❇ تفســــــیر ❇
پیمان هاى مشرکان الغاء مى شود
در محیط دعوت اسلام، گروه هاى مختلفى وجود داشتند، که پیامبر(صلى الله علیه وآله) با هر یک از آنها طبق موضع گیرى هایشان رفتار مى کرد.
گروهى با پیامبر(صلى الله علیه وآله) هیچ گونه پیمانى نداشتند، و پیامبر(صلى الله علیه وآله) در مقابل آنها نیز هیچ گونه تعهدى نداشت.
گروه هاى دیگرى در حدیبیه و مانند آن پیمان ترک مخاصمه با رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بسته بودند، این پیمان ها بعضى داراى مدت معین بود، و بعضى مدتى نداشت.
در این میان بعضى از طوائفى که با پیامبر(صلى الله علیه وآله) پیمان بسته بودند، یک جانبه و بدون هیچ مجوزى پیمانشان را به خاطر همکارى آشکار با دشمنان اسلام شکستند، و یا در صدد از میان بردن رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بر آمدند، همانند یهود بنى نضیر و بنى قریظه، پیامبر(صلى الله علیه وآله) هم در مقابل آنها شدت عمل به خرج داد و همه را از مدینه طرد کرد، ولى قسمتى از پیمان ها هنوز به قوت خود باقى بود، اعم از پیمان هاى مدت دار و بدون مدت.
🌼🌼🌼
اولین آیه مورد بحث به تمام مشرکان (بت پرستان) اعلام مى کند: هر گونه پیمانى که با مسلمانان داشته اند، لغو خواهد شد، و مى فرماید: این اعلام برائت و بیزارى خداوند و پیامبرش از مشرکانى که با آنها عهد بسته اید، مى باشد (بَراءَةٌ مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذینَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکینَ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱، سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ ۙ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ»
(شما اى مشرکان!)، چهارماه (مهلت دارید آزادانه) در زمین رفت و آمد کنید (و بیندیشید). و بدانید شما نمى توانید از قدرت خدا فرار کنید. (و بدانید) خداوند خوارکننده کافران است!
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۲)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
سپس براى آنها یک مهلت چهارماهه قائل مى شود، که در این مدت بیاندیشند، و وضع خود را روشن سازند، و پس از انقضاى چهار ماه یا دست از آئین بت پرستى بکشند و یا آماده پیکار گردند، مى فرماید: چهار ماه در زمین آزادانه به هر کجا مى خواهید بروید (ولى بعد از چهار ماه وضع دگرگون خواهد شد) (فَسیحُوا فِی الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُر).
اما بدانید که شما نمى توانید خداوند را ناتوان سازید، و از قلمرو قدرت او بیرون روید (وَ اعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللّهِ).
و نیز بدانید که خداوند کافران مشرک و بت پرست را سرانجام خوار و رسوا خواهد ساخت (وَ أَنَّ اللّهَ مُخْزِی الْکافِرینَ).
🌼🌼🌼
سیحُوا از ماده سیاحت به معنى گردش توأم با آرامش و مهلت است.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۲، سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَأَذَانٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ۙ وَرَسُولُهُ ۚ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۖ وَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ»
و این، اعلامى است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حجّ اکبر [= روز عید قربان ]که خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند! با این حال، اگر توبه کنید، براى شما بهتر است! و اگر سرپیچى نمایید، بدانید که شما نمى توانید از قلمرو قدرت خداوند خارج شوید. و کافران را به مجازات دردناکى بشارت ده!
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۳)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
آنها که پیمانشان محترم است
در این آیات، بار دیگر موضوع الغاى پیمان هاى مشرکان با تأکید بیشترى عنوان شده است و حتى تاریخ اعلام آن را تعیین مى کند، مى فرماید: این اعلامى است از طرف خدا و پیامبرش به عموم مردم در روز حج اکبر که خداوند و فرستاده او از مشرکان بیزارند (وَ أَذانٌ مِنَ اللّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الأَکْبَرِ أَنَّ اللّهَ بَریءٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ رَسُولُهُ).
در حقیقت خداوند مى خواهد با این اعلام عمومى در سرزمین مکّه و آن هم در آن روز بزرگ، راه هاى بهانه جوئى دشمن را ببندد و زبان بدگویان و مفسده جویان را قطع کند، تا نگویند ما را غافلگیر ساختند و ناجوانمردانه به ما حمله کردند.
قابل توجه این که تعبیر اِلَى النّاسِ به جاى اِلَى الْمُشْرِکِیْنَ نشان مى دهد لازم بوده است به همه مردمى که در آن روز در مکّه حاضر مى شوند این پیام ابلاغ شود تا غیر مشرکان نیز گواه بر این موضوع باشند.
سپس روى سخن را به خود مشرکان کرده و از طریق تشویق و تهدید براى هدایت آنها کوشش مى کند.
🌼🌼🌼
نخست مى فرماید: اگر توبه کنید و به سوى خدا باز گردید و دست از آئین بت پرستى بردارید به نفع شما است (فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ).
یعنى، قبول آئین توحید به نفع شما و جامعه شما و دنیا و آخرت خودتان است و اگر نیک بیندیشید همه نابسامانى هایتان در پرتو آن، سامان مى یابد، نه این که سودى براى خدا و پیامبر در بر داشته باشد.
بعد از آن به مخالفان متعصب و لجوج چنین هشدار مى دهد: اگر از این فرمان که ضامن سعادت خودتان است، سرپیچى کنید، بدانید هرگز نمى توانید خداوند را ناتوان سازید و از قلمرو قدرت او بیرون روید (وَ إِنْ تَوَلَّیْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللّهِ).
و در پایان این آیه به کسانى که با سرسختى مقاومت مى کنند اعلام خطر مى نماید و مى گوید: کافران بت پرست را به عذاب دردناک بشارت ده! (وَ بَشِّرِ الَّذینَ کَفَرُوا بِعَذاب أَلیم).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۳، سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَىٰ مُدَّتِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ»
مگر کسانى از مشرکان که با آنها پیمان بستید و چیزى از آن را در حق شما فروگذار نکردند، و هیچ کس را بر ضدّ شما تقویت ننمودند. پیمان آنها را در حق آنان تا پایان مدّتشان محترم بشمرید. زیرا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۴)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
این الغاى یک جانبه پیمان هاى مشرکان، مخصوص کسانى بود که نشانه هائى بر آمادگى براى پیمان شکنى از آنها ظاهر شده بود، لذا در آیه بعد یک گروه را استثناء کرده، مى گوید: مگر آن دسته از مشرکین که با آنها پیمان بسته اید، هیچ گاه بر خلاف شرائط پیمان گام برنداشتند و کم و کسرى در آن ایجاد نکردند، و احدى را بر ضد شما تقویت ننمودند (إِلاَّ الَّذینَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکینَ ثُمَّ لَمْ یَنْقُصُوکُمْ شَیْئاً وَ لَمْ یُظاهِرُوا عَلَیْکُمْ أَحَداً).
در مورد این گروه تا پایان مدت به عهد و پیمانشان وفادار باشید (فَأَتِمُّوا إِلَیْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلى مُدَّتِهِمْ).
زیرا خداوند پرهیزکاران و آنها که از هر گونه پیمان شکنى و تجاوز اجتناب مى کنند را دوست مى دارد (إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَّقینَ).
🌺🌺🌺
نکته:
مواد چهارگانه اى که در آن روز اعلام شد
گر چه قرآن اعلام بیزارى و برائت خدا از مشرکان را به صورت سربسته بیان کرده است، اما از روایات اسلامى استفاده مى شود که على(علیه السلام) مأمور بود چهار موضوع را به مردم ابلاغ کند:
الف ـ الغاى پیمان مشرکان.
ب ـ عدم حق شرکت آنها در مراسم حج در سال آینده.
ج ـ ممنوع بودن طواف افراد عریان و برهنه که تا آن زمان در میان مشرکان رایج بود.
د ـ ممنوع بودن ورود مشرکان به خانه خدا.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴، سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«فَإِذَا انسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ۚ فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»
و هنگامى که ماههاى حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید
و آنها را اسیر و محاصره کنید و در هر کمینگاه، بر سر راه آنها بنشینید. ولى اگر توبه کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، آنها را رها سازید. زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۵)
@ayehsobh