آیه ۷۲ سوره انعام استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر❇ در آیه بعد، دنباله دعوت الهى را چنین شرح مى دهد که گذشته از توحید به ما دستور داده شده نماز را بر پا دارید و تقوا را پیشه کنید (وَ أَنْ أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ). و سرانجام با توجه به مسأله معاد و این که حشر و بازگشت شما به سوى خدا است این بحث را چنین پایان مى دهد: و او کسى است که همه در پیشگاه او جمع مى شوید (وَ هُوَ الَّذی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ). در حقیقت، در این چند جمله کوتاه، برنامه اى که پیامبر به سوى آن دعوت مى کرده، و از حکم عقل و فرمان خدا سرچشمه مى گرفته، به صورت یک برنامه چهار ماده اى که آغازش توحید، انجامش معاد، و مراحل متوسط آن محکم ساختن پیوندهاى الهى و پرهیز از هر گونه گناه مى باشد ارائه داده شده است. «تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۲ سوره انعام » @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۖ وَيَوْمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ ۚ قَوْلُهُ الْحَقُّ ۚ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ ۚ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ ۚ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ» اوست آن کس که آسمانها و زمین را بحق آفرید. و آن روز که (به هر چیز) مى گوید: «موجود باش!» موجود مى شود. سخن او، حق است. و در آن روز که در «صور» دمیده مى شود، حاکمیت مخصوص اوست، از نهان و آشکار باخبر است و اوست حکیم و آگاه. (انعام/۷۳) @ayehsobh

آیه ۷۳ سوره انعام استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر❇ آسمان ها و زمین به حق آفریده شده اند این آیه، در حقیقت دلیلى است بر مطالب آیه قبل، و دلیلى است بر لزوم تسلیم در برابر پروردگار، و پیروى از رهبرى او، لذا نخست مى فرماید: او خدائى است که آسمان ها و زمین را به حق آفریده است (وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرْضَ بِالْحَقِّ). تنها چنین کسى که مبدأ عالم هستى است، شایسته رهبرى مى باشد و باید تنها در برابر فرمان او تسلیم بود; زیرا همه چیز را براى هدف صحیحى آفریده است. منظور از حق در جمله بالا، همان هدف و نتیجه و مصالح و حکمت ها است، یعنى هر چیزى را براى خاطر هدف و نتیجه و مصلحتى آفریده. در حقیقت، این جمله شبیه مطلبى است که در سوره ص ، آیه ۲۷ آمده آنجا که مى فرماید: وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما باطِلاً: ما آسمان و زمین و آنچه در میان آنها است را بیهوده و بى هدف نیافریدیم . پس از آن مى فرماید: نه تنها مبدأ عالم هستى او است، که رستاخیز و قیامت نیز به فرمان او صورت مى گیرد و آن روز که فرمان مى دهد رستاخیز بر پا شود، فوراً بر پا خواهد شد (وَ یَوْمَ یـَقُولُ کُنْ فَیَکُونُ). 🌼🌼🌼 بعضى احتمال داده اند منظور از این جمله همان آغاز آفرینش و مبدأ جهان هستى باشد که همه چیز به فرمان او ایجاد شده است. ولى با توجه به این که یَقُولُ فعل مضارع است، و این که قبل از این جمله، اشاره به اصل آفرینش شده، و همچنین با توجه به جمله هاى بعد، مى توان گفت: این جمله مربوط به رستاخیز و فرمان الهى درباره آن است. همان طور که در جلد اول، ذیل آیه ۱۱۷ سوره بقره گفتیم، منظور از جمله کُنْ فَیَکُونُ این نیست که خداوند یک فرمان لفظى به عنوان موجود باش! صادر مى کند، بلکه منظور این است: هر گاه اراده او به آفرینشِ چیزى تعلق گیرد، بدون نیاز به هیچ عامل دیگرى، اراده اش جامه عمل به خود مى پوشد. اگر اراده کرده است یک دفعه موجود شود، یک دفعه موجود خواهد شد و اگر اراده کرده است تدریجاً موجود گردد، برنامه تدریجى آن شروع خواهد شد. بعد از آن اضافه مى کند: گفتار خداوند حق است (قَوْلُهُ الـْحَقُّ). یعنى همان طور که آغاز آفرینش بر اساس هدف و نتیجه و مصلحت بود، رستاخیز نیز همان گونه خواهد بود. و در آن روز که در صور دمیده مى شود و قیامت بر پا مى گردد، حکومت و مالکیت مخصوص ذات پاک او است (وَ لَهُ الْمُلْکُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ). درست است که مالکیت و حکومت خداوند بر تمام عالم هستى، از آغاز جهان بوده و تا پایان جهان و در عالم قیامت ادامه خواهد داشت، و اختصاصى به روز رستاخیز ندارد. ولى از آنجا که در این جهان یک سلسله عوامل و اسباب در پیشبرد هدف ها و انجام کارها مؤثر است، گاهى این عوامل و اسباب انسان را از خداوند که مسبب الاسباب است غافل مى کند. اما در آن روز که همه این اسباب از کار مى افتد، مالکیت و حکومت او از هر زمان آشکارتر و روشن تر مى گردد، درست نظیر آیه دیگرى که مى گوید: لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلّهِ الْواحِدِ الْقَهّار: حکومت و مالکیت امروز (روز قیامت) براى کیست؟ تنها براى خداوند یگانه پیروز است. درباره این که منظور از صور که در آن دمیده مى شود چیست؟ و چگونه اسرافیل در صور مى دمد تا جهانیان بمیرند و بار دیگر در صور مى دمد تا همگى زنده شوند و قیامت بر پا گردد، در ذیل آیه ۶۸ سوره زمر به خواست خدا مشروحاً بحث خواهیم کرد; زیرا تناسب بیشترى با آن آیه دارد. 🌼🌼🌼 و در پایان آیه، اشاره به سه صفت از صفات خدا کرده، مى فرماید: خداوند از پنهان و آشکار با خبر است (عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ). کارهاى او همه از روى حکمت، و از همه چیز آگاه است (وَ هُوَ الْحَکیمُ الْخَبیرُ). در آیات مربوط به رستاخیز، غالباً به این صفات خدا اشاره شده است که او هم آگاه است و هم قادر و حکیم، یعنى به مقتضاى علم و آگاهیش اعمال بندگان را مى داند و به مقتضاى قدرت و حکمتش به هر کس جزاى مناسب مى دهد. 🌼🌼🌼 خلاصه این که آیه به چند نکته اشاره دارد: ۱ ـ او به حق آسمان ها و زمین را خلق کرده است. ۲ ـ رستاخیز با فرمان او بر پا مى شود. ۳ ـ سخن او در مورد بر پا شدن قیامت حق است. ۴ ـ به هنگام نفخ صور و رستاخیز، مالکیت او بر جهان آشکارتر مى گردد. ۵ ـ او از آشکار و پنهان خبر دارد و حکیم آگاهى است. ایمان به این مطالب انسان را در این جهان منظم و مرتب مى کند، و او را براى ساختن سرائى آباد و آرام در آخرت آماده مى سازد. «تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۳ سوره انعام » @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً ۖ إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ» (به خاطر بیاورید) هنگامى را که ابراهیم به پدرش [= سرپرستش که در آن زمان عمویش بود] «آزر» گفت: «آیا بتهایى را به عنوان معبود (خود) انتخاب مى کنى؟! به یقین تو و قومت را در گمراهى آشکارى مى بینم.» (انعام/۷۴) @ayehsobh ارتباط با مدیر کانال: @shahed

آیه ۷۴ سوره انعام استاد پرهیزگار @ayehsobh

❇ تفســــــیر❇ چرا بت را معبود خود قرار داده اى؟ از آنجا که این سوره جنبه مبارزه با شرک و بت پرستى دارد و روى سخن بیشتر در آن به بت پرستان است و براى بیدار ساختن آنها از طرق مختلف استفاده شده، در اینجا به گوشه اى از سرگذشت ابراهیم (ع) قهرمان بت شکن اشاره کرده و منطق نیرومند او را در کوبیدن بت ها ضمن چند آیه به خاطر آورده است. قابل توجه این که قرآن در بسیارى از بحث هاى توحیدى و مبارزه با بت روى این سرگذشت تکیه مى کند; زیرا ابراهیم(ع) مورد احترام تمام اقوام مخصوصاً مشرکان عرب بود. نخست مى فرماید: ابراهیم، پدر (عموى) خود را مورد سرزنش قرار داد و به او چنین گفت: آیا این بت هاى بى ارزش و موجودات بى جان را خدایان و معبودان خود انتخاب کرده اید؟! (وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ لاَِبیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً). بدون شک من، تو و جمعیت پیروان و هم مسلکان تو را در گمراهى آشکارى مى بینم (إِنِّی أَراکَ وَ قَوْمَکَ فی ضَلال مُبین). چه گمراهى از این آشکارتر که انسان مخلوق خود را معبود خود قرار دهد؟! و موجود بى جان و بى شعورى را پناهگاه خود بپندارد و حل مشکلات خود را از آنها بخواهد؟! 🌼🌼🌼 نکته: آیا آزر پدر ابراهیم(ع) بود؟ نخستین سؤالى که در آغاز آیه جلب توجه مى کند این است که مگر آزر پدر ابراهیم بود؟ چگونه از پدرى بت پرست پیامبرى بت شکن به وجود مى آید؟ براى روشن شدن بحث به مطالب ذیل توجه فرمائید: کلمه أب در لغت عرب غالباً بر پدر اطلاق مى شود و چنان که خواهیم دید گاهى بر جدّ مادرى و عمو و همچنین، بر مربى، معلم و کسانى که براى تربیت انسان به نوعى زحمت کشیده اند نیز اطلاق مى گردد. ولى شک نیست که به هنگام اطلاق این کلمه، اگر قرینه اى در کار نباشد قبل از هر چیز پدر به نظر مى آید. اکنون این سؤال پیش مى آید که آیا به راستى آیه بالا مى گوید: آن مرد بت پرست (آزر) پدر ابراهیم بوده است؟ و آیا یک فرد بت پرست و بت ساز مى تواند پدر یک پیامبر اولوا العزم بوده باشد؟ و آیا وراثت در روحیات انسان اثر نامطلوبى در فرزند نخواهد گذارد؟ جمعى از مفسران سنى به سؤال اول پاسخ مثبت گفته و آزر را پدر واقعى ابراهیم(ع) مى دانند. در حالى که تمام مفسران و دانشمندان شیعه معتقدند آزر پدر ابراهیم(ع)نبود، بعضى او را پدر مادر، و بسیارى او را عموى ابراهیم دانسته اند. 🌼🌼🌼 قرائنى که نظر دانشمندان شیعه را تأئید مى کند عبارتند از: ۱ ـ در هیچ یک از منابع تاریخى اسم پدر ابراهیم(ع)، آزر شمرده نشده است، بلکه همه تارُخ نوشته اند، در کتب عهدین نیز همین نام آمده است. جالب این که افرادى که اصرار دارند پدر ابراهیم(ع) آزر بوده در اینجا به توجیهاتى دست زده اند که به هیچ وجه قابل قبول نیست از جمله این که: اسم پدر ابراهیم(ع) تارخ، و لقبش آزر بوده! در حالى که این لقب نیز در منابع تاریخى ذکر نشده است. و یا این که آزر بتى بوده که پدر ابراهیم(ع) آن را پرستش مى کرده است، در حالى که این احتمال با ظاهر آیه فوق که مى گوید: پدرش آزر بود، به هیچ وجه سازگار نیست، مگر این که جمله یا کلمه اى در تقدیر بگیریم که آن هم بر خلاف ظاهر است. ۲ ـ قرآن مجید مى فرماید: مسلمانان حق ندارند براى مشرکان استغفار کنند اگر چه بستگان و نزدیکان آنها بوده باشند، سپس براى این که کسى استغفار ابراهیم(ع) را درباره آزر دستاویز قرار ندهد، چنین مى فرماید: وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهیمَ لاِ َبیهِ إِلاّ عَنْ مَوْعِدَة وَعَدَها إِیّاهُ فَلَمّا تَبَیَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلّهِ تَبَرَّأَ مِنْه: استغفار ابراهیم براى پدرش (آزر) فقط به خاطر وعده اى بود که به او داده بود (آنجا که گفت: سَأَسْتَغْفِرُ لَکَ رَبِّی: یعنى: به زودى براى تو استغفار خواهم کرد. به امید این که با این وعده دلگرم شود و از بت پرستى برگردد) اما هنگامى که او را در راه بت پرستى مصمم و لجوج دید دست از استغفار درباره او برداشت. 🌼🌼🌼 از این آیه به خوبى استفاده مى شود که ابراهیم(ع) بعد از مأیوس شدن از آزر دیگر هیچ گاه براى او طلب آمرزش نکرد، و شایسته هم نبود چنین کند، و تمام قرائن نشان مى دهد این جریان در دوران جوانى ابراهیم(ع) و زمانى بود که در شهر بابل مى زیست و با بت پرستان مبارزه داشت. از انضمام این آیه، به آیه سوره توبه که مسلمانان را از استغفار براى مشرکان بر حذر مى دارد و ابراهیم را از انجام چنین کارى جز براى یک مدت محدود آن هم براى یک هدف مقدس، برکنار مى شمرد، به خوبى استفاده مى شود که منظور از أب در آیه مورد بحث، پدر نیست، بلکه عمو یا پدر مادر و یا مانند آن است و به تعبیر دیگر والد در بیان معنى پدر صراحت دارد، در حالى که أب صراحت ندارد. در آیات قرآن، کلمه أب نیز در مورد عمو به کار رفته است، مانند آیه ۱۳۳ سوره بقره : قالُوا نَعْبُدُ إِلهَکَ وَ إِلهَ آبائِکَ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِلهاً واحِداً:

فرزندان یعقوب به او گفتند: ما خداوند تو و خداوند پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یگانه را مى پرستیم . و این را مى دانیم که اسماعیل عموى یعقوب بود نه پدر او. طبرى که از دانشمندان اهل سنت است در تفسیر خود جامع البیان از مفسر معروف مجاهد نقل مى کند که او صریحاً مى گوید: آزر پدر ابراهیم نبود. آلوسى مفسر دیگر اهل تسنن، در تفسیر روح المعانى در ذیل همین آیه مى گوید: آنها که مى گویند اعتقاد به این که آزر پدر ابراهیم(ع) نبود، مخصوص شیعه است، از کم اطلاعى آنها است; زیرا بسیارى از دانشمندان معتقدند که آزر اسم عموى ابراهیم بود. با توجه به آنچه گفته شد، معلوم مى شود: تفسیر فوق براى آیه مورد بحث، تفسیرى است بر اساس قرائن روشنى از خود قرآن و روایات مختلف اسلامى نه تفسیر به رأى آن چنان که بعضى از متعصبین اهل سنت همانند نویسنده المنار گفته است. «تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۴ سوره انعام » @ayehsobh

ز آیه ها بشارتى، ز سوره ها اشارتى مدینه شد زیارتى، که شمس نازل آمده خدا على دیگرى به شیعه مى دهد نشان سلام ما درود ما به جد صاحب الزمان (عج) 💐میلاد دهمین اختر تابناک امامت، حضرت هادی علیه السلام مبارک باد💐 @rahrovanraheqoran

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَكَذَٰلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ» و این گونه، ملکوت آسمانها و زمین (و حاکمیت مطلق خداوند بر آنها) را به ابراهیم نشان دادیم. تا (به آن استدلال کند و) اهل یقین گردد. (انعام/۷۵) @ayehsobh

آیه ۷۵ سوره انعام استاد پرهیزگار @ayehsobh