تفسیر: نه تنها در برابر شنیدن آیات الهى عقب گرد مى کردید که در برابر آن، حالت استکبار به خود مى گرفتید (مُسْتَکْبِرِینَ بِهِ). علاوه بر این جلسات شب نشینى تشکیل مى دادید و از پیامبر، قرآن و مؤمنان بدگوئى مى نمودید (سامِراً تَهْجُرُونَ). سامراً از ماده سمر (بر وزن ثمر) به معنى گفتگوهاى شبابه است. بعضى از مفسران گفته اند: معنى اصلى این ماده سایه ماه در شب است که تاریکى و سفیدى در آن آمیخته شده. و از آنجا که گفتگوهاى شبانه گاه در سایه ماهتاب انجام مى شود ـ چنان که نقل کرده اند مشرکان عرب شب هاى ماهتابى در اطراف کعبه جمع مى شدند و بر ضد پیامبر(صلى الله علیه وآله) سخن مى گفتند ـ این واژه در مورد آن به کار رفته، و اگر مى بینیم به افراد گندم گون و یا خود گندم، سمراء گفته مى شود به خاطر آن است که سفیدى آن با کمى تیرگى آمیخته شده است. تَهْجُرُونَ از ماده هجر (بر وزن فجر) در اصل، به معنى دورى کردن و جدائى است، سپس به معنى هذیان گفتن مریض نیز آمده; چرا که سخنانش در آن حالت ناخوش آیند و دور کننده است و نیز هجر (بر وزن کفر) به معنى فحش و ناسزا است که آن نیز مایه دورى و جدائى است. 🌺🌺🌺 در آیه فوق، همین معنى اخیر منظور است یعنى شب ها تا مدت طولانى بیدار مى مانید، همچون بیماران هذیان مى گوئید و فحش و ناسزا مى دهید. و این راه و رسم افراد بى منطق و در عین حال ضعیف و زبون است، به جاى این که روز روشن با شهامت، بر منطق و دلیل تکیه کنند، شب هاى تاریک که چشم مردم در خواب است را انتخاب کرده و براى پیشبرد اهداف شوم یا تسکین ناراحتى هاى درون و گشودن عقده ها به ناسزاگوئى مى پردازند. قرآن مى گوید: مایه بدبختى شما و عذاب دردناک الهى این بود که شما نه شهامت پذیرش حق داشتید، نه متواضعانه در برابر آیات خدا زانو مى زدید، و نه بر خورد شما با پیامبر(صلى الله علیه وآله)، یک بر خورد منطقى و صحیح بود که اگر چنین بود راه حق را پیدا مى کردید. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۷ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه مؤمنون آیات ۶۳_۶۷ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءَهُم مَّا لَمْ يَأْتِ آبَاءَهُمُ الْأَوَّلِينَ» آیا آن‌ها در این گفتار نیندیشیدند، یا اینکه چیزی برای آنان آمده که برای نیاکانشان نیامده است؟! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۶۸) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: در تعقیب آیات گذشته، که سخن از اعراض و استکبار کفار در برابر پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) بود، در آیات مورد بحث از بهانه هائى که ممکن است آن‌ها براى خود در این زمینه بتراشند، و پاسخ دندان شکن آن، سخن مى گوید، ضمناً علل واقعى اعراض و روى گردانى آن‌ها را نیز شرح مى دهد، که در پنج قسمت خلاصه مى شود: نخست مى گوید: آیا آن‌ها در این گفتار (آیات الهى) تدبر و اندیشه نکردند؟ (أَ فَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ). 🌺🌺🌺 آرى، نخستین عامل بدبختى آن‌ها تعطیل اندیشه و تفکر در محتواى دعوت تو است، که اگر بود، مشکلات آن‌ها حل مى شد. در دومین مرحله مى گوید: یا این که مطالبى براى آن‌ها آمده است که براى نیاکانشان نیامده؟! (أَمْ جاءَهُمْ ما لَمْ یَأْتِ آباءَهُمُ الأَوَّلِینَ). یعنى اگر توحید و معاد و دعوت به نیکی‌ها و پاکی‌ها تنها از ناحیه تو بود، ممکن بود بهانه کنند که این‌ها سخنان نو ظهورى است که ما نمى توانیم زیر بار آن برویم. و نیز مى توانستند بگویند اگر این مطالب حق بود، چرا خدا ـ که به همه انسان ها نظر لطف و مرحمت دارد ـ براى گذشتگان نفرستاد؟! ولى با توجه به این که محتواى دعوت تو از نظر اصول و اساس همان محتواى دعوت همه پیامبران است، این بهانه جوئى ها بى معنى است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۸ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ» یا اینکه پیامبرشان را نشناختند (و از سوابق او آگاه نیستند)، از این رو او را انکار می‌کنند؟! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۶۹) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: در سومین مرحله، مى گوید: یا این که آن‌ها پیامبرشان را نشناختند، لذا او را انکار مى کنند (أَمْ لَمْ یَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْکِرُونَ). یعنى اگر این دعوت از ناحیه شخص مرموز یا مشکوکى صورت گرفته بود، ممکن بود بگویند سخنانش حق است، اما خودش شخص ناشناخته و مرموزى است، نمى توان به ظاهر سخنانش فریب خورد. 🌺🌺🌺 اما این‌ها سابقه تو را به خوبى مى دانند، در گذشته محمّد امین‌ات مى خواندند، به عقل، دانش و امانت تو معترف بودند، پدر و مادر و قبیله ات را به خوبى مى شناسند، پس جائى براى این گونه بهانه ها نیز نیست. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۹ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جَاءَهُم بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ» یا می‌گویند او دیوانه است؟! ولی او حق را برای آنان آورده؛ امّا بیشترشان از حق کراهت دارند (و گریزانند). (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۰) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: در چهارمین مرحله، مى گوید: یا این که مى گویند: او دیوانه است؟! (أَمْ یَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ). یعنى شخص او را به خوبى مى شناسیم، مشکوک و مرموز نیست، اما به عقل و فکر او ایمان نداریم، چه بسا این سخنان را از روى جنون مى گوید; چرا که با افکار عمومى محیط هماهنگ نیست و این ناهماهنگى و سنت شکنى، خود دلیل بر دیوانگى است!. 🌺🌺🌺 قرآن بلافاصله براى نفى این بهانه جوئى نیز مى گوید: پیامبر براى آن‌ها حق آورده است و سخنانش گواه بر این حقیقت است (بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ). عیب کار اینجا است که آن‌ها از حق کراهت دارند! (وَ أَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کارِهُونَ). آرى، این‌ها سخنان حکیمانه است منتها چون با تمایلات هوس آلود این گروه هماهنگ نیست، آن را نفى کرده و بر چسب افکار جنون آمیز، به آن مى زنند!. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۰ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه مؤمنون آیات ۶۸_۷۰ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُم بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِكْرِهِم مُّعْرِضُونَ» و اگر حق از هوس‌های آن‌ها پیروی کند، آسمان‌ها و زمین و همه کسانی که در آن‌ها هستند تباه می‌شوند! ولی ما قرآنی به آن‌ها دادیم که مایه یادآوری (و عزّت و شرف) برای آن‌هاست، امّا آنان از (آنچه مایه) یادآوریشان (است) روی‌گردانند! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۱) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: در حالى که هیچ لزومى ندارد حق تابع تمایلات مردم باشد، که اگر حق از هوس هاى آن‌ها پیروى مى کرد و جهان هستى بر طبق تمایل آن‌ها گردش داشت آسمان‌ها، زمین و هر آن کس در آن‌ها است تباه مى شدند! (وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ). زیرا هوا و هوس‌هاى مردم معیار و ضابطه اى ندارد، بلکه، در بسیارى از موارد به سوى زشتى ها مى‌گراید. 🌺🌺🌺 اگر قوانین هستى تابع این تمایلات انحرافى مى شد، هرج و مرج و فساد سراسر جهان را فرا مى گرفت!. سپس براى تأکید بیشتر، روى این موضوع مى گوید: بلکه ما قرآنى به آن‌ها دادیم که مایه تذکر، یادآورى، توجه به خدا و مایه شرف، آبرو و حیثیت آن‌ها است، ولى آن‌ها از چیزى که مایه یادآورى و شرف و آبروى آن‌ها است روى گردانند (بَلْ أَتَیْناهُمْ بِذِکْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِکْرِهِمْ مُعْرِضُونَ). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۱ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه مؤمنون آیات ۷۱ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ» یا اینکه تو از آن‌ها مزد و هزینه‌ای (در برابر دعوتت) می‌خواهی؟ با اینکه مزد پروردگارت بهتر، و او بهترین روزی دهندگان است! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۲) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: در پنجمین و آخرین مرحله مى گوید: آیا بهانه فرار آن‌ها از حق این است که تو از آن‌ها اجر، مزد و هزینه اى در برابر دعوتت تقاضا مى کنى؟ در حالى که رزق پروردگارت براى تو بهتر است و او بهترین روزى دهندگان است (أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجاً فَخَراجُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ هُوَ خَیْرُ الرّازِقِینَ). 🌺🌺🌺 بدون شک، اگر یک رهبر معنوى و روحانى در مقابل دعوتش از مردم تقاضاى پاداش و اجر مادى کند، علاوه بر این که بهانه اى به دست بهانه جویان مى دهد که به خاطر نداشتن امکانات مالى از او دور شوند، وى را متهم مى سازند که دعوت به سوى حق را دکانى براى جلب منافع مادى قرار داده. وانگهى، این بشر چه دارد که به دیگرى بدهد؟ مگر تمام رزق و روزى ها به دست خداوند قادر رزاق نیست؟. به هر حال، قرآن با بیان گویائى که در این پنج مرحله، بیان داشته روشن مى سازد: این کوردلان تسلیم حق نیستند و عذرهائى که براى توجیه مخالفت خود ذکر مى کنند، بهانه هاى بى اساسى بیش نیستند. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۲ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَىَ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ» بطور قطع و یقین، تو آنان را به راه راست دعوت می‌کنی. (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۳) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: در آیه بعد، به عنوان یک نتیجه گیرى کلى از آنچه گذشت، چنین مى گوید: به طور قطع و یقین تو آن‌ها را به صراط مستقیم دعوت مى کنى (وَ إِنَّکَ لَتَدْعُوهُمْ إِلى صِراط مُسْتَقِیم). صراط مستقیمى که نشانه‌هاى آن نمایان است و با اندک دقتى، صاف بودن آن روشن مى گردد. مى دانیم راه راست، نزدیک‌ترین فاصله میان دو نقطه است، و یک راه بیش نیست، در حالى که جاده‌هاى انحرافى که در چپ و راست آن قرار گرفته بى نهایت است. 🌺🌺🌺 گر چه، در بعضى از روایات اسلامى، صراط مستقیم به ولایت على(علیه السلام)تفسیر شده؛ ولى چنان که بارها گفته ایم، این گونه روایات بیان بعضى از مصداق هاى روشن است، و هیچ منافاتى با وجود مصادیق دیگر مانند قرآن، ایمان به مبدأ و معاد، تقوا، جهاد و عدل و داد ندارد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۳ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ» امّا کسانی که به آخرت ایمان ندارند از این راه منحرفند! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۴) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: و نتیجه طبیعى این موضوع، همان است که بدین صورت بازگو مى کند: و کسانى که به آخرت ایمان ندارند، به طور مسلّم از این صراط منحرفند (وَ إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ عَنِ الصِّراطِ لَناکِبُونَ). ناکب از ماده نکب و نکوب به معنى انحراف از مسیر است، و نکبت دنیا ـ در مقابل روى آوردن دنیا ـ به معنى انحراف و پشت کردن دنیا است. روشن است منظور از صراط در این آیه، همان صراط مستقیم در آیه پیش از آن است. 🌺🌺🌺 این نیز، مسلّم است کسى که در این جهان از صراط مستقیم حق منحرف گردد، در جهان دیگر هم از صراط بهشت، منحرف شده به دوزخ سقوط مى کند; چرا که هر چه در آنجا است نتیجه مستقیم کارهاى اینجا است. تکیه کردن روى عدم ایمان به آخرت، و ارتباط و پیوند آن با انحراف از طریق حق، به خاطر آن است که انسان تا ایمان به معاد نداشته باشد، احساس مسئولیت نمى کند. در حدیثى از امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم: خداوند ما (رهبران دینى و الهى) را درهاى وصول به معرفتش، صراط، طریق و جهتى که از آن به او مى رسند قرار داده، بنابراین کسانى که از ولایت ما منحرف گردند، یا دیگرى را بر ما برگزینند، از صراط حق منحرفند. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۴ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه مؤمنون آیات ۷۲_۷۴ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ» و اگر به آنان رحم کنید و گرفتاری‌ها و مشکلاتشان را برطرف سازیم، (نه تنها بیدار نمی‌شوند، بلکه) در طغیانشان لجاجت می‌ورزند و (در این وادی) سرگردان می‌مانند! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۵) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: از آنجا که در آیات گذشته، سخن از بهانه هاى مختلفى بود که منکران حق براى سرپیچى از دعوت پیامبران عنوان مى کردند، در آیات بعد، خداوند از طرق اتمام حجت و بیدارسازى آن‌ها سخن مى گوید. 🌺🌺🌺 نخست، مى فرماید: گاه آن‌ها را مشمول نعمت خود مى سازیم تا بیدار شوند، ولى اگر آن‌ها را به وسیله نعمت‌ها و برطرف ساختن امواج بلاها مشمول لطف خود قرار دهیم (چنان آلوده اند که) باز در طغیانشان اصرار و لجاجت مىورزند و در این وادى همچنان سرگردان مى مانند (وَ لَوْ رَحِمْناهُمْ وَ کَشَفْنا ما بِهِمْ مِنْ ضُرّ لَلَجُّوا فِی طُغْیانِهِمْ یَعْمَهُونَ). (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۵ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه مؤمنون آیات ۷۵ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ» ما آن‌ها را به عذاب و بلا گرفتار ساختیم (تا بیدار شوند)، امّا آنان نه در برابر پروردگارشان تواضع کردند، و نه به درگاهش تضرّع می‌کنند! (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۶) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

تفسیر: و گاه آن‌ها را با حوادث دردناک گوشمالى مى دهیم تا اگر از طریق رحمت و نعمت بیدار نشدند، از این راه بیدار شوند، ولى این کار نیز در آن‌ها مؤثر نیست، زیرا ما آن‌ها را به عذاب و بلا گرفتار ساختیم اما آن‌ها نه در برابر پروردگارشان تواضع و انقیادى نشان دادند، و نه به درگاه او توجه و تضرع مى کنند (وَ لَقَدْ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ فَمَا اسْتَکانُوا لِرَبِّهِمْ وَ ما یَتَضَرَّعُونَ). 🌺🌺🌺 تضرع چنان که پیش از این هم گفته ایم، در اصل از ماده ضرع به معنى پستان گرفته شده، و تضرع به معنى ورود شیر به پستان و خضوع و تسلیم آن در برابر دوشنده است، سپس به معنى تسلیم آمیخته با تواضع و خضوع آمده است. یعنى این حوادث دردناک آن‌ها را هرگز از مرکب غرور، سرکشى و خودکامگى فرود نیاورد و در برابر حق تسلیم نشدند. و اگر در پاره اى از روایات تضرع به معنى بلند کردن دست‌ها در هنگام دعا و نماز تفسیر شده، در واقع بیان یکى از مصداق هاى این معنى وسیع است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۶ سوره‌ مبارکه مؤمنون)

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 «حَتَّىَ إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ» (این وضع همچنان ادامه می‌یابد) تا زمانی که دری از عذاب شدید به روی آنان بگشاییم، (و چنان گرفتار می‌شوند که) ناگهان به کلّی مأیوس گردند. (سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۷۷) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh