سیطره کمیت و حصار ظاهرگرایی
✍ حمیده سادات حسینی روحانی
✅ نمودارها اطرافمان را پر کردهاند. نمودارهای برگرفته از انواع پیمایشهای کمی، که بنا بوده ظواهر و لایههای سطحی را بسنجند، اما حالا برای تحلیل بواطن و عمیقترین لایههای بینشها و گرایشها نیز مورد استفاده قرار میگیرند. با درصدگیری از افرادی که در نمونه آماری گفتهاند نماز نمیخوانند و روزه نمیگیرند، وضعیت کلی دینداری را میسنجیم: که براساس آمارها دینداری هنوز قدرتمندتر، اما در روندی نزولی است. با درصدگیری از تعداد افرادی که بعد از برخورد پلیس شال بر سر میگذارند، میزان موفقیت طرحهای عفاف و حجاب را قضاوت میکنیم. با درصدگیری از افرادی که در نمونه آماری با سیاستهای منطقهای ایران مخالفت کردهاند، وضعیت فرهنگ مقاومت در جامعه را به قضاوت مینشینیم.
🔹مشکل، تنها در این نوع تعمیمهای ناروا در جایگاه تفسیر نیست. در روند پیمایشها نیز بعضا مواردی تبدیل به گویه شده و در قالب سنجههای آماری قضاوت میشود که در همان دورههای ابتدایی نقد کمیگرایی در علوم اجتماعی، مشخص شد به این شکل مبهم و کلی در پیمایشهای کمی قابل اندازهگیری نیست. میزان موافقت با «جدایی دین از سیاست» از همین نمونهها است. گویهای مبهم و کلی با قابلیت تفسیرپذیری با انواع معانی ذهنی، که حالا با خطکش آمار اندازهگیری میشود.
🔸از این شگفتانگیزتر، استفاده از چنین دادههایی برای قضاوت کلی در مورد جامعه ایران است. گزارههایی از این قبیل که در کشور با «دوجامعهای شدن» مواجه هستیم! تصویری تخیلی از جامعهای که نه تنها در دایره هنجارها و نمادها، که در عموم عقاید و ارزشهای کلان خود دچار دوقطبی شده و مشترکات کلان آن حداقلی شدهاند. تحلیلهایی که بیشتر برآمده از عدم تجربه زیست در جامعه قطبیشده در همه ارزشها، و نداشتن تصویری دقیق از عوارض و آثار آن در سطوح مختلف تعامل در بستر عمومی جامعه به نظر میآید.
✅ گویی ظاهرگرایی حصاری شده که افرادی از طیفهای متفاوت فکری را به هم پیوند زده و در خود محصور نمودهاست. علیرغم همه دعاوی منتقدانه علیه مدرنیته، در شیءانگاری انسان و عددپنداری او با پوزیتیویسم در دوران نوپایی تجدد به اشتراک رسیدهایم. نه آنکه پژوهشهای کمی و آماری در عناوین اجتماعی و انسانیِ سنجهپذیر خود قابل اتکا نباشند، نه! مسئله، تقلیل حوزه تحلیل و شناخت و کیفیترین مفاهیم، به این ظواهر کمی است. پیمایشهایی که بر پیشفرض شناخت عمیق و درست افراد از خود بنا شدهاند و با نادیده انگاشتن تعارضهای درونی بشر و عدم انسجام آگاهی در بسیاری از افراد، در کنار فهم ایستا و غیرموقعیتمند از انسان، قدرت پیشبینی رفتارهای متفاوت و خلاف انتظار در موقعیتهای جدید و متمایز را از اندیشمندان متکی به خود، گرفتهاند.
🔹با اتکای به همین ظواهر و مشاهدات بود که پیش از انقلاب، عدهای با پیگیری روند تضعیف دینداری در ایران از آغاز دوره پهلوی در نسبت با دوران قاجار، از باور امام خمینی (ره) به امکان پیروزی یک نهضت دینی و سرنگونی شاه تعجب میکردند. تکیه به ظواهر و عجز از شناخت و تحلیل لایههای عمیق جهتگیریهای عمومی و مکنونات فرهنگی یک ملت، پیشبینی انقلاب اسلامی را برای شما دشوار میسازد؛ همانطور که اتکا به ظواهر انتقادی در خصوص سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی، امکان پیشبینی و تحلیل اقبال عمومی به شخصیتی همچون سردار شهید قاسم سليمانی را از شما سلب میکند.
🔸از سوی مقابل، همین دست معیارهای ظاهرگرایانه، ملاک ارزیابی میزان موفقیت طرحهای عفاف و حجاب از نوع انتظامی شدهاست. به همان میزان که شمار حداکثری زنانی که در اوج غائله زن، زندگی، آزادی و بدون وجود هیچ فشاری از جنس دولتی، پوشش سر و بدن خود را حفظ میکردند معنادار بود و توفیق انقلاب اسلامی را در ایجاد اتمسفری حجابمحور، در دوران اوجِ قدرت شبکهایِ حیازدایی جهانی به نمایش میگذاشت؛ شمار میزان افزایش این افراد پس از مقابله انتظامی، بدون در نظر گرفتن نیروی مقاومت و مبارزهی برآمده از این فشار، رهزن و ظاهرگرایانه است.
🔹کشف حجاب رضاخانی هرچند از حیث محتوای کاملا خلاف فرهنگ ایرانی - اسلامی و از حیث سطح خشونت، مقولهای کاملا متمایز بود، اما عبرتهایی در نوع و آثار قانونگذاری دارد. مصوبه کشف حجاب، در ظاهر توفیقاتی داشت. قبح سنگین بیحجابی در ایران شکسته شد و بسیاری از افراد در مشاغل رسمی و مرتبط با دولت، مجبور به تبعیت شدند. عادیشدن بیحجابی و برهنگی و شأن غیراساسی آن در بخشی از جامعه با وجود اعتقادات دینی، از تبعات این قانون بود. اما مشکل قانونگذاران این بود که در کنار این آثار، به نیروی مقاومت غیرقابل شمارش و هسته مبارز غیرقابل مشاهدهی زاییده این نوع قوانین توجه نداشتند.
🔸البته که هر نیروی مقاومتی به انقلاب منتهی نمیشود. انقلاب اسلامی ریشههایی عمیقتردر قلب فرهنگ ایرانی داشت و از این عناصر مغذی در جهت تقویت خود تغذیه کرد؛ اما بینش ظاهرگرایانه و کوتاهمدت اعمالکنندگان کشف حجاب، حتی قادر نبود شکلگیری هستههای مقاومت را در برابر دینزدایی از ایران پیشبینی کند.
🔹سردمداران گشت ارشاد در دهه نود، اگر در کنار درصدشماری تابعان قانون، با تکیه به بینشی عمیقتر و بلندمدت، اقتضائات نحوه قانونگذاری خود را دنبال میکردند، پیشبینی وقوع شورشی از جنس زن، زندگی، آزادی و سوار شدن دشمن بر چنین ظرفیتی چندان دشوار نبود. اعمال قانون از جنسی که در وجدان جمعی، با قضاوت عدم تناسب جرم و مجازات همراه باشد و بستری برای ظهور انواع قهرمانسازی و مبارزهطلبی را فراهم کند، خود زاینده ضد خود و هستههای مقاومت و مبارزه بوده و قادر است گسلهای نهفته فرهنگی را مبدل به شکافهای فعال اجتماعی کند.
✅ به نظر میرسد امروز، رمز توفیق در دستیابی به اهداف در قانونگذاری، ایجاد قدرت و بینش عبور از لایههای ظاهری آثار و نتایج قانون، و قدرت تحلیل و پیشبینی لایههای پنهان، عمیق و بلندمدت نحوه قانونگذاری و توجه به احتمال فاصلهگیری پیامدها از اهداف در روند اعمال قانون است.
@azmanegasht
https://eitaa.com/azmanegasht
هر زمانی، هر زمان نیست!
صبح، سراغ مفاتیحالجنان رفتهبودم. مفاتیحالجنانی که تقریبا پرخوانندهترین کتاب ایرانیان است. اعمال ایام و اوقات را تورق میکردم و صاحبان ایام را!
تصور کنید امروز، اول هفتهی شما، یکشنبه است و به جای صلوات و سلام بر پیامبر صلیاللهعلیه و آله، از امیرمومنان و حضرت زهرا سلام الله علیهما، مالکیت و انتساب ایام شروع میشود و آخر هفته، یعنی شنبه-روز خواب و استراحت شما- انتساب به حضرت رسول صلواتالله علیه و آله است!
ادعیه و اعمال خاص ایام به جای خود!
اوقات، ایام و ساعات در نظام احسن، جایی فراتر از قراردادهای دنیوی دارند که در سنت انسان مسلمان ایرانی و در متن زندگیاش، به تبع گره خوردن زمان با حقیقت هستی، برای انجام اعمال، به این حقیقت رجوع میشدهاست. بدین معنا که اساسا ایام و زمان امری تماما برساختی نیست و در پس ساعات و لحظات، حقیقتی فراتر وجود دارد. حتی در نگاه اطبای سنتی، مزاج ایام و اوقات، خود محل تامل و تدقیق بوده است و بر اساس آن تدبیر و تنظیم امور انجام میشدهاست!
خوبست چشم دلالان و سوداگران با گزارشهای صرفا اقتصادیشان، به شان زمان در فرهنگ و سنت انسان مسلمان ایرانی بیشتر گشوده شود!!!
@azmanegasht
https://eitaa.com/azmanegasht
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
مزد خدمت را میدهند
و نشانهاش را هم میگذارند برایت و برای آنان که اهل آموختناند
نشانهی اینکه از دست چه کسی عاقبتبهشهادتت را گرفتهای...
حاجقاسم شام میلاد عمهی سادات، و سید ابراهیم هم از دستان مبارک امام رئوف علیه آلافالتحیهوالثنا، مزد خدمت گرفتند.
گوارای وجودش این حسن عاقبت!😭❤️
ای کاش این اضطرابها با فرج کامل و عاجل تمام شود...
@azmanegasht
هدایت شده از فصلنامه اقلیـــــــــما
#گزیده_یادداشت
[فصلنامه اقلیما]
▪️شماره ۱و۲▪️
💠مریم منصوری
🔷اهمیت عقل فراانسانی در فهم جزئیات بدنمند و مناسبات مادی زندگی انسانی مورد تأکید است. عقل انسانی در درک امور روحمند و عقاید تواناست، اما برای فهم دقیق جزئیات بدنی، نیاز به عقلی بالاتر است.
🔷امام صادق (ع) در مناظره با طبیب هندی، نقش عقل فرابشری در پزشکی را نشان داد. تعالیم انبیا و شرایع به عنوان منبع عقل فراانسانی، در ساماندهی جزئیات زندگی بشری مؤثرند.
🔷استناد به عقل فراانسانی در شریعت و فقه برای تنظیم اموری مانند حجاب، که فراتر از درک عقل انسانی است، ضروری است.
💬 کاری از «دفتر مطالعات جنسیت و جامعه»
Gesostu.ir
📝 فصلنامه اقلیما
مجله تخصصی زن، جنسیت و جامعه
📗 @Eqlima_Mag
هدایت شده از ملت ابراهیم
دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام با همکاری مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری برگزارمیکند:
📌 نـشـسـت مـلــت ابـراهـیــم
▫️گردهمایی پنجم از سلسله گردهماییهای اصحاب علوم انسانی و اجتماعی در یادبود شهدای پرواز اردیبهشت
👥️ با حضور اساتید محترم:
▫️دکتر سید احسان رفیعی علوی
▫️دکتر محسن الویری
▫️دکتر حبیب الله بابایی
▫️دکتر شمس الله مریجی
▫️دکتر سید احسان رئیسالساداتی (رئیسی)
▫️دکتر وحید سهیلی
▫️دکتر علیرضا مؤمن
▫️دکتر علیاصغر اسلامی تنها
▫️دکتر زهرا روحاللهی امیری
و...
🗓 تاریخ برگزاری: شنبه ۲۶ خردادماه
🕰 زمان: ساعت ۹:۳۰
📍مکان: دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام، طبقه سوم، سالن جلسات شهیدبهشتی
#دانشگاه_باقرالعلوم
#ملت_ابراهیم
پخش زنده از طریق کانال ایتا
@BouNews
🔰بسمه تعالی
با سلام و احترام
▪️شهادت رئیسجمهور ایران اسلامی و هیئت همراهشان در پرواز اردیبهشت ۱۴۰۳ در حین خدمت و نیز همدلی و تشییع چندین میلیونی ملت ایران، نشان داد که این واقعه نیازمند نگاشتههایی از حیث علمی و مفهومی است تا نه تنها تاریخ، این واقعه را به خوبی درک و در چارچوب نگاه انقلاب اسلامی فهم کند، بلکه برای "درمسیر ماندن" و ناظر به آینده نیز، نیازمند صورتبندی مفهومی آن هستیم.
▪️دغدغهمندان علوم انسانی و اجتماعی کشور در نظر دارند تا این مطلوب را در یادنامهای که در قالب کتابی حاصل از مجموعه یادداشتها و جستارها تدوین خواهد شد، تا چهلم شهدای عزیز به چاپ رسانند.
▪️ بدین سبب از اندیشمندان و اساتید گرانقدری که در این راستا همداستانند، دعوت میشود تا بدین منظور، یادداشتی در حدود ۱۵۰۰ کلمه جهت چاپ در این یادنامه، حداکثر تا تاریخ سهشنبه ۲۲ خردادماه ۱۴۰۳ نگارش و به حسابهای کاربری مندرج در انتها ارسال فرمایند. بدیهی است یادداشتها و جستارهایی که از نظر محتوا، ایده و کیفیت مورد تایید باشند، در کتاب مذکور چاپ خواهند شد.
💢برخی محورهای کلان پیشنهادی برای نگارش عبارتند از:
▫️۱- شخصیت شهید رییسی
🔺(ویژگیهای اخلاقی، نظام فکری، سیرهی عملی، ابعاد معنوی، زندگینامه و سرگذشت، نحوه سیاستورزی، در زندگی خانوادگی، از دید دیگران اعم از متفکرین، رجال سیاسی، مردم، علما و...)
▫️۲- واقعه شهادت و رویداد تشییع
🔺(فرم شهادت، تحلیل حس عمومی ملت در قبال شهادت، مردمشناسی و جامعهشناسی تشییع، و...)
▫️۳- شهید رییسی، انقلاب اسلامی و ایران امروز و فردا
🔺(تاثیر شهادت در احیای سرمایه اجتماعی، شهادت رییسی و تحولات آینده انقلاب، شهادت رییسی و گام دوم انقلاب، شهید رییسی و احیای امر ملی، شهید جمهور و ظهور هویت ملی و جمعی ایرانیان، شهادت رییسی و ظهور انسان انقلاب اسلامی، شهید رییسی و ظهور مسئول تراز گفتمان انقلاب و...)
▫️۴- گفتمان و خدمات دولت شهید رییسی
🔺(صورتبندی گفتمانی رییسجمهور شهید و دولتش، بازخوانی خدمات دولت در عرصههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و...)
▫️و ...
💢لینک ارسال مطالب:
🔸در پیامرسان بله
@melatebrahim
🔸در پیام رسان ایتا
https://eitaa.com/Melatebrahim
🌐دبیرخانه یادنامه شهید رئیسی
#ملت_ابراهیم
یَـٰۤأَیُّهَا ٱلنَّبِیُّ حَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ عَلَى ٱلۡقِتَالِۚ إِن یَكُن مِّنكُمۡ عِشۡرُونَ صَـٰبِرُونَ یَغۡلِبُوا۟ مِا۟ئَتَیۡنِۚ
[سوره اﻷنفال: ۶۵]
ای رسول، مؤمنان را بر جنگ ترغیب کن که اگر بیست نفر از شما صبور و پایدار باشند بر دویست نفر غالب خواهند شد.
@azmanegasht