❇ تفســــــیر ❇
در آیات گذشته قسمت هاى مهمى از احکام جهاد و درگیرى با دشمنان بیان شد، در آیات مورد بحث با ذکر قسمتى از احکام اسراى جنگى این بحث تکمیل مى شود; زیرا جنگ ها معمولاً با مسأله گرفتن اسیر توأمند، و طرز رفتار با اسراى جنگى از نظر جنبه هاى انسانى و هم چنین هدف هاى جهاد، فوق العاده اهمیت دارد.
نخستین مطلب مهمى را که در این زمینه بیان مى کند، این است که مى فرماید: هیچ پیامبرى حق ندارد اسیران جنگى داشته باشد، تا به اندازه کافى جاى پاى خود را در زمین محکم کند، و ضربه هاى کارى و اطمینان بخش بر پیکر دشمن وارد سازد (ما کانَ لِنَبِیّ أَنْ یَکُونَ لَهُ أَسْرى حَتّى یُثْخِنَ فِی الأَرْضِ).
یُثْخِنَ از ماده اثخان و از ریشه ثِخَن (بر وزن شِکَن) در اصل، به معنى ضخامت، غلظت و سنگینى آمده است، سپس به همین مناسبت به پیروزى و غلبه آشکار و قوت و قدرت و شدت اطلاق شده است.
گروهى از مفسران حَتّى یُثْخِنَ فِی الأَرْضِ را به معنى مبالغه و شدت در کشتار دشمن گرفته، مى گویند:
معنى این جمله این است که گرفتن اسیران جنگى باید بعد از کشتار فراوان دشمن باشد، ولى با توجه به کلمه فِی الأَرْضِ: در زمین و با توجه به ریشه این لغت، که به معنى شدت و غلظت است، روشن مى شود معنى اصلى جمله چنین نیست.
بلکه منظور اصلى، تفوق کامل بر دشمن و نشان دادن قوت، قدرت و محکم کردن سیطره خود بر منطقه است.
ولى از آنجا که گاهى در هم کوبیدن و کشتار دشمن، سبب تحکیم موقعیت مسلمانان مى شود، مى تواند یکى از مصادیق این جمله در شرایط خاصى، کشتار دشمن بوده باشد، نه مفهوم اصلى جمله!
به هر حال، آیه مورد بحث، مسلمانان را به یک نکته حساس جنگى توجه مى دهد، و آن این که هیچ گاه مسلمانان پیش از شکست کامل دشمن، نباید به فکر گرفتن اسیر باشند; زیرا چنان که از پاره اى از روایات استفاده مى شود، بعضى از مسلمانان تازه کار در میدان بدر سعى داشتند دشمن را تا ممکن است اسیر کنند; براى این که طبق معمول جنگ هاى آن روز، پس از خاتمه جنگ، مبلغ قابل ملاحظه اى به نام فِدْیَه یا فِداء مى گرفتند و اسیران را در مقابل آن آزاد مى کردند.
این کار ممکن است بعضى از مواقع کار خوبى محسوب شود، ولى قبل از اطمینان کامل از شکست دشمن ،کار خطرناکى است; زیرا مشغول شدن به گرفتن اسیران و بستن دستهاى آنها و انتقال آنان به یک محل مناسب در بسیارى از اوقات، جنگجویان را از اصل هدف جنگ باز مى دارد، و چه بسا به دشمن زخم خورده امکان مى دهد، حملات خود را تشدید و جنگجویان را در هم بکوبند.
بنابراین، گرفتن اسیر، تنها در صورتى مجاز است که اطمینان کامل از پیروزى بر دشمن حاصل شود، در غیر این صورت باید با ضربات قاطع، کوبنده و پى در پى قدرت و نیروى دشمن مهاجم را از کار بیندازد.
🌼🌼🌼
سپس آن گروه که بر خلاف این دستور رفتار کردند را مورد ملامت قرار داده، مى فرماید: شما تنها به فکر جنبه هاى مادى هستید و متاع ناپایدار دنیا را مى خواهید، در حالى که خداوند سراى جاویدان و سعادت همیشگى را براى شما مى خواهد (تُریدُونَ عَرَضَ الدُّنْیا وَ اللّهُ یُریدُ الآْخِرَةَ).
عَرَض به معنى امور ناپایدار است و از آنجا که سرمایه هاى مادى این جهان پایدار نمى مانند عَرَضَ الدُّنْیا به آنها گفته شده.
البته همان طور که گفتیم، توجه به جنبه هاى مادى اسیران جنگى و غفلت از اهداف نهائى، یعنى پیروزى بر دشمن، نه تنها به سعادت و پاداش اخروى لطمه مى زند، که از نظر زندگى این جهان، سربلندى، عزت و آرامش نیز زیان بخش است، و هرگز نباید به خاطر منافع آنى و زودگذر، منافع مستمر آینده را به خطر افکند!
و در پایان آیه مى فرماید: دستور فوق در واقع آمیخته اى از عزت و پیروزى و حکمت و تدبیر است، چون از ناحیه خداوند صادر شده و خداوند عزیز و حکیم است (وَ اللّهُ عَزیزٌ حَکیمٌ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۷، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
طرح ۴۰ روز قرائت #زیارت_عاشورا
از روز #عاشورا لغایت #اربعین حسینی إن شاءالله به نیابت از شهدا و رفتگانمان و به نیت تعجیل در ظهور#امام_زمان_عج و شِفای عاجل همه بیماران🤲
(إن شاءالله روح پدرم و همه رفتگانِ از مؤمنین، هم شاد باشد)
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
با سلام و تشکر از همه همشهریان و هموطنان گرامی در کمک به #رزمایش_مؤمنانه در نوبت های قبلی
♦️ تصمیم گرفتیم إن شاءالله در دهه دوم محرم نیز، با کمک شما، اطعام برای نیازمندان داشته باشیم و ثواب آن را هدیه کنیم به روح پدر بزرگوارم و همه پدران و مادران آسمانی که ما را با معارف #اهلبیت_علیهم_السلام پرورش دادند.
لذا درخواست میشود کمک های نقدی خود به منظور تهیه و توزیع #بسته_غذایی بین نیازمندان در پایان #دهه_دوم_محرم را تا ۲۰ شهریور ۱۳۹۹ به شماره کارت زیر واریز فرمایید:
۶۰۳۷ ۹۹۷۴ ۵۲۸۸ ۲۰۶۲
(بانک ملی/ امیری)
با تشکر و التماس دعا🤲
ارتباط با مدیر کانال: @shahed
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«لَّوْ لَا كِتَابٌ مِّنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ»
اگر آنچه خداوند از قبل مقرر داشته، نبود (که بدون ابلاغ، هیچ امّتى را کیفر ندهد)، بخاطر اسیرانى که گرفتید، مجازات بزرگى به شما مى رسید.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۶۸)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
در آیه بعد، بار دیگر به ملامت و توبیخ کسانى که براى تأمین منافع زود گذر مادى، مصالح مهم اجتماعى را به خطر افکندند، پرداخته، مى فرماید: اگر فرمان سابق خدا نبود، عذاب و کیفر بزرگى به خاطر اسیرانى که گرفتید به شما مى رسید (لَوْ لا کِتابٌ مِنَ اللّهِ سَبَقَ لَمَسَّکُمْ فیما أَخَذْتُمْ عَذابٌ عَظیمٌ).
درباره جمله «لَوْ لا کِتابٌ مِنَ اللّهِ سَبَقَ» مفسران احتمالات گوناگونى داده اند، ولى آنچه مناسب تر با تفسیر مجموع آیه است، این است که
اگر نه این بود که خداوند از پیش مقرر داشته، تا حکمى را به وسیله پیامبرش براى بندگان بیان نکرده، آنها را مجازات نکند، شما را به خاطر این که به دنبال گرفتن اسیران به منظور جلب منافع مادى رفتید و موقعیت ارتش اسلام و پیروزى نهائى آن را به خطر افکندید، سخت کیفر مى داد، ولى همان گونه که در آیات دیگر قرآن تصریح شده، سنت پروردگار این است که نخست احکام را تبیین مى کند سپس متخلفین را کیفر مى دهد مانند: وَ ما کُنّا مُعَذِّبِیْنَ حَتّى نَبْعَثَ رَسُولاً.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۸، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
طرح ۴۰ روز قرائت #زیارت_عاشورا
از روز #عاشورا لغایت #اربعین حسینی إن شاءالله به نیابت از شهدا و رفتگانمان و به نیت تعجیل در ظهور#امام_زمان_عج و شِفای عاجل همه بیماران🤲
(إن شاءالله روح پدرم و همه رفتگانِ از مؤمنین، هم شاد باشد)
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«فَكُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلَالًا طَيِّبًا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»
از آنچه به غنیمت گرفته اید، حلال و پاکیزه بخورید و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید. قطعاً خداوند آمرزنده و مهربان است.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۶۹)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
آیه فوق به مسلمانان اجازه مى دهد از این غنیمت جنگى (یعنى مبلغى را که در برابر آزادى اسیران مى گرفتند) استفاده کنند.
مى فرماید: از آنچه به غنیمت گرفته اید، حلال و پاکیزه بخورید و بهره گیرید (فَکُلُوا مِمّا غَنِمْتُمْ حَلالاً طَیِّباً).
این جمله ممکن است معنى وسیعى داشته باشد، و علاوه بر موضوع فِداء سایر غنائم را نیز شامل شود.
🌼🌼🌼
سپس به آنها دستور مى دهد: تقوا را پیشه کنید و از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید (وَ اتَّقُوا اللّهَ).
اشاره به این که مباح بودن این گونه غنائم نباید سبب شود، هدف مجاهدین در میدان جهاد جمع غنیمت و یا گرفتن اسیر به خاطر فِداء باشد.
و اگر در گذشته چنین نیات زشتى در دل داشتند، بیرون کنند، و نسبت به گذشته وعده عفو و آمرزش مى دهد، مى فرماید: خداوند غفور و رحیم است (إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۹، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
طرح ۴۰ روز قرائت #زیارت_عاشورا
از روز #عاشورا لغایت #اربعین حسینی إن شاءالله به نیابت از شهدا و رفتگانمان و به نیت تعجیل در ظهور#امام_زمان_عج و شِفای عاجل همه بیماران🤲
(إن شاءالله روح پدرم و همه رفتگانِ از مؤمنین، هم شاد باشد)
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الْأَسْرَىٰ إِن يَعْلَمِ اللَّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»
اى پیامبر! به کسانى که در دست شما اسیرند بگو: «اگر خداوند خیرى در دلهاى شما ببیند (و نیّات پاکى داشته باشید،) بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى دهد
و شما را مى بخشد و خداوند آمرزنده و مهربان است.»
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۷۰)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
مسأله مهم دیگرى که در مورد اسیران جنگى وجود دارد موضوع اصلاح، تربیت و هدایت آنها است. این موضوع در مکتب هاى مادى ممکن است مطرح نباشد، ولى در جهادى که براى آزادى و اصلاح انسان ها و تعمیم حق و عدالت صورت مى گیرد، حتماً مطرح است.
لذا در آیه مورد بحث به پیامبر(صلى الله علیه وآله) دستور مى دهد که اسیران را با بیان دلگرم کننده اى به سوى ایمان و اصلاح روش خود دعوت و تشویق کند. مى فرماید: اى پیامبر! به اسیرانى که در دست شما هستند بگو: اگر خداوند در دل هاى شما خیر و نیکى بداند بهتر از آنچه از شما گرفته شده، به شما مى بخشد (یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِمَنْ فی أَیْدیکُمْ مِنَ الأَسْرى إِنْ یَعْلَمِ اللّهُ فی قُلُوبِکُمْ خَیْراً یُؤْتِکُمْ خَیْراً مِمّا أُخِذَ مِنْکُمْ).
🌼🌼🌼
منظور از کلمه خَیْراً در جمله إِنْ یَعْلَمِ اللّهُ فی قُلُوبِکُمْ خَیْراً همان ایمان و پذیرش اسلام است و منظور از خَیْراً در جمله بعد، پاداش هاى مادى و معنوى است که در سایه اسلام و ایمان عاید آنها مى شود، و به مراتب بالاتر از مبلغى است که به عنوان فِداء پرداخته اند.
علاوه بر این پاداش ها، لطف دیگرى نیز درباره شما کرده و گناهانى را که در سابق و قبل از پذیرش اسلام مرتکب شدید، مى بخشد، و خداوند آمرزنده و مهربان است (وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۰، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
طرح ۴۰ روز قرائت #زیارت_عاشورا
از روز #عاشورا لغایت #اربعین حسینی إن شاءالله به نیابت از شهدا و رفتگانمان و به نیت تعجیل در ظهور#امام_زمان_عج و شِفای عاجل همه بیماران🤲
(إن شاءالله روح پدرم و همه رفتگانِ از مؤمنین، هم شاد باشد)
#مؤسسه_رهروان_راه_قرآن_مبارکه
@rahrovanraheqoran
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
نمی دانم چرا گویند خاک سرد است؟!
که گوید خاک، داغ عزیز را سرد می کند؟!
هر روز و هر لحظه، نبود عزیزان، سخت تر و تلخ تر از قبل می شود...
🌹 در این عصر پنجشنبه، شادی روح همه رفتگان و پدر عزیزم فاتحه و صلوات🌹
💐اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم💐
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«وَ إِن يُرِيدُوا خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُوا اللَّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ»
امّا اگر بخواهند به تو خیانت کنند، (تازگى ندارد) آنها پیش از این (نیز) به خدا خیانت کردند. و خداوند
(شما را) بر آنها پیروز کرد. خداوند دانا و حکیم است.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۷۱)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
و از آنجا که ممکن بود بعضى از اسیران از این برنامه سوء استفاده کنند و با اظهار اسلام به قصد خیانت و انتقامجوئى در صفوف مسلمانان در آیند، در آیه بعد هم به آنها اخطار مى کند و هم به مسلمانان هشدار مى دهد، مى فرماید: و اگر بخواهند به تو خیانت کنند چیز تازه اى نیست، آنها پیش از این هم به خدا خیانت کردند (وَ إِنْ یُریدُوا خِیانَتَکَ فَقَدْ خانُوا اللّهَ مِنْ قَبْلُ).
چه خیانتى از این بالاتر که نداى فطرت را نشنیده گرفته و حکم عقل را پشت سر انداختند، و براى خدا شریک و شبیه قائل شدند، و آئین خرافى بت پرستى را جانشین توحید ساختند.
ولى اینها نباید فراموش کنند که خداوند تو و یارانت را بر آنها پیروز کرد (فَأَمْکَنَ مِنْهُمْ).
در آینده نیز اگر راه خیانت را بپویند به پیروزى نخواهند رسید، باز هم گرفتار شکست خواهند شد.
🌼🌼🌼
خداوند از نیات آنها آگاه است و دستوراتى را که درباره اسیران داده است بر طبق حکمت مى باشد; زیرا خداوند علیم و حکیم است (وَ اللّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ).
در تفسیرهاى شیعه و اهل سنت، در ذیل دو آیه فوق، نقل شده که گروهى از انصار از پیامبر(صلى الله علیه وآله) اجازه خواستند از عباس عموى پیامبر(صلى الله علیه وآله) که در میان اسیران بدر بود ـ به احترام آن حضرت ـ فدیه گرفته نشود، ولى پیامبر(صلى الله علیه وآله)فرمود: وَ اللّهِ لا تَذَرُونَ مِنْهُ دِرْهَماً: به خدا سوگند، حتى از یک درهم آن نیز صرف نظر نکنید (اگر گرفتن فداء قانون خدا است باید درباره همه ـ حتى عموى من ـ اجرا شود، و فرقى میان او و سایرین نباشد).
پیامبر(صلى الله علیه وآله) به عباس فرمود: از طرف خودت و فرزند برادرت (عقیل بن أبى طالب) باید فداء دهى.
عباس (که علاقه خاصى به مال داشت) گفت: اى محمّد! مى خواهى مرا چنان فقیر کنى که دست پیش روى طایفه قریش دراز کنم؟!
پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: از همان ذخیره اى که نزد همسرت ام الفضل گذاردى و گفتى: اگر من در میدان جنگ کشته شدم، این مال را مخارج خود و فرزندانت قرار ده، فدیه را بپرداز!
عباس از این موضوع سخت در تعجب فرو رفت.
گفت: چه کسى این خبر را به تو داده؟ (در حالى که کاملاً محرمانه بوده است).
پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: جبرئیل از طرف خداوند.
عباس گفت: سوگند به کسى که محمّد(صلى الله علیه وآله) به آن سوگند یاد مى کند، هیچ کس جز من و همسرم از این راز آگاهى نداشت، سپس گفت: أَشْهَدُ أَنَّک رَسُولُ اللّهِ و مسلمان شد.
همه اسیران بدر، پس از آزادى به مکّه باز گشتند، جز عباس، عقیل و نَوفل که قبول اسلام کردند، در مدینه ماندند، و آیات فوق اشاره به وضع آنها مى کند.
در مورد اسلام آوردن عباس در بعضى از تواریخ چنین آمده که: پس از قبول اسلام به مکّه بازگشته، پیامبر(صلى الله علیه وآله) را به وسیله نامه از توطئه هاى مشرکان آگاه مى ساخت سپس قبل از سال هشتم هجرت (سال فتح مکّه ) به مدینه هجرت نمود.
در کتاب قرب الاسناد از امام باقر(علیه السلام) از پدرش امام سجاد(علیه السلام) چنین نقل شده: روزى اموال قابل ملاحظه اى نزد پیامبر(صلى الله علیه وآله) آوردند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) رو به عباس کرده، فرمود:
عبایت را بگشا، و قسمتى از این مال را برگیر.
عباس چنین کرد، سپس پیغمبر(صلى الله علیه وآله) فرمود:
این از همان است که خداوند فرموده، و آیه یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِمَنْ فی أَیْدیکُمْ... را تلاوت کرد.
اشاره به این که وعده خدا راجع به جبران اموالى که از شما گرفته شده هم اکنون عملى شد.
و از این حدیث معلوم مى شود پیامبر(صلى الله علیه وآله) در صدد بود اسیرانى را که اسلام آوردند به نحو احسن تشویق و اموالى را که پرداخته اند به طرز بهترى جبران کند.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۱، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هدایت شده از جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی
🎁 از این جمعه، هر جمعه ساعت ۱۸ #اکران_فیلم در کانالهای @jebheh
این هفته 📽 اکران فیلم #اسنودن
🛰 پخش در روبیکا:
👉🏻 https://rubika.ir/jebheh
جبههٔ #انقلاب اسلامی در فضای مجازی
✊🏻 @jebheh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوا وَّنَصَرُوا أُولَٰئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهَاجِرُوا مَا لَكُم مِّن وَلَايَتِهِم مِّن شَيْءٍ حَتَّىٰ يُهَاجِرُوا ۚ وَإِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلَىٰ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَاقٌ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ»
کسانى که ایمان آوردند و هجرت نمودند و با مال و جان خود در راه خدا جهاد کردند، و کسانى که (به مؤمنان مهاجر) پناه دادند و یارى نمودند، آنها پشتیبان یکدیگرند. و آنها که ایمان آوردند و مهاجرت نکردند، هیچ گونه ولایتى [= تعهّدى ]در برابر آنها ندارید تا هجرت کنند. و (تنها) اگر در (حفظ) دین (خود) از شما یارى طلبند، بر شماست که آنها را یارى کنید، جز بر ضدّ گروهى که میان شما و آنها، پیمان (ترک مخاصمه) است. و
خداوند به آنچه انجام مى دهید، بیناست.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۷۲)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
چهار گروه مختلف
این آیات، که آخرین فصل سوره انفال است، بحثى را درباره مهاجرین ، انصار و گروه هاى دیگر مسلمین و ارزش وجودى هر یک از آنان، مطرح کرده و بحث هاى گذشته پیرامون جهاد و مجاهدان را بدین وسیله تکمیل مى کند.
به تعبیر دیگر: در این آیات، نظام جامعه اسلامى از نظر پیوندهاى مختلف بیان شده است; زیرا برنامه جنگ و صلح مانند سایر برنامه هاى عمومى بدون در نظر گرفتن یک پیوند صحیح اجتماعى ممکن نیست.
در این آیات سخن از پنج گروه، که چهار گروه آن از مسلمانان و یک گروه از غیر مسلمانانند به میان آمده است. آن چهار گروه عبارتند از:
۱ ـ مهاجران نخستین
۲ ـ انصار و یاران مدینه
۳ ـ آنها که ایمان آوردند ولى مهاجرت نکردند.
۴ ـ آنها که بعداً ایمان آوردند و به مهاجران پیوستند.
🌼🌼🌼
در نخستین آیه مورد بحث، مى فرماید: کسانى که ایمان آوردند و مهاجرت کردند و با اموال و جان هاى خود در راه خدا جهاد نمودند و کسانى که پناه دادند و یارى کردند، اولیاء، هم پیمان و مدافعان یکدیگرند (إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فی سَبیلِ اللّهِ وَ الَّذینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْض).
در این قسمت از آیه، اشاره به دو گروه اول و دوم شده است، یعنى مؤمنانى که در مکّه ایمان آورده بودند و پس از آن به مدینه هجرت کردند.
و مؤمنانى که در مدینه به پیامبر ایمان آوردند و به یارى و حمایت او و مهاجران برخاستند، و آنها را اولیاء، حامیان و متعهدان در برابر یکدیگر معرفى مى کند.
جالب توجه این که براى گروه نخست، چهار صفت بیان کرده:
۱ ـ ایمان; ۲ ـ هجرت; ۳ ـ جهاد مالى و اقتصادى (از طریق صرف نظر کردن از اموال خود در مکّه و یا صرف کردن از اموال خویش در غزوه بدر و مانند آن); ۴ ـ جهاد با خون و جان خویش در راه خدا.
و در مورد انصار دو صفت ذکر شده نخست ایواء (پناه دادن)، دوم نصرت (یارى کردن).
و با ذکر جمله بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْض همه را در برابر یکدیگر متعهد و مسئول مى داند.
در حقیقت این دو گروه، در بافت جامعه اسلامى یکى به منزله تار و دیگرى به منزله پود بود و هیچ کدام از دیگرى بى نیاز نبود.
سپس به گروه سوم اشاره کرده، مى فرماید: آنها که ایمان آوردند و مهاجرت نکردند و به جامعه نوین شما نپیوستند، هیچ گونه ولایت، تعهد و مسئولیتى در برابر آنها ندارید تا اقدام به هجرت کنند (وَ الَّذینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْء حَتّى یُهاجِرُوا).
🌼🌼🌼
و در جمله بعد، تنها یک نوع حمایت و مسئولیت را استثناء کرده و آن را درباره این گروه اثبات مى کند، مى فرماید: هر گاه این گروه (مؤمنان غیر مهاجر) از شما به خاطر حفظ دین و آئینشان یارى بطلبند (یعنى تحت فشار شدید دشمنان قرار گیرند) بر شما لازم است که به یارى آنها بشتابید (وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ).
مگر زمانى که مخالفان آنها جمعیتى باشند که میان شما و آنان پیمان ترک مخاصمه بسته شده (إِلاّ عَلى قَوْم بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ میثاقٌ).
و به تعبیر دیگر، لزوم دفاع از آنان در صورتى است که در برابر دشمنان مشترک قرار گیرند، اما اگر در برابر کفارى که با شما پیمان بسته اند واقع شوند احترام به پیمان، از دفاع از این گروه بى حال، لازم تر است!.
و در پایان آیه، براى رعایت حدود این مسئولیت ها و دقت در انجام این مقررات، مى فرماید: و خداوند به آنچه انجام مى دهید بصیر و بینا است (وَ اللّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ).
همه اعمال شما را مى بیند و از تلاش ها، کوشش ها، مجاهدت ها و احساس مسئولیت ها آگاه است، همچنین از بى اعتنائى، سستى، تنبلى و عدم احساس مسئولیت در برابر این وظائف بزرگ با خبر مى باشد!
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۲، سوره مبارکه انفال)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺
«وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ»
کسانى که کافر شدند؛ اولیا و پشتیبان یکدیگرند. اگر این (دستور) را انجام ندهید، فتنه و فساد عظیمى در زمین روى مى دهد.
(سوره مبارکه انفال/ آیه ۷۳)
@ayehsobh