذیرد.) خدا به آنچه انجام مى دهند؛ بیناست.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۳۹)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
از آنجا که در آیه قبل دشمنان را براى بازگشت به سوى حق دعوت کرده بود و این دعوت ممکن بود این فکر را براى مسلمانان ایجاد کند که دیگر دوران جهاد پایان یافته و هیچ راهى جز انعطاف و نرمش در پیش نیست، براى رفع این
اشتباه اضافه مى کند: با این دشمنان سرسخت مبارزه کنید و پیکار را همچنان ادامه دهید تا فتنه بر چیده شود و دین یکپارچه براى خدا باشد (وَ قاتِلُوهُمْ حَتّى لاتَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلّهِ).
فِتْنَه همان گونه که در تفسیر آیه ۱۹۳ سوره بقره گفته ایم، مفهوم وسیعى دارد که هر گونه اِعمال فشار را شامل مى شود، لذا گاهى در قرآن کلمه فتنه به معنى شرک و بت پرستى که انواع محدودیت ها و فشارها را براى جامعه در بر دارد گفته شده.
همچنین به فشارهائى که از ناحیه دشمنان براى جلوگیرى از گسترش دعوت اسلام و به منظور خفه کردن نداى حق طلبان و حتى باز گرداندن مؤمنان به سوى کفر به عمل مى آید فتنه اطلاق شده است.
در آیه فوق بعضى از مفسران فتنه را به معنى شرک و بعضى به معنى کوشش هاى دشمنان براى سلب آزادى فکرى و اجتماعى از مسلمانان گرفته اند.
ولى حق این است که مفهوم آیه، مفهوم وسیعى است که هم شرک را شامل مى شود و (به قرینه جمله وَ یَکُونَ الدِّیْنَ کُلُّهُ لِلّهِ ) و هم سایر فشارهائى که از طرف دشمنان به مسلمانان وارد مى شد.
🌼🌼🌼
در ذیل آیه بار دیگر در برابر شدت عمل، دست دوستى و محبت را به سوى آنها دراز مى کند و مى گوید: اگر از راه و روش خود دست بردارند خداوند به آنچه عمل مى کنند آگاه است و با لطف و مرحمت خاص خویش با آنان رفتار خواهد کرد (فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّاللّهَ بِما یَعْمَلُونَ بَصیرٌ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳۹، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh