«مَلِکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی / نروم جز به همان ره که تواَم راه نمایی
همه درگاه تو جویم همه از فضل تو پویم / همه توحید تو گویم که به توحید سزایی»
(سنایی غزنوی؛ دیوان اشعار: قصاید و قطعات)
همواره یکی از آشناترین بازآفرینی‌های تصویری یکتاپرستی، با عرض دعای بندگان به پروردگار خود با قرار گرفتن در مکانی ثابت و روبه‌روی قبله یا خانۀ کعبه رقم می‌خورد. در این زمینه بسیاری از نقاشان ایرانی، نیایش با خداوند را در قالب چندین اثر بصری، ترسیم کرده‌اند.
مردان و زنان در این دسته از نقاشی‌ها در حالت‌های مشخصی با پروردگار خود، مناجات می‌کنند: یا درحال اقامۀ نماز و برپا کردن بخش‌های واجب یا مستجب آن (قنوت، رکوع، سجده و تشهد) هستند یا دست نیاز به‌سوی خداوند، بلند کرده‌اند. آنان با چهره و کالبدی فروتن و سربه‌زیر، پدیدار شده و نیایش‌هایشان نیز به‌صورت انفرادی یا در همراهی با گروهی از نمازگزاران به تصویر کشیده شده‌اند. نیایش، به روی سجاده‌ای با یک مُهر نماز یا در کنار محراب (جایگاه نشانگر قبله و محلی برای اقامۀ نماز امام‌جماعت) به جا آورده می‌شود. حتی طراوت همراه با آن نیز در فضایی سرشار از سرسبزی و رویش گل‌ها، تابش روزنه‌ای از روشنایی یا حضور کبوتران، نمایان می‌شود؛ به‌گونه‌ای که جریان زندگی و برآمدن شور و نشاط ناشی از آن، با عبادت خدا پیوندی مستقیم برقرار می‌کند. همچنین با توجه به نمادهای یادشده می‌توان این‌چنین برداشت کرد که در این مجموعه از آثار نقاشی ایرانی، بیشتر به بازنمایی نیایش مسلمانان، پرداخته شده است.
به مناسبت فرارسیدن روز «عرفه» و نامگذاری آن به روز نیایش، ده تابلوی نقاشی با مضمون رازونیاز به نگاه مخاطبان گرامی، تقدیم می‌شود.
پی‌نوشت: در طرح جلد، نگارۀ «یا رب» به چشم می‌خورد که ازسوی استاد فرشچیان ، طی سال۱۳۷۳ طراحی شده است.
🔺رسانه بافتار
🆔
https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35
