🌺🌿🌸🌿🌿🌸🌿🌺
✨ حکمتی از نهج‌البلاغه حضرت علی«ع»
📖 موضوع: #ارزش_مشورت‌ها .
وَ قَالَ ( عليه السلام ) :
مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإِ .
⭕️ و درود خدا بر او، فرمود:
⬅️ آن كس كه از #افكار و آراء #گوناگون استقبال كند،
صحيح را از #خطا خوب شناسد.
‼️ نکات :
✅امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه راه به دست آوردن رأى صحيح را در مسائل مختلف نشان داده است. مى فرمايد:
«كسى كه از آراء مختلف استقبال كند (و نظرات متفاوت را #بررسى نمايد) موارد خطا را خواهد شناخت»;
(مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الاْرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإِ).
بعضى از مسائل بديهى است و به همين دليل مورد اختلاف نيست اما بسيارى از مسائل نظرى پيچيده و آراء مختلفى در آن اظهار شده است.
✅در اين گونه مسائل هرگز نبايد انسان به تنهايى تصميم گيرى كند بلكه #عقل مى گويد:
بايد آراى ديگران را به ضميمه استدلالات آنها بررسى كند تا بتواند آنچه را به #حقيقت_نزديک_تر است انتخاب نمايد.
✅ البته يكى از طرق آشنايى با آراى ديگران به مشورت نشستن است
ولى كلام امام(عليه السلام) در اينجا منحصراً ناظر به مشورت نيست،
بلكه هر گونه #بررسى_آراى ديگران را شامل مى شود.
✅ شايسته است كه انسان عاقل آراء ساير عقلا را در كنار رأى خود قرار دهد
و علوم حكيمان را به علم خود بيفزايد (و برترين را انتخاب كند)».
به همين جهت از #استبداد به رأى در روايات اسلامى شديداً #نكوهش شده است.
📚حکمت۱۷۳_ (اخلاقی، اجتماعی)
🙏 ترجمه مرحوم استاد محمد دشتی.
#حدیث #حضرت_علی (ع) #امام_علی (ع)
🌺🌿🌸🌿🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌 عقل او چگونه است ؟!
جمعی در محضر پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله مدح و ستایش از مسلمانی کردند
رسول اکرم فرمودند: عقل او چگونه است؟
عرض کردند: یا رسول الله! ما از تلاش و کوشش او در عبادت و انواع کارهای خیر او سخن می گوییم شما از عقلش سؤال می فرمایید؟
حضرت فرمود: مصیبتی که از ناحیه حماقت #احمق حاصل می شود بدتر است از فجور فاجران و گناه بدکاران.
خداوند فردای قیامت بندگان را به مقدار عقل و خردشان بالا می برد و بر این اساس به قرب خداوند نائل می گردند.
🔹مجمع البیان ج۱۰
#حمله_به_حرم #جسارت #توهین #عقل
#حدیث #حضرت_محمد (ص) #پیامبر_اکرم (ص)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌قال رسول الله صلّي الله عليه و آله :
رِأسُ العَقلِ بَعدَ الدِّينِ التَّودُّدِ النّاسِ وَ اصطِناعِ الخَيرِ اِلي كُلِّ بَرِّ وَ فاجِرٍ
اساس عقل بعد از دين، دوستي با مردم و امر به #خير و نيکي به هر انسان خوب و بد است.
🔹مستدرك الوسائل، ج 8، ص 353
#عقل #دین #دوستی #مردم #نیکوکاری
#حدیث #حضرت_محمد (ص) #پیامبر_اکرم(ص)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌فاصله بین ایمان و کفر
قال الامام الصادق عليه السّلام :
لَيسَ بَينَ الايمان وَ الكُفرِ الاَّ قِلَّةِ العقلِ
(فاصله اي) بين ايمان و كفر نيست مگر كمی عقل !
🔹اصول كافي، ج 1، ص 28
#ایمان #کفر #عقل
#حدیث #امام_صادق (ع)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌پرهیز از زیاده روی در شوخی و مسخرگی
امیرالمؤمنین علیه‌السلام:
أعقَلُ النّاسِ مَن غَلَبَ جِدُّهُ هَزلَهُ ، و استَظهَرَ على هَواهُ بعَقلِهِ .
خردمندترين مردم كسى است كه جدّى بودنش بر مسخرگى اش چيره باشد و در برابر هوسِ خود از عقلش كمك گيرد.
📝شرح روایی:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند:
مَن قَلَّ عقلُهُ كَثُرَ هَزلُهُ .
هر كه عقلش كم باشد، شوخى و جدّى نبودنش زياد باشد.
▫️و از کلام حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام:
مَن كَثُرَ هَزلُهُ بَطَلَ جِدُّهُ .
هر كه مسخرگى اش زياد باشد، جدّيتش از بين برود (مردم سخنان و كردارهاى جدّى او را نيز به شوخى گيرند و به آنها اهميتى ندهند).
▫️امام علی علیه‌السلام:
اِحذَرِ الهَزلَ و اللّعبَ و كَثرَةَ المَزحِ و الضّحكِ و التُّرَّهاتِ .
از مسخرگى و بازى و شوخى زياد و #خنده و چرند گويى دورى كن.
🔸غررالحکم. میزان الحکمه
#شوخی #تمسخر #لهو #هوس #عقل #عاقل
#حدیث #امام_علی (ع) #حضرت_علی (ع)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌 حجت ظاهری و حجت باطنی
امام کاظم علیه السّلام فرمودند:
إنَّ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حُجَّتَینِ: حُجَّهً ظاهِرَهًَ وَ حُجَّهً باطِنَهً، فَاَمَّا الظّاهِرَهُ فَالرُّسُلُ وَ الاَنبیاءُ وَ الاَئِمَّهُ، وَ اَمَّا الباطِنَهُ فَالعُقُولُ؛
خداوند را بر مردم دو حجّت است:
حجّتی آشکار و حجّتی پنهانی و درونی. «حجّت آشکار»؛ رسولان و پیامبران و امامانند، و «حجّت باطنی» #عقل و اندیشه هاست.
📝 شرح حدیث:
«حجّت»، چیزی است که خداوند، بر اساس آن از انسان می پرسد و پاسخ می خواهد و اگر خلافکار باشد، محکوم می شود.
عقل، حجّت درونی است که مثل چراغی راه را #روشن می کند و بد و خوب را به ما می گوید.
پیامبران و امامان، حجّتهای الهی اند.
کتابهای آسمانی، حجّتهای پروردگارند.
انسانهای پاک و متّقی، حجّت خدا بر دیگرانند.
اگر کسی عقل و #شعور نداشته باشد، تکلیفی هم ندارد و مؤاخذه نمی شود.
اگر خداوند، برای یک قوم، #پیامبر نفرستاده باشد، آن را عذاب هم نمی کند.
ولی... با این حجّتها چه می توان کرد و چگونه می توان پاسخ خدا را داد؟
چندین چراغ دارد و بیراهه می رود
بگذار تا بیفتد و بیند سزای خویش
خداوند، با فرستادن انبیا و #نزول کتب آسمانی و با قرار دادن نور عقل در انسان، بر او «اتمام حجّت» کرده است.
کاری کنیم که در #قیامت، محکوم محکمه ی الهی نشویم.
به نحوی عمل کنیم که پیش خدا «حجّت شرعی» داشته باشیم.
🔹اصول کافی، ج1، ص16. حکمت های کاظمی, انتشارات آستان قدس رضوی
#حجت #ظاهر_باطن #پیامبران #عقول
#حدیث #امام_کاظم (ع)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌 شاخص خردمندی
امام صادق عليه السلام :
«اذا اردت ان تختبر عقل الرجل فى مجلس واحد فحدّثه فى خلال حديثك بما لا يكون فان انكره فهو عاقل و ان صدّقه فهو احمق»
هرگاه خواستى خرد و عقل شخصی را امتحان كنى، در يك #مجلس؛ در اثناء سخن گفتن، يك حرف ناصحيح و نشدنى را بگوييد، اگر مستمع، منكر شد خردمند است و اگر تصديق كرد احمق است.
🔸 بحارالأنوار
#خرد #خردمندی #عقل #حماقت #احمق
#حدیث #امام_صادق (ع)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌نادان ها سکوت کنند!
امام جواد علیه السلام فرمودند:
لَو سَکَتَ الجاهِلُ ما اختَلَفَ النّاسُ؛ (۱)
اگر نادان سکوت کند، مردم اختلاف پیدا نمی کنند.
📝شرح حدیث:
پیدایش اختلافها، گاهی به اظهارنظرهای جاهلانه یا مغرضانه برمی گردد.
اگر هر کس در حد #دانایی خود سخن بگوید و هر کس آنچه را نمی داند نگوید، بسیاری از فتنه ها از ریشه می خشکد.
سکوت از جانب همه مطلوب است و از جاهل، مطلوب تر.
بعضی گفته اند: اگر کلام از نقره باشد، سکوت از طلاست.
در کلام حکیمانه برخی هم آمده است:
اگر برای سکوتم یک بار هم پشیمان نگشته ام، ولی برای #سخن گفتنم بارها پشیمان شده ام.
در کلام امیرمومنان علیه السلام هم آمده است:
«إذا تَمَّ العَقلُ نَقَصَ الکَلامُ»(۲)
«هرگاه #عقل، کامل گردد، کلام کاسته شود».
چشم و #گوش و زبان ابزاری اند که اگر بر آنها نظارت و کنترل نداشته باشیم، یا به ابزار گناه تبدیل می شوند و یا فتنه و فسادی پدید می آورند که آن هم نوعی #گناه است.
این گوهر ارزنده، بویژه از سوی افرادی که اطلاع کافی در زمینه ای ندارند ارزشمندتر است، چون مانع بروز تنش ها و اختلافها می گردد.
گاهی درباره ی حادثه ای، حرفها و #شایعات بسیاری پدید می آید و باعث ایجاد دو دستگی و اختلاف می شود.
باید هوشیار بود، تا زبانمان فتنه آفرین نباشد.
🔸پی نوشت:
1. الفصول المهمّه، ص 262
2. بحارالأنوار، ج71، ص290.
منبع: حکمت های تقوی، آستان قدس رضوی
#سخن #جاهل #فتنه #نادان #سکوت
#حدیث #امام_جواد علیه السلام
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌عقل و عقلانیت در کلام امام رضا علیه السلام
أنَّهُ سُئِلَ مَا الْعَقْلُ؟ فَقالَ عليه السلام: التَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ، وَ مُداهَنَةُ الاْعْداءِ، وَ مُداراةُ الاْصْدِقاءِ.
از امام رضا عليه السلام سؤال شد كه عقل و هوشياري چگونه است؟
امام رضا عليه السلام در جواب فرمود:
تحمّل مشكلات و #ناملايمات،
زيرك بودن و حركات دشمن را زير نظر داشتن،
#مدارا كردن با دوستان.(تا اختلاف نظرها سبب فتنه و آشوب نشود.)
🔸أمالي شيخ صدوق، ص 233، ح 17
#عقل #عقلانیت #عاقل
#حدیث #امام_رضا علیه السلام
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌آزمون های عقل
امیرالمؤمنین علیه السلام:
ثَلاثٌ یُمْتَحَنُ بِها عُقُولُ الرِّجالِ:
هُنَّ الْمالُ وَ الْوِلایَةُ وَ الْمُصیبَةُ؛
با سه چیز عقل انسان ها محک زده مى شود: ثروت، پست و مقام، مصیبت ها و مشکلات.
📝شرح حدیث:
خداوند متعال، فلسفه و اساس خلقت انسان را آزمایش و #امتحان از او بیان مى کند. بدین جهت دنیا به منزله جلسه بزرگ امتحان، و قیامت به مثابه زمان دادن #کارنامه امتحان شوندگان مى باشد!
بنابراین نباید دعا کرد که خدا ما را به امتحان و آزمایش مبتلا نکند; زیرا این دعا با هدف خلقت منافات دارد و دور از اجابت است، بلکه باید از خداوند خواست که با آزمایش هاى سخت و سنگین ما را #آزمایش نکند،
پروردگارا ما را به موادّى که نمره قبولى نمى آوریم امتحان ننما.
آزمون هاى خداوند ابزار تکامل ها و پیشرفت هاست و موادّ خاصّى ندارد، ولى سه مادّه اى که در این حدیث بدان اشاره شده، از همه مهم تر است.
▫️مادّه اوّل:
مال و ثروت است، یکى از موادّ امتحانى که در این روایت بدان اشاره شده، ثروت هاى کلان است.
تحصیل بیش از نیاز ثروت و #مصرف نکردن آن بسان حمل مقدار زیادى موادّ غذایى توسّط کوهنورد حریصى است که فقط قصد دارد یک روز بالاى کوه بماند و بعد ناچار مى شود بقیّه را بالاى کوه بگذارد و برگردد!
کسانى در این مادّه امتحانى قبولند که با داشتن مال و ثروت، عقل خود را گم نکنند و #هوش خود را از دست ندهند.
▫️مادّه دوم:
مصائب و مشکلات زندگى است، قبولى در این مادّه امتحانى #صبر و تحمّل زیادى مى طلبد، که در این صورت مأجور هم خواهد بود. و اگر صبر و تحمّل نکند و جزع و فزع آغاز نماید نه تنها قبول نمى شود، که بار گناهانش سنگین تر مى گردد.
▫️مادّه سوم:
پست و #مقام است، بسیارند افرادى که با به دست آوردن مقام، همه گذشته خود را به فراموشى مى سپارند و آلوده همه چیز مى شوند.
انسان عاقل و باشخصیّت کسى است که هیچ امرى سبب نشود تا حقیقت ها را نبیند یا به فراموشى بسپارد.
نمونه هاى فراوانى از این آزادمردان در طول تاریخ و در میان علما و #دانشمندان بزرگ دینى دیده مى شود.
🔸غررالحکم، جلد 3
منبع: ۱۱۰ سرمشق از سخنان حضرت على علیه السلام، آیت الله العظمى مکارم شیرازى.
#آزمون #عقل #عقلانیت #ثروت
#حدیث #امام_علی علیه السلام #حضرت_علی علیه السلام
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌امام کاظم علیه السلام:
التودد الی الناس نصف العقل
مهرورزی و دوستی با مردم، نصف عقل است.
🔸تحف العقول، ص ۴۲۵
#دوستی #محبت #عقل
#حدیث #امام_کاظم علیه السلام
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
🕌عقل و گناه
اَنَسٌ: قيلَ: يا رَسولَ اللّهِ، اَلرَّجُلُ يَكونُ حَسَنَ الْعَقْلِ كَثيرَ الذُّنوبِ؟
قالَ: ما مِنْ آدَمىٍّ اِلاّ وَ لَهُ ذُنوبٌ وَ خَطايا يَقْتَرِفُها، فَمَنْ كانَتْ سَجيَّتُهُ الْعَقْلَ وَ غَريزَتُهُ الْيَقينَ لَمْ تَضُرَّهُ ذُنوبُهُ.
قيلَ: كَيْفَ ذلِكَ يا رَسُولَ اللّهِ؟
قالَ: لاَِنَّهُ كُلَّما اَخْطَاَ لَمْ يَلْبَثْ اَنْ تَدارَكَ ذلِكَ بِتَوْبَةٍ وَ نَدامَةٍ عَلى ما كانَ مِنْهُ فَيَمْحو ذُنوبَهُ وَ يَبْقى لَهُ فَضْلٌ يَدْخُلُ بِهِ الْجَنَّةَ؛
از رسول خدا صلی‌الله علیه وآله پرسیدند:
اى رسول خدا! ممكن است كسى از «عقلِ نيكو» برخوردار باشد و گناهان بسيار داشته باشد؟
فرمودند:
هيچ انسانى نيست، مگر اين كه گناهان و خطاهايى مرتكب مى شود، ولى هر كس سرشتش عقل و نهادش يقين باشد، گناهانش به او آسيب نمى رساند.
گفته شد: اى رسول خدا! چگونه است اين؟!
فرمودند:
زيرا #عاقل هرگاه مرتكب خطايى گردد، بى درنگ آن را با توبه و پشيمانى جبران كند و با اين كار، گناهانش را پاك مى گرداند و خوبى هايى برايش باقى مى ماند كه با آن، وارد بهشت مى گردد.
🔹مجموعه ورام، ج 1، ص 62
#گناه #عقل #توبه #آمرزش
#حدیث #حضرت_محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) #پیامبر_اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺
◼️امام کاظم علیه السلام فرمودند:
◾️انَّ لِلّهِ عَلَى النّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجـَّةً ظاهِـرَةً وَحُجـَّةً باطِنـَةً، فَاَمَّا الَّظاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَالأَنْبِياءُ وَالأَئِمَّةُ، وَاَمـَّا الْبـاطِنـَةُ فَالْعـُقـُولُ.
▪️امام كاظم عليه السلام درسخنان خود به هشام بن حكم فرمود: خـداوند را بر مردم دو حجّـت اسـت: حجـتى آشكار و حجّتى پنهان و درونى. امّا «حجت آشكار»، رسولان و پيامبران و امامانند. امـّا «حجت باطنى»، عقـلهاسـت.
📚اصول كافى ج 1 ص 16
#حجت
#عقل
#پیامبران
#حدیث #حدیث_تصویری #امام_کاظم علیه السلام
🌺🌿🌸🌿🌸🌿🌸🌿🌺